Σύγχρονες αιρέσεις και πολιτική

 Κείμενο δημοσιευμένο στό περιοδικό

«Ἐφημέριος»,

μηνιαία ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,

ἔτος 61, τεῦχ. 6, Ἰουν. 2012.

Πολλοί πιστεύουν ὅτι στήν ἐποχή μας ἡ θρησκεία καί ἡ πολιτική εἶναι δύο ἀνεξάρτητα φαινόμενα, ἄρα ἡ δράση τῶν θρησκευτικῶν ὁμάδων, πού συνήθως ἀποκαλοῦνται «αἱρέσεις», δέν ἐνέχει κανέναν κίνδυνο γιά τήν Πολιτεία ἤ τήν κοινωνία καί εἶναι ἀνεκτή στά πλαίσια τοῦ θρησκευτικοῦ πλουραλισμοῦ. Θρησκεία καί πολιτική ταυτίζονταν κάποτε στό παρελθόν· τώρα, ὅμως, ἔχουν διαχωριστεῖ ὁριστικά! Τό πόσο ἐσφαλμένες εἶναι τέτοιες ἐκτιμήσεις εἶναι προφανές, ἄν ἀναλογισθεῖ κανείς ὅτι μέχρι σήμερα στόν Ρωμαιοκαθολικισμό ὁ Πάπας (ἡγέτης ἑκατομμυρίων πιστῶν σέ ὅλο τόν κόσμο) εἶναι καί ἀρχηγός κράτους, ἐνῶ στό Ἰσλάμ, πού ἐπεκτείνεται δυναμικά στήν ἐποχή μας, δέν ὑπάρχει διάκριση μεταξύ θρησκείας καί πολιτικῆς. Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί στίς σύγχρονες αἱρέσεις, οἱ περισσότερες ἀπό τίς ὁποῖες εἴτε ἀρνοῦνται τή συντεταγμένη Πολιτεία καί τούς θεσμούς της, εἴτε ἐπιχειροῦν νά καταλάβουν τήν ἐξουσία μέ διάφορους τρόπους, εἴτε συμπλέκονται μ' αὐτήν μέ σχέσεις ἀθέμιτες. Ἄς δοῦμε, ὅμως, κάποια συγκεκριμένα παραδείγματα.

Ἡ γνωστή αἵρεση τῶν Μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβᾶ διακρίνει σαφῶς μεταξύ τῆς ὀργάνωσης τοῦ Θεοῦ («θεοκρατίας»), στήν ὁποία ἀνήκουν οἱ ὁπαδοί της, καί τῆς ὀργάνωσης τοῦ Σατανᾶ, στήν ὁποία ἀνήκουν ὅλοι οἱ ἄλλοι, δηλ. οἱ κυβερνήσεις, οἱ στρατοί τῶν ἐθνῶν, οἱ θρησκεῖες, ἡ χριστιανική Ἐκκλησία, οἱ διεθνεῖς ὀργανισμοί καί κάθε μορφῆς ἐξουσία. Οἱ πολιτικοί εἶναι οἱ «δεσμοφύλακες τοῦ διαβόλου» (Πλούτη, σ. 220) ἤ οἱ «πράκτορες τοῦ Σατανᾶ» (Θρησκεία, σ. 71-72) καί ὅλοι οἱ γνωστοί θεσμοί ἀποτελοῦν μέρος ἑνός συστήματος, πού ὁδηγεῖται ἀπό τόν ἴδιο τόν Σατανᾶ σέ μιά τελική ἀναμέτρηση καί στήν καταστροφή του στόν Ἀρμαγεδῶνα. Γιά νά ἐπιβιώσεις, πρέπει νά ἐγκαταλλείψεις τό συντομότερο τήν παράταξη τοῦ Σατανᾶ καί νά ἐνταχθεῖς στή «βασιλεία», δηλ. στήν ὀργάνωση τῆς αἵρεσης. Κατά συνέπειαν, ἡ σημαῖα συμβολίζει τό σατανικό κράτος καί οἱ στρατοί τῶν ἐθνῶν εἶναι τοῦ Σατανᾶ. Ὁ ὁπαδός τῆς «βασιλείας» δέν μπορεῖ νά ἀνήκει ταυτόχρονα στόν στρατό τοῦ Σατανᾶ. Πρός τό παρόν δέν παίρνει ὅπλο, γιά νά μήν ὑπηρετεῖ αὐτό τό σύστημα, κάποτε, ὅμως, θά κληθεῖ νά πολεμήσει μέ «θανατηφόρα ὅπλα» (Σκοπιά, 1955, σ. 95). Μία εἶναι ἡ «μόνη νόμιμη κυβέρνηση γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα» (Σκοπιά, 15/7/1984, σ. 19). «Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ στήν ὁποία οἱ Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ δίνουν τήν πρώτιστη ὑποταγή τους εἶναι ἀληθινά μία πραγματική κυβέρνηση ... Ἔχει πραγματικούς νόμους ... ἔχει πραγματικούς ὑπηκόους πού ἀποτελοῦν ἕνα αὐξανόμενο ἔθνος ... Αὐτή ἡ Μεσσιανική Βασιλεία θά συντρίψει ὅλες τίς κοσμικές κυβερνήσεις ἐξαφανίζοντάς τις» (στό ἴδιο).

Μιά ἄλλη σύγχρονη αἵρεση, ἡ «Ἑνωτική Ἐκκλησία» τοῦ κορεάτη ψευδομεσσία Σάν Μούν, ἐγείρει ἐπίσης ἀξιώσεις γιά παγκόσμια κυριαρχία. Σκοπός της εἶναι νά ἐγκαθιδρύσει τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ στή γῆ, τήν ὁποία δέν κατόρθωσε, δῆθεν, νά ἐγκαθιδρύσει ὁ Ἰησοῦς. Γιά τόν σκοπό αὐτό ὁ Μούν ἔχει ἀναλάβει συστηματική προσπάθεια προσέγγισης καί διάβρωσης ὑπεύθυνων προσώπων καί φορέων σέ ὅλους τούς τομεῖς τῆς ζωῆς σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο, μέ ἐπισκέψεις, ὁμιλίες, ἐκδηλώσεις, συνέδρια κ.λπ. Ὁ Μούν δέν ἀποδέχεται τή δημοκρατία. Τό δημοκρατικό σύστημα «δέν εἶναι τό ἰδεῶδες σύστημα πού σκέφθηκε ὁ Θεός» καί «ὁ δημοκρατικός κόσμος δέν ἔχει κατεύθυνση καί πρέπει νά τόν ὁδηγήσουμε», ἰσχυρίζεται (Ἀ. Ἀλεβιζοπούλου, Νεοφανείς αἱρέσεις, σ. 69). Ἄν καί οἱ ἀξιώσεις αὐτές ξεπερνοῦν κάθε ὅριο λογικῆς, σέ ἐκδηλώσεις τοῦ Μούν μετέχουν πολιτικοί ἀπ' ὅλο τόν κόσμο καί ἡ διείσδυση σέ παγκόσμιους ὀργανισμούς εἶναι ἐμφανής. Ἄνθρωποι τοῦ Μούν παίζουν κατά καιρούς ἡγετικό ρόλο στό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, ἐνῶ ἄλλοι μπῆκαν στό Γαλλικό καί Εὐρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσῳ τοῦ κόμματος τοῦ Le Pen. Μάλιστα, σέ παγκόσμιο συνέδριο, πού ὀργάνωσε στή Μόσχα τό 1990, μετεῖχαν 41 πρώην πρόεδροι, ἀρχηγοί κρατῶν, ἀρχηγοί κυβερνήσεων καί πρωθυπουργοί!

Ἡ Σαηεντολογία εἶναι ἕνα ἄλλο παράδειγμα σύγχρονης αἵρεσης μέ σαφείς πολιτικές ἐπιδιώξεις. Ἰδιαίτερο μέλημά της εἶναι ἡ ἀπόκτηση πολιτικῆς δύναμης. Σέ ἔντυπα τῆς αἵρεσης γίνονται διαπιστώσεις γιά τήν πολιτική καί παρέχονται ὁδηγίες στά μέλη: «Ὁ διευθυντής μιᾶς ἑταιρείας πού δέν κατέχει κανένα πιστοποιητικό σαηεντολογίας, μιά μέρα θά ἀποτύχει. Καί ὁ ἀρχηγός τῆς κυβέρνησης μιᾶς χώρας θά καταστραφεῖ ἄν δέν εἶναι οἰκεῖος μέ τή σαηεντόλοτζυ». «Κυρίεψε, ἄσχετα μέ ποιόν τρόπο τίς θέσεις - κλειδιά». «Ἀποκτεῖστε ἕνα πληρωμένο πόστο ὡς γραμματέας ἤ διευθυντής ἐπιτελείου κοντά στόν ἀρχηγό». «Εἷναι εὔκολο σέ μιά τέτοια περιοχή νά καταλάβει κανείς πόστα. Μήν κουράζεστε νά ἐκλεγεῖτε (μέ ἐκλογές). Ἀποκτῆστε ἕνα πόστο ὡς συνεργάτης τοῦ γραφείου ἤ ὡς φρουρός· χρησιμοποιεῖστε κάθε ταλέντο πού διαθέτετε γιά νά ἀποκτήσετε μιά θέση πλησίον τέτοιων προσώπων» (Ἀ. Ἀλεβιζοπούλου, ὅ.π., σ. 109). Χαρακτηριστικό παράδειγμα τῶν πολιτικῶν της ἐπιδιώξεων εἶναι ἡ προσπάθεια τῆς αἵρεσης νά ὀργανώσει τή σύγχρονη Ἀλβανία σέ σαηεντολογικό κράτος (περισσότερα ὅ.π., σ. 117-121).

Ἀπό τά παραπάνω φαίνεται σαφῶς ὅτι οἱ σύγχρονες αἱρέσεις, πού ἐπιχειροῦν νά διαβρώσουν τομέα τῆς ζωῆς, δέν ἀφήνουν ἀνεπηρέαστο καί τόν χῶρο τῆς πολιτικῆς. Κάποιες ἀπ’ αὐτές ἀποτελοῦν πραγματική ἀπειλή γιά τήν ἴδια τήν Πολιτεία, γιά τούς δημοκρατικούς θεσμούς, γιά τήν κοινωνία γενικότερα, γι’ αὐτό ἡ Πολιτεία δέν πρέπει νά ἐφησυχάζει καί νά μήν λαμβάνει μέτρα. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀντίθετα, δέν ἔχει πολιτικές βλέψεις. Ἄν στό παρελθόν ἄσκησε ἐξουσία (Τουρκοκρατία, Κύπρος), αὐτό ἔγινε κάτω ἀπό εἰδικές ἀνάγκες ἤ συνθῆκες. Ὅταν οἱ ἀνάγκες ἐξέλειψαν, παρέδωσε τήν ἐξουσία στούς νόμιμους φορεῖς της. Ἄλλωστε, οἱ κανόνες τῆς Ἐκκλησίας ἀπαγορεύουν στούς κληρικούς νά ἀναλαμβάνουν πολιτικά ἀξιώματα. Βέβαια, ἡ Ὀρθοδοξη Ἐκκλησία ἔχει καί «πολιτική Θεολογία», δηλ. διδασκαλία γιά τό πῶς πρέπει νά εἶναι ὁ Χριστιανός ἡγέτης, γιά τά καθήκοντα τῶν πιστῶν της ἔναντι τῆς Πολιτείας κ.λπ. Ὅμως, αὐτό ἀπέχει πολύ ἀπό τό ἐπιχειρεῖ νά καταλάβει τήν ἐξουσία ἤ ἀκόμη καί νά τήν χειριστεῖ πρός ὄφελός της, ἀφοῦ γι’ αὐτήν ἰσχύει ἀπόλυτα ὁ λόγος τοῦ Κυρίου «τά Καίσαρος τῷ Καίσαρι καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ» (Ματθ. 21,22).

Πρωτ. Σωτήριος Ὀ. Ἀθανασούλιας