Η μετά θάνατον ζωή στην Ορθόδοξη Παράδοση

 

ΤΕΥΧΟΣ 122         ΤΡΙΠΟΛΗ        ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2023

 Η ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ ΖΩΗ

ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 

Ἕνα συνεχῶς ἀναδυόμενο ἐρώτημα 

Τό ἐρώτημα γιά τό ἄν ὑπάρχει ἤ ὄχι μετά θάνατον ζωή ἀνήκει στά μεγάλα ἐρωτήματα, πού ἀπασχολοῦν τόν ἄνθρωπο διαχρονικά, τά λεγόμενα «ὑπαρξιακά». Πράγματι, ὅλοι σέ κάποια στιγμή, ἀργά ἤ γρήγορα, συνειδητά ἤ ἀσυνείδητα, ἀντιμετωπίζουμε αὐτό τό ἐρώτημα, λαμβάνοντας μιά θέση, θετική ἤ ἀρνητική. Βέβαια, στήν ἐποχή μας ἡ πίστη στή μετά θάνατον ζωή, ἤ ἀκόμη καί τό ἐνδιαφέρον γι’ αὐτήν, ἔχουν μειωθεῖ. Αὐτό ὀφείλεται κυρίως στό ὅτι ὁ πολιτισμός μας, ὁ λεγόμενος «δυτικός πολιτισμός», πού κυριαρχεῖ στό μεγαλύτερο μέρος τοῦ κόσμου καί πηγάζει ἀπό τίς ἀρχές τῆς Ἀναγέννησης καί τοῦ Διαφωτισμοῦ, ἔστρεψε τήν προσοχή τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τό «ἐπέκεινα» (τό πέρα ἀπό τίς αἰσθήσεις μας) στό «ἐνθάδε» (στό ὁρατό, στό ἄμεσα ἀντιληπτό, στό πλησίον μας) ἤ ἀπέρριψε ἐντελῶς τήν ὕπαρξη τοῦ «ἐπέκεινα», ἐντός τοῦ ὁποίου νοεῖται ὁ Θεός, ἡ μετά θάνατον ζωή καί, γενικά, ἡ ἀόρατη δημιουργία τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι στή Δύση (κυρίως στήν Εὐρώπη) εἶναι σχετικά ὑψηλά τά ποσοστά τῶν ἀθέων, τῶν ἀθρήσκων, τῶν θρησκευτικά ἀδιαφόρων, τῶν ἀρνητῶν τοῦ Χριστιανισμοῦ, τῶν ἐκκοσμικευμένων. Κατά μιά ἀφελή ἄποψη, ὁ «πεφωτισμένος» ἄνθρωπος τῆς Νεοτερικῆς ἤ Μετανεοτερικῆς ἐποχῆς μας, μέ τή θεοποιημένη λογική καί τό ἀλαζονικό φρόνημα, ἀρνεῖται νά δεχθεῖ ὅτι μπορεῖ νά ὑπάρχουν πραγματικότητες πού δέν εἶναι ἀντιληπτές ἀπό τίς αἰσθήσεις μας καί, φυσικά, δυσκολεύεται πολύ νά πιστέψει στή συνέχιση τῆς ζωῆς μετά τόν θάνατο, κατάστασης πού θεωρεῖται «ὑπέρ λόγον» καί «ὑπέρ αἴσθησιν».

Η Ορθόδοξη Εκκλησία και η καύση των νεκρών

 

ΤΕΥΧΟΣ 121      ΤΡΙΠΟΛΙΣ     ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΥΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ 

Σύντομο ἱστορικό τοῦ προβλήματος 

Τό ζήτημα τῆς καύσης τῶν νεκρῶν ἐξακολουθεῖ νά διχάζει πολλούς στή χώρα μας, παρά τό γεγονός ὅτι θεωρεῖται σήμερα λελυμένο, τόσο ἐκ μέρους τῆς Πολιτείας, ὅσο καί ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ μέν Πολιτεία ἐπιτρέπει πλέον καί νομικά τήν καύση τοῦ σώματος μετά τόν θάνατο σέ ὅσους τό ἐπιθυμοῦν, ἡ δέ Ἐκκλησία ἐμμένει σταθερά στήν παραδοσιακή ἄποψη ὅτι ἡ καύση τῶν νεκρῶν δέν εἶναι ἐπιτρεπτή στά μέλη της, τούς Ὀρθοδόξους πιστούς. Γιά τήν ἀκρίβεια, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέχεται ὅτι δέν ὑπάρχουν «νεκροί», ἀλλά «κεκοιμημένοι», πού ἀναμένουν τήν ἀφύπνισή τους στή μελλοντική ἀνάσταση τῶν σωμάτων. Ὡστόσο, θεωρήσαμε σκόπιμο νά ἀσχοληθοῦμε μέ τό θέμα ἐπειδή, α) κάποιες χριστιανικές ὁμολογίες καί αἱρέσεις ἀποδέχονται τήν καύση τῶν νεκρῶν, θεωρώντάς την πράξη σύμφωνη μέ τή χριστιανική Παράδοση καί β) κάποιοι Ὀρθόδοξοι πιστοί ἐπιλέγουν τήν πράξη αὐτή, εἴτε ἀπό ἄγνοια, εἴτε ἀπό λανθασμένη ἐκτίμηση, θέλοντας ὅμως νά παραμένουν μέλη τῆς Ἐκκλησίας, νά ψάλλεται ἡ Ἐξόδιος Ἀκολουθία τους, νά τελοῦνται τά Μνημόσυνά τους κ.λπ. Εἶναι εὐνόητο, ὅτι ἡ θέση τῆς Ἐκκλησίας ὡς πρός τό ζήτημα αὐτό ἀφορᾶ στά μέλη της καί σέ καμμία περίπτωση δέν ἀποβλέπει στό νά ἐκβιάσει τίς ἀπόψεις ἄλλων συνανθρώπων μας, ἀθέων, ἑτεροθρήσκων, ἑτεροδόξων κ.λπ., τήν ἐλευθερία γνώμης τῶν ὁποίων σέβεται ἀπόλυτα.

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 97, Ιαν. - Μαρτ. 2023

 

ΤΕΥΧΟΣ 97          ΤΡΙΠΟΛΙΣ         ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2023 

Ὁ Μέγας Βασίλειος. Φωστήρας καί Διδάσκαλος τῆς Οἰκουμένης 

Στήν ἀπαρχή κάθε Νέου Ἔτους ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τή μνήμη τοῦ ἁγίου Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας, ἑνός τῶν κορυφαίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί Διδασκάλου τῆς Οἰκουμένης. Ἡ ζωή καί τό ἔργο του εἶναι, γενικά, γνωστά: Καταγόταν ἀπό ἐπιφανῆ καί πλούσια οἰκογένεια τῆς Καππαδοκίας, μέ ἰσχυρές πνευματικές καταβολές καί μέ βαθειές ρίζες στήν ἐκκλησιαστική Παράδοση. Σπούδασε στά σημαντικότερα κέντρα τῆς ἐποχῆς του, τοῦ δ΄ μ.Χ. αἰ., στήν Καισάρεια, στήν Κωνσταντινούπολη, στήν Ἀθήνα, ὅλες σχέδον τίς ἐπιστῆμες, ἀπό φιλοσοφία μέχρι ἰατρική καί θετικές ἐπιστῆμες. Ὡστόσο, ἐπέλεξε νά ἀφιερωθεῖ ὁλοκληρωτικά στόν Χριστό: ἔγινε πρῶτα μοναχός καί ἀσκητής, ἔπειτα Πρεσβύτερος τῆς Ἐκκλησίας καί, τέλος, Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης στήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας. Ἐκοιμήθη σέ ἡλικία μόλις 49 ἐτῶν, ἀφήνοντας πλουσιότατο πνευματικό, θεολογικό, συγγραφικό, ἀσκητικό, ἐκκλησιαστικό καί κοινωνικό ἔργο. Ὀνομάστηκε «μέγας» ἐνόσῳ ἀκόμη ζοῦσε, καί μέχρι σήμερα ἐξακολουθεῖ νά διδάσκει κάθε γενεά Χριστιανῶν μέ τά συγγράμματά του, μέ τό ἔργο του καί μέ τό παράδειγμά του.

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 96, Οκτ. - Δεκ. 2022

 

ΤΕΥΧΟΣ 96       ΤΡΙΠΟΛΙΣ      ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Χάριτι Θεοῦ Μητροπολίτης Μαντινείας καί Κυνουρίας 

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 

Πρός Τόν Ἱερόν Κλῆρον, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ Λαόν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας 

Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἑορτάζουμε σήμερα τά Χριστούγεννα και ἡ μεγάλη αὐτή Ἑορτή ὁδηγεῖ τήν ψυχή καί τήν καρδιά μας στό Σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ, ὅπου βλέπομε τό θεῖον Βρέφος «κείμενον ἐν τῇ Φάτνῃ» καί αἰσθανόμεθα χαράν μεγάλην, διότι «ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἐξ ὕψους ὁ Σωτήρ ἡμῶν».

Αὐτήν, λοιπόν, τήν μεγάλην ἡμέραν καί θαυμαστήν Ἑορτήν ἐπικοινωνῶ μαζί σας καί εὔχομαι, στόν καθένα χωριστά και σέ ὅλους γενικά, νά ζήσωμε τό Μυστήριο τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ καί νά προσφέρωμε στόν Χριστό τή θερμή μας Πίστι γιά νά μᾶς ἀγαπήσῃ, τίς ἁμαρτίες μας γιά νά τίς συγχωρήσῃ καί τήν καθαρή καρδιά μας γιά νά κατοικήσῃ.