Αρχικός Κατάλογος Θεμάτων της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου (1961)

Δημοσιεύεται στὴ συνέχεια ὁ πρῶτος Κατάλογος Θεμάτων τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως καταρτίστηκε ἀπὸ τὴν Α΄ Πανορθόδοξο Διάσκεψη τῆς Ρόδου τὸ 1961 (ὅπου ἀποφασίσθηκε ἐπίσημα ἡ σύγκληση τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου), μὲ τίτλο «Κατάλογος Θεμάτων τῆς Μελλούσης Πανορθοδόξου Προσυνόδου». Ἀπὸ τὰ 41 γενικὰ θέματα τοῦ Καταλόγου αὐτοῦ (τὰ εἰδικότερα ὑπερβαίνουν τὰ 100), διακεκριμένα σὲ 8 κατηγορίες, θὰ συζητηθοῦν, τελικά, στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο τοῦ Ἰουνίου τοῦ 2016 μόνο τὰ ἑξῆς 6: 
α) «Ἡ ἀποστολὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὸν σύγχρονον κόσμον», 
β) «Ἡ Ὀρθόδοξος Διασπορά», 
γ) «Τὸ Αὐτόνομον καὶ ὁ τρόπος ἀνακηρύξεως αὐτοῦ», 
δ) «Τὸ μυστήριον τοῦ γάμου καὶ τὰ κωλύματα αὐτοῦ», 
ε) «Ἡ σπουδαιότης τῆς νηστείας καὶ ἡ τήρησις αὐτῆς σήμερον», 
στ) «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον».

Α΄ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ

«ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΡΟΣΥΝΟΔΟΥ»

ΡΟΔΟΣ  1-10-1961

Ι. Πίστις καὶ Δόγμα.

Α΄. Καθορισμὸς τῆς ἐννοίας τοῦ δόγματος ἐξ ἐπόψεως ὀρθοδόξου.

Β΄. Αἱ πηγαὶ τῆς θείας Ἀποκαλύψεως:

α) Ἁγία Γραφή:

1. Θεοπνευστία τῆς Ἁγίας Γραφῆς.

2. Κῦρος τῶν Ἀναγινωσκομένων βιβλίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ.

3. Ἐπιστημονικὴ ἔκδοσις τοῦ βυζαντινοῦ κειμένου τῆς Καινῆς Διαθήκης.

β) Ἱερὰ Παράδοσις. (Καθορισμὸς τῆς ἐννοίας καὶ ἐκτάσεως αὐτῆς).

Γ΄. Συμβολικὰ κείμενα ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ:

α) Αὐθεντικὰ κείμενα ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ.

β) Κείμενα σχετικὸν κῦρος ἔχοντα.

γ) Κείμενα ἐπικουρικὸν κῦρος ἔχοντα.

δ) Σύνταξις καὶ ἔκδοσις ἑνιαίας Ὀρθοδόξου Ὁμολογίας Πίστεως.

Δ΄. Ἔννοια καὶ αὐθεντία τῆς Ἐκκλησίας:

α) Ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας,

β) Αὐθεντία τῆς Ἐκκλησίας. (Καθορισμὸς τῆς ἐννοίας αὐτῆς).

γ) Κοινὴ συνείδησις τῆς Ἐκκλησίας.

δ) Τὸ ἀλάθητον ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἀποφαινομένῃ διὰ τῆς Ἱεραρχίας αὐτῆς ἐν Οἰκουμενικῇ Συνόδῳ.

ΙΙ. Θεία Λατρεία.

Α΄. Ὀρθοδοξία καὶ Βίβλος:

α) Εὐρυτέρα χρῆσις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἐν τῇ Λατρείᾳ.

β) Ἀνακατανομὴ τῶν λειτουργικῶν καθ’ ὅλου περικοπῶν.

Β΄. Ὁμοιομορφία Τυπικοῦ καὶ λειτουργικῶν κειμένων ἐν τῇ Λατρείᾳ καὶ ἐν τῇ τελέσει τῶν Μυστηρίων. Ἀναθεώρησις καὶ ἐπιστημονικὴ ἔκδοσις αὐτῶν.

Γ΄. Πληρεστέρα συμμετοχὴ τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου ἐν τῇ λατρευτικῇ καὶ τῇ ἄλλῃ ζωῇ τῆς Ἐκκλησίας.

Δ΄. Μελέτη τῶν μέσων πρὸς στήριξιν καὶ ἐνίσχυσιν τῆς λειτουργικῆς ζωῆς ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ καὶ τῆς κατὰ παράδοσιν Βυζαντινῆς καὶ καθ’ ὅλου Ὀρθοδόξου τέχνης ἐν ταῖς διαφόροις ἐκφράσεσιν αὐτῆς. (Ἐκκλησιαστικὴ Μουσική, Εἰκονογραφία, Ἀρχιτεκτονική, ἱερὰ ἄμφια καὶ σκεύη κ.λπ.).

ΙΙΙ. Διοίκησις καὶ ἐκκλησιαστική εὐταξία.

Α΄. Κωδικοποίησις ἱερῶν Κανόνων καὶ κανονικῶν διατάξεων, ἵνα τύχωσιν ἐν καιρῷ τῆς ἐγκρίσεως Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Β΄. Ἐκκλησιαστικὴ Δικαιοσύνη καὶ Ἐκκλησιαστικὴ Ποινικὴ Δικονομία:

α) Διοργάνωσις τῶν Πνευματικῶν Δικαστηρίων κατὰ τρόπον, εἰ δυνατόν, ὁμοιόμορφον ἐν τῇ καθόλου Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ.

β) Καταρτισμὸς ταυτοσήμου, εἰ δυνατόν, Ἐκκλησιαστικῆς Ποινικῆς Δικονομίας.

γ) Ἔκκλητον (ἐφεσιβάλλον).

Γ΄. Τὰ κατὰ τὸν ἐπισκοπικὸν βαθμόν:

α) Μελέτη συμφωνοτέρου, κατὰ τὸ δυνατόν, πρὸς τοὺς ἱεροὺς Κανόνας τρόπου ἐκλογῆς τῶν Ἀρχιερέων.

β) Διοικητικαὶ καὶ ἄλλαι διακρίσεις ἐν τῷ ἐπισκοπικῷ βαθμῷ:

1. Πατριάρχαι.

2. Πρόεδροι Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν.

3. Μητροπολῖται.

4. Ἀρχιεπίσκοποι.

5. Τιτουλάριοι Μητροπολῖται.

6. Ἐπαρχιοῦχοι Ἐπίσκοποι.

7. Τιτουλάριοι καὶ βοηθοὶ Ἐπίσκοποι.

8. Χωρεπίσκοποι.

Δ΄. Μοναχικὸς βίος. Ἐξεύρεσις τῶν μέσων πρὸς ἐπαναφορὰν τοῦ Ὀρθοδόξου Μοναχικοῦ βίου εἰς τὸ ἀρχαῖον αὐτοῦ κάλλος καὶ τὴν λαμπρότητα διά τε τῆς ἐμμονῆς εἰς τὰς παραδόσεις καὶ τοὺς μοναστικοὺς κανόνας καὶ τῆς ἀνανεώσεως τῆς πάλαι δράσεως αὐτοῦ.

Ε΄. Ἀναπροσαρμογὴ τῶν περὶ τῆς Νηστείας ἐκκλησιαστικῶν διατάξεων, συμφώνως ταῖς ἀπαιτήσεσι τῆς συγχρόνου ἐποχῆς.

ΣΤ΄. Μόρφωσις τοῦ ἱεροῦ Κλήρου:

α) Μορφή, σκοπὸς καὶ περιεχόμενον τῆς μορφώσεως τοῦ Ὀρδοδόξου Κλήρου.

β) Ὑπαγωγὴ τῆς μορφώσεως τοῦ ἱεροῦ Κλήρου ὑπὸ τὴν ἄμεσον ἐκκλησια­στικὴν ἐποπτείαν.

γ) Ἐκκλησιαστικὰ Φροντιστήρια θεολογικῆς καὶ ἄλλης ἐνημερώσεως τοῦ Ὀρ­θοδόξου Κλήρου.

δ) Ἐπιμορφωτικὰ ἱερατικὰ Συνέδρια.

Ζ΄. Κωλύματα γάμου. Μελέτη τῆς σημερινῆς πράξεως ἐν ταῖς κατὰ τόπους Ἐκκλησίαις ἐπ’ αὐτῶν καὶ ἐπὶ τῆς ἀκολουθουμένης περὶ τούτων ἐκκλησιαστικῆς διαδικασίας, καὶ ἐξασφάλισις ὁμοιομόρφου, εἰ δυνατόν, ὡς πρὸς τὰ ἄνωθι πράξεως ἐν τῇ καθόλου Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ.

Η΄. Περιβολὴ τοῦ ἱεροῦ Κλήρου. Ἐμφάνισις καὶ ἀμφίεσις αὐτοῦ.

Θ΄. Ἡμερολογιακὸν ζήτημα. Μελέτη τοῦ ζητήματος ἐν ἀναφορᾷ πρὸς τὴν περὶ Πασχαλίου ἀπόφασιν τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, καὶ ἐξεύρεσις τρόπου πρὸς ἀποκατάστασιν συμπράξεως μεταξὺ τῶν Ἐκκλησιῶν ἐν τῷ ζητήματι τούτῳ.

IV. Σχέσεις τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν πρὸς ἀλλήλας.

Α΄. Διορθόδοξοι σχέσεις:

α) Σχέσεις τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν πρὸς ἀλλή­λας καὶ πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον κατὰ τοὺς Κανόνας καὶ τὴν Ἱστορίαν:

1. Εἰρηνικὰ Γράμματα.

2. Δίπτυχα.

3. Ἅγιον Μύρον.

4. Τήρησις τῶν ἐκ τῶν ἱδρυτικῶν Τόμων ἀπορρεουσῶν ὑποχρεώσεων.

5. Ἀμοιβαῖοι συναντήσεις τῶν Ἀρχηγῶν τῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν.

β) Ἐνίσχυσις ὑφισταμένων σχέσεων διά:

1. Ἀνταλλαγῆς ἀδελφικῶν Γραμμάτων.

2. Συγκλήσεως Θεολογικῶν Συνεδρίων.

3. Ἀποστολῶν Κληρικῶν καὶ Καθηγητῶν.

4. Ἐπαφῶν Θεολογικῶν Σχολῶν.

5. Ἀνταλλαγῆς Καθηγητῶν καὶ Σπουδαστῶν.

6. Ὑποτροφιῶν.

7. Ἀνταλλαγῆς περιοδικῶν, συγγραμμάτων καὶ λοιπῶν πληροφοριακῶν στοιχείων, ἀφορώντων εἰς τὴν ζωὴν καὶ τὴν δρᾶσιν τῶν Ἐκκλησιῶν.

8. Ἑορτασμοῦ μεγάλων Ἐκκλησιαστικῶν γεγονότων διορθοδόξου σημασίας.

Β΄. Τὸ Αὐτοκέφαλον καὶ τὸ Αὐτόνομον ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ:

α) Ἀνακήρυξις Αὐτοκεφάλου:

1. Τίς ὁ ἀνακηρύσσων.

2. Προϋποθέσεις καὶ ὅροι.

3. Τρόπος ἀνακηρύξεως Αὐτοκεφάλου.

4. Τίνες αἱ σήμερον ἀνεγνωρισμέναι Αὐτοκέφαλοι Ἐκκλησίαι.

β) Καθορισμὸς τῶν ὅρων τῆς ἀναγνωρίσεως Ἐκκλησίας τινὸς ὡς Αὐτονόμου.

Γ΄. Ὀρθοδοξία καὶ Διασπορά. Ἐνεστῶσα κατάστασις καὶ κανονικὴ θέσις τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς.

V. Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν

χριστιανικὸν κόσμον.

Α΄. Μελέτη τῶν τρόπων προσεγγίσεως καὶ ἑνότητος τῶν Ἐκκλησιῶν ἐν προο­πτικῇ πανορθοδόξῳ.

Β΄. Ὀρθοδοξία καὶ ἐλάσσονες ἀρχαῖαι Ἀνατολικαὶ Ἐκκλησίαι:

α) Καλλιέργεια φιλικῶν σχέσεων πρὸς ἀποκατάστασιν τῆς ἑνώσεως μετ’ αὐ­τῶν διά:

1. Ἀνταλλαγῆς ἐπισκέψεων.

2. Ἀνταλλαγῆς Καθηγητῶν καὶ Σπουδαστῶν.

3. Ἐπαφῶν θεολογικοῦ χαρακτῆρος.

β) Μελέτη τῆς ἱστορίας, τῆς πίστεως, τῆς λατρείας καὶ τῆς διοικήσεως τῶν Ἐκκλησιῶν τούτων.

γ) Συνεργασία μετ’ αὐτῶν:

1. Ἐν τοῖς συνεδρίοις οἰκουμενικοῦ χαρακτῆρος.

2. Ἐν ζητήμασι πρακτικῆς φύσεως.

Γ΄. Ὀρθοδοξία καὶ Ῥωμαιοκαθολικὴ Ἐκκλησία:

α) Μελέτη τῶν μεταξὺ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν θετικῶν καὶ ἀρνητικῶν σημείων:

1. Περὶ τὴν πίστιν.

2. Περὶ τὴν διοίκησιν.

3. Περὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴν δρᾶσιν (ἰδίᾳ προπαγάνδα, προσηλυτισμός, Οὐνία).

β) Καλλιέργεια σχέσεων ἐν τῷ πνεύματι τῆς κατὰ Χριστὸν ἀγάπης, λαμβανομένων ἰδίᾳ ὑπ’ ὄψιν τῶν ὑπὸ τῆς Πατριαρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920 προβλεπομένων σημείων.

Δ΄. Ὀρθοδοξία καὶ αἱ ἐκ τῆς Μεταρυθμίσεως προελθοῦσαι Ἐκκλησίαι καὶ Ὁμολογίαι:

α) Αἱ Ὁμολογίαι αἱ ἀπώτερον πρὸς τὴν Ὀρθοδοξίαν κείμεναι:

1. Λουθηρανισμός.

2. Καλβινισμός.

3. Μεθοδισταί.

4. Λοιπαὶ Προτεσταντικαὶ Ὁμολογίαι.

β) Αἱ Ὁμολογίαι αἱ ἐγγύτερον πρὸς τὴν Ὀρθοδοξίαν κείμεναι:

1. Ἐπισκοπελιανοὶ γενικότερον.

2. Ἀγγλικανικὴ Ἐκκλησία. Μελέτη τῶν δυνατοτήτων καλλιεργείας σχέσεων καὶ περαιτέρω προσεγγίσεως τούτων, καὶ ἰδίᾳ τῶν Ἐπισκοπελιανῶν καὶ Ἀγγλικανῶν, πρὸς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ὑπὸ τὸ φῶς τῶν ὑπαρχουσῶν θετικῶν προϋποθέσεων.

Ε΄. Ὀρθοδοξία καὶ Παλαιοκαθολικισμός. ΙΙροώθηοις τῶν μετ’ αὐτῶν σχέσεων ἐν τῷ πνεύματι τῶν μέχρι σήμερον γενομένων θεολογικῶν συζητήσεων καὶ τῶν ἐκδηλωθεισῶν τάσεων αὐτῶν πρὸς ἕνωσιν μετὰ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

ΣΤ΄. Ὀρθοδοξία καὶ Οἰκουμενικὴ Κίνησις:

α) Ἡ ἐν τῷ πνεύματι τῆς Πατριαρχικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1920 παρουσία καὶ συμμετοχὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῇ Οἰκουμενικῇ Κινήσει.

β) Μελέτη τῶν θεολογικῶν καὶ ἄλλων θεμάτων, τῶν σχέσιν ἐχόντων πρὸς τὰς προϋποθέσεις τῆς συμμετοχῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὴν Οἰκουμενικὴν Κίνησιν.

γ) Ἡ σημασία καὶ ἡ συμβολὴ τοῦ συνόλου τῆς Ὀρθοδόξου συμμετοχῆς ἐν τῇ κατευθύνσει τῆς Οἰκουμενικῆς σκέψεως καὶ δράσεως.

VI. Ἡ Ὀρθοδοξία ἐν τῷ κόσμῳ.

Α΄. Μελέτη καὶ ἐξεύρεσις τῶν πρακτικῶν μέσων, διὰ τῶν ὁποίων δέον ὅπως ἐνισχυθῇ μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων λαῶν ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανικὸς Πολιτισμὸς ὑφ’ ὅλας τὰς ἐκδηλωσεις αὐτοῦ.

Β΄. Διάδοσις τῆς διδασκαλίας τοῦ Εὐαγγελίου ἀνὰ τὸν κόσμον κατὰ τὴν Ὀρθόδοξον Παράδοσιν.

Γ΄. Συμβολὴ τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων ’Εκκλησιῶν εἰς ἐπικράτησιν τῶν χριστιανικῶν ἰδεωδῶν τῆς εἰρήνης, τῆς ἐλευθερίας, τῆς ἀδελφοσύνης καὶ τῆς ἀγάπης μεταξὺ τῶν λαῶν.

Δ΄. Ἀνάπτυξις τοῦ ἔθους τῶν Ὀρθοδόξων ὁδοιποριῶν πρὸς τὰ ἐκασταχοῦ ἱερὰ Προσκυνήματα.

VII. Θεολογικά θέματα.

Α΄. Ἡ «Οἰκονομία» ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ:

α) Ἔννοια καὶ ἔκτασις τῶν ὅρων «Ἀκρίβειαα» καὶ «Οἰκονομία» ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ.

β) Ἡ «Οἰκονομία»:

1. Ἐν τοῖς Μυστηρίοις, τόσον τοῖς ἐντός, ὅσον καὶ τοῖς ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας τελουμένοις.

2. Ἐν τῇ ἀποδοχῇ εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τῶν αἱρετικῶν, τῶν σχισματικῶν, τῶν ἐκπιπτόντων. (Τίνες διὰ βαπτίσματος, τίνες διὰ χρίσματος, τίνες διὰ λιβέλλου, τίνες δι’ εὐχῆς).

3. Ἐν τῇ Λατρείᾳ.

Β΄. Ἡ ἀναγνώρισις τῶν Ἁγίων καὶ ὁ καθορισμὸς κοινῆς Ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικῆς πράξεως ἐν προκειμένῳ.

Γ΄. Ὀρθοδοξία καὶ ἄλλαι Θρησκεῖαι.

Δ΄. Οἱ κατὰ παράδοσιν τρόποι μαρτυρίας τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν τῷ κόσμῳ.

Ε΄. Ἡ εὐθανασία καὶ ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία.

ΣΤ΄. Ἡ καῦσις τῶν νεκρῶν καὶ ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία.

VIII. Κοινωνικά προβλήματα.

Α΄. Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καὶ νεολαία.

Β΄. Γάμος καὶ οἰκογένεια:

α) Τὰ περὶ τὸν γάμον προβλήματα.

β) Τεκνοποιία

γ) Ἀγωγὴ τέκνων.

δ) Ἔλεγχος τεκνογονίας καὶ ὑπερπληθυσμός.

ε) Διαζύγια.

ς) Τεχνητὴ γονιμοποίησις.

Γ΄. Κοινωνικὰ ἱδρύματα, ἄσυλα κ.λπ. καὶ Ὀρθόδοξος ἐκκλησιαστικὴ μέριμνα.

Δ΄. Ἡ Ὀρθοδοξία καὶ αἱ φυλετικαὶ διακρίσεις.

Ε΄. Ἡ Ὀρθοδοξία καὶ τὰ προβλήματα τῶν χριστιανῶν εἰς τὸν τομέα τῶν ῥαγδαίων κοινωνικῶν μεταβολῶν.

ΠΗΓΗ:

Ἰω. Καρμίρη, Τά Δογματικά καί Συμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τ. ΙΙ, Graz - Austria 19682, σ. 981-986.