Βουδδιστική «πνευματικότητα» και Ορθόδοξη πίστη

ΤΕΥΧΟΣ 83              ΤΡΙΠΟΛΙΣ           ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

ΒΟΥΔΔΙΣΤΙΚΗ «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ

Οἱ βουδδιστικές αἱρέσεις στήν ἐποχή μας

Μεταξύ τῶν πολλῶν αἱρετικῶν καί παραθρησκευτικῶν ὁμάδων, πού δροῦν τά τελευταῖα χρόνια στή χώρα μας, εἶναι και οἱ ποικίλες βουδδιστικές αἱρέσεις. Οἱ αἱρέσεις αὐτές ἐμφανίζονται, συνήθως, στίς δυτικές κοινωνίες ὡς φορεῖς μιᾶς ἄλλης, ὑψηλότερης δῆθεν, «πνευματικότητας». Ἄνθρωποι ἀπογοητευμένοι ἀπό τόν δυτικό τρόπο ζωῆς καί τά ἀδιέξοδά του, νέοι μέ γνήσιες πνευματικές ἀναζητήσεις, καταφεύγουν ἐκεῖ, μέ τήν ἐλπίδα νά ἀνακαλύψουν κάτι καλύτερο καί αὐθεντικότερο. Οἱ περισσότεροι, ὅμως, γίνονται θύματα τῆς προπαγάνδας καί τοῦ ἐντυπωσιασμοῦ τῶν αἱρέσεων αὐτῶν, οἱ ὁποῖες ἐμφανίζονται καί δροῦν μέ διάφορα προσωπεῖα, ὅπως θά δοῦμε στή συνέχεια.

Στή χώρα μας, οἱ βουδδιστικές αἱρέσεις ἐπιχειροῦν νά ἀντιπαραβάλλουν τίς διάφορες τεχνικές ἄσκησης καί διαλογισμοῦ πού χρησιμοποιοῦν, μέ τήν Ὀρθόδοξη πνευματικότητα. Σ’ αὐτόν ἀκριβῶς τόν σκοπό ἀπέβλεπε ἡ ἀπόπειρα γνωστῆς βουδδιστικῆς αἵρεσης νά ἱδρύσει μεγάλο μοναστικό Κέντρο (βουδδιστικό μοναστήρι) στόν Χολομῶντα τῆς Χαλκιδικῆς, στήν εἴσοδο σχεδόν τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὅμως, στόν Ἑλλαδικό χῶρο, ἡ πνευματικότητα πού καλλιεργεῖται στό Ἅγιο Ὄρος, στά Ὀρθόδοξα μοναστήρια, σέ ἐνορίες κ.λπ., ἔχει ἰσχυρές βάσεις καί ἀποτελεῖ ζῶσα πραγματικότητα. Τό ἴδιο ἰσχύει καί στίς ὑπόλοιπες Ὀρθόδοξες χῶρες. Γι’ αὐτό ὑπάρχουν ἀκόμη ἰσχυρές ἀντιστάσεις στίς ὁμάδες, πού προβάλλουν ἄλλες μορφές «πνευματικῆς» ζωῆς. Ὡστόσο, κινδυνεύουν σοβαρά ὅσοι ἔχουν ἀποκοπεῖ ἤ ἀποξενωθεῖ ἀπό τή ζωντανή Παράδοση τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐπηρεασμένοι ἀπό τό ρεῦμα τῆς δυτικῆς ἐκκοσμίκευσης καί ἀπό σύγχρονες ὑπερπροοδευτικές, δῆθεν, ἀντιλήψεις.

Εἶναι γεγονός, ὅτι στίς κοινωνίες τῆς Εὐρώπης καί τῆς Ἀμερικῆς ἡ ἄνθιση τῶν βουδδιστικῶν αἱρέσεων, ἀλλά καί κάθε εἴδους θρησκευτικῶν ὁμάδων ἀνατολικῆς προέλευσης, εἶναι κάτι φυσικό καί ἀναμενόμενο. Ὁ δυτικός πολιτισμός, μέ τήν κατεύθυνση πού ἀκολούθησε μετά τήν Ἀναγέννηση καί τόν Διαφωτισμό, ἀρνήθηκε τίς χριστιανικές ρίζες του καί κάθε ἀναφορά στόν Θεό. Ἡ «πνευματικότητά» του συρικνώθηκε στά στενά ὅρια τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Ὁ Θεός, ἀκόμη καί ὅταν δέν ἀπορρίπτεται, εἶναι ἕνα ἁπλό περιεχόμενο τοῦ ἀνθρώπινου λόγου. Ὁ ἄνθρωπος πίστεψε ὅτι μόνο μέ τόν λόγο καί μέ τίς δικές του δυνάμεις θά λύσει ὅλα του τά προβλήματα, τά προσωπικά, τά κοινωνικά, τά παγκόσμια. Ὅμως, τά προβλήματα καί τά ἀδιέξοδα παραμένουν, αὐξάνονται καί πολλαπλασιάζονται, μέ ἀποτέλεσμα νά δημιουργεῖται ἕνα τεράστιο πνευματικό κενό καί νά κυριαρχεῖ μιά ἀπέραντη ἀπογοήτευση. Αὐτό ἀκριβῶς τό κενό ἐπιχειροῦν νά καλύψουν οἱ σύγχρονες αἱρέσεις.

Κάποιες βουδδιστικές ὁμάδες προσπαθοῦν νά συμβιβάσουν τήν Ὀρθόδοξη πνευματικότητα μέ τίς διδασκαλίες καί τίς τεχνικές τοῦ Βουδδισμοῦ. Ἰσχυρίζονται ὅτι δέν ὑπάρχουν οὐσιαστικές διαφορές μέ τόν Χριστιανισμό καί ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦταν ἕνας «φωτισμένος» ἄνθρωπος, ὅπως καί ὁ Βούδδας. Ἐπειδή ὅλα αὐτά προκαλοῦν τεράστια σύγχυση μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν καί συνιστοῦν σοβαρό πνευματικό κίνδυνο, εἶναι ἀπαραίτητο νά δοῦμε τί ἀκριβῶς εἶναι ὁ Βουδδισμός καί ποιός ὁ χαρακτήρας τῆς «πνευματικότητας» πού προωθεῖ. Ἕνας ἐπί πλέον λόγος, πού καθιστᾶ ἀναγκαία τήν ἀναφορά στό θέμα, εἶναι ἡ ραγδαία ἐξάπλωση τῶν βουδδιστικῶν ὁμάδων ἀκόμη καί στήν περιοχή μας, καθώς καί ἡ προσπάθεια πού γίνεται νά ἱδρυθεῖ μοναστικό Κέντρο (βουδδιστικό μοναστήρι) σέ περιοχή τῆς Ἀρκαδίας.

Ὁ Βουδδισμός καί οἱ ἀντιλήψεις του

Ὁ Βουδδισμός εἶναι θρησκεία, χωρίς συγκεκριμμένη διδασκαλία καί κοινῶς ἀποδεκτά δόγματα. Συνίσταται σέ πολλές σχολές, τάσεις καί πρόσωπα, μέ ἀντιλήψεις πού παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Ὡστόσο, ὑπάρχουν κοινά στοιχεῖα σέ ὅλες τίς βουδδιστικές κινήσεις. Ὅλες τιμοῦν τόν ἱστορικό Βούδδα, δηλαδή τόν πρίγκιπα Σιντάρτα Γκαουτάμα, πού ἔζησε στό σημερινό Νεπάλ πιθανώτατα ἀπό τό 563 ὡς τό 488 π.Χ., καί ἀποδέχονται τίς βασικές ἀντιλήψεις του γιά τόν πόνο καί τή θεραπεία του. Οἱ βουδδιστές πιστεύουν ὅτι ὁ Σιντάρτα Γκαουτάμα, ἀφοῦ «φωτίστηκε» ὁ ἴδιος («βούδδας» σημαίνει «φωτισμένος»), παρέδωσε μιά διδασκαλία ἤ μέθοδο, πού ὁδηγεῖ στόν «φωτισμό» καί στή «λύτρωση». Κάθε ἄνθρωπος μπορεῖ νά γίνει «βούδδας», δηλαδή «φωτισμένος».

Τό ἄγαλμα τοῦ Βούδδα κοσμεῖ ναούς καί οἰκίες Βουδδιστῶν πιστῶν, γιά νά προσφέρεται ἐνώπιόν του λατρεία.

Ἡ διδασκαλία αὐτή συνοψίζεται σέ τέσσερις «εὐγενεῖς ἀλήθειες», πού εἶναι οἱ ἑξῆς: α) Ἡ ζωή εἶναι πόνος. Κατά τή διαπίστωση τοῦ Βούδδα, ὅλα στή ζωή εἶναι ἐπίπονα: ἡ γέννηση, ὁ θάνατος, ἡ ἀσθένεια, ὁ χωρισμός ἀπό ἀγαπημένα πρόσωπα, ἡ μή ἱκανοποίηση τῶν ἐπιθυμιῶν μας. β) Αἰτία τοῦ πόνου εἶναι ἡ ἐπιθυμία. Πρόκειται γιά τήν ἐπιθυμία ἤ τή δίψα γιά τήν ἴδια τή ζωή. Αὐτή ὀφείλεται στήν ἄγνοια ὅτι τό ἐγώ μας δέν εἶναι κάτι ἀληθινά ὑπαρκτό καί ὅτι οὔτε τά πράγματα πού μᾶς περιβάλλουν εἶναι ὄντως ὑπαρκτά. Ἡ μεγαλύτερη πλάνη στόν ἄνθρωπο εἶναι τό νά θεωρήσει τόν ἑαυτό του σάν αὐθύπαρκτη καί ἀνεξάρτητη ὀντότητα, κάτι πού προκαλεῖ τήν προσκόλληση στά πράγματα. γ) Θεραπεία τοῦ πόνου εἶναι ἡ ἐξάλειψη τῆς ἐπιθυμίας. Μέ τήν ἐξάλειψη τῆς ἐπιθυμίας ἐξαλείφεται καί ὁ πόνος. Αὐτό ἐπιτυγχάνεται ὅταν ἀντιμετωπιστεῖ ἡ ρίζα ὅλων τῶν προβλημάτων, πού εἶναι ἡ ἄγνοια. Ἡ γνώση τῆς ἀληθινῆς φύσης μας θά μᾶς ἀπελευθερώσει ἀπό τήν ἀτέρμονη ἁλυσίδα γεννήσεων καί θανάτων, ἡ ὁποία στίς ἀνατολικές θρησκεῖες ὀνομάζεται «σαμσάρα». δ) Ἡ μέθοδος γιά τήν ἐξάλειψη τῆς ἐπιθυμίας εἶναι ἡ «ὀκταπλή ὁδός». Αὐτή συνίσταται στήν ὀρθή ἀντίληψη, ὀρθή ἀπόφαση, ὀρθή ὁμιλία, ὀρθή συμπεριφορά, ὀρθή ζωή, ὀρθή προσπάθεια, ὀρθή σκέψη καί ὀρθό διαλογισμό.

Εἶναι σαφές ὅτι, ὅσο «εὐγενεῖς» καί ἄν φαίνονται οἱ θεμελιώδεις «ἀλήθειες» τοῦ Βουδδισμοῦ, προϋποθέτουν μιά βαθιά ἄρνηση γιά τή ζωή, πού ἰσοδυναμεῖ μέ πνευματική καί φυσική αὐτοκτονία. Ὅλη ἡ ζωή ἀξιολογεῖται ἀρνητικά καί θεωρεῖται χωρίς κανένα ἀπολύτως νόημα, ἐνῶ ἡ ἐπιθυμία γιά ζωή ἀπορρίπτεται ὡς ρίζα κάθε κακοῦ. Κάθε ἀνθρώπινη δραστηριότητα κρίνεται ἀρνητικά, γιατί ἐνισχύει τή δίψα γιά ζωή. Ἰδανικό εἶναι ἡ ἀπραξία καί ἡ ἀποχή ἀπό τό κοινωνικό γίγνεσθαι. Καί μόνο αὐτή ἡ ἀντίληψη θέτει τόν Βουδδισμό σέ χῶρο ἐντελῶς ἀσυμβίβαστο μέ τόν Χριστιανισμό, ἀλλά καί μέ τίς ἀρχές τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ.

Γιά κατανοήσουμε τή βουδδιστική πίστη, πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι ὁ Βουδδισμός προῆλθε ἀπό τούς κόλπους τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ καί διατηρεῖ τίς βασικές ἀντιλήψεις του γιά τόν κόσμο. Ἔτσι, ὅλες οἱ βουδδιστικές ὁμάδες δέχονται τίς διδασκαλίες γιά τή μετενσάρκωση καί τό κάρμα. Μετενσάρκωση εἶναι ἡ ἀντίληψη ὅτι ἕνα ὄν, μετά τόν σωματικό του θάνατο, ἐπανέρχεται στή ζωή μέ ἕνα ἄλλο σῶμα. Αὐτό γίνεται ἄπειρες φορές, μέ ἀποτέλεσμα τά πάντα νά ἐγκλωβίζονται σέ ἕναν κύκλο γεννήσεων καί θανάτων («σαμσάρα»). Ἡ μορφή μέ τήν ὁποία θά γίνει ἡ ἑπόμενη μετενσάρκωση ἐξαρτᾶται ἀπό τό κάρμα. Αὐτό εἶναι μιά οὐσία, θετική ἤ ἀρνητική, πού συσσωρεύει κάποιος μέ τίς πράξεις του, τίς καλές ἤ τίς κακές. Τό κάρμα συσσωρεύεται ἀπό τήν παροῦσα καί τίς προηγούμενες ζωές καί ἀκολουθεῖ στίς ἑπόμενες. Ἀπ’ αὐτό ἐξαρτᾶται, ἄν κάποιος ἐπανέλθει στή ζωή ὡς ἄνθρωπος, ὡς ζῶο ἤ ὡς «θεός» («θεοποιημένος» ἄνθρωπος). Ὁ Βουδδισμός δέν ἀποδέχεται τήν ὕπαρξη Θεοῦ ἤ θεῶν, ἀλλά μόνο τήν ὕπαρξη «θεοποιημένων» ἀνθρώπων, δηλαδή κάποιων πού ἔφτασαν στόν «φωτισμό» ἤ στήν «κατάσταση Βούδδα», γι’ αὐτό πολλοί ἀμφισβητοῦν ὅτι ὁ Βουδδισμός ἀποτελεῖ θρησκεία.

Στόν ἄνθρωπο δέν ὑπάρχει μιά βαθύτερη πνευματική οὐσία, πού μεταφέρεται ἀπό ὕπαρξη σέ ὕπαρξη. Δέν ὑπάρχει ἡ ψυχή ἤ τό atman τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι anata (μή ψυχή). Ὅ,τι μεταφέρεται, εἶναι μόνο ἡ τυφλή δίψα γιά ὕπαρξη, πού κατευθύνεται ἀπό τό κάρμα. Σκοπός τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀπελευθέρωση ἀπό τόν τροχό τῆς σαμσάρα, δηλαδή ἀπό τόν κύκλο τῶν μετενσαρκώσεων. Γιά νά ἐξαλειφθεῖ ὁ πόνος, πρέπει νά σταματήσει ἡ γέννηση, καί γιά νά σταματήσει ἡ γέννηση πρέπει νά σταματήσει ἡ συσσώρευση πού προέρχεται ἀπό τίς κακές ἤ καλές πράξεις μας (κάρμα). Ὅταν κάποιος ἀπελευθερωθεῖ ἀπό κάθε προσκόληση, πού συσσωρεύει κάρμα, φτάνει στό «νιρβάνα», πού θεωρεῖται κατάσταση «εὐτυχοῦς ἀνυπαρξίας». Νιρβάνα εἶναι ἡ κατάσταση ἡ ἀπαλλαγμένη ἀπό τήν ἀτομική ὕπαρξη. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ λύτρωση στόν Βουδδισμό ταυτίζεται μέ τήν πλήρη ἐξαφάνιση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου (ὅ,τι προηγουμένως ἀποκαλέσαμε πνευματική καί φυσική αὐτοκτονία).

Ὁ προορισμός αὐτός ἐπιτυγχάνεται μέ τήν προσφυγή στό «τριπλό καταφύγιο» ἤ χρησιμοποιώντας τίς τρεῖς «πολύτιμες πέτρες». Αὐτές εἶναι ὁ Βούδδας, τό Ντάρμα (ἡ διδασκαλία του) καί ἡ Σάνγκα (ἡ κοινότητα τῶν πιστῶν). Ὁ Βούδδας εἶναι ὁ δάσκαλος, πού δείχνει τόν δρόμο ἤ ὁ γιατρός. Τό Ντάρμα εἶναι ὁ δρόμος γιά τή φώτιση ἤ ἡ θεραπεία καί ἡ Σάνγκα εἶναι οἱ βοηθοί γιά τή φώτιση ἤ οἱ νοσοκόμοι. Στόν Θιβετιανό Βουδδισμό προστίθεται καί ἡ ἀπόλυτη ἐξάρτηση ἀπό τόν Λάμα, τόν πνευματικό «δάσκαλο» (γκουρού).

Βουδδιστικές σχολές καί αἱρέσεις

Οἱ ἐπιμέρους σχολές τοῦ Βουδδισμοῦ διαφοροποιοῦνται κυρίως ὡς πρός τή μέθοδο πού ὁδηγεῖ στή «φώτιση» ἤ στήν «κατάσταση Βούδδα» («κατάσταση Βούδδα» εἶναι ἡ «φώτιση»). Οἱ κυριώτερες εἶναι:

α) Ἡ Σχολή Χιναγιάνα (Μικρό ὄχημα). Εἶναι διαδεδομένη στήν Κεϋλάνη, τή Βιρμανία καί τήν Ταϋλάνδη καί δέχεται ὅτι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά λυτρωθεῖ μόνος του, χωρίς ἐξωτερική βοήθεια ἀπό Θεό ἤ θεούς ἤ ἄλλους ἀνθρώπους (σύστημα αὐτοσωτηρίας). Ἐπικεντρώνεται στήν ἀποφυγή ἀρνητικῶν πράξεων, πού συσσωρεύουν κάρμα, καί χρησιμοποιεῖ κυρίως τόν διαλογισμό, ὅπως καί ἄλλες βουδδιστικές σχολές. Ὁ διαλογισμός εἶναι ἕνα εἶδος «προσευχῆς» (ἀκριβέστερα, τεχνικῆς), πού χρησιμοποιοῦν οἱ ἀνατολικές θρησκεῖες, καί συνίσταται στήν πολύωρη συγκέντρωση τοῦ νοῦ σέ ἕνα συγκεκριμένο ἀντικείμενο.

β) Ἡ Σχολή Μαχαγιάνα (Μεγάλο ὄχημα). Εἶναι διαδεδομένη στήν Κίνα, τήν Κορέα, τήν Ἰαπωνία καί τό Βιετνάμ καί προβάλλει τό ἰδεῶδες τῶν Μποντισάτβα (φωτισμένων καί ὁλοκληρωμένων ὄντων). Πρόκειται γιά «δασκάλους» τοῦ παρελθόντος, πού εἶναι ἤδη στόν «φωτισμό» καί στό νιρβάνα, ἀλλά ἐπανέρχονται στή ζωή μέ τή θέλησή τους, γιά νά βοηθήσουν ἄλλους ἀνθρώπους νά ἀπελευθερωθοῦν ἀπό τόν κύκλο τῶν μετενσαρκώσεων. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ διδασκαλία τῆς σχολῆς γιά τό «κενό» καί τήν «κενότητα». Τό «κενό» εἶναι ἡ «πρώτη φύση», ἡ ἀμετάβλητη ἀρχή καί ἡ πηγή κάθε ἀξίας, στήν ὁποία πρέπει νά ἐπιστρέψουμε. «Κενό» εἶναι ἡ ἔλλειψη αὐτούσιας ὕπαρξης, ἡ κατάργηση τῆς διάκρισης μεταξύ ὑποκειμένου καί ἀντικειμένου, ὕπαρξης καί μή ὕπαρξης, σωτηρίας καί μή σωτηρίας. Πρακτικά αὐτό σημαίνει καί κατάργηση τῆς διάκρισης μεταξύ καλοῦ καί κακοῦ: τό κακό εἶναι ἡ ἄλλη ὄψη τοῦ καλοῦ. Ἡ ἐμπειρία τῆς «κενότητας» ταυτίζεται μέ τόν «φωτισμό ἤ μέ τήν «κατάσταση Βούδδα».

Ὁ Δαλάι Λάμα, πνευματικός ἡγέτης τοῦ Θιβετιανοῦ Βουδδισμοῦ. Ἕνας θεοποιημένος ἄνθρωπος, ὅπως καί ὁ ἴδιος ὁ Βούδδας.

γ) Ἡ Σχολή Βατζραγιάνα (Διαμαντένιο ὄχημα - Θιβετιανός Βουδδισμός). Πρόκειται γιά μορφή Βουδδισμοῦ, ἡ ὁποία, μέ ἀφετηρία τή βόρεια Ἰνδία, διαδόθηκε στό Θιβέτ, στό Νεπάλ καί ἀλλοῦ. Στό Θιβέτ ὁ Βουδδισμός ἐπικράτησε ἀπό τόν 7ο μ.Χ. αἰῶνα, ἐκτοπίζοντας τήν ἀρχέγονη θρησκεία Μπόν, πού πίστευε σέ πνεύματα καί δαίμονες. Τόν 11ο μ.Χ αἰῶνα ἱδρύθηκε ἡ μεγάλη μονή Σακύαπα, στόν ἑκάστοτε ἡγούμενο τῆς ὁποίας περιῆλθε ἡ ἀνώτατη πνευματική καί πολιτική ἐξουσία τοῦ Θιβέτ. Πνευματικοί «δάσκαλοι» τοῦ Θιβετιανοῦ Βουδδισμοῦ εἶναι οἱ Λάμα, πού θεωροῦνται ἐνσαρκώσεις τοῦ Βούδδα καί Μποντισάτβα, δηλαδή ἔχουν τήν ἱκανότητα νά ἐνσαρκώνονται συνειδητά μετά τόν θάνατό τους γιά τό καλό τῆς ἀνθρωπότητας. Σ’ αὐτούς, ἐκτός ἀπό ἀπόλυτη ὑποταγή, ἀποδίδεται καί λατρεία. Πιστεύεται ὅτι τά ροῦχα τους, τά κομμένα μαλλιά τους κ.λπ. μεταδίδουν κάποια ἐνέργεια ἤ «εὐλογία» καί ἔχουν «ἰαματικές ἰδιότητες». Οἱ μαθητές τά φοροῦν, συνήθως, ὡς φυλακτά. Σέ κάποιες περιπτώσεις ὁ μαθητής καλεῖται νά κάνει 100.000 μετάνοιες μπροστά στόν Λάμα ἤ στήν εἰκόνα του. Ἐπικεφαλῆς τους εἶναι ὁ Δαλάι Λάμα (Κοσμικός Ὠκεανός), ὁ ἀνώτατος πνευματικός καί πολιτικός ἡγέτης τοῦ Θιβέτ. Ὁ σημερινός, ἡλικίας 78 ἐτῶν καί 14ος στή σειρά Δαλάι Λάμα, φυγαδεύτηκε στήν Ἰνδία τό 1959, ὅταν τό Θιβέτ κατελήφθη ἀπό τούς Κινέζους καί ἀπό τότε ζεῖ ἐξόριστος ἐκεῖ. Θεωρεῖται ἐνσάρκωση τοῦ Μποντισάτβα Τσενρέζι καί πιστεύεται ὅτι ἔχει ξαναγεννηθεῖ πολλές φορές στό Θιβέτ. Ὁ Θιβετιανός Βουδδισμός πιστεύει στή συντόμευση τῆς ὁδοῦ πρός τή «φώτιση», μέσω μαγικῶν πρακτικῶν καί τεχνικῶν διαλογισμοῦ.

Ἐκτός τῶν παραπάνω, ὑπάρχουν καί ἄλλες μορφές Βουδδισμοῦ, ὅπως ὁ Ταντρικός Βουδδισμός καί τό Ζέν.

Βουδδιστικά κέντρα στήν Ἑλλάδα

Στή Δύση διαδίδονται κυρίως μορφές τοῦ Θιβεττιανοῦ Βουδδισμοῦ καί στή χώρα μας δροῦν πολλές τέτοιες ὁμάδες, πού ἐμφανίζονται συνήθως μέ προσωπεῖα φιλοσοφικῶν ἤ ἐπιστημονικῶν σωματείων («Ἑταιρεία Ἀσιατικῶν Μελετῶν», «Κέντρο Θιβετιανῆς Φιλοσοφίας καί Διαλογισμοῦ» κ.ἄ.). Στούς τίτλους τῶν σωματείων αὐτῶν ἀπουσιάζει, συνήθως, ὁ ὅρος Ling, πού σημαίνει μοναστήρι. Ἔτσι, δέν γίνεται ἀντιληπτό ὅτι πίσω ἀπό τέτοια σωματεῖα μπορεῖ νά λειτουργεῖ ἕνα βουδδιστικό μοναστήρι ἤ «Κέντρο Τρίχρονης Ἀπομόνωσης», ὅπου τά μέλη ἐγκλείονται, χωρίς καμμία ἐπαφή μέ τόν ἔξω κόσμο γιά 3 ἔτη, 3 μῆνες καί 3 μέρες!

Γιά παράδειγμα, τό 1988 ἱδρύθηκε, μέ πρωτοβουλία τοῦ Δανοῦ Λάμα Ὄλε Νυντάλ, τό Κέντρο «Karma Berchen Ling» καί ἀγοράστηκε ἔκταση σέ περιοχή τῆς ὀρεινῆς Κορινθίας κοντά στό Δερβένι, μέ σκοπό τήν ἀνέγερση ναοῦ καί κτιριακοῦ συγκροτήματος γιά τήν ἐγκατάσταση βουδδιστῶν μοναχῶν. Ὡς ἐπίσημος φορέας του ἐμφανίζεται τό σωματεῖο «Διεθνής Σύλλογος Προστασίας τοῦ Περιβάλλοντος τῆς Ἑλλάδας». Ὅπως βλέπουμε, δέν ὑπάρχει καμμία ἀντιστοιχία μεταξύ ἑλληνικοῦ καί διεθνοῦς τίτλου τῆς ὀργάνωσης, ἐνῶ στόν ἑλληνικό τίτλο ἀπουσιάζει ὁ ὅρος Ling (μοναστήρι), ὅπως ἀπουσιάζει καί κάθε ἀναφορά στόν Βουδδισμό. Σύμφωνα μέ τό καταστατικό του, σκοπός τοῦ σωματείου εἶναι ἡ «ἀνάπτυξη τῆς ἀγάπης τῶν μελῶν τοῦ σωματείου ἀνεξάρτητα φύλου γιά τήν προστασία τοῦ περιβάλλοντος καί ἡ διάδοση στήν Ἑλλάδα καί στό ἐξωτερικό τῆς ἰδέας τῆς προστασίας τῶν ἑλληνικῶν δασῶν ἀπό τίς πυρκαϊές, τῆς ἀναδάσωσης καμένων δασῶν, τῆς αὔξησης τοῦ φυσικοῦ πρασίνου, καθώς ἐπίσης τῆς προστασίας τῶν ἑλληνικῶν ἀκτῶν ἀπό τήν ρύπανση»!

Κάτι ἀνάλογο συνέβη καί μέ τό βουδδιστικό μοναστήρι στόν Χολομῶντα τῆς Χαλκιδικῆς τῆς ὀργάνωσης «Karma Rik Drol Ling», τῆς ὁποίας ὁ ἑλληνικός τίτλος εἶναι «Κέντρο Πρακτικῆς Φιλοσοφίας καί Ψυχολογίας» (1989). Ἡ ὀργάνωση ἐξαπάτησε τίς ἑλληνικές ἀρχές, ἐξασφαλίζοντας πολεοδομική ἄδεια γιά «παραθεριστικές κατοικίες»!

Ὀρθοδοξη πίστη καί Βουδδισμός

Εἶναι φανερό ὅτι οἱ βασικές ἀντιλήψεις τοῦ Βουδδισμοῦ ἔρχονται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ θεμελιώδεις χριστιανικές ἀλήθειες. Ὁ Χριστιανισμός πιστεύει ὅτι ὑπάρχει ἕνας καί μόνο Θεός, πιστεύει στήν ὕπαρξη καί τήν ἀθανασία τῆς ψυχῆς, πιστεύει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ μόνος Σωτῆρας καί Λυτρωτής τοῦ κόσμου, ἀντιλήψεις, τίς ὁποῖες σαφῶς ἀπορρίπτει ὁ Βουδδισμός. Οἱ βουδδιστικές αἱρέσεις πλήττουν τό κέντρο τῆς χριστιανικῆς πίστης, ὑποβιβάζοντας τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στό ἐπίπεδο ἕνος «φωτισμένου» ἀνθρώπου, ὅπως ὁ Βούδδας ἤ οἱ Λάμα καί οἱ Μποντισάτβα τῶν βουδδιστικῶν ὁμάδων. Μεταξύ Ἰησοῦ καί Βούδδα δέν ὑπάρχει καμμία σχέση. Ἀστεῖος εἶναι καί ὁ ἰσχυρισμός πού διακινεῖται ἀπό κάποιους κύκλους, ὅτι ὁ Ἰησοῦς, στό διάστημα τῆς ζωῆς του γιά τό ὁποῖο δέν ὑπάρχουν πληροφορίες στά Εὐαγγέλια, πῆγε στό Θιβέτ, μυήθηκε στίς «ἀλήθειες» τοῦ Βουδδισμοῦ καί ἀπέκτησε τήν ἱκανότητα νά κάνει θαύματα. Ὅπως εἴδαμε, τήν ἐποχή τοῦ Χριστοῦ στό Θιβέτ ὑπῆρχε μιά ἀρχέγονη πίστη σέ πνεύματα καί δαίμονες, ὁ δέ Βουδδισμός ἔφτασε ἐκεῖ 7 αἰῶνες ἀργότερα!

Οἱ τεχνικές τοῦ Βουδδισμοῦ (ἡ δῆθεν ἀνώτερη βουδδιστική «πνευματικότητα»), ἐκτός τοῦ ὅτι ὁδηγοῦν στήν καταστροφή καί διάλυση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, τό ὁποῖο ἀκριβῶς ἐπιχειρεῖ νά διασώσει ἡ Ὀρθοδοξη πίστη (αὐτό τό νόημα ἔχει ἡ χριστιανική ἔννοια τῆς «σωτηρίας»), εἶναι ἐπικίνδυνες ἀπό κάθε ἄποψη. Ἄς θυμηθοῦμε τήν τρομοκρατική ἐπίθεση τῆς βουδδιστικῆς αἵρεσης «Ὑπέρτατη Ἀλήθεια» μέ δηλητηριῶδες ἀέριο στό μετρό τοῦ Τόκυο τόν Μάρτιο τοῦ 1995, μέ 10 νεκρούς καί 5.000 τραυματίες! Ἄν καί ἡ περίπτωση εἶναι ἀκραία, προϋποθέτει τή βουδδιστική ἀντίληψη ὅτι οὔτε ἡ δική μας ζωή, οὔτε ἡ ζωή τῶν ἄλλων ἔχει κάποια ἀξία. Οἱ μέθοδοι αὐτοσωτηρίας τοῦ Βουδδισμοῦ ἀκολουθοῦν ἀκριβῶς τήν προτροπή τοῦ διαβόλου στούς Πρωτοπλάστους: «ἔσεσθε ὡς θεοί», δηλ. μπορεῖτε νά γίνετε θεοί, χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Πρακτικά, ὁ Βουδδισμός εἶναι ἕνα κράμα εἰδωλολατρίας (ἀνθρωπολατρίας) καί δαιμονολατρίας.

Ἡ σύγκριση τῆς Ὀρθόδοξης πνευματικότητας μέ τίς ποικίλες βουδδιστικές τεχνικές ἀποκαλύπτει τή σαφή ὑπεροχή τῆς πρώτης. Καί ἡ Ὀρθοδοξία κάνει λόγο γιά φωτισμό, ἀλλά ἐδῶ πρόκειται γιά τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού ἀκολουθεῖ τή διαδικασία τῆς κάθαρσης ἀπό τά πάθη. Ὁ φωτισμός αὐτός δέν καταλύει τό ἀνθρώπινο πρόσωπο, ἀλλά ἀντίθετα τό θεραπεύει ἀπό τή νόσο τῆς ἁμαρτίας, τό ἀναδεικνύει καί τό ἀποκαθιστᾶ στήν αὐθεντικότητά του. Κατά τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, ὁ ἄνθρωπος, ἀγωνιζόμενος ἐναντίον τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας καί μετέχοντας στά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, μπορεῖ νά δεῖ τόν Θεό ἀπό τήν παροῦσα ζωή, ὡς θεῖο καί ἄκτιστο Φῶς, καί νά μετέχει στίς ἄκτιστες Ἐνέργειές Του. Στήν κατάσταση αὐτή, πού ὀνομάζεται «θεώση», φτάνουν οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, διατηρῶντας ὅλα τά στοιχεῖα τῆς προσωπικότητάς τους. Οἱ Ἅγιοι δέν εἶναι ἀλλοιωμένες προσωπικότητες, ἀλλά ὁλοκληρωμένες προσωπικότητες.