«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2023-4: Η Μέλλουσα και Έσχατη Κρίση

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΖ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Α', ἔτους 2023-2024. 

Κείμενο Εὐαγγελίου: «Εἶπεν ὁ Κύριος· Ὅταν ἔλθῃ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι μετ’ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ. 32 Καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ’ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων· 33 καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. 34 Τότε ἐρεῖ ὁ Βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· Δεῦτε, οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου· 35 ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με, 36 γυμνὸς καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθετε πρός με. 37 Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες· Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; 38 Πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; 39 Πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ καὶ ἤλθομεν πρὸς σέ; 40 Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ’ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. 41 Τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· Πορεύεσθε ἀπ’ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ· 42 ἐπείνασα γὰρ καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, 43 ξένος ἤμην καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνὸς καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. 44 Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ λέγοντες· Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; 45 Τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ’ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. 46 Καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον» (Ματθ. 25, 31-46).

Μετάφραση Εὐαγγελίου: «Ὁ Κύριος εἶπε τά ἑξῆς· Ὅταν θά ἔρθει ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου (ὁ Χριστός) μέσα στή Δόξα Του, καί μαζί του ὅλοι οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι, τότε θά καθίσει στόν θρόνο τῆς Δόξας Του. 32 Καί θά συναχθοῦν μπροστά Του ὅλα τα ἔθνη, καί θά ξεχωρίσει τόν ἕνα ἀπό τόν ἄλλο τούς ἀνθρώπους, ὅπως χωρίζει ὁ ποιμένας τά πρόβατα ἀπό τά κατσίκια. 33 Καί θά βάλει τά πρόβατα στά δεξιά Του καί τά κατσίκια στά ἀριστερά. 34 Τότε θά πεῖ ὁ Βασιλέας σ' ἐκείνους πού θά εἶναι στά δεξιά Του· Ἐλᾶτε οἱ εὐλογημένοι ἀπό τόν Πατέρα μου νά κληρονομήσετε τή Βασιλεία, πού εἶναι ἑτοιμασμένη γιά σᾶς ἀπό τότε πού ἔγινε ὁ κόσμος. 35 Γιατί πείνασα καί μοῦ δώσατε νά φάω· δίψασα καί μέ ποτίσατε· ἤμουν ξένος καί μέ μαζέψατε· 36 ἤμουν γυμνός καί μέ ντύσατε· ἀρρώστησα καί μέ ἐπισκεφθήκατε· ἤμουν στή φυλακή καί ἤλθατε νά μέ δεῖτε. 37 Τότε θά τοῦ ἀποκριθοῦν οἱ Δίκαιοι, λέγοντας· Κύριε, πότε σέ εἴδαμε νά πεινᾶς καί σοῦ δώσαμε τροφή ἤ νά διψᾶς καί σοῦ δώσαμε νερό; 38 Πότε σέ εἴδαμε ξένο καί σέ πήραμε μαζί μας ἤ γυμνό καί σέ ντύσαμε; 39 Πότε σέ εἴδαμε ἄρρωστο ἤ στή φυλακή καί ἤλθαμε κοντά σου; 40 Καί θά ἀποκριθεῖ ὁ Βασιλέας καί θά τούς πεῖ· Νά εἶστε βέβαιοι, πῶς ὅ,τι κάνατε σ' ἕναν ἀπό τούς πιό τελευταίους τούτους ἀδελφούς μου, σ' ἐμένα τό κάνατε. 41 Τότε θά πεῖ καί σ' ἐκείνους πού θά εἶναι στά ἀριστερά· Πηγαίνετε ἀπό μένα οἱ καταραμένοι στό αἰώνιο πῦρ, πού εἶναι ἑτοιμασμένο γιά τόν διάβολο καί γιά ἐκείνους πού τόν ὑπηρετοῦν. 42 Γιατί πείνασα καί δέ μοῦ δώσατε νά φάω· δίψασα καί δέ μοῦ δώσατε νά πιῶ· 43 ἤμουν ξένος καί δέ μέ μαζέψατε· ἤμουν γυμνός καί δέ μέ ντύσατε· ἤμουν ἄρρωστος καί στή φυλακή καί δέν ἤλθατε νά μέ δεῖτε. 44 Τότε θά τοῦ ἀποκριθοῦν καί αὐτοί, λέγοντας· Κύριε, πότε σέ εἴδαμε νά πεινᾶς ἤ νά διψᾶς ἤ ξένο ἤ γυμνό ἤ ἄρρωστο ἤ στή φυλακή καί δέν σέ ὑπηρετήσαμε; 45 Τότε θά τούς ἀποκριθεῖ, λέγοντας· Σᾶς βεβαιώνω, πῶς ὅ,τι δέν κάνατε σ' ἕναν ἀπό τούς πιό τελευταίους τούτους, οὔτε σ' ἐμένα τό κάνατε. 46 Καί θά πᾶνε τοῦτοι στήν αἰώνια Κόλαση καί οἱ Δίκαιοι στήν αἰώνια Ζωή».

«Ἐπιφάνεια τῆς Χάριτος» καί «Ἐπιφάνεια τῆς Δόξης»: Τό Εὐαγγέλιο ὁμιλεῖ γιά ἕνα (τό κατ’ ἐξοχήν) ἐσχατολογικό γεγονός: τή Β΄ Παρουσία τοῦ Κυρίου καί τήν Ἔσχατη Κρίση. Στρέφει τήν προσοχή μας πρός τό μέλλον. Κέντρο τῆς ζωῆς τοῦ Χριστιανοῦ εἶναι τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος «ἐπί τῆς γῆς ὤφθη καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη» (Βαρ. 3,38). Ὡστόσο, ἐκτός ἀπό τήν Α΄ αὐτή Παρουσία Του, τήν «Ἐπιφάνεια τῆς Χάριτος», ἀναμένεται ἡ Β΄, ἡ «Ἐπιφάνεια τῆς Δόξης», κατά τόν ἀπ. Παῦλο (Τιτ. 2, 11-13). Ἡ Ἐκκλησία ζεῖ μεταξύ τῶν δύο αὐτῶν Παρουσιῶν. Ἀντλεῖ ἀπό τό παρελθόν, ἀπό τήν Α΄ καί ἱστορική Παρουσία τοῦ Κυρίου, ἀλλά εἶναι σαφῶς προσανατολισμένη στό μέλλον, στό ἔσχατο Γεγονός καί ἐμπνέεται ἀπ’ αὐτό. Κατηγορεῖται, συνήθως, ὡς συντηρητική καί ὀπισθοδρομική. Ὅμως, ἡ προοπτική της ἦταν πάντοτε καί εἶναι (ὅπου λειτουργεῖ αὐθεντικά κατά τό ἀνθρώπινο) σαφῶς ἐσχατολογική. Ἡ «Ἐπιφάνεια τῆς Δόξης» ἤ ἡ «Ἡμέρα Κυρίου ἡ μεγάλη καί ἐπιφανής» (Ἰωήλ 3,4) εἶναι τό πιό μελλοντικό γεγονός. Σημαίνει τό τέλος τοῦ παρόντος κόσμου, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ ἔχει ἀρχή (Δημιουργία), ἔχει καί τέλος (Κρίση). Ἀρχή του εἶναι ὁ Χριστός (Δημιουργός), κέντρο ὁ Χριστός (Ἐνανθρώπηση) καί τέλος (Κριτής) ὁ Χριστός. Ἡ Α΄ Παρουσία ἔγινε ἐν ταπεινώσει, ἡ Β΄ θά γίνει ἐν Δόξῃ («καί πάλιν ἐρχόμενον μετά Δόξης»). Στήν Α΄ «ἡ θεότης ἐκρύπτετο ὑπό τήν ἀνθρωπότητα», στήν Β΄ ἡ θεότης (Δόξα τοῦ Χριστοῦ) θά ἀποκαλυφθεῖ «ἐπί πᾶσαν σάρκα», δηλ. σέ δικαίους καί ἁμαρτωλούς. Τέλος τοῦ κόσμου δέν σημαίνει ἀπώλεια καί καταστροφή του, ἀλλά ριζική ἀνακαίνιση: «Παράγει τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου» (Α΄ Κορ. 7,31). «Οὐρανοί ροιζηδόν παρελεύσονται ... καί γῆ καί τά ἐν αὐτῇ ἔργα κατακαήσεται» (Β΄ Πέτρ. 3, 10). «Πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται, καί ὡσεί περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς καί ἀλλαγήσονται» (Ψαλμ. 101,27). «Καινούς δέ οὐρανούς καί γῆν καινήν ... προσδοκῶμεν» (Β΄ Πέτρ. 3,13). «Εἶδον οὐρανόν καινόν καί γῆν καινήν· ὁ γάρ πρῶτος οὐρανός καί ἡ πρώτη γῆ ἀπῆλθον» (Ἀποκ. 21,1). Ἀλλαγή τῆς φύσεως σημαίνει, εἰδικότερα, ἀπελευθέρωσή της ἀπό τή φθορά. Ἡ ἀνακαίνιση τοῦ κόσμου σημαίνει τήν ἔναρξη μιᾶς νέας κατάστασης, τῆς «ζωῆς τοῦ μέλλοντος αἰῶνος» («Νέας» ἤ «Ἄνω Ἱερουσαλήμ», «Βασιλείας τοῦ Θεοῦ»), τῆς ὁποίας «Πατήρ» (κέντρο) θά εἶναι πάλι ὁ Χριστός Ὁ χρόνος τῆς «Ἡμέρας Κυρίου» εἶναι ἄδηλος: «Περί τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἤ τῆς ὥρας οὐδείς οἶδεν, οὐδέ οἱ Ἄγγελοι ἐν οὐρανῷ, οὐδέ ὁ Υἱός, εἰ μή ὁ Πατήρ» (Μαρκ. 13,32). «Ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτί οὕτως ἔρχεται» (Α΄ Θεσ. 5,2). Ὡστόσο, ἀπό κάποια σημεῖα («σημεῖα τῶν καιρῶν», Ματθ. 16,3) γνωρίζουμε, ὄχι πότε ἀκριβῶς θά γίνει, ἀλλά ὅτι αὐτή πλησιάζει.

Τά «σημεῖα τῶν καιρῶν»: α) Ἡ κήρυξη τοῦ Εὐαγγελίου στά ἔθνη: «Καί κηρυχθήσεται τοῦτο τό εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουμένῃ εἰς μαρτύριον πᾶσι τοῖς ἔθνεσι, καί τότε ἥξει τό τέλος» (Ματθ. 24,14). Ὅμως, κήρυξη δέν σημαίνει καί ἀποδοχή τοῦ Εὐαγγελίου. β) Ἡ ἐπιστροφή τοῦ Ἰσραήλ: «Πώρωσις ἀπό μέρους τῷ Ἰσραήλ γέγονεν ἄχρις οὗ τό πλήρωμα τῶν ἐθνῶν εἰσέλθῃ, καί οὕτω πᾶς Ἰσραήλ σωθήσεται» (Ρωμ. 11,25). γ) Ἡ ἀποστασία: «Μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατά μηδένα τρόπον· ὅτι ἐάν μή ἔλθῃ ἡ ἀποστασία πρῶτον» (Β΄ Θεσ. 2,3), δέν θά ἔλθῃ τό τέλος. δ) Ἡ ἔξαρση τοῦ ἠθικοῦ καί τοῦ φυσικοῦ κακοῦ: «Μελλήσετε δέ ἀκούειν πολέμους καί ἀκοάς πολέμων· ὁρᾶτε, μή θροεῖσθε· δεῖ γάρ γενέσθαι, ἀλλ’ οὔπω ἐστίν τό τέλος. Ἐγερθήσεται γάρ ἔθνος ἐπί ἔθνος καί βασιλεία ἐπί βασιλείαν, καί ἔσονται λιμοί καί σεισμοί κατά τόπους· πάντα δέ ταῦτα ἀρχή ὠδίνων ... Εὐθέως δέ μετά τήν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων, ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται, καί ἡ σελήνη οὐ δώσει τό φέγγος αὐτῆς, καί οἱ ἀστέρες πεσοῦνται ἀπό τοῦ οὐρανοῦ, καί αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται. Καί τότε φανήσεται τό σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου» (Ματθ. 24, 6-8, 29-30). ε) Ὁ πολλαπλασιασμός τῶν ψευδοχρίστων καί τῶν ψευδοπροφητῶν: «Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ. Πολλοί γάρ ἐλεύσονται ἐπί τῷ ὀνόματί μου λέγοντες ὅτι ἐγώ εἰμι, καί πολλούς πλανήσουσιν ... Τότε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, ἰδού ὧδε ὁ Χριστός, ἰδού ἐκεῖ, μή πιστεύετε. Ἐγερθήσονται γάρ ψευδόχριστοι καί ψευδοπροφῆται καί δώσουσι σημεῖα καί τέρατα πρός τό ἀποπλανᾶν, εἰ δυνατόν, καί τούς ἐκλεκτούς» (Μάρκ. 13, 5-22). στ) Ἡ ἔλευση τῶν «δύο Μαρτύρων» (προφητῶν Ἠλία καί Ἐνώχ): «Ἰδού ἐγώ ἀποστελῶ ὑμῖν ᾿Ηλίαν τόν Θεσβίτην, πρίν ἤ ἐλθεῖν τήν ἡμέραν Κυρίου τήν μεγάλην καί ἐπιφανῆ» (Μαλ. 4,4, πρβλ. Ἀποκ. 11, 3-12). ζ) Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἀντιχρίστου. Πρόκειται περί ἀνθρωπίνου προσώπου, τό ὁποῖο θά ἐνεργεῖ μέ ὁλόκληρη τή δύναμη τοῦ σατανᾶ, γιά ἑπτά ἔτη, ἀμέσως πρό τῆς Β΄ Παρουσίας τοῦ Κυρίου. Κατά τή μαρτυρία τῶν Γραφῶν, εἶναι «τό βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως τό ῥηθέν διά Δανιήλ τοῦ προφήτου ἑστός ἐν τόπῳ ἁγίῳ» (Ματθ. 24,15) ἤ «ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας, ὁ υἱός τῆς ἀπωλείας, ὁ ἀντικείμενος καί ὑπεραιρόμενος ἐπί πάντα λεγόμενον Θεόν ἤ σέβασμα, ὥστε αὐτόν εἰς τόν ναόν τοῦ Θεοῦ ὡς Θεόν καθίσαι, ἀποδεικνύντα ἑαυτόν ὅτι ἐστί Θεός» (Β΄ Θεσ. 2, 3-4).

Μερική καί Ἐσχάτη Κρίσις: Ὁ σκοπός τῆς Β΄ Παρουσίας τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ Κρίση τοῦ κόσμου. Ἀπαραίτητη προϋπόθεσή της εἶναι ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν: «προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν». Αὐτή, ἡ «δευτέρα ἀνάστασις», ἀποτελεῖ ἐνεργοποίηση τῶν ἀποτελεσμάτων τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ σέ κάθε ἄνθρωπο, δίκαιο καί ἁμαρτωλό: ὁ Κύριος ἀνέστη ὡς «ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων» (Α΄ Κορ. 15,20)! Θά συμβεῖ δέ κατά τό παράδειγμα τοῦ ὁράματος τοῦ προφήτου Ἰεζεκιήλ (37,1 ἑξ.). Ὡστόσο, ὑπάρχει καί μιά πρώτη κρίση, ὅταν ὁ ἄνθρωπος φεύγει ἀπό τήν παροῦσα ζωή: «ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν, μετά δέ τοῦτο κρίσις» (Ἑβρ. 9,27). Μέ τόν φυσικό θάνατο χωρίζεται ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα. Ἡ ψυχή παραλαμβάνεται ἀπό Ἀγγέλους γιά νά ὁδηγηθεῖ ἐνώπιον (τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως) τοῦ Χριστοῦ. Ὅμως, κατά τήν πορεία της «τελωνίζεται», δηλ. διέρχεται ὁμάδες δαιμόνων, πού τήν ζητοῦν γιά τίς ἁμαρτίες της. Κατά τή διαδικασία αὐτή, τά λεγόμενα «θανάσιμα» καί ἀνεξομολόγητα ἁμαρτήματα τήν κολάζουν τά δέ μικρότερα («συγγνωστά») ἀνεξομολόγητα ζυγίζονται. Ἔτσι, ἄλλες ψυχές κατέχονται ἀπό τούς δαίμονες καί κολάζονται καί ἄλλες διέρχονται τά «τελώνια», ἀξιώνονται νά προσκυνήσουν τόν Κύριο καί σώζονται. Ὁ «τελωνισμός» διαρκεῖ τρεῖς μέρες, κατά τόν παρόντα χρόνο, ἀπό τήν ὧρα τοῦ φυσικοῦ θανάτου. Ἡ κρίση αὐτή εἶναι ἡ πρώτη καί «μερική» κρίση. Λέγεται «μερική» (προσωρινή), ἐπειδή ἡ ψυχή δέν μένει ἀμετακίνητη στή θέση πού κρίθηκε, ἀλλά ὠφελεῖται ἀπό τίς Λειτουργίες, τά Μνημόσυνα, τίς προσευχές καί τίς ἀγαθοεργεῖες τῶν ζώντων. Μόνο ἡ ἴδια ἡ ψυχή δέν μπορεῖ νά ὠφελήσει τόν ἑαυτό της. Ἡ κατάσταση αὐτή ἀποκαλεῖται συνλήθως «μέση κατάσταση» τῶν ψυχῶν. Σ’ αὐτήν οἱ ψυχές προγεύονται τήν αἰώνια Ζωή ἤ τήν αἰώνια Κόλαση. Μετά τήν Ἔσχατη Κρίση α) τό ἀναστημένο σῶμα μετέχει μαζί μέ τήν ψυχή στήν αἰωνία Ζωή (Παράδεισο) ἤ στήν αἰώνια Κόλαση καί β) δέν ὑπάρχει πλέον δυνατότητα μετακίνησης τῆς ψυχῆς μέ ἐνέργειες τῆς ἴδιας ἤ ἄλλων ἀνθρώπων. Κριτής στήν Ἔσχατη Κρίση θά εἶναι ὁ «Υἱός τοῦ ἀνθρώπου» τό δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Δημιουργός τοῦ κόσμου καί ὁ Ἐνανθρωπήσας καί Σαρκωθείς Θεός.

Τό «μέτρον» τῆς Κρίσεως: Ἡ διήγηση τοῦ Εὐαγγελίου μᾶς ἀποκαλύπτει καί τό κριτήριο τῆς Ἔσχατης Κρίσης, πού εἶναι ἡ οὐσία τῆς «ἠθικῆς» τοῦ Εὐαγγελίου, ἡ «καινή ἐντολή» (Ἰω. 13,34) τῆς ἀγάπης. Ἡ ἀγάπη, ὡς «μεγάλη ἐντολή» (Ματθ. 22,36), εἶναι «περιεκτική» ὅλων τῶν ἐντολῶν καί ὅλων τῶν ἀρετῶν (Ματθ. 22,40). Ἐκδηλώνεται μέ δύο διαστάσεις: α) ἀγάπη πρός τόν πλησίον καί β) ἀγάπη πρός τόν Θεό. Ἐδῶ ὁ Κύριος συνάπτει τίς διαστάσεις αὐτές, οἱ ὁποῖες εἶναι ἄλλωστε ἀχώριστες: ταυτίζει τήν πρός τόν πλησίον (τόν «ἐλάχιστον ἀδελφόν» Του) ἀγάπη μέ τήν ἀγάπη πρός τόν Ἑαυτό Του. Ἡ «ἐν Χριστῷ» ἀγάπη διαφέρει ἀπό τό εἶδος ἐκεῖνο τῆς «ἀγάπης» ἤ τῆς ἀγαπολογίας, πού κηρύσσει ἀκόμη καί ὁ διάβολος καί μέ τό ὁποῖο ἐμφορεῖται ὁ κόσμος («οὐ καθώς ὁ κόσμος δίδωσιν, ἐγώ δίδωμι ὑμῖν»!). Ὑπάρχει αὐθεντική (ἀνιδιοτελής) καί μή αὐθεντική (ἰδιοτελής) ἀγάπη. Ἡ μεγαλύτερη πνευματική νόσος εἶναι ἡ ἔκπτωση τῆς ἀνιδιοτελοῦς χριστιανικῆς ἀγάπης σέ νοσοῦσα ἰδιοτελή ἀγάπη, ἡ ὁποία «ζητεῖ τά ἑαυτῆς». Ἡ «ἐν Χριστῷ» ἀγάπη δέν ἀντιδιαστέλλεται στή δικαιοσύνη, ἀλλά τήν ἐμπεριέχει, γι’ αὐτό ὁ Χριστός κρίνει «ἐν ἀγάπῃ» καί «ἐν δικαιοσύνῃ», εἶναι ὁ ἀγαπῶν ἡμᾶς, ἀλλά καί ὁ Δίκαιος Κριτής. Σύμφωνα μέ ἄλλη ἄποψη, ὁ Χριστός δέν κρίνει κανέναν («ἐγώ οὐ κρίνω οὐδένα», Ἰω. 8,15!). Καθένας κρίνεται μόνος του ἀπό τή στάση του ἔναντι τοῦ Χριστοῦ καί τῶν συνανθρώπων του («ὁ λόγος ὅν ἐλάλησα, ἐκεῖνος κρινεῖ αὐτόν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ», Ἰω. 12,48). Γι’ αὐτό ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι «ἡτοιμασμένη ὑμῖν» (γιά τούς ἀνθρώπους), ἐνῶ «τό πῦρ τό αἰώνιον» εἶναι «ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ». Ἡ «ἐν Χριστῷ» ἀγάπη δέν ἐμπεριέχει τήν ἁμαρτία: ἔτσι πρέπει νά ἐννοηθεῖ ἡ ἀποδιδόμενη στόν ἅγ. Αὐγουστῖνο ρήση «ἀγάπα καί κάνε ὅ,τι θέλεις». Συμπερασματικά, ὁ Χριστός θά καταδικάσει τήν ἀδιαφορία καί τήν ἰδιοτέλεια. Οἱ καταδικασμένοι στό αἰώνιο Πῦρ τῆς Ἔσχατης Κρίσης, δέν καταδικάστηκαν γιά ἁμαρτίες, πού διέπραξαν. Ἦταν μᾶλλον ἄνθρωποι «πιστοί» καί «εὐλαβεῖς»: «Κύριε, πότε σε εἴδομεν ... καί οὐ διηκονήσαμέν σοι;»! Καταδικάστηκαν γιά ὅσα παρέλειψαν νά κάνουν καί, εἰδικότερα γιά τήν ἀδιαφορία τους!

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ: 

«Παράδεισός ἐστιν ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ» (ἁγ. Ἰσαάκ Σύρου, Ἀσκητικά, Λόγος οβ΄).

«Ἐγώ δέ λέγω, ὅτι οἱ ἐν τῇ γεένῃ κολαζόμενοι, τῇ μάστιγι τῆς ἀγάπης μαστίζονται. Καί τί πικρόν καί σφοδρόν τό τῆς ἀγάπης κολαστήριον!» (ὅ.π., Λόγος πδ΄).

«Ἄτοπόν ἐστι λογίζεσθαί τινα, ὅτι οἱ ἁμαρτωλοί ἐν τῇ γεέννῃ στεροῦνται τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀγάπη ἔκγονόν ἐστι τῆς γνώσεως τῆς ἀληθείας, ἥτις ὁμολογουμένως κοινῶς πᾶσι δίδοται. Ἐνεργεῖ δέ ἡ ἀγάπη ἐν τῇ δυνάμει αὑτῆς κατά διπλοῦν τρόπον· τούς μέν ἁμαρτωλούς κολάζουσα ... τούς δέ τετηρηκότας τά δέοντα εὐφραίνουσα ἐν αὐτῇ» (ὅ.π., Λόγος πδ΄).

«Πρός γάρ τό τελευταῖον ἐκβάν ἕκαστον τῶν πρίν ὑπαρξάντων κρίνεται» (Δημοσθένους, Α΄ Ὀλυνθιακός).

 

(«Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», Πρόγραμμα Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ἱ. Ναοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως. Ὑπεύθυνος π. Σωτήριος Ὀ. Ἀθανασούλιας. Περίοδος Α΄, ἔτος 2023-2024).