Ουσία και υποστάσεις του Θεού

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος Ζ' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΔ', ἔτους 2019-2020.

Ὁ προσωπικός Θεός τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας»: Ὁ Θεός, ὅπως ἀποκαλύπτεται στή Βιβλική καί Πατερική Παράδοση, δέν ἔχει καμμία σχέση οὔτε μέ τά περί Θεοῦ διανοήματα τῶν Δυτικῶν θεολόγων, οὔτε μέ τίς ἀντίστοιχες ἀντιλήψεις τῶν Ἀνατολικῶν θρησκειῶν καί τῆς «Νέας Ἐποχῆς». Ἐδῶ ὁ  Θεός ἐμφανίζεται πάντοτε ὡς πρόσωπο, μέ πλήρεις προσωπικές ἰδιότητες, ἰδιαίτερα δέ μέ συγκεκριμένη βούληση (θέλημα) γιά κάθε περίπτωση, τήν ὁποία ἐκφράζει, συνήθως, μέσῳ ἱερῶν προσώπων, ὅπως οἱ Προφῆτες («τάδε λέγει Κύριος»!). Στήν Παλαιά Διαθήκη εἶναι παρών καί ἐνεργεῖ ἐντός τοῦ Λαοῦ Του. Ἀπευθύνεται σέ ὅσους ἐμφανίζεται διά τῆς προσωπικῆς ἀντωνυμίας «ἐγώ»: «Ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ Θεός σου ... οὐκ ἔσονταί σοι θεοί ἕτεροι πλήν ἐμοῦ» (Ἐξ. 20, 2-3). «Ἐγώ εἰμι ὁ Θεός τοῦ πατρός σου, Θεός Ἀβραάμ καί Θεός Ἰσαάκ καί Θεός Ἰακώβ» (Ἐξ. 3,5). «Ἐγώ εἰμι ὁ ὤν» (Ἐξ. 3,14). «Ἐγώ μάρτυς λέγει Κύριος ὁ Θεός ... ἵνα γνῶτε καί πιστεύσητε καί συνῆτε ὅτι ἐγώ εἰμι. Ἔμπροσθέν μου οὐκ ἐγένετο ἄλλος θεός καί μετ’ ἐμέ οὐκ ἔσται. Ἐγώ ὁ Θεός, καί οὐκ ἔστι πάρεξ ἐμοῦ ὁ σῴζων. Ἐγώ ἀνήγγειλα καί ἔσωσα, ὠνείδισα, καί οὐκ ἦν ἐν ὑμῖν ἀλλότριος ... Ἐγώ Κύριος ὁ Θεός. Ἔτι ἀπ’ ἀρχῆς καί οὐκ ἔστιν ὁ ἐκ τῶν χειρῶν μου ἐξαιρούμενος· ποιήσω, καί τίς ἀποστρέψει αὐτό;» (Ἡσ. 43, 10-14) κ.ἄ. Ὅσοι Τόν γνώρισαν μαρτυροῦν σαφῶς γιά τίς προσωπικές Του ἰδιότητες καί ἐνέργειες: «Κύριος θανατοῖ καί ζωογονεῖ, κατάγει εἰς ᾅδου καί ἀνάγει· Κύριος πτωχίζει καί πλουτίζει, ταπεινοῖ καί ἀνυψοῖ. Ἀνιστᾷ ἀπό γῆς πένητα καί ἀπό κοπρίας ἐγείρει πτωχόν καθίσαι μετά δυναστῶν λαοῦ καί θρόνον δόξης κατακληρονομῶν αὐτοῖς. Διδούς εὐχήν τῷ εὐχομένῳ καί εὐλόγησεν ἔτη δικαίου ... Κύριος ἀσθενῆ ποιήσει ἀντίδικον αὐτοῦ, Κύριος ἅγιος» (Α' Βασ. 2, 6-10). Στήν Καινή Διαθήκη ἐμφανίζεται ὡς σαρκωμένο πρόσωπο, ὡς Ἰησοῦς Χριστός. Τό πρόσωπο αὐτό ταυτίζεται μέ τήν Ἀλήθεια καί τή Ζωή: «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή» (Ἰω. 14,6). Ὁ ἑνωμένος μέ Αὐτόν καθίσταται ἀληθής (γνήσιος) καί ζεῖ τήν αὐθεντική καί αἰώνια ζωή. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ μόνος Διδάσκαλος καί Καθηγητής (Ματθ. 23, 8-10), μέ τήν ἔννοια ὅτι μόνο διδάσκει καί δέν διδάσκεται ἀπό κανέναν. Οἱ Ἅγιοι διδάσκονται ἀπό Αὐτόν (τόν Χριστό) ἐντός τῆς θεοπτικῆς ἐμπειρίας τους, ἐντός τῆς ὁποίας γίνονται θεοφόροι καί θεοδίδακτοι.

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 84, Οκτ. - Δεκ. 2019

 

ΤΕΥΧΟΣ 84       ΤΡΙΠΟΛΙΣ      ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ  2019 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Χάριτι Θεοῦ Μητροπολίτης Μαντινείας καί Κυνουρίας

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

 Πρός

Τόν Ἱερόν Κλῆρον, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ Λαόν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας

Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ σήμερα.

Μεγάλη καί Μοναδική Ἑορτή. Ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος καί γεννιέται σέ μιά ταπεινή φάτνη ἑνός Σπηλαίου στήν πόλι τῆς Βηθλεέμ ὅταν βασιλιάς ἐκεῖ ἦταν ὁ Ἡρώδης. «Τοῦ δέ Ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας ἐν ἡμέραις Ἡρώδου τοῦ βασιλέως» (Ματθ. 2,1), μᾶς λέγει τό ἱερόν Εὐαγγέλιον. ​

Καί ἐνῶ οἱ κάτοικοι τῆς Ἰουδαίας, ἀλλά καί ὁλόκληρος ὁ κόσμος δέν ἀντελήφθησαν τό μεγάλο αὐτό γεγονός, οἱ Ποιμένες τῆς Βηθλεέμ ἔλαβαν πρῶτοι τό μήνυμα ἀπό Ἄγγελον Κυρίου «ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ» (Λουκ. 2,11) καί βλέπουν τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ «σύν τῷ Ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τόν Θεόν καί λεγόντων· δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. 2,13-14). Ἔπειτα οἱ ἀστρονόμοι ἀπό τά μέρη τῆς Ἀνατολῆς ἐμφανίσθηκαν στά Ἱεροσόλυμα καί ρωτοῦσαν νά μάθουν πού γεννήθηκε ὁ Βασιλιάς τῶν Ἰουδαίων. «Καί ἰδού Μάγοι ἀπό ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἱεροσόλυμα λέγοντες ποῦ ἐστίν ὁ τεχθείς Βασιλεύς τῶν Ἰουδαίων; Εἴδομεν αὐτοῦ τόν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καί ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ» (Ματθ. 2,2), συνεχίζει ὁ ἱερός Εὐαγγελιστής. ​

Από τον τύπο στην ουσία των μεγάλων εορτών

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος ΣΤ' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΔ', ἔτους 2019-2020.

Ἡ ἀλλοίωση τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἑορτῶν: Ἀναφερόμενοι στή «Νέα Ἐποχή», τήν χαρακτηρίσαμε «ἀντιχριστιανικό κίνημα». Αὐτό σημαίνει ὅτι κατ’ ἐξοχήν στόχος της εἶναι ὁ Χριστός, τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ στόχος αὐτός φαίνεται νά ἐπιτυγχάνεται σέ μεγάλο βαθμό στόν τρόπο, μέ τόν ὁποῖο ἑορτάζουμε τίς ἐκκλησιαστικές ἑορτές, ἰδιαίτερα τίς μεγάλες Δεσποτικές καί Θεομητορικές ἑορτές. Ὅλες οἱ ἑορτές εἶναι στήν οὐσία σταθμοί «μνήμης Χριστοῦ», δηλ. προσευχῆς - κοινωνίας μέ τόν Χριστό. Ὡστόσο, παρατηρεῖται μιά συνεχῶς αὐξανόμενη διάσταση μεταξύ τοῦ κατά Θεόν (τοῦ αὐθεντικοῦ) καί τοῦ κατά κόσμον (τοῦ ἐπιφανειακοῦ) ἑορτασμοῦ τῶν μεγάλων ἑορτῶν. Στό κλίμα τῆς γενικευμένης ἐκκοσμίκευσης τῶν ἡμερῶν μας, οἱ ἐκκλησιαστικές ἑορτές συνεχῶς ἀποχριστιανίζονται: διατηροῦνται μόνο τά ἐξωτερικά στοιχεῖα τους (διακόσμηση, διατροφή, διασκέδαση) καί διαφεύγει ἡ οὐσία τους (τό τί ἑορτάζουμε καί τό γιατί ἑορτάζουμε), ἡ ὁποία σέ ἔσχατη ἀνάλυση εἶναι ὁ Χριστός. Ἡ ἀπώλεια τοῦ οὐσιώδους πυρῆνος τῶν ἑορτῶν, δηλ. τῆς «μνήμης Χριστοῦ» (ὁ «ἑορτασμός» Χριστουγέννων χωρίς Χριστό, Θεοφανείων χωρίς Χριστό κ.λπ), ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα διάφορα παράδοξα καί εὐτράπελα, ὅπως, «χριστουγεννιάτικες» ἐκδηλώσεις γιά Μουσουλμάνους!, «χριστουγεννιάτικοι» στολισμοί σέ ἰσλαμικές καί ἀνατολικές χῶρες, γελοιοποίηση τοῦ ἁγίου Βασιλείου ἀπό τούς μηχανισμούς διαφήμισης κ.ἄ. Παράλληλα, διαφεύγει καί ὁ ἱστορικός χαρακτῆρας τῶν ἑορτῶν: οἱ ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας εἶναι «ἑορτές γεγονότων» καί ἡ Θεολογία της εἶναι «Θεολογία γεγονότων». Ἡ ἀλλοίωση τῶν ἑορτῶν προέρχεται ἀρχικά ἀπό τή Δύση. Ἡ Δύση ἑορτάζει, συνήθως, «ἰουδαϊκῶς» (ἐπιφανειακῶς). Τό πολύ φθάνει ὡς τή ρηχή συναισθηματική μετοχή στά ἑορταζόμενα γεγονότα. Ὅ,τι κακό ἀρχίζει ἡ Δύση ἔρχεται νά ὁλοκληρώσει ἡ «Νέα Ἐποχή»!

Αποτέφρωση. Αξιοπρεπής λύση ή ωμή ανακύκλωση;

ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ

Ἀξιοπρεπής λύση ἤ ὠμή ἀνακύκλωση;

«Πρός τόν Λαό»,

Ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,

Νο 52, Δεκέμβριος 2019

Τό θέμα τῆς μετά θάνατον καύσης καί ἀποτέφρωσης τῶν ἀνθρώπινων σωμάτων ἀπασχολεῖ τήν ἐκκλησιαστική κοινότητα ἰδιαίτερα κατά τήν τελευταία εἰκοσαετία, ἀφότου ἄρχισαν συζητήσεις γιά τήν νομοθέτησή της (θεσπίσθηκε μέ διαδοχικούς νόμους τό 2006, 2014 καί 2016).

Ἀσφαλῶς ἡ Ἑλληνική Πολιτεία εἶναι ἁρμόδια νά νομοθετεῖ, ἀλλά καί ἡ Ἐκκλησία παραμένει ἐλεύθερη ἔναντι τοῦ Κράτους νά τηρεῖ τίς παραδόσεις Της, μακριά ἀπό κάθε κοσμική ἐπιρροή καί ἐπέμβαση, καί ὑποχρεοῦται νά ἀπευθύνεται στά μέλη Της καταθέτοντας τήν ἄποψη καί τήν μαρτυρία Της ἐπί τοῦ ζητήματος αὐτοῦ, καθώς ἀφορᾶ ἄμεσα στήν ζωή καί στήν Θεολογία Της.

Πορίσματα ΛΑ΄ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως δια θέματα Αιρέσεων και Παραθρησκείας

ΛΑ¢ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΩΝ
ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΝ
ΔΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

(Ζόγκα Ἑλληνικοῦ Ἀργολίδος, 22-24 / 10 / 2019)

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ

Ἡ ΛΑ' Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί Ἱερῶν Μητροπόλεων γιά θέματα αἱρέσεων καί παραθρησκείας, πού πραγματοποιήθηκε, ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, στή Ζόγκα Ἑλληνικοῦ Ἀργολίδος, ἀπό 22 ἕως 24 Ὀκτωβρίου 2019, μέ τή φιλόξενη φροντίδα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀργολίδος κ. Νεκταρίου καί ὑπό τήν προεδρία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιῶς καί Φαλήρου κ. Σεραφείμ, Προέδρου τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῶν Αἱρέσεων, μέ θέμα: «Ὄψεις τοῦ μυστηρίου τῆς ἀνομίας. Ἀντιτριαδικές - Ἀποκρυφιστικές - Νεοπαγανιστικές δοξασίες περί Θεοῦ», μετά ἀπό ἐκτενῆ συζήτηση ἐπί τῶν εἰσηγήσεων, ἐνέκρινε ὁμοφώνως τά ἀκόλουθα Πορίσματα: