Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΗ΄ τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας, περιόδου ΙΖ΄, ἔτους 2022-2023.
Εἰσαγωγικά: Ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι κοινή Βίβλος (μέρος τῆς Βίβλου) μεταξύ Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας καί ἑβραϊκῆς Συναγωγῆς. Ὡστόσο, ἡ ἴδια Βίβλος στή Συγαγωγή μετά τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ διδάσκει ἕναν ἄλλο «θεό», διαφορετικό ἀπό τόν «Θεό τῶν Πατέρων ἡμῶν», τόν «Θεό Ἀβραάμ Ἰσαάκ καί Ἰακώβ». Τοῦτο ὀφείλεται στή διαφορετική ἑρμηνεία καί κατανόηση τῆς Π. Διαθήκης. Ἡ ἔλευση τοῦ Χριστοῦ ἀπεκάλυψε στήν πληρότητά του τό ἑρμηνευτικό «κλειδί» γιά τήν κατανόησή της, τό ὁποῖο εἶναι τό ἴδιο τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐθεντική ἑρμηνεία τῆς Π. Διαθήκης εἶναι μόνο ἡ Χριστολογική. «Ἡ μή Χριστολογική ἑρμηνεία εἶναι αἵρεσις καί πλάνη» (π. Ἰω. Ρωμανίδης). Αὐτό σημαίνει ὅτι τό ἴδιο ἱερό κείμενο μπορεῖ νά γίνει ὁδηγός πρός τόν Θεό, ἀλλά καί ὁδηγός πρός τόν διάβολο. Αὐθεντική συνέχεια τοῦ ἀρχαίου Ἰσραήλ τῶν Προφητῶν καί τῶν Δικαίων, γνήσια «τέκνα τοῦ Ἀβραάμ», δέν εἶναι ὁ σύγχρονος Ἰουδαϊσμός, ἀλλά ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὁ Νέος Ἰσραήλ ἤ ὁ «Ἰσραήλ τοῦ Θεοῦ» (Γαλ. 6,16). Στήν Ἐκκλησία ἡ Π. Διαθήκη ἔχει ἀπόλυτο κύρος ὡς θεόπνευστο κείμενο, μέ τήν προϋπόθεση ὅτι ὅσα λέγονται καί συμβαίνουν ἐκεῖ εἶναι «σκιά», ὅσα ζοῦμε τώρα (Καινή Διαθήκη - Ἐκκλησία) εἶναι «εἰκών» καί ὅσα θά γνωρίσουμε στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι «ἀλήθεια» - πραγματικότητα (ἅγ. Μάξιμος Ὁμολογητής, πρβλ. «σκιάν γάρ ἔχων ὁ νόμος τῶν μελλόντων ἀγαθῶν», Ἑβρ. 10,1). Ἄν τό φρόνημα καί ἡ πίστη τῆς Ἐκκλησίας ἐκφράζονται κατ’ ἐξοχήν στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο αὐτή προσεύχεται (στή λατρεία καί στήν ὑμνολογία της), δηλ. ἄν «ὁ κανών τῆς προσευχῆς» («lex orandi») εἶναι «ὁ κανών τῆς πίστεως» («lex credendi»), τότε ἡ Π. Διαθήκη πρέπει νά κατέχει ἐξέχουσα θέση στή θεία λατρεία, ὅπως ὄντως συμβαίνει.