γαπητοί φίλοι,

Σς καλωσορίζω στό προσωπικό μου ἱστολόγιο καί σς εχομαι καλή περιήγηση. Σ’ ατό θά βρετε κείμενα θεολογικο καί πνευματικο περιεχομένου, πως κείμενα ναφερόμενα στήν πίστη καί Παράδοση τς κκλησίας, ντιαιρετικά κείμενα, κείμενα πνευματικς οκοδομς, κείμενα ναφερόμενα σέ προβληματισμούς καί ναζητήσεις τς ποχς μας καί, γενικά, διάφορα στοιχεα πό τήν πίστη καί ζωή τς ρθόδοξης κκλησίας.

Εχομαι τά κείμενα ατά καί κάθε νάρτηση σ’ ατό τό ἱστολόγιο νά φανον χρήσιμα σέ σους νδιαφέρονται, νά προβληματίσουν θετικά, νά φυπνίσουν καί νά οκοδομήσουν πνευματικά.

ελογία καί Χάρις το Κυρίου νά εναι πάντοτε μαζί σας.

Μετά τιμς καί γάπης.

π. Σωτήριος θανασούλιας

φημέριος Μητροπολιτικο ερο Ναο γίου Βασιλείου Τριπόλεως.

Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015

Το μυστήριο του θανάτου στη θρησκεία


Διάγραμμα – Περίληψη
Θέματος Γ' το Θεολογικο Προγράμματος «ρθοδοξία καί Ζωή»
τς ερς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,
περιόδου Ι', τους 2015-2016.

θρησκεία, ς πόπειρα πέρβασης το θανάτου: νθρωπος, στήν προσπάθεια του νά περβε τόν φόβο το θανάτου, δέν κατασκευάζει μόνο μύθους, λλά καί θρησκεες. Θρησκεία εναι τιμή λατρεία πρός τό (ποτιθέμενο) θεο. Κάθε θρησκεία πόσχεται «λύση» στό πρόβλημα το θανάτου, μεταθέτωντάς το, κατά κανόνα, σέ μιά λλη ζωή. προσφερόμενη πό τή θρησκεία «λύση» εναι: «πεθαίνεις τώρα, γιά νά ζήσεις σέ μιά λλη ζωή», «στερεσαι τώρα, γιά νά πολαύσεις σέ μιά λλη ζωή». Στήν ρθόδοξη Παράδοση, λλη ζωή δέν εναι πλή πόσχεση, λλά πραγματικότητα, ποία ρχίζει πό τήν παροσα ζωή. Ο Πατέρες τς κκλησίας διδάσκουν τι, ν νθρωπος δέν ρχίσει πό τώρα νά πολαμβάνει τά γαθά τς αώνιας ζως, δέν θά τά πολαύσει οτε μετά θάνατον. Στόν πρωτόγονο νθρωπο θρησκεία συμπλέκεται ρηκτα μέ τόν μθο. Ο ρίζες τς νθρώπινης θρησκευτικότητας εναι βαθύτατες, πως καί το μύθου. πιστήμη μαρτυρε γιά τήν καθολικότητα το θρησκευτικο φαινομένου, γεγονός πού εχε πισημάνει στήν ρχαιότητα Ξενοφν (π.430-355 π.Χ.). πί πλέον, στή θρησκεία μφανίζονται λα τά στοιχεα το μύθου, διαίτερα δέ πολυτοποίηση το σχετικο: λες ο θρησκεες εναι πολυτοποιήσεις το σχετικο, λες ο θρησκεες θεοποιον να μέρος το κτιστο κόσμου, λες ο θρησκεες χουν εδωλολατρικό χαρακτρα, λες ο θρησκεες (νεξαιρέτως) εναι μορφές εδωλολατρίας. Στή θρησκεία τό πολυτοποιημένο σχετικό το μύθου, δέν πιστεύεται πλς, δέν προσδιορίζει τόν νθρωπο πλς, λλά καί λατρεύεται.

Σχέση Χριστιανισμο καί θρησκείας: Στήν ποχή μας τέθηκε ντονα τό ρώτημα ν Χριστιανισμός εναι θρησκεία (π. ω. Ρωμανίδης, Γ. Πατρνος, Χρ. Γιανναρς κ..) καί μφισβητήθηκε ριζικά γνωστή ντίληψη τι Χριστιανισμός εναι μιά θρησκεία, πού διαφέρει πό τίς λλες στό τι εναι «ληθής θρησκεία» (vera religio), ν κάθε λλη εναι «ψευδής θρησκεία» (falsa religio). στόσο, ρθή πάντηση ξαρτται πό τό πς κριβς ρίζεται θρησκεία. ν θρησκεία εναι ταύτιση κτιστο καί κτίστου, ταύτιση κτιστν περί Θεο νοημάτων καί ρημάτων μέ τήν δια τήν κτιστη πραγματικότητα, ν θρησκεία εναι κίνηση κ το νθρώπου πρός τόν Θεό, ν εναι σχέση μέ ποτιθέμενο (νύπαρκτο) «θεό», τότε Χριστιανισμός εναι κάτι ριζικά ντίθετο τς θρησκείας. θεντικός, ρθόδοξος) Χριστιανισμός εναι: α) ριζική διάκριση κτιστο καί κτίστου, β) σχέση μέ τόν να καί ληθινό Θεό, γ) κίνηση κ το Θεο πρός τόν νθρωπο ( μλλον νταπόκριση στήν ποκάλυψη το Θεο), δ) κκλησία (Σμα κοινωνοντων μέ τόν Θεό ν Χριστ). ν σχέση Χριστιανισμο καί θρησκείας κατανοηθε σφαλμένα, Χριστιανισμός κινδυνεύει νά πογυμνωθε πό οσιώδη στοιχεα του. Μεταξύ Χριστιανισμο καί θρησκειν πάρχουν κοινά στοιχεα ( λατρεία, προσευχή κ..), τά ποα στίς θρησκεες ποτελον πομιμίσεις τν ντίστοιχων αθεντικν στοιχείων το Χριστιανισμο. δια εναι θρησκεία εναι προϊόν πλάνης πό τήν φυσική νθρώπινη ναζήτηση το Θεο μετά τήν πτώση ( νθρωπος κ φύσεως ναζητ τόν Θεό, γιατί εναι πλασμένος νά βρίσκεται σέ κοινωνία μέ Ατόν). Κατά τήν ρθοδοξη Παράδοση, λες ο θρησκεες εναι προϊόντα τς νθρώπινης φαντασίας (νθρώπινα κατασκευάσματα - προϊόντα πλάνης): «Τά εδωλα τν θνν ργριον καί χρυσον, ργα χειρν νθρπων· στμα χουσι καί ο λαλσουσιν, φθαλμούς χουσι καί οκ ψονται, τα χουσι καί οκ νωτισθσονται, οδέ γρ στι πνεμα ν τ στματι ατν. μοιοι ατος γνοιντο ο ποιοντες ατά καί πντες ο πεποιθτες π᾿ ατος» (Ψαλμ. 134, 15-18). λες ο πί μέρους θρησκεες εναι εδωλα, τό δέ θρησκευτικό φαινόμενο εναι «νόσος». Στήν Παλαιά Διαθήκη πάρχουν αστηρές παγορεύσεις γιά τά εδωλα: «γώ εμι Κύριος Θεός σου ... οκ σονταί θεοί τεροι πλήν μο ... ο ποιήσεις σεαυτ εδωλον, οδέ παντός μοίωμα» (ξ. 20, 2-4). Χριστός ρχεται ς λευθερωτής «κ τς πλάνης τν εδώλων». πί πλέον, ρθόδοξη Παράδοση, χοντας σαφ πίγνωση τς νέργειας το διαβόλου στή φύση καί στήν στορία, θεωρε τι διάβολος κμεταλλεύεται τή φυσική τάση το νθρώπου νά λατρεύει τόν Θεό καί κατοικε ντός τν εδώλων γιά νά δέχεται τήν προσφερόμενη σ’ ατά λατρεία. Εδωλολατρία σημαίνει σατανολατρία: «Πντες ο θεοί τν θνν δαιμνια» (Ψαλμ. 95, 5). πό τή συγκριτική μελέτη τν θρησκείων διαπιστώνεται παρξη σέ πρωτόγονες θρησκεες (π.χ. τς φρικς) πλήθους κοινν στοιχείων μέ τόν σύγχρονο σατανισμό (λατρεες βουντού, μακούμπα κ..). τσι ξηγεται γιατί τό «νέφος Μαρτύρων» τς κκλησίας χυσε τό αμα του, γιά νά μήν κπέσει πό τήν πίστη στόν Χριστό, προσχωρώντας σέ κάποια θρησκεία καί λατρεύοντας εδωλα. ντίθετα, στήν ποχή μας πικρατε μιά τάση δικαίωσης τς θρησκείας, καλλιεργούμενη συστηματικά πό τό κίνημα τς Νέας ποχς: Κατά τή Νέα ποχή, α) κάθε θρησκεία ποτελε διαφορετικό «δρόμο», πού δηγε στόν διο Θεό, καί β) κάθε θρησκεία κατέχει μέρος τς λήθειας, δέ συνένωση τν θρησκειν δηγε στό «πλήρωμα τς ληθείας». Νέα ποχή εναι ποκρυφυστικό καί ριζικά ντιχριστιανικό κίνημα. Γιά μς, κτός το Χριστο, «οκ στιν ν λλ οδενί σωτηρία· οδέ γάρ νομά στιν τερον πό τόν ορανόν τό δεδομένον ν νθρώποις ν δε σωθναι μς» (Πράξ. 4,12).
θρησκεία στή νεότερη ποχή: θρησκεία, ς νθρώπινη δραστηριότητα καί ς μέρος το νθρώπινου πολιτισμο, ξελίσσεται σο ξελίσσεται διος νθρωπος. πρωτόγονος νθρωπος λατρεύει συνήθως ,τι τόν ντυπωσιάζει (π.χ. τά ντονα φυσικά φαινόμενα). ναπτύσσοντας τέχνη καί πολιτισμό, κατασκευάζει καί λατρεύει καλαίσθητα γάλματα ποτιθέμενων θεν. Στήν ποχή το μύθου περί Θεο παράσταση εναι μυθολογική (μπεριέχει λα τά στοιχεα το μύθου). Στή συνέχεια νθρωπος νάγεται πό τήν παράσταση τν πολλν στήν παράσταση το νός Θεο. σο ξελίσσεται διαδικασία τς «πομύθευσης», ο προσωποποιήσεις το μύθου γίνονται πιό κλεπτυσμένες. Στήν ποχή το δογματισμο θρησκεία μφανίζεται σάν να πολυτοποιημένο σύστημα ννοιν περί Θεο («δογματική»), καθώς καί σάν να πολυτοποιημένο σύστημα εράρχησης ξιν καί κανόνων συμπεριφορς (θική). Τά συστήματα ατά εναι προϊόντα μερικς «πομύθευσης» το μύθου. περί Θεο παράσταση το δογματισμο εναι περί «ψίστου ντος» περί «ντως ντος» περί «ψίστου γαθο» παράσταση ( «θεός» το δογματισμο εναι κορυφή νός συστήματος δεν). Στή νεότερη ποχή θρησκεία δέχθηκε ντονότατη κριτική. Γενικά, θεωρήθηκε αταπάτη, χρήσιμη γιά πρωτόγονες περιόδους τς νθρώπινης στορίας, λλά χρηστη γιά τόν νθρωπο το λόγου. Τό 1882 Friedrich Nietzsche (1844-1900) διακήρυξε μέ μφαση τόν «θάνατο το Θεο». Στήν δια γραμμή κολούθησαν τά ργα τν Ludwig Feuerbach (1804-1872) « οσία το Χριστιανισμο» (1841) καί Sigmund Freud (1856-1939) «Τό μέλλον μις αταπάτης» (1927), ν εναι γνωστή ρήση τν Karl Marx (1818-1883) καί Βλαντιμίρ Λένιν (1870-1924) τι « θρησκεία εναι τό πιο το λαο». κτοτε, «θάνατος το Θεο» (θεα) ποτελε σταθερό στοιχεο το δυτικο πολιτισμο. θρησκεία στήν καλύτερη περίπτωση θεωρεται (σεβαστή πωσδήποτε) «διωτική πόθεση». σύγχρονη θεα μφανίζεται πρακτικά ς «κκοσμίκευση» («κκοσμίκευση» εναι κατανόηση το κόσμου, ς νά μή πρχε Θεός τό νά ζε νθρωπος, ς νά μή πρχε Θεός). στόσο, στίς μέρες μας θρησκεία πανέρχεται δυμαμικά μέ κραες κδηλώσεις (τρομοκρατία, τζιχάντ), πό χώρους, μως, κτός το δυτικο πολιτισμο. πό ρθόδοξη ποψη, οτε νεότερη κριτική στή θρησκεία πηρεάζει τήν οσία τς χριστιανικς πίστης, οτε σύγχρονη ξαρση το θρησκευτικο φαινομένου μπορε νά χαρακτηριστε θετικό γεγονός.

ρθόδοξη πίστη καί μυθολογία: χαρακτηρίζουσα τήν ρθόδοξη Παράδοση σαφής διάκριση μεταξύ κτιστο καί κτίστου ποκλείει κάθε οσιαστική σχέση τς ρθοδοξίας μέ τόν μθο. διάκριση ατή εναι καθαρά μπειρική, θεμελιωμένη στήν στορική μπειρία τς θεώσεως. στόσο, μθος χρησιμοποιεται νίοτε ς θεολογική «γλσσα» παρατηρεται μυθολογική προσέγγιση το Θεο σέ πιμέρους περιπτώσεις. που, μως, τηρεται αθεντικότητα τς σχέσης, κε πάρχει σαφής διάκριση μεταξύ κτιστν περί Θεο νοημάτων καί ρημάτων καί κτιστης θείας πραγματικότητας. Κάποιοι πέθεσαν μιά βαθύτερη σχέση το Χριστιανισμο μέ τόν μθο καί πιχείρησαν τή βίαιη «πομύθευσή» του. μέθοδος τς «πομύθευσης» τν Γραφν το Rudolf Bultmann (1884-1976) εναι, σως, ριζοσπαστικότερη θεωρία, πού διατυπώθηκε μεταξύ τν θεολόγων το δυτικο Χριστιανισμο. «πομύθευση» κτόπισε οσιώδη στοιχεα τς πίστεως, πως νάσταση το Χριστο. Στίς κραες μορφές της ξέλαβε ς μυθολογική παράσταση καί τήν δια τήν πραγματικότητα το Θεο, δηγώντας στή λεγόμενη «θεολογία το θανάτου το Θεο»!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου