Η διδασκαλία για την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος

ΤΕΥΧΟΣ 97      ΤΡΙΠΟΛΙΣ       ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2016

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΕΩΣ

Ἡ «ἐκπόρευσις» στήν ἀρχαία Ἐκκλησία

Σέ προηγούμενο τεῦχος τοῦ ἐντύπου μας (ἀρ. 95) εἴχαμε ἀναφερθεῖ στή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα καί στή διαστροφή της ἀπό παλαιότερες καί σύγχρονες αἱρέσεις. Ὅπως εἴδαμε ἐκεῖ, ἡ διδασκαλία αὐτή διατυπώθηκε ἐπίσημα στή Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδο τό 381 μ.Χ. στήν Κωνσταντινούπολη, μέ ἀφορμή τήν αἵρεση τῶν Πνευματομάχων, ἡ ὁποία θεωροῦσε τό Ἅγιο Πνεῦμα εἴτε κτίσμα (δημιούργημα), εἴτε ἀπρόσωπη δύναμη ἤ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Μεγάλοι Πατέρες τῆς ἐποχῆς, ὅπως ὁ Μέγας Βασίλειος (330-378) καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος (328-390), κατέρριψαν ὅλα τά ἐπιχειρήματα τῶν τότε αἱρετικῶν καί ἐξέθεσαν μέ θεῖο φωτισμό τήν ἀντίστοιχη ἀλήθεια. Πολύ σωστά, ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖ ὅτι ἡ ἀποδοχή τῆς ὀρθῆς πίστης γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀποτελεῖ ἀπαραίτητη προϋπόθεση τῆς σωτηρίας μας, γιατί ἡ πίστη αὐτή δέν ἀναφέρεται σέ κάποιο δευτερεῦον θέμα, ἀλλά στόν Τριαδικό Θεό, στόν Θεό, στόν Ὁποῖο πιστεύουμε. Ἡ ἀλήθεια γιά τήν Ἁγία Τριάδα, εἶναι ἡ πρώτη καί βασικότερη ἀλήθεια τῆς πίστης μας καί ὅποιος τήν ἀλλοιώνει ἐκπίπτει τῆς σωτηρίας. Ἔτσι, γιά τήν ἀσφάλεια τῶν πιστῶν, ἡ Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδος ἔθεσε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως τή γνωστή διατύπωση: «(Πιστεύω) καί εἰς τό Πνεῦμα τό ἅγιον, τό κύριον, τό ζωοποιόν, τό ἐκ τοῦ Πατρός ἐκπορευόμενον, τό σύν Πατρί καί Υἱῷ συμπροσκυνούμενον καί συνδοξαζόμενον, τό λαλῆσαν διά τῶν προφητῶν».

Πρόγραμμα Εξομολογήσεων Μ. Τεσσαρακοστής

Πρόγραμμα Ακολουθιών Μ. Τεσσαρακοστής Πελάγους

Προς την «Επιφάνειαν της Δόξης» του Θεού

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος Ζ' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΑ', ἔτους 2016-2017.

Ὁ Χριστός ὡς ἐπίκεντρο τῶν ἐσχάτων: Ἡ πορεία τοῦ (παρόντος) κόσμου καί τῆς ἱστορίας, ὡς εὐθύγραμμη κίνηση, πού ὁδηγεῖ στά ἔσχατα. Ἡ Ἐκκλησία, ὡς πορεία μεταξύ δύο «Ἐπιφανειῶν» (ἐμφανίσεων τοῦ Χριστοῦ): Ἀπό τήν «Ἐπιφάνεια τῆς Χάριτος» (Ἐνσάρκωσις) στήν «Ἐπιφάνεια τῆς Δόξης» (Δευτέρα Παρουσία). Τότε (στά ἔσχατα) θά ἀποκαλυφθεῖ πλήρως, ὅτι Κύριος τοῦ κόσμου καί τῆς ἱστορίας εἶναι ὁ Χριστός: Αὐτός εἶναι ἡ Ἀρχή (Δημιουργία), τό Μέσον (Ἐνσάρκωσις) καί τό Τέλος (Κρίσις) τοῦ κόσμου, Αὐτός εἶναι «τό Α καί τό Ω, ὁ Πρῶτος καί ὁ Ἔσχατος, Ἀρχή καί Τέλος» (Ἀποκ. 22,13), ἤ «τά πάντα καί ἐν πᾶσιν Χριστός» (Κολ. 3,11). Κατά συνέπειαν, κέντρο τῶν ἐσχάτων εἶναι ὁ Χριστός καί ἡ Παρουσία Του καί ὄχι ὅσα θά προηγηθοῦν: «ἀποστασία», ἐσχατολογικά δεινά (φυσικές καταστροφές, «συνοχή ἐθνῶν», «σημεῖα» καί «τέρατα»), ἐμφάνιση τοῦ Ἀντιχρίστου κ.λπ. Ὅταν ἡ Δόξα τοῦ Χριστοῦ ἀποκαλυφθεῖ «ἐπί πᾶσαν σάρκα» καί ὅταν οἱ πάντες «ὀψόμεθα αὐτόν (τόν Χριστόν) καθώς ἐστι» (Α' Ἰω. 3,2), τότε «πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καί ἐπιγείων καί καταχθονίων, καί πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἰς δόξαν Θεοῦ πατρός» (Φιλ. 2, 10-11). Ὡστόσο, ἡ Δευτέρα Παρουσία καί ἡ Ἐσχάτη Κρίσις εἶναι μόνο ἡ ἀρχή τῶν ἐσχάτων. Ἔσχατα, κατ’ ἀκρίβειαν, εἶναι ἡ νέα κατάσταση τοῦ κόσμου καί τῆς ἱστορίας, πού ἀρχίζει μετά τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ (δηλ. ὁ «μέλλων αἰών»), τῆς ὁποίας κέντρο εἶναι, ἐπίσης, ὁ Χριστός: «Πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος» (Ἡσ. 8,6). Δυστυχῶς, ἡ Ἐσχατολογία τῆς Ἐκκλησίας, ἄν καί ἔντονα Χριστοκεντρική (Χριστολογία), σέ πολλές περιπτώσεις μετατρέπεται σέ καταστροφολογία ἤ Ἀντιχριστολογία.