Πράξις Πατριαρχική και Συνοδική 1928

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ  ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ

ΠΡΑΞΙΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΙΚΗ

4-9-1928

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ

ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΩΡΩΝ

  

† ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Ἐλέῳ Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ῥώμης

καὶ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης.

Ἀριθ. Πρωτ. 2231.

Ἀκλόνητον τὴν βάσιν τῆς κανονικῆς τάξεως ἔχουσα καὶ διαφυλάττουσα ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἐν τῇ τῆς ἐκκλη­σιαστικῆς διοικήσεως οἰκονομίᾳ, οἶδε καὶ εἴωθεν ἐν τῇ ἐμμελεῖ αὐτῆς περὶ τῆς ἁπανταχοῦ ἱερᾶς εὐταξίας καὶ καταστάσεως φροντίδι εὐθετίζειν καὶ διέπειν τὰ ἐπὶ μέρους κατὰ τὰς ἀνάγκας καὶ τοὺς καιρούς, ἐναρμόνιον πάντοτε στοχαζομένη ἀποφαίνειν πανταχοῦ κατὰ τὴν χρείαν τῶν καιρῶν καὶ τῶν πραγμάτων τὴν ἱερὰν τάξιν, ᾗπερ ἡ ἐκκλησιαστικὴ κατάστασις καθωραΐζεται.

Ἐπειδὴ τοίνυν, προκειμένου καὶ περὶ τῆς διοικήσεως τῶν εἰς τὸ Θεοφρούρητον Κράτος τῆς Ἑλλάδος τελευταίως περιελθουσῶν πολιτικῶς Ἐπαρχιῶν τοῦ καθ’ ἡμᾶς Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, κατάδηλον ἐγένετο ὅτι διὰ τὴν ἐπελθοῦσαν πολιτικὴν μεταβολὴν τῶν κατ’ αὐτὰς οὐκ ἄμοιρος δυσχερειῶν καὶ ἀνωμαλιῶν ποικίλων ἦν ἐφεξῆς ἡ ἄμεσος αὐτῶν παρὰ τοῦ Ἁγιωτάτου τούτου Θρόνου ὡς πρότερον διακυβέρνησις, ἡ Μετριότης ἡμῶν μετὰ τῶν περὶ ἡμᾶς Ἱερωτάτων Μητροπολιτῶν καὶ ὑπερτίμων τῶν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἀγαπητῶν ἡμῖν ἀδελφῶν καὶ συλλειτουργῶν, λαβόντες ὑπ’ ὄψιν κατὰ τὸ χρεὼν τὴν νέαν κατάστασιν καὶ τὴν ἐνδεικνυμένην ἐξ αὐτῆς ἀξιοχρέου προνοίας καὶ μερίμνης πρὸς τὴν προσήκουσαν ἀνάλογον διευθέτησιν καὶ διοργάνωσιν καὶ ἐκκλησιαστικῶς τῶν κατὰ τὰς Ἐπαρχίας ταύτας, ἔγνωμεν καὶ ἀπεφασίσαμεν Συνοδικῶς, ὅπως, τηρουμένου τοῦ ἐπὶ τῶν Ἐπαρχιῶν τούτων ἀνωτάτου κανονικοῦ δικαιώματος τοῦ Ἁγιωτάτου Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἡ διοίκησις ἐν τοῖς ἐπὶ μέρους τῶν Ἐπαρχιῶν τούτων διεξάγηται ἐφεξῆς ἐπιροπικῶς ὑπὸ τῆς πεφιλημένης Ἁγιωτάτης Ἀδελφῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, προφρόνως ἀποδεξαμένης, συναινούσης καὶ κυρούσης καὶ τῆς Ἐντίμου Ἑλληνικῆς Πολιτείας, ὅπως κατὰ τὴν παράκλησιν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας ἀναλάβῃ τὴν ἐντολὴν ταύτην, ἐνεργουμένην ἐπὶ τοῖς ἑξῆς κυρωθεῖσιν ἐκκλησιαστικῶς τε καὶ πολιτικῶς γενικοῖς ὅροις:

Α΄) Ἅπασαι αἱ εἰς τὸ Ἑλληνικὸν Κράτος περιελθοῦσαι Ἐπαρχίαι τοῦ Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρό­νου, πλὴν τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς νήσου Κρήτης, διαφυλαττούσης τὸ ἄχρι τοῦδε αὐτόνομον αὐτῆς καθεστώς, ὑπάγονται ἐφεξῆς ὑπὸ τὴν ἄμεσον διακυβέρνησιν τῆς Ἁγιωτάτης Ὀρθοδόξου Αὐτοκέφαλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐπεκτεινούσης καὶ ἐπὶ τῶν Ἐπαρχιῶν τούτων ἐν πᾶσι τὸ σύστημα τῆς διοικήσεως καὶ τὴν τάξιν τῶν ἰδίων αὐτῆς Ἐπαρχιῶν.

Β΄) Ἄμεσος ὡς ἐκ τούτου κεντρικὴ καὶ τῶν Ἐπαρχιῶν τούτων ἀνωτέρα ἐκκλησιαστικὴ ἀρχὴ ἀναγνωρίζεται ἐφεξῆς ἡ ἐν Ἀθήναις Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκέφαλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἧς συμμετέχουσι καὶ οἱ Μητροπολῖται τῶν Ἐπαρχιῶν τούτων, καλούμενοι εἰς αὐτὴν κατ’ ἴσον ἀριθμὸν πρὸς τοὺς ἐκ τῶν Ἐπαρχιῶν τῆς Αὐτοκέφαλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος προσκα­λούμενους ἀρχιερεῖς καὶ κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ σύστημα καὶ μετὰ τῶν αὐτῶν δικαιωμάτων.

Γ΄) Κατ’ ἴσον ἀριθμὸν καὶ μετὰ τῶν αὐτῶν δικαιωμάτων συμμετέχουσι καὶ παρεδρεύουσιν οἱ ἐκ τῶν ἐν Ἑλλάδι Ἐπαρχιῶν τοῦ καθ’ ἡμᾶς Ἁγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ ἐν τῷ Διοικητικῷ Συμβουλίῳ τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου καὶ ἐν τῷ Ἐποπτικῷ Συμβουλίῳ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἐκπαιδεύσεως.

Δ΄) Οἱ τῶν Ἐπαρχιῶν τοῦ καθ’ ἡμᾶς Ἁγιωτάτου Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν Ἑλλάδι ἀρχιερεῖς συμμετέχουσιν ὡσαύ­τως ὑποχρεωτικῶς καὶ τῶν Γενικῶν Συνόδων τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκέφαλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ ὡς ἓν σῶμα συσκέπτονται καὶ λαμβάνουσιν ἀποφάσεις ἀπὸ κοινοῦ, ἐξ ἴσου ἰσχυούσας καὶ διὰ τὰς αὐτόθι Ἐπαρχίας τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου.

Ε΄) Οἱ τῶν ἐν Ἑλλάδι Ἐπαρχιῶν τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου ἀρχιερεῖς ἐκλέγονται ἐφεξῆς καὶ ἀποκαθίστανται εἰς τὰς οἰκείας ἕδρας καθ’ ὃν τρόπον καὶ σύστημα καὶ οἱ τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκέφαλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐπὶ τῇ βάσει καταλόγου ἐκλεξίμων, συντεταγμένου ὑπὸ τῆς ἐν Ἀθήναις Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ ἐγκεκριμένου ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, δικαιουμένου καὶ τούτου ὑποδεικνεύειν ὑποψηφίους, ἀπαγορευομένων τῶν ἀρχιερατικῶν μεταθέσεων ἀπὸ ἐπαρχίας εἰς ἐπαρχίαν. Προσωρινῶς μόνον τό γε νῦν, ἐφ’ ὅσον εἰσέτι ὑπάρχουσιν ἐν Ἑλλάδι διαθέσιμοι πρόσφυγες ἀρχιερεῖς, ἡ πλήρωσις χηρευούσης τινὸς μονίμου Μητροπόλεως τῆς περιοχῆς τοῦ ἐν Ἑλλάδι Πατριαρχικοῦ κλίματος δύναται διενεργεῖσθαι, ἀποφάσει τῆς ἐν Ἀθήναις Ἱερᾶς Συνόδου, δι’ ἀποκαταστάσεώς τινος ἐκ τῶν προσφύγων τούτων ἀρχιερέων, ἢ διὰ μεταθέσεως ἀρχιερέως κατέχοντος προσωρινὴν Μητροπολιτικὴν ἕδραν, ἢ διὰ διορισμοῦ τινος ἐκ τῶν ἤδη ὑπαρχόντων βοηθῶν Ἐπισκόπων, ὧν ὁ θεσμὸς ἐφεξῆς καταργεῖται.

ΣΤ΄) Ὑπαγόμενοι ἐφεξῆς ἐν πᾶσιν ὑπὸ τοὺς νόμους τῆς ἐν Ἑλλάδι Ὀρθοδόξου Αὐτοκέφαλου Ἐκκλησίας οἱ ἐν Ἑλλάδι ἀρχιε­ρεῖς τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου, δικάζονται καθ’ ὃν τρόπον καὶ οἱ ἀρχιερεῖς τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκέφαλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, κεκτημένοι μόνον τὸ δικαίωμα τοῦ ἐκκλήτου ἐνώπιον τοῦ Οἰκου­μενικοῦ Πατριάρχου ἐν περιπτώσει ποινῶν ἀργίας ἢ καθαιρέσεως ἤ τινος τοιούτου.

Ζ΄) Ἥ τε χηρεία καὶ ἡ πλήρωσις ἐπαρχίας τινὸς τῆς περιοχῆς τῆς δικαιοδοσίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἀναγγέλλεται τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ ὑπὸ τοῦ Προέδρου τῆς ἐν Ἀθήναις Ἱερᾶς Συνόδου Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν, ἀποστέλλοντας ἑκάστοτε πρὸς Αὐτὸν καὶ ἀντίγραφαν τοῦ ὑπομνήματος τῆς ἐκλογῆς τῶν ἀποκαθισταμένων ἀρχιερέων, καθὼς ἐπίσης καὶ τὴν κατὰ τὴν χειροτονίαν ἀρχιερατικὴν αὐτῶν ὁμολογίαν, ὁσάκις πρόκειται περὶ νεωστὶ χειροτονομένων. Ὡαύτως κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον ἀγγέλλεται τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ ἡ πρόσκλησις τῶν Μητροπολιτῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου πρὸς συμμετοχὴν εἰς τὴν ἐν Ἀθήναις Ἱερὰν Σύνοδον, τὸ Γενικὸν Ἐκκλησιαστικὸν Ταμεῖον καὶ τὸ Ἐποπτικὸν Συμβούλιον τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἐκπαιδεύσεως, ὡς καὶ εἰς τὰς Γενικὰς Συνόδους τῆς Ἱεραρχίας. Ἡ ἀνάληψις δὲ τῶν ποιμαντορικῶν καθηκόντων ἀναγγέλλεται πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην καὶ δι’ ἰδίου γράμματος τοῦ ἐκλεγέντος νέου ἀρχιερέως, ἀποστελλομένου ὡσαύτως διὰ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Η΄) Διὰ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος οἱ ἀρχιερεῖς τῶν Πατριαρχικῶν Ἐπαρχιῶν ἀποστέλλουσιν ὡσαύτως κατ’ ἔτος πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην ἀντίγραφαν τῶν πρὸς τὴν ἱερὰν Σύνοδον τῆς Ἑλλάδος τακτικῶν ἐτησίων ἐκθέσεων αὐτῶν, περὶ τῆς ἐν ταῖς Ἐπαρχίαις αὐτῶν ἐκκλησιαστικῆς κατα­στάσεως.

Θ΄) Οἱ ἐν Ἑλλάδι Μητροπολῖται τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου μνημονεύουσι τοῦ ὀνόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, οὗ ἡ ἐκλογὴ διεξάγεται κατὰ τὰ ἀπό τινος γιγνόμενα.

Ι΄) Διατηροῦνται ἀπαραμείωτα τὰ κανονικὰ δικαιώματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἐπὶ τῶν ἐν Ἑλλάδι Ἱερῶν Πατριαρχικῶν καὶ Σταυροπηγιακῶν Μονῶν, μνημονευομένου ἐν αὐταῖς τοῦ ὀνόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καὶ ἑκάστοτε ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος διὰ τοῦ Προέ­δρου αὐτῆς ἀνακοινουμένης πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην τῆς ἐκλογῆς τῶν νέων Ἡγουμενοσυμβουλίων τῶν Μονῶν τούτων. Ἀλλ’ ἡ διοίκησις ὅμως τῶν Μονῶν καὶ ἡ ἐν γένει διαχείρισις καὶ ὁ ἐπ’ αὐτῶν ἔλεγχος ὑπάγονται ὑπὸ τὴν ἄμεσον δικαιοδοσίαν τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐφαρμοζούσης καὶ ἐπὶ τῶν Μονῶν τούτων τὰς ἰσχυούσας διὰ τὰς ἐν τῇ ἰδίᾳ αὐτῆς περιοχῇ Ἱερὰς Μονὰς διατάξεις. Ἡ διάλυσις ὅμως τυχὸν ἢ ἡ συγχώνευσις Πατριαρχικῆς τινος Σταυροπηγιακῆς Μονῆς διενεργεῖται πάντοτε μετὰ προηγουμένην συνεννόησιν πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον.

Ταῦτα οὕτω Συνοδικῶς ἐγκριθέντα καὶ ἀποφασισθέντα κυροῦνται καὶ διὰ τῆς παρούσης Πατριαρχικῆς ἡμῶν καὶ Συνοδικῆς Πράξεως, καταστρωθείσης ἐν τῷ κώδικι τῆς καθ’ ἡμᾶς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ἐν ἴσῳ δὲ καὶ ἀπαραλλάκτῳ ἀποστελλομέ­νης καὶ τῇ Ἁγιωτάτῃ Ἀδελφῇ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ἑλλάδος.

Κύριος δὲ ὁ Θεός, ὁ τὰ πάντα πρὸς τὸ συμφέρον τοῦ εὐσεβοῦς Αὐτοῦ λαοῦ οἰκονομῶν, εὐλογοῖ πάντοτε ἐν πᾶσι καὶ αὔξοι τὰ κατὰ τὴν Ἁγίαν Αὐτοῦ ἐν Ἑλλάδι Ἐκκλησίαν ἔν τε τῇ ἄλλῃ αὐτῆς περιοχῇ καὶ ἐν ταῖς αὐτόθι Ἐπαρχίαις τοῦ καθ’ ἡμᾶς Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἵνα καὶ ἡμεῖς, «χαίρωμεν βλέποντες τὴν τάξιν αὐτῶν καὶ τὸ στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως».

Ἐν ἔτει σωτηρίῳ ֽαϞκή,

μηνὸς Σεπτεμβρίου δ΄, Ἰνδικτιῶνος ΙΒ΄.

† Ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βασίλειος ἀποφαίνεται.

† Ὁ Κυζίκου Καλλίνικος.

† Ὁ Νικαίας Βενιαμίν.

† Ὁ Προύσης Νικόδημος.

† Ὁ Νεοκαισαρείας Ἀμβρόσιος.

† Ὁ Ἡλιουπόλεως Γεννάδιος.

† Ὁ Ἴμβρου καὶ Τενέδου Ἰάκωβος.

† Ὁ Θεοδωρουπόλεως Λεόντιος.

† Ὁ Εἰρηνουπόλεως Κωνσταντῖνος.

† Ὁ Χριστουπόλεως Μελέτιος.

† Ὁ Μύρων Πολύκαρπος.

† Ὁ Λαοδικείας Δωρόθεος.

ΠΗΓΗ:

Προδρ. Ἀκανθοπούλου, Κώδικας ἱερῶν κανόνων καί ἐκκλησιαστικῶν νόμων. Μέ ἑρμηνεία τῶν ἱερῶν κανόνων, ἔκδ. Κυριακίδης, ἔκδ. β΄, Θεσ/νίκη 1991, σ. 755-759.