γαπητοί φίλοι,

Σς καλωσορίζω στό προσωπικό μου ἱστολόγιο καί σς εχομαι καλή περιήγηση. Σ’ ατό θά βρετε κείμενα θεολογικο καί πνευματικο περιεχομένου, πως κείμενα ναφερόμενα στήν πίστη καί Παράδοση τς κκλησίας, ντιαιρετικά κείμενα, κείμενα πνευματικς οκοδομς, κείμενα ναφερόμενα σέ προβληματισμούς καί ναζητήσεις τς ποχς μας καί, γενικά, διάφορα στοιχεα πό τήν πίστη καί ζωή τς ρθόδοξης κκλησίας.

Εχομαι τά κείμενα ατά καί κάθε νάρτηση σ’ ατό τό ἱστολόγιο νά φανον χρήσιμα σέ σους νδιαφέρονται, νά προβληματίσουν θετικά, νά φυπνίσουν καί νά οκοδομήσουν πνευματικά.

ελογία καί Χάρις το Κυρίου νά εναι πάντοτε μαζί σας.

Μετά τιμς καί γάπης.

π. Σωτήριος θανασούλιας

φημέριος Μητροπολιτικο ερο Ναο γίου Βασιλείου Τριπόλεως.

Τρίτη 12 Μαρτίου 2024

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2023-4: Η Μέλλουσα καί Ἔσχατη Κρίση

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΖ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Κείμενο Εὐαγγελίου: «Εἶπεν ὁ Κύριος· Ὅταν ἔλθῃ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι μετ’ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ. 32 Καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ’ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων· 33 καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. 34 Τότε ἐρεῖ ὁ Βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· Δεῦτε, οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου· 35 ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με, 36 γυμνὸς καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθετε πρός με. 37 Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες· Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; 38 Πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; 39 Πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ καὶ ἤλθομεν πρὸς σέ; 40 Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ’ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. 41 Τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· Πορεύεσθε ἀπ’ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ· 42 ἐπείνασα γὰρ καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, 43 ξένος ἤμην καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνὸς καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. 44 Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ λέγοντες· Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; 45 Τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ’ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. 46 Καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον» (Ματθ. 25, 31-46).

Τετάρτη 6 Μαρτίου 2024

«Το μυστήριο του Χριστού» 2023-4: Η ερμηνεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης στή θεία Λατρεία

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος Ζ' τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Ἡ χριστολογική ἑρμηνεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση μαρτυρεῖ σαφῶς ὅτι τό θεῖο πρόσωπο, πού ἐνεργεῖ στήν Παλαιά Διαθήκη εἶναι τό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, ὅπου ἐκεῖ ἐμφανίζεται ὡς Ἄσαρκος Λόγος. Τό «μυστήριο τοῦ Χριστοῦ» ἐνεργεῖται ἤδη στήν Π. Διαθήκη. Ἀπό Ὀρθόδοξη ἄποψη, ἡ Π. Διαθήκη ἑρμηνεύεται χριστολογικά καί μόνο χριστολογικά. «Ἡ μή χριστολογική ἑρμηνεία τῆς Π. Διαθήκης εἶναι αἵρεσις καί πλάνη». Μή χριστολογική ἑρμηνεία εἶναι π.χ. ἡ ἐπιστημονική ἑρμηνεία. Μή χριστολογική ἑρμηνεία κάνουν συνήθως οἱ αἱρέσεις. Ἡ μή χριστολογική ἑρμηνεία ὁδηγεῖ σέ ἀδιέξοδα. Ἡ χριστολογική (ὀρθόδοξη) ἑρμηνεία, ἀντίθετα, ἐξασφαλίζει (καί ἀποδεικνύει) τήν ἀπόλυτη ἑνότητα μεταξύ Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης, ἀφοῦ τό ἴδιο ἀκριβῶς Πρόσωπο, ὁ ἴδιος Θεός, ἐνεργεῖ καί στίς δύο περιπτώσεις. Ἡ ἴδια ἡ Καινή Διαθήκη ἑρμηνεύει χριστολογικά τήν Παλαιά. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τήν ἑρμηνεύουν, ἐπίσης, χριστολογικά. Τό ἴδιο ἀκριβῶς κάνει καί ἡ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ὑμνολογία ἐκφράζει τήν Ἀλήθεια καί τή Θεολογία τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι μέρος τῆς θεόπνευστης Παράδοσης τῆς Ἐκκλησίας. Τά ὑμνολογικά κείμενα εἴτε εἶναι ἔργα μεγάλων Πατέρων καί Ἁγίων, εἴτε ἐπικυρώθηκαν καί καθαγιάστηκαν κατά τή χρήση τους ἀπό μεγάλους Πατέρες καί Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας. «Ὅπως προσεύχεσαι, ἔτσι καί πιστεύεις, καί ὅπως πιστεύεις ἔστι καί προσεύχεσαι»: «lex orandi est lex credenti» («ὁ κανόνας τῆς προσευχῆς εἶναι ὁ κανόνας τῆς πίστεως»). Ἡ ἐκκλησιαστική ὑμνολογία ἑρμηνεύει χριστολογικά χαρακτηριστικές Θεοφάνειες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως: 

Τρίτη 5 Μαρτίου 2024

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2023-4: Η Παραβολή του Ασώτου

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΣΤ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Κείμενο Εὐαγγελίου: «Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· Ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. 12 Καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· Πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. Καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. 13 Καὶ μετ’ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. 14 Δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. 15 Καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους· 16 καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. 17 Εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· Πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι; 18 Ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου· 19 καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. 20 Καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα ἑαυτοῦ. Ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη· καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ, καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. 21 Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. 22 Εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, 23 καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, 24 ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησεν, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. Καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. 25 Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ, ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν· 26 καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. 27 Ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· Ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει· καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. 28 Ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. Ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. 29 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· Ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· 30 ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν. 31 Ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· Τέκνον, σὺ πάντοτε μετ’ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· 32 εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη» (Λουκ. 15, 11-32).

Δευτέρα 4 Μαρτίου 2024

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2023-4: Η Παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΕ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Κείμενο Εὐαγγελίου: «Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· 10 Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. 11 Ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· Ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· 12 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. 13 Καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανόν ἐπᾶραι, ἀλλ’ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. 14 Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ. 18, 9-14)

Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου 2024

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2023-4: Ο Ιησούς και η Χαναναία

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΔ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Κείμενο Εὐαγγελίου: «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐξῆλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος. 22 Καὶ ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα ἐκραύγασεν αὐτῷ λέγουσα· Ἐλέησόν με, Κύριε, υἱὲ Δαυῒδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται. 23 Ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. Καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτουν αὐτὸν λέγοντες· Ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν. 24 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ. 25 Ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνησεν αὐτῷ λέγουσα· Κύριε, βοήθει μοι. 26 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· Οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις. 27 Ἡ δὲ εἶπε· Ναί, Κύριε, καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν. 28 Τότε ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ· Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις! γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. Καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης» (Ματθ. 15, 21-28).

Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2024

«Το μυστήριο του Χριστού» 2023-4: Οι Θεοφάνειες του Ασάρκου Λόγου

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΣΤ' τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Εἰσαγωγικά: Ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται κατ’ ἀρχήν στήν Παλαιά Διαθήκη. Ἡ δημιουργία τοῦ κόσμου εἶναι ἡ πρώτη Ἀποκάλυψη - Ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἔπειτα ἀποκαλύπτεται στούς Προφῆτες καί Δικαίους τῆς ἐποχῆς, προετοιμάζοντας τή Σάρκωση τοῦ Λόγου Του, τήν ἐν Χριστῷ Ἀποκάλυψη. Στήν Παλαιά Διαθήκη ὁ Θεός ἐμφανίζεται ὡς ἕνας καί μοναδικός, ἀφήνει ὅμως νά διαφανεῖ ἀμυδρά ἡ τριαδικότητά του, τό μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τό ὁποῖο γίνεται εὐρύτατα γνωστό στήν Καινή Διαθήκη. Ἀπό τά τρία θεῖα πρόσωπα, ἐνῶ πολλοί πιστεύουν ὅτι στήν Παλαιά Διαθήκη ἐνεργεῖ ὁ Πατήρ, ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση μαρτυρεῖ σαφῶς ὅτι ἐνεργεῖ ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὡς Ἄσαρκος Λόγος, μέ τήν προϋπόθεση ὅτι ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ εἶναι χριστοκεντρική καί ταυτόχρονα τριαδοκεντρική καί ὅτι σέ κάθε Ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ὁ Πατήρ «εὐδοκεῖ», ὁ Υἱός «αὐτουργεῖ» καί τό Ἅγιο Πνεῦμα «συνεργεῖ». Μέ αὐτά τά δεδομένα, ὅλες οἱ ἐμφανίσεις τοῦ Θεοῦ στήν Παλαιά Διαθήκη εἶναι ἐμφανίσεις τοῦ Υἱοῦ Του, ὡς Ἀσάρκου Λόγου. Τό ἴδιο ἀκριβῶς θεῖο πρόσωπο, τό ὁποῖο ἐμφανίζεται στήν Καινή Διαθήκη μέ Σῶμα (ὡς Λόγος Σεσαρκωμένος), ἐμφανίζεται στήν Παλαιά χωρίς τό Σῶμα Του, δηλ. χωρίς τήν ἀνθρώπινη φύση, τήν ὁποία προσέλαβε ἀργότερα καί ἐν χρόνῳ. Ἔτσι, ἐκτός τῶν γνωστῶν ἐκφράσεων «Θεός», «Θεός τῶν Πατέρων ἡμῶν», «Θεός Ἀβραάμ, Ἰσαάκ καί Ἰακώβ», «Κύριος» κ.ἄ., συναντᾶμε καί τίς ἐκφράσεις «Ἄγγελος», «Ἄγγελος Κυρίου», «Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος», «Σοφία» τοῦ Θεοῦ κ.ἄ. Ὁ ὅρος «Ἄγγελος» τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι ταυτόσημος μέ τόν ὅρο «Λόγος» τῆς Καινῆς. Ὁ «Ἄγγελος» ἤ ὁ «Λόγος» εἶναι ἐκεῖνος, ὁ Ὁποῖος ἐξαγγέλλει, λέγει, ἀποκαλύπτει, φανερώνει τόν Πατέρα. Σέ ἀντίθεση μέ ὅ,τι ἰσχύει στούς ἀνθρώπους, ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι «ἐνυπόστατος» (ἰδιαίτερη ὑπόσταση) καί ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐπίσης «ἐνυπόστατος». Ἔτσι ἑρμηνεύει τίς Ἀποκαλύψεις τοῦ Θεοῦ π.χ. ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, ὅτι οἱ πατέρες ἡμῶν πάντες ὑπό τήν νεφέλην ἦσαν, καί πάντες διά τῆς θαλάσσης διῆλθον ... καί πάντες τό αὐτό βρῶμα πνευματικόν ἔφαγον, καί πάντες τό αὐτό πόμα πνευματικόν ἔπιον· ἔπινον γάρ ἐκ πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας, ἡ δέ πέτρα ἦν ὁ Χριστός» (Α΄ Κορ. 10, 1-4). «Πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱός θυγατρός Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἤ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τόν ὀνειδισμόν τοῦ Χριστοῦ» (Ἑβρ. 11, 24-26).

Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2024

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2023-4: Η παραβολή των ταλάντων

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΓ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Κείμενο Εὐαγγελίου: «Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· Ἄνθρωπός τις ἀποδημῶν ἐκάλεσε τοὺς ἰδίους δούλους καὶ παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ, 15 καὶ ᾧ μὲν ἔδωκε πέντε τάλαντα, ᾧ δὲ δύο, ᾧ δὲ ἕν, ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν, καὶ ἀπεδήμησεν εὐθέως. 16 Πορευθεὶς δὲ ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν εἰργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐποίησεν ἄλλα πέντε τάλαντα· 17 ὡσαύτως καὶ ὁ τὰ δύο ἐκέρδησε καὶ αὐτὸς ἄλλα δύο. 18 Ὁ δὲ τὸ ἓν λαβὼν ἀπελθὼν ὤρυξεν ἐν τῇ γῇ καὶ ἀπέκρυψε τὸ ἀργύριον τοῦ κυρίου αὐτοῦ. 19 Μετὰ δὲ χρόνον πολὺν ἔρχεται ὁ κύριος τῶν δούλων ἐκείνων καὶ συναίρει μετ’ αὐτῶν λόγον. 20 Καὶ προσελθὼν ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν προσήνεγκεν ἄλλα πέντε τάλαντα λέγων· Κύριε, πέντε τάλαντά μοι παρέδωκας· ἴδε ἄλλα πέντε τάλαντα ἐκέρδησα ἐπ’ αὐτοῖς. 21 Ἔφη αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ· Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ! ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. 22 Προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὰ δύο τάλαντα λαβὼν εἶπε· Κύριε, δύο τάλαντά μοι παρέδωκας· ἴδε ἄλλα δύο τάλαντα ἐκέρδησα ἐπ’ αὐτοῖς. 23 Ἔφη αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ· Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ! ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. 24 Προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὸ ἓν τάλαντον εἰληφὼς εἶπε· Κύριε, ἔγνων σε ὅτι σκληρὸς εἶ ἄνθρωπος, θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας καὶ συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπισας· 25 καὶ φοβηθεὶς ἀπελθὼν ἔκρυψα τὸ τάλαντόν σου ἐν τῇ γῇ· ἴδε ἔχεις τὸ σόν. 26 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ κύριος αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ· Πονηρὲ δοῦλε καὶ ὀκνηρέ! ᾔδεις ὅτι θερίζω ὅπου οὐκ ἔσπειρα καὶ συνάγω ὅθεν οὐ διεσκόρπισα! 27 ἔδει οὖν σε βαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου τοῖς τραπεζίταις, καὶ ἐλθὼν ἐγὼ ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν τόκῳ. 28 Ἄρατε οὖν ἀπ’ αὐτοῦ τὸ τάλαντον καὶ δότε τῷ ἔχοντι τὰ δέκα τάλαντα· 29 τῷ γὰρ ἔχοντι παντὶ δοθήσεται καὶ περισσευθήσεται· ἀπὸ δὲ τοῦ μὴ ἔχοντος καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ’ αὐτοῦ. 30 Καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Ταῦτα λέγων ἐφώνει· Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω» (Ματθ. 25, 14-30).

Τρίτη 6 Φεβρουαρίου 2024

Ο Θεός της Αποκαλύψεως και ο φιλοσοφικός στοχασμός

 


ΤΕΥΧΟΣ 125       ΤΡΙΠΟΛΗ    ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 

Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΣ

ΚΑΙ ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ 

Ἱερουσαλήμ καί Ἀθήνα 

Ὅπως ἔχουμε τονίσει καί σέ ἄλλη περίπτωση μέσῳ τοῦ ἐντύπου μας, τό περί Θεοῦ ἐρώτημα ἀνήκει στά μεγάλα ἐρωτήματα, πού ἀπασχολοῦν διαχρονικά τόν ἄνθρωπο. Ὅλοι κάποτε τό ἀντιμετωπίζουν, εἴτε θετικά, εἴτε ἀρνητικά, εἴτε πιστεύοντας, εἴτε μή, εἴτε πιστεύοντας ὀρθά, εἴτε πιστεύοντας ἐσφαλμένα. Πιθανώτατα ἰσχύει ὁ ἰσχυρισμός, ὅτι ἄπιστοι ἤ ἄθεοι δέν ὑπάρχουν. Ὅσοι ἰσχυρίζονται ὅτι δέν πιστεύουν σέ κάποιον «θεό», ἁπλῶς ἔχουν ἀπολυτοποιήσει (δηλαδή θεοποιήσει!) κάτι ἄλλο: ἕνα σύστημα, μιά ἰδεολογία, ἕναν τρόπο ζωῆς, μιά συνήθεια, μιά κατάσταση, ἕνα πρόσωπο ἤ ἕνα πράγμα (χρήματα, κτήματα, αἰσθησιακές ἡδονές, ἀνθρώπινη δόξα κ.ἄ.)! Εἶναι φανερό, ὅτι οἱ ἐξαρτώμενοι ἀπό τέτοια ἀπολυτοποιημένα (θεοποιημένα) στοιχεῖα, βρίσκονται σέ κατάσταση συγκαλυμμένης, ἀλλά πραγματικῆς εἰδωλολατρίας! Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρει χαρακτηριστικά γιά μία ἀπό τίς περιπτώσεις αὐτές, «νεκρώσατε ... τήν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστίν εἰδωλολατρία» (Κολ. 3,5).

«Το μυστήριο του Χριστού» 2023-4: Η θεία Αποκάλυψη στην Παλαιά Διαθήκη

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος Ε' τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ στήν Παλαιά Διαθήκη: Ὁ Θεός γίνεται γνωστός μόνο ὅπου ἀποκαλύπτεται ὁ Ἴδιος. Ἀποκαλύπτεται δέ στούς Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, στούς Ἀποστόλους τῆς Καινῆς καί στούς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας. Τά ἔργα αὐτῶν τῶν ἱερῶν προσώπων, δηλαδή ἡ Παλαιά Διαθήκη τῶν Προφητῶν, ἡ Καινή τῶν Ἀποστόλων καί ἡ Ἱερά Παράδοση τῶν Ἁγίων, εἶναι μάρτυρες τῆς Ἀποκαλύψεως (ἤ «πηγές», ὅπως κάποιες φορές ἀποκαλοῦνται). Οἱ πρῶτες μαρτυρίες περί Θεοῦ μπεριέχονται στήν Παλαιά Διαθήκη. Ἐκείνη μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ Θεός δημιούργησε τόν κόσμο. Μᾶς πληροφορεῖ, ἐπίσης, γιά τή δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου, τήν ἀρχική κατάστασή του καί τήν πτώση του. Μέχρι τήν πτώση ὁ ἄνθρωπος εἶχε κοινωνία μέ τόν Θεό: Τόν ἔβλεπε, Τόν ἄκουε, συνομιλοῦσε μαζί Του. Μετά τήν πτώση, ὅμως, ἡ κοινωνία αὐτή διακόπτεται ἐντελῶς. Ὡστόσο, μέσα στό καθολικό «σκότος» καί στήν «σκιά θανάτου», ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται σέ σπάνιες περιπτώσεις σέ κάποια πρόσωπα, πού ζοῦσαν κατά τό θέλημά Του, χωρίς ὅμως νά τό γνωρίζουν, ἀκολουθώντας τή φυσική τάξη. Ἀπό κάποια στιγμή, ὅμως, ὁ Θεός ἀρχίζει νά ἀποκαλύπτεται συστηματικά, φανερώνοντας τόν Ἑαυτό Του καί τό θελημά Του καί «κατασκευάζοντας» μέ αὐτό τόν τρόπο Προφῆτες καί Δικαίους. Κατ’ ἀρχήν ἐμφανίζεται στόν Ἀβραάμ καί στούς Πατριάρχες τοῦ παλαιοῦ Ἰσραήλ (Ἰσαάκ, Ἰακώβ καί στούς υἱούς τοῦ Ἰακώβ). Ἀπό τούς ἀπογόνους τῶν Πατριαρχῶν αὐτῶν δημιουργεῖ ἕναν Λαό, στόν ὁποῖο ἐπίσης ἀποκαλύπτεται. Μέσῳ αὐτοῦ τοῦ Λαοῦ (Ἰσραήλ) προετοιμάζει τό πλήρωμα (τήν κορύφωση) τῆς Ἀποκαλύψεώς Του, πού εἶναι τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Σέ ἀντίθεση μέ ὅ,τι ἴσχυε στό περιβάλλον τῆς ἐποχῆς (πολυθεΐα - εἰδωλολατρία), ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται ὅτι εἶναι ἕνας καί μοναδικός. Ὡστόσο, ἀφήνει νά διαφανεῖ πολύ ἀμυδρά ἡ ἀλήθεια, πού γνωρίζουμε μετέπειτα, ὅτι αὐτός ὁ ἕνας καί μοναδικός Θεός, κατά μυστηριώδη τρόπο, εἶναι τρία πρόσωπα: Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιο Πνεῦμα. Ἄν ἰσχύει αὐτό, τότε ποιό πρόσωπο ἀποκαλύπτεται στήν Παλαιά Διάθήκη; Κανένα πρόσωπο, καί τά τρία πρόσωπα ἤ ἕνα ἀπό τά πρόσωπα αύτά; Καί ἄν ἀποκαλύπτεται ἕνα πρόσωπο, ποιό εἶναι τό πρόσωπο αὐτό; Διάχυτη εἶναι ἡ ἀντίληψη ὅτι στήν Παλαιά Διαθήκη ἐνεργεῖ ὁ Πατήρ, στήν Καινή ὁ Υἱός καί στήν Ἐκκλησία (μετά τήν Πεντηκοστή) τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ὡστόσο, ἡ εὐλογοφανής αὐτή ἀντίληψη δέν εἶναι Ὀρθόδοξη!

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2023-4: Η «μεγάλη εντολή» της αγάπης

 


Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΒ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Κείμενο Εὐαγγελίου: «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, νομικός τις προσῆλθε τῷ Ἰησοῦ, πειράζων αὐτόν καὶ λέγων· 36 Διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ; 37 Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔφη αὐτῷ· Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου· 38 αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολή. 39 Δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. 40 Ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται. 41 Συνηγμένων δὲ τῶν Φαρισαίων ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς 42 λέγων· Τί ὑμῖν δοκεῖ περὶ τοῦ Χριστοῦ; Τίνος υἱός ἐστι; Λέγουσιν αὐτῷ· Τοῦ Δαυΐδ. 43 Λέγει αὐτοῖς· Πῶς οὖν Δαυῒδ ἐν Πνεύματι Κύριον καλεῖ αὐτὸν λέγων, 44 εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου; 45 Εἰ οὖν Δαυῒδ καλεῖ αὐτὸν Κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστι; 46 Καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο αὐτῷ ἀποκριθῆναι λόγον, οὐδὲ ἐτόλμησέ τις ἀπ’ ἐκείνης τῆς ἡμέρας ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι» Ματθ. 22, 35-46).