Εγκύκλιος Κατά Λατίνων (1838 μ.Χ.)

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

ΤΗΣ ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΣΥΝΟΔΟΥ

ΚΑΤΑ ΛΑΤΙΝΩΝ

1838 μ.Χ.

† Γρηγόριος

ἐλέῳ Θεοῦ ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, νέας Ῥώμης,

καὶ οἰκουμενικὸς Πατριάρχης.

Ἡ τῶν ἁπανταχοῦ Ὀρθοδόξων ποιμαντικὴ ἐπίσκεψις καὶ φροντὶς ἐναπόκει­ται ἀπαραιτήτως τῇ μιᾷ τοῦ Χριστοῦ ἁγίᾳ, καθολικῇ καὶ ἀποστολικῇ Ἐκκλησίᾳ, εἰς τὸ νὰ ἐπαγρυπνῇ ἀόκνως καὶ νὰ διεξάγῃ ἐπιμελῶς τὰ λογικὰ τοῦ Χρι­στοὺ πρόβατα πρὸς νομὰς σωτηρίους, ἐν τόπῳ χλόης καὶ ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως, ἅπερ εἰσὶν ἡ ἄνωθεν παρὰ τῶν ἱερῶν Ἀποστόλων, τῶν ὁμιλητῶν τούτων, καὶ τῶν ἑπτὰ οἰκουμενικῶν Συνόδων ἀνόθευτος καὶ ἀπαραχάρακτος, ὀρθὴ καὶ ὑγιαίνουσα διδασκαλία τῆς εὐσεβοῦς ἡμῶν πίστεως, καὶ τὸ ἀραρὸς καὶ ἀκίβδηλον τῶν θείων δογμάτων, ἐθίμων τε καὶ διδαγμάτων τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ ἡ περὶ ταῦτα τήρησις καὶ ἀσφάλεια, ὑπὲρ ὧν ὀφείλει ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς καὶ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν καιρῷ τιθέναι, κατὰ τὴν εὐαγγελικὴν καὶ θεόφθεγκτον φωνήν[1], καὶ πανταχόσε προσέχειν, μήποτε ἐπέρχωνται κατὰ τοῦ ποιμνίου ἔξωθέν ποθεν λύκοι βαρεῖς, φθοροποιοὶ καὶ ὀλέθριοι, ἐν σχήματι προβάτων, κατασπαράττοντες ἀφειδῶς καὶ ἀπολλύοντες ψυχικῶς ταῦτα, ὑπὲρ ὧν Χριστὸς ἀπέθανε, καὶ ὧν τὸ αἷμα ἐκ τῶν χειρῶν αὐτοῦ ἐκζητήσει Κύριος ἐν τῇ φοβερᾷ καί ἀδεκάστῳ ἐκείνῃ ἡμέρᾳ, ἐὰν αὐτὸς τῶν πνευματικῶν αὐτοῦ χρεῶν ἀμελήσῃ, μὴ παντὶ σθένει ἀγωνιζόμενος, τοὺς μὲν ψυχοφθόρους τούτους λύκους ὡς πορρωτάτω τῆς λογικῆς τοῦ Χριστοῦ μάνδρας νὰ ἀπελάσῃ, τὸ δὲ ποίμνιον εἰς τὴν εὐθεῖαν ὁδὸν νὰ ὁδηγήσῃ, καὶ ἔργοις ἅμα καὶ λόγοις τοὺς Ὀρθοδόξους ἐν γένει λαοὺς εἰς τὴν πατροπαράδοτον αὐτῶν καὶ θεοδίδακτον διδασκαλίαν τῆς ἱερᾶς ἡμῶν πίστεως νὰ ὑποστήριξῃ. Ταῦτα οὖν τὰ ἀπαραίτητα ἱερὰ χρέη συνειδότες καὶ ἡμεῖς ἐν ἑαυτοῖς, οὐκ ἐπαυσάμεθα, τῇ τοῦ Θεοῦ δυνάμει ῥωννύμενοι, ἀπὸ τὸ νὰ φροντίζωμεν, κατὰ τὸ ἐνόν, εἰς τὴν σωτήριον διεξαγωγὴν τῶν λογικῶν τοῦ Χριστοῦ προβάτων πρὸς τὰς σωτηρίους νομάς, καθὼς καὶ ἐπιστολὴν ἐγκύκλιον ἐν τύποις ἐξεδώκαμεν πρὸ πολλοῦ προασφαλίζοντες τοὺς Ὀρθοδόξους λαούς, τὰ γνήσια καὶ ἀληθῆ τέκνα τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τήν, δίκην χειμάρ­ρου, κινηθεῖσαν ψυχόλεθρον λύμην τῶν Λουθηροκαλβινιστῶν, κατὰ πάσης τῆς εὐσεβείας λυσσώντων καὶ πρόρριζον τὴν Ὀρθοδοξίαν ἀνάτρεψαι διαφόρως μηχανωμένων, καὶ ὁλοτρόπως ἀγωνιζόμενοι, ἵνα τῇ θείᾳ δυνάμει τοὺς μὲν ἀνυπόκριτον ἔχοντας τὴν εὐσέβειαν καὶ τοὺς τῷ Σωτῆρι Χριστῷ εἰλικρινῶς τε καὶ γνησίως συντασσομένους στηρίξωμεν, τοὺς δὲ ἠπατημένους ἢ ἐξηγορασμένους, καὶ ὁπω­σδήποτε περὶ τὴν πίστιν ὀκλάσαντας ἀνορθώσωμεν καὶ πρὸς τὴν τοῦ Χριστοῦ ποίμνην ἀνακαλέσωμεν καὶ συγκατατάξωμεν, τοὺς δὲ μανιώδεις καὶ λυσσώδεις λύκους εἰς τὰ τοῦ ᾅδου βάραθρα ἀποσοβοῦντες ἀποπέμψωμεν, εἰρήνην ἅμα τὴν ἐν Χριστῷ ἀντικαθιστῶντες πᾶσι τοῖς ὀρθοδόξοις καὶ χριστωνύμοις λαοῖς.

Ἀλλ’ ἤδη πάλιν μὲ ὑπερβάλλουσαν τῆς ψυχῆς μας λύπην ἐνωτισθέντες τὰ κατὰ Συρίαν, Αἴγυπτον καὶ Παλαιστίνην ῥᾳδιουργήματα καὶ τὰ κατὰ τῆς Ὀρθο­δοξίας ἐπιβουλεύματα τῶν τῆς πλάνης τοῦ Παπισμοῦ ὀπαδῶν, καὶ μὴ ἀνεχόμενοι νὰ θεωρῶμεν διαδιδομένην καὶ ἐπὶ πλεῖον ἐπεκτεινομένην τὴν τοιαύτην ψυχόλεθρον ἐν τοῖς Ὀρθοδόξοις λύμην, ἀλλ’ ἐπιθυμοῦντες νὰ στήσωμεν καὶ τὸν ῥοῦν τῆς ἀπάτης ταύτης καὶ σατανικῆς πλάνης, ἵνα μὴ τῷ χρόνῳ συμπροϊοῦσα πᾶν τὸ ὀρθόδοξον λυμήνηται πλήρωμα, οὐκ ὠκνήσαμεν ἵνα δι’ ἰδιαιτέρων ἡμῶν ἐπιστολῶν διακοινώσωμεν πρὸς τοὺς μακαριωτάτους καὶ σεβασμιωτάτους Πατριάρχας, τόν τε τῆς μεγάλης πόλεως Ἀλεξανδρείας κύριον Ἱερόθεον καὶ τὸν τῆς θεουπόλεως Ἀντιόχειας κύριον Μεθόδιον, τοὺς ἐν Χριστῷ ἡμῖν ἀγαπητοὺς ἀδελφοὺς καὶ συλλειτουργούς, ταύτην ἡμῶν τὴν πρόθεσιν, εἰς ἣν καὶ μετὰ ζέοντος ζήλου διατεθειμένους εὑρόντες καὶ ἐκθύμως τὴν πρόθεσιν ἀποδεξαμένους κατιδόντες, οὐ μόνον ἀλλὰ καὶ ἔγγραφον αὐτῶν τὴν γνώμην καὶ συγκατάθεσιν λαβόντες, σύμφωνον οὖσαν καὶ τῇ τοῦ ἐν [τῇ] βασιλευούσῃ ἐνδημοῦντος μακαριώτατου καὶ σεβασμιωτάτου Πατριάρχου τῶν Ἱεροσολύμων κυρίου Ἀθανασίου, τοῦ ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ ἀγαπητοῦ ἡμῖν ἀδελφοῦ καὶ συλλειτουργοῦ, ἔγνωμεν κατὰ χρέος ἐκκλησιαστικῆς προνοίας κοινῇ γνώμῃ καὶ ἑνὶ κατὰ Θεὸν φρονήματι τῆς τε σε­βάσμιας ἡμῖν μακαριότητος αὐτῶν καὶ τῆς ἐνδημούσης περὶ ἡμᾶς ἱερᾶς ὁμηγύρεως τῶν ἱερωτάτων ἀρχιερέων καὶ ὑπερτίμων, τῶν ἐν ἁγίῳ Πνεύματι ἀγαπητῶν ἡμῖν ἀδελφῶν καὶ συλλειτουργῶν, ἵνα ὑψώσωμεν τὴν τῆς Ἐκκλησίας φωνὴν καὶ διὰ τῆς παρούσης πατριαρχικῆς καὶ συνοδικῆς ἡμῶν ἐγκυκλίου ἐπιστολῆς, ὡς δι’ ἄλ­λης εὐαγγελικῆς σάλπιγγος, διασαλπίσωμεν πρὸς τοὺς ἁπανταχοῦ γῆς Ὀρθοδόξους, καὶ μάλιστα πρὸς τοὺς κατὰ Συρίαν, Αἴγυπτον καὶ Παλαιστίνην, καὶ στηλιτεύσωμεν δημοσίως, ὁποῖοί εἰσιν οἱ προβατόσχημοι οὗτοι λύκοι, οἱ δόλιοι καὶ ἀπατεῶνες, οἱ νεωστὶ ἤδη ἀπὸ τοῦ Λιβανίου ὄρους, ὡς ἄλλοι σκοτεινοὶ ἑωσφόροι ἀναφανέντες, καὶ κατασκιάσαντες ὡς νέφος μέλαν τε καὶ ἐπαχθὲς καὶ πνιγηρὸν πάντα τὰ μέρη τῆς Συρίας, Αἰγύπτου τε καὶ τῆς Παλαιστίνης, λαλοῦντες βλάσφημα κατὰ τῆς εὐαγγελικῆς ἀληθείας, καὶ διδάσκοντες σοφιστικῶς ἐναντία τῆς ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως, καὶ οὕτω νὰ προφυλάξωμεν τοὺς ἀληθῶς εὐσεβεῖς ἀπὸ τῆς ἑωσφο­ρικῆς πλάνης αὐτῶν καὶ τὰ γνήσια τέκνα τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὰς βλασφημίας τοῦ Παπισμοῦ. Καθότι ἡ ἀκόρεστος λύσσα τοῦ Παπισμοῦ, ἡ πρὸς ἀπάτην καὶ προσηλυτισμὸν τὰ πάντα μηχανωμένη, ἀφίησιν ἀπολύτους, κατὰ πονηρίαν, καὶ πάντῃ ἐλευθέρους τοὺς ἀφ’ ἑκάστης Ἐκκλησίας τὸν Παπισμὸν ἐναγκαλιζομένους, συγχωροῦσα ἵνα ἐκτελῶσιν ἀπαραλλάκτως πάντα τὰ τῆς προτέρας αὐτῶν Ἐκκλησίας ἔθιμα καὶ μυστήρια, εἰς μόνα τὰ δύο ταῦτα ἐξαρκουμένη, τὸ μνημονεύειν δηλαδὴ τοῦ ὀνόματος τοῦ Πάπα, καὶ τὸ ἀποδέχεσθαι ὅτι ὁ Πάπας ἐστὶν ἀλάνθαστος καὶ ἀναμάρτητος, τὰ ὁποῖα ὡς ἄφευκτα καὶ ἀπαραίτητα ἐναπαιτεῖ παρὰ τῶν αὐτοῦ προσηλύτων ὁ Πάπας, μικρὰ μὲν καὶ ἁπλᾶ δοκοῦντα κατ’ ἀρχάς, πλήρη δὲ δόλου καὶ μυρίων ἀτοπημάτων μεστά. Τούτῳ δὴ τῷ τρόπῳ καὶ τοὺς τῆς Συρίας αὐτόχθονας προσηλύτους πρὸς ἑαυτὸν ποιήσας, καὶ βλαστήματα πονηρὰ ἅμα καὶ σαθρὰ τῆς πονηρᾶς αὐτοῦ ῥίζης ἀναβλαστήσας τοὺς πλείονας ἐκ τοῦ ἐν Ῥώμῃ κολεγίου, τοῦ τῆς προπαγάνδας λεγομένου φροντιστηρίου, τὰ λοιπὰ πάντα σχεδὸν ἀφῆκεν ἀπαρασάλευτα, φαμὲν δὴ τὴν ἔξω ἐνδυμασίαν, τὴν ἐκκλησιαστι­κὴν περιβολήν, τὰς ἱεροπραξίας, τὰς τελετάς, τὰ μυστήρια καὶ τὰ ἔθιμα τῆς προ­τέρας αὐτῶν μητρὸς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ὡς ἄλλα τινὰ κωμῳδήματα καὶ μορ­φώματα καὶ προσωπεῖα ἀπατηλά· ὥστε διὰ ταῦτα ἀνερυθριάστως νὰ λέγωσιν, ὅτι ὅμοιοι ἡμῖν τοῖς εὐσεβέσιν εἰσί, καὶ ὅτι οὐδεμία δῆθεν διαφορὰ ὑπάρχει μεταξὺ αὐτῶν τε καὶ ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων. Ἐπὶ τούτῳ καὶ μόνῳ συγκεχώρηται τοῖς κατολίκοις οὐχὶ πιστεύειν, ἀλλὰ λέγειν μόνον τὸ ἱερὸν Σύμβολον, εἴτε ἄνευ προσθήκης ὀρθῶς, εἴτε μετὰ τῆς προσθήκης δυσσεβῶς, ὅπως ἂν ἐγχωρῇ αὐτοῖς, εἰς προσηλυτισμὸν ἄλλων καὶ τοῦ Παπισμοῦ πληθυσμόν. Δι’ ἃ καὶ ἐπιδαψιλεύει ἀμοιβαδὸν ἀπὸ τοῦ νομιζομένου πληρώματος τῆς παπικῆς ἐξουσίας αὐτοῦ πᾶσι τοῖς δεξαμένοις τὸν Παπισμὸν κατολίκοις οὐ μόνον τὴν ἄθεσμον κατάλυσιν τῶν νηστειῶν καὶ τὴν συγχώρησιν τῶν πεπραγμένων ἁμαρτημάτων, ἄνευ προηγουμένης ἱκανοποιήσεως, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνήκουστον καὶ ἀντίθεον ἄφεσιν τῶν μελλόντων καὶ πραχθησομένων ἁμαρτημάτων, τὴν ἀξιογέλαστον μέν, ὡς ἐκπίπτουσαν τῶν ἐκκλη­σιαστικῶν ἀρχαίων ὅρων καὶ κανόνων, εὐαπόδεκτον δὲ παρὰ τῶν σαρκικῶν καὶ τῶν αἰσχροῖς πάθεσι δουλευόντων, καὶ εὐάρεστον διὰ τὸ πλατεῖαν καὶ εὐρύχωρον ἔχειν τὴν ὁδόν, τὴν ἀπάγουσαν εἰς ἀπώλειαν· ἐπειδὴ τίς ἄλλος πρόχειρος ἐργάτης πάσης ἀνομίας, εἰ μὴ ὁ ἑαυτὸν νομίζων ἀκαταγνώστως ἁμαρτάνοντα καὶ μηδόλως πτοούμενος περὶ ἀπολογίας τῶν βεβιωμένων, ἅτε δῆθεν ἀπ’ ἐντεῦθεν συγκεχωρημένων; Μέθοδος ἀπόκρυφος καὶ ὄργανον καταχθόνιον, δι’ οὗ παρασύρουσι τοὺς εὐήθεις καὶ εὐαπατήτους πρὸς Παπισμόν!

Ἀλλ’ οἱ ἐνστερνισθέντες μετὰ πολλοῦ ζήλου τὰ παπικὰ δόγματα κατὰ Συ­ρίαν, Παλαιστίνην, Αἴγυπτον καὶ ἀλλαχοῦ, ἰδέτωσαν πρὸς ποίας Ἐκκλησίας ἀρχηγὸν ὑπαχθέντες ἐξ ἀπάτης, τετυφλωμένως ὑπετάγησαν, ἀπολακτίσαντες τὴν Ὀρθόδοξον Ἀνατολικὴν Ἐκκλησίαν, τὴν μὴ ἔχουσαν, κατὰ τὸν Ἀπόστολον[2], σπῖλον ἢ ῥυτίδα παρεκτροπῶν ἀπὸ τῶν ἀρχαίων διατυπώσεων, ὡς μηδόλως παραδεχθεῖσαν ἢ προσθήκην ἢ ἀφαίρεσιν ἢ ὅλως καινοτομίαν τινὰ δογματικήν. Διότι ὁ παρ’ αὐτῶν θεοποιούμενος Πάπας, [α΄] ἐν πρώτοις βλασφημῶν καιρίως κατὰ τῆς ὑπερθέου Τριάδος, κακῶς πρεσβεύει, ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρὸς «καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ», παρεισάγων οὕτω δύο ἀρχὰς εἰς τὴν ἄναρχον Θεότητα, ὅπερ ἐστὶν ἐναντίον ὅλως εἰς τὸ ἐξ αὐτοῦ τοῦ οὐρανίου στόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ὁριστικῶς καὶ ἐκπεφασμένως δογματισθὲν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ, «ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται»[3] λέγοντος. Μ’ ὅλον ὅτι μέχρι τοῦ θ΄ αἰῶνος τὴν ἐκπόρευσιν τοῦ παναγίου Πνεύματος ἐκ μόνου τοῦ Πατρὸς εὐαγγελικῶς ὡμολόγουν ἐπὶ τῶν οἰκουμενικῶν ἁγίων Συνόδων ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι Πάπαι, καθὼς καὶ Λέων ὁ Γ΄, ὅστις ἀπέρριψε καὶ κατέκρινε τὴν τότε ἀναφανεῖσαν ταύτην βλάσφημον φωνὴν τῆς «καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ» προσθήκης, ἣν εἰσέπειτα ἡ Ἐκκλησία τῆς Ῥώμης μετὰ τῶν αὐτῆς Παπῶν μέχρι τῆς σήμερον τοσοῦτον ἀνυποστόλως ἀποδέχεται καὶ ἐνστερνιζομένη διακηρύττει.

 β΄. Καινοτομεῖ εἰς τὸ θεῖον μυστήριον τοῦ βαπτίσματος, διότι ἡ θρασύτης τῆς καταργήσεως τῶν θεμελιωδῶν δογμάτων τῆς πίστεως διὰ τοῦ τὰ πάντα δυναμένου τῶν Παπῶν ἀλανθάστου; ὅπερ αὐτοὶ κακῶς ἰδιοποιοῦνται, ζητοῦντες ἱεροσύλως τὸ νὰ κάμπτωσι γόνυ ἐνώπιον τῆς αὐτῶν θελήσεως τά τε ἱερὰ καὶ θεῖα καὶ ὁ πᾶς κόσμος, κατέστησεν αὐτοὺς τολμηροὺς νὰ καινοτομήσωσι καὶ ἐπὶ τούτου τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου τοῦ βαπτίσματος, ῥαντίσματι χρώμενοι, ἀντὶ τῆς τριττῆς καταδύσεως καὶ ἀναδύσεως, τὴν τριήμερον τοῦ Κυρίου ταφὴν σημαινούσης, μήτε κἂν τὸ βάθος τῆς λέξεως «βάπτισις», ἣν καὶ αὐτοὶ ἑλληνιστὶ ἐκφωνοῦσιν, ἐννοοῦντες καὶ σεβόμενοι. «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθημεν, εἰς τὸν θανα­τον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν· συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θα­νατον». Παῦλος[4].

γ΄. Ἵνα μὴ δείκνυνται κατ’ οὐδὲν σύμφωνοι μὲ τὴν ἀρχαίαν ὁμολογίαν τῆς πίστεως καὶ ἡνωμένοι μὲ τὴν κοινωνίαν τῶν αὐτῆς μυστηρίων, οἱ Πάπαι ἐκ τῆς ἀλανθάστου αὐτῶν θελήσεως καὶ ἀποφάσεως ἀγωνιζόμενοι νὰ ἐξαλείψωσι τὰ ἱερὰ καὶ ἀρχαῖα καὶ ν’ ἀντεισάξωσι κατὰ καιροὺς νόμους νέους, εἰσήγαγον καὶ ἐπὶ τῆς θείας εὐχαριστίας ἄζυμα ἰουδαϊκῶς κατὰ τὸν θ΄ αἰῶνα, ἀντὶ τῶν παραδεδομένων παρὰ τοῦ Σωτῆρος ἐνζύμων.

δ΄. Ἐσθίουσι πνικτὰ καὶ αἷμα, παραβάται τῶν ἀποστολικῶν κανόνων ἀσυνειδήτως γινόμενοι.

ε΄. Νηστεύουσι παρανόμως τὸ σάββατον.

ς΄. Κωλύουσιν ἐν γένει τὸν ἀρχῆθεν συγχωρηθέντα παρὰ τῆς Ἐκκλησίας νόμιμον τῶν ἱερέων γάμον, τὸν καὶ εἰς τὴν Δυτικὴν Ἐκκλησίαν ἔκπαλαι διατη­ρούμενον· διότι ὁ πυρώδης ἐκεῖνος καὶ τὴν ὁρμὴν ἀκάθεκτος Πάπας Γρηγόριος ὁ ἕβδομος, ἀπιδὼν εἰς τὸ νὰ ἀποσπάσῃ τοὺς ἐγγάμους ἱερεῖς ἀπὸ τῆς τῶν βασιλέων ὑπερασπίσεως καὶ νὰ ὑπαγάγῃ αὐτούς τε καὶ τὸν τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας κλῆρον εἰς μόνην τὴν αὐτοῦ ὑποταγὴν καὶ θέλησιν, ἐθέσπισε τῷ 1076 ἔτει τὸν περὶ ἀγαμίας τῶν ἱερέων νόμον, καὶ ἀποτόμως προσέταξε πρὸς τοὺς ἱερεῖς ἢ νὰ παραιτηθῶσι τῶν αὐτῶν συζύγων ἢ τέως τῆς ἱερωσύνης. Καὶ οὕτως ἀπὸ τοῦ ἑνδε­κάτου αἰῶνος καὶ καθεξῆς κατηργήθῃ, ἐναντίον τῶν ἀρχαίων διατάξεων καὶ τῶν οἰκουμενικῶν συνοδικῶν ἀποφάσεων, διὰ παπικὴν φιλαρχίαν, ὁ τῶν ἱερέων γάμος.

ζ΄. Δογματίζουσι φλυαροῦντες τὸ παρ’ αὐτοῖς ἐπινοηθὲν πουργατόριον, ὡς ἱκανοποίησιν δῆθεν τῶν ἡμαρτημένων.

η΄. Φρονοῦσι κακῶς περὶ τοῦ πρωτείου καὶ τῆς ἀναμαρτησίας τοῦ Πάπα· διότι τοῦτο τὸ ἀποδιδόμενον πρὸς θνητὸν ἄνθρωπον ἄτοπον καὶ παράλογον γέ­ρας, ὅτι ἐλέγχεται ὡς ψεῦδος παχυλὸν καὶ ἐκφαυλίζεται διὰ τῶν περὶ τὰ δογ­ματα, τοὺς κανόνας καὶ τὰ ἔθιμα τῆς μιᾶς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολι­κῆς Ἐκκλησίας ἀντιθέων παπικῶν διαφόρων ἀνοσιουργημάτων, ἅτινα καὶ τὰ πρὶν ἡνωμένα τῷ τῆς εἰρήνης καὶ ὁμονοίας συνδέσμῳ διέρρηξάν τε καὶ διέσχισαν ἐξ ἀλαζονείας καὶ τύφου, δι’ ἃ καὶ τὸ πανάγιον Πνεῦμα ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου μέχρι δυάδων βλασφημεῖται, ἡ οἰκουμένη πᾶσα ἀναβοήσεται.

θ΄. Παρανομοῦσιν ἀντιθέως εἰς τὴν ἀπόλυτον συγχώρησιν τῶν παντοίων ἁμαρτημάτων, τῶν τε προγεγενημένων, ἄνευ μέντοι προηγουμένης ἱκανοποιήσεως, τῶν τε πραχθησομένων, ὅσα δηλονότι ὁ σαρκικὸς καὶ φιλήδονος ἄνθρωπος ἐκ προθέσεως ἐπιθυμεῖ, ὅπερ πρῶτος τῶν πρὸ αὐτοῦ Παπῶν ἐτόλμησε καινοτόμως εἰσαγαγεῖν εἰς τὴν Δυτικὴν Ἐκκλησίαν ὁ Πάπας Βονιφάτιος ὁ ὄγδοος κατὰ τὸ ατ΄ [1300] ἔτος, ἐπινοήσας τὸν Ἰουδαϊκὸν ἰουβιλαῖον, δι’ οὗ ἠνέῳξε πλατυτάτην θύραν ἀπωλείας, ἐπὶ προφάσει μὲν πληρεστάτης ἀφέσεως παντὸς εἴδους ἁμαρτήματος τῶν ὁδοιπορούντων εἰς προσκύνησιν τῶν ἐν Ῥώμῃ σεβασμάτων, (ἐξ ὧν τὸ τοῦ Πάπα πρῶτον), τῇ δ’ ἀληθείᾳ χρημάτων ἀπείρων πορισμοῦ ἕνεκα. Ἀλλ’ οἱ μετὰ τὸν Βονιφάτιον ἐφεξῆς Πάπαι, φαντασιοκοποῦντες ἐξ οἰήσεως ὅτι αὐτοὶ μόνοι ἔχουσιν ὡς παρακαταθήκην τὰς κλεῖς τῆς τῶν οὐρανῶν βασιλείας καὶ ὅτι μόνοι δύνανται δεσμεῖν καὶ λύειν, ἀνοίγειν καὶ κλείειν τὸν οὐρανόν, ὅταν καὶ ὅπως καὶ εἰς οὕς τινας θέλουσιν, ὑπὸ εὐσπλαγχνίας δῆθεν κεκινημένοι πρὸς τοὺς δυτικούς, τὸν ἅπαξ δι’ ἑκατὸν χρόνων τελούμενον τοσοῦτον ποριστικὸν καὶ κερδαλαῖον Βονιφατικὸν τοῦτον ἰουβιλαῖον συνέταμον εἰς εἴκοσι καὶ πέντε μόνον χρόνους, ὃ καὶ διαμένει μέχρι τῆς σήμερον. Ἀλλ’ αὕτη ἡ φοβερὰ καὶ ἀνήκουστος κατάχρησις, ἡ προερχομένη μὲ ἔκπληξιν βαθυτάτην ἀπὸ τὴν τόλμην καὶ τὴν θρασύτητα, δι’ ἧς οἱ Ῥώμης ἐπίσκοποι μετέρχονται τὰ ἁγιώτερα, ἱερώτερα καὶ φοβερώτερα τῆς ἱερᾶς τοῦ Χριστοῦ πίστεως, ὡς μέσα ποριστικὰ χρημάτων, δι’ ὧν ἤνοιξαν καὶ ἀνοίγουσι συναλλαγματικὰς τραπέζας ἐπί τε τῆς ἑορτῆς τοῦ ἰουδαϊκοῦ τούτου ἰουβιλαίου καὶ διὰ τῶν πεμπομένων πανταχοῦ βούλλων, ἤτοι ἀποφασιστικῶν ἐγγράφων, ἐπὶ πράσει καὶ ἀπεμπολήσει τῶν ἰνδουλγεντζιῶν καὶ ἀγορᾷ τούτων παρὰ τῶν πεπλανημένων, κατ’ ἀναλογίαν τοῦ βάρους ἑκάστης ἁμαρτίας, αὕτη, λέγομεν, ἡ κατάχρησις προεξένησε τέλος πάντων εἰς τὴν Παπικὴν Ἐκκλησίαν τὴν ὑπὸ τοῦ Λουθήρου στάσιν ἐκείνην καὶ τὸ σχίσμα, τὸ τοσοῦτον ὀλεθρίως αὐτὴν βλάψαν καὶ ζημιῶσαν.

Ἰδοὺ οἱ κατὰ Συρίαν, Παλαιστίνην καὶ Αἴγυπτον κατόλικοι ἀποπλανηθέντες, πρὸς ποίας Ἐκκλησίας ἀρχηγὸν θρησκευτικῶς προσανέχουσιν, ἀφέντες τὰ πατρο­παράδοτα καὶ ἀρχαῖα· πρὸς τοιοῦτον ἀρχηγόν, παρ’ οὗ προῆλθον ἀπό τινος καιροῦ καὶ προέρχονται διαδοχικῶς, πρὸς τοῖς πολλοῖς ἄλλοις, καὶ τὰ ῥηθέντα ἀντίθεα ψηφίσματα, προγράφοντα καὶ καταργοῦντα πολλὰ τῶν ἱερῶν δογμάτων, κανόνων καὶ διατυπώσεων καὶ ἐπικυροῦντα καταχρηστικῶς καὶ καινοτόμως νομοθεσίας, ἀντιθέου πλάνης καὶ ἀπάτης πεπληρωμένας. Ὅστις καὶ καθήμενος ἤδη ἐπὶ τὴν πάλαι ποτὲ ἱερὰν καὶ σεβασμίαν καθέδραν, καὶ προσκυνούμενος παρὰ τῶν παποσέπτων κατολίκων ὡς ἰσόθεος φεῦ! καὶ ἀναμάρτητος, καὶ ἀρκούμενος ἐκ πονηρίας εἰς μόνον τὸ μνημόσυνον τοῦ ὀνόματός του καὶ τὴν ἀποδοχὴν τῆς δοκούσης ἀναμαρτησίας του, προσεφείλκυσεν αὐτοὺς εἰς ἑαυτόν, διὰ τῆς ἐπιτρέψεως τοῦ νὰ ἀναγινώσκωσι τὸ ἱερὸν Σύμβολον ἢ μετὰ τῆς προσθήκης ἢ καὶ ἄνευ ταύτης, ὡς εἴρηται, διὰ τῆς καταλύσεως τῶν παρὰ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τῶν διαδόχων αὐτῶν παραδεδομένων ἀπαραιτήτων νηστειῶν, καὶ τῆς ἀφέσεως καὶ συγχωρήσεως πάσης οἱαστινοσοῦν ἁμαρτίας καὶ κακοπραγίας, καὶ τοιουτοτρόπως παρέσυρεν αὐτοὺς ἐλεεινῶς εἰς τὴν αὐτὴν ἄβυσσον, εἰς ἣν καὶ αὐτὸς καὶ οἱ πρὸ αὐτοῦ ἀπό τινων χρόνων Πάπαι κατεβυθίσθησαν.

Οἱ δὲ τῶν κατολίκων αὐτῶν ἀνίεροι, φρονοῦντες καὶ δογματίζοντες κατ’ ἔκτασιν ὅσα καὶ αὐτὸς ὁ τῶν δογμάτων αὐτῶν κορυφαῖος, πρὸς ὃν ὑπόκεινται τετυφλωμένως ὡς ἀνδράποδα, οὐκ αἰσχύνονται νὰ λέγωσιν, ὅτι εἰσὶν ἱερεῖς καὶ ὅμοιοι καὶ ὁμόφρονες κατὰ πάντα ἡμῖν τοῖς Ὀρθοδόξοις, δελεάζοντες καὶ πλανῶντες διὰ τῆς ἐπιπλάστου ἐξωτερικῆς μόνης ἐξομοιώσεως αὐτῶν τοὺς ἁπλουστέρους τῶν Ὀρθοδόξων, καὶ ἐκτραχηλίζοντες τοὺς ἀθλίους αὐτοὺς εἰς τὰ βάραθρα τῶν αἱρέσεών των καὶ εἰς τοὺς ψυχοφθόρους κρημνοὺς τῆς παπικῆς πλάνης των. Ἡμεῖς δὲ Ὀρθόδοξοι ὄντες, ὀρθοδόξως πιστεύομεν καὶ ἀραρότως κατέχομεν ὅσα ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἀπεκάλυψε καὶ οἱ Ἀπόστολοι παρέδωκαν καὶ αἱ οἰκουμενικαὶ ἅγιαι ἑπτὰ Σύνοδοι ἐκύρωσαν.

Πιστεύομεν δηλονότι τὴν τρισυπόστατον θεότητα· Πατέρα ἀγέννητον, ἄναρχον, ἀΐδιον, μόνην πηγὴν καὶ ῥίζαν τῆς θεότητος· Υἱὸν γεννητὸν ἐκ τοῦ Πατρός,  συνάναρχον, συναΐδιον καὶ ὁμοούσιον τῷ Πατρί· Πνεῦμα ἅγιον ἐκ μόνου τοῦ Πατρὸς προερχόμενον, οὐ γεννητῶς, ἀλλ’ ἐκπορευτῶς, συνάναρχον, συναΐδιον, ὁμοούσιον τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ. Ὁμολογοῦμεν καὶ ἐνεργοῦμεν ἓν βάπτισμα, οὐχὶ ῥάντισμα, εἰς τρεῖς καταδύσεις καὶ ἀναδύσεις, ἐφ’ ἑκάστης τούτων τὴν ἐπίκλησιν τῆς μιᾶς ὑπερθέου ὑποστάσεως τῆς ἁγίας Τριάδος ἐπιλέγοντες, καὶ χρίοντες τὸν βαπτισθέντα ἐκ τοῦ παραυτίκα τῷ ἱερῷ μύρῳ, εἰς ἀπολαβὴν τῶν δωρεῶν τοῦ παναγίου Πνεύματος. Προσφέρομεν ἐπὶ τῆς θείας εὐχαριστίας ἄρτον ἔνζυμον, κατὰ τὸν ἀπαράλλακτον τύπον τοῦ κυριακοῦ μυστικοῦ δείπνου, καὶ οὐχὶ ἰουδαϊκῶς ἄζυμα. Ἀποστρεφόμεθα τὰ πνικτὰ καὶ τὸ αἷμα, ἀκολουθοῦντες ἀκριβῶς τὴν ἀποστολικὴν νομοθεσίαν λέγουσαν, «ἀπέχεσθαι πνικτοῦ καὶ αἵματος»[5]. Νηστεύομεν τετράδα καὶ παρασκευήν, οὐχὶ δὲ τὸ σάββατον, ἐφεπόμενοι ἀκριβῶς καὶ ἀπαραβάτως τῷ ξς΄ κανόνι τῶν ἁγίων Ἀποστόλων λέγοντι· «εἴ τις κληρικὸς εὑρεθῇ τὴν Κυριακὴν ἡμέραν νηστεύων ἢ τὸ σάββατον, πλὴν τοῦ ἑνὸς καὶ μόνου, καθαιρείσθω· εἰ δὲ λαϊκός, ἀφοριζέσθω». Οὐκ ἐμποδίζομεν τὸν νόμιμον γάμον τῶν ἱερέων καὶ διακόνων, γεγονότα πρὶν τῆς αὐτῶν χειροτονίας, κατὰ τὸν στ΄ κανόνα τῆς ς΄ οἰκουμενικῆς Συνόδου, διὰ τὸ μήπω ἀναβιβασθῆναι ἐπὶ τῷ ὑψηλῷ ἀξιώματι τῆς ἱερωσύνης. Οὐδόλως ἀποδεχόμεθα τὸ παρ’ αὐτοῖς κακῶς καὶ καινοφανῶς ἐπινοηθὲν πουργατόριον, ὅλως ὑπάρχον ἀντευαγγελικὸν καὶ ἀντίθεον, ὡς παρεπεισάγον τέλος κολάσεως καὶ ὡς τιμωροῦν μεμονωμένην τὴν ψυχὴν τοῦ ἁμαρτήσαντος δίχα τοῦ σώματος, ἐνῷ τὸ εὐαγγέλιον διαρρήδην διδάσκει τήν τε κόλασιν καὶ τὴν ἀμοιβὴν τῶν καλῶν συνάμα ἀποδοθήσεσθαι, καθὼς μετὰ σωώματος ἡ ψυχὴ οὖσα, εἴτε τὰς ἀρετὰς συνάμα διεπράξατο, εἴτε τἀναντία. Ὡσαύτως παράνομον καὶ καινοτόμον ἐπίνοιαν λογιζόμεθα καὶ τὰς παρ’ αὐτοῖς καλουμένας ἰνδουλγεντζίας, παραιτίους γινομένας μυρίων ἁμαρτιῶν εἰς τοὺς ἀθλίους χριστια­νοὺς καὶ εὐρύχωρον ὁδὸν ἀπωλείας δεικνυούσας.

Φυλάττομεν δὲ οἱ Ὀρθόδοξοι ἀκριβῶς τὰς νενομοθετημένας παρὰ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων νηστείας τῆς τε τετράδος καὶ παρασκευῆς καὶ τῆς τεσσαρακοστῆς, κατὰ τὸν ξθ΄ κανόνα αὐτῶν λέγοντα· «εἴ τις ἐπίσκοπος ἢ πρεσβύτερος ἢ διάκονος ἢ ὑποδιάκονος ἢ ἀναγνώστης ἢ ψάλτης τὴν ἁγίαν τεσσαρακοστὴν οὐ νη­στεύει, ἢ τετράδα ἢ παρασκευήν, καθαιρείσθω· ἐκτὸς εἰ μὴ δι’ ἀσθένειαν σωμα­τικὴν ἐμποδίζοιτο· ἐὰν δὲ λαϊκὸς ἦ, ἀφοριζέσθω»· ὁμοίως καὶ τὰς λοιπὰς ἐτησίους νηστείας, ὑπείκοντες εὐπειθῶς εἰς τὰς πανσέπτους οἰκουμενικὰς ἑπτὰ Συνόδους, καὶ μὴ προτιμῶντες τὸ φθαρτὸν καὶ σκωληκόβρωτον σῶμα τῆς ἀθανάτου καὶ ἀΰλου ψυχῆς, ἀλλὰ τὴν στενὴν καὶ τεθλιμμένην ὁδὸν βαδίζοντες, ὡς ἀληθεῖς μαθηταὶ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ γνήσια τέκνα τῆς μιᾶς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, τῆς μόνην κεφαλὴν καὶ ἀρχηγὸν ἐχούσης τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, καὶ οὐχὶ ἄνθρωπον ὁμοιοπαθῆ ἡμῖν καὶ συναμαρτωλόν, ὡς οἱ λαοπλάνοι οὗτοι κακῶς φρονοῦσι καί παρανόμως κηρύττουσι περὶ τοῦ Πάπα, ἀντιλέγοντες τῷ ἀποστόλῳ Παύλῳ τρανῶς βοῶντι· «θε­μέλιον ἕτερον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν κείμενον, ὅς ἐστιν Ἰησοῦς ὁ Χρι­στός· καὶ αὐτὸς ἐστὶν ἡ κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας»[6]. Ταύτης τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ἐχούσης κεφαλὴν τὸν Χριστὸν καὶ οὐχὶ τὸν Πάπαν, ἡμεῖς ἐσμεν ἀκόλουθοι ἀκριβεῖς, καὶ τέκνα γνήσια καὶ πιστά, καὶ πᾶς ὅστις θέλει σωτηρίας τυχεῖν τῆς ἐν Χριστῷ, καὶ ὀρθόδοξος εἶναι καὶ λέγεσθαι τῇ ἀληθείᾳ, εἰς ταῦτα πρέπει νὰ ἐμμένῃ ἀσάλευτος καὶ νὰ διαφυλάττῃ ἀπαραχάρακτα.

Ταῦτα ἐξεθέμεθα, τέκνα ἡμῶν πνευματικά, συντόμως μὲν καὶ κεφαλαιωδῶς, σαφῶς δὲ πρὸς διάκρισιν ὑμετέραν καὶ ἀσφάλειαν εἰς τὰ περὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἵνα γνωρίσητε ὅσον τὸ διάφορον ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων ἀπὸ τῶν Κατολίκων, καὶ ἵνα μὴ ἀπατᾶσθε τοῦ λοιποῦ ἀπὸ τὰ σοφίσματα καὶ καινοφωνίας τῶν ψυχοφθόρων τούτων αἱρετικῶν, οἵτινες ἀκολουθοῦντες σοφιστικαῖς κακοτεχνίαις καὶ παραλελογισμέναις διδασκαλίαις, ἐκτρεπόμενοι εἰς βεβήλους καινοφωνίας καὶ ἀντιθέσεις ψευδωνύμων γνώσεων, ἠστόχησαν, κατὰ τὸν Παῦλον[7], περὶ τὴν πίστιν, καὶ ἀγωνίζονται ὅλαις δυνάμεσι καὶ ἑτέρους συνεφελκύσαι εἰς τὸ ἴδιον βάραθρον, καὶ προσήλυτους ποιῆσαι ὑμᾶς τῆς ματαιόφρονος καὶ σατανικῆς τούτων αἱρέσεως, πρόσφορον ὄργανον καὶ δέλεαρ εἰς ταῦτα πάντα μεταχειριζόμενοι τὴν παράλογον κατάλυσιν τῶν ἁγίων καὶ ψυχωφελῶν νηστειῶν, τὴν ἄνετον ἄδειαν τῶν σαρκι­κῶν παθῶν καὶ ἡδονῶν, τὴν παράνομον καὶ ἀντίθεον συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν, τῶν τε πεπραγμένων καὶ τῶν ἐσομένων, καὶ τἆλλα ὅσα ὁ σαρκικὸς ἄνθρωπος ἐπιθυμεῖ καὶ ὀρέγεται καὶ εὐκόλως ἀποδέχεται.

Ἰδοὺ ἡμεῖς, ἐκπληροῦντες τὰ ποιμαντορικὰ ἡμῶν χρέη, ὑψοῦμεν τὴν φωνὴν τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τῆς κοινῆς ἡμῶν μητρὸς καὶ τροφοῦ, πρὸς ὑμᾶς τὰ πνευματικὰ αὐτῆς τέκνα, διὰ τῆς παρούσης πατριαρχικῆς ἡμῶν καὶ συνοδικῆς ἐγκυκλίου ἐπιστολῆς, καὶ προτρεπόμεθα καὶ συμβουλεύομεν ὑμᾶς ἅπαντας, ἵνα προσέχητε ἑαυτοῖς καὶ μὴ συγκοινωνῆτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου· ἵνα στήκητε στερεοὶ ἐπὶ τὴν ἀκράδαντον πέτραν τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ἐπὶ τὴν ὁμολογίαν, ἣν ἐδώκατε ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀναγεν­νήσεως ὑμῶν τῆς διὰ τοῦ λουτροῦ τοῦ θείου βαπτίσματος ἐνώπιον τοῦ φοβεροῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀοράτως παρισταμένων ἐκεῖ ἀΰλων αὐτοῦ λειτουργῶν καὶ θείων ἀγγέλων καὶ ἐνώπιον ἀνθρώπων, καὶ τὴν ὁποίαν μέλλει νὰ ἀπαιτήσῃ ἀφ’ ὑμῶν ἐν τῇ δευτέρᾳ αὐτοῦ φρικτῇ παρουσίᾳ ὁ Κύριος· ἵνα διακρατῆτε ἀνόθευτα τὰ δόγματα καὶ τὰ μυστήρια τῆς μιᾶς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ ἐγεννήθητε καὶ ἐβαπτίσθητε καὶ ηὐξήθητε καὶ εἰς μέτρον ἡλι­κίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ ἐφθάσατε· ἵνα μή, ἀντὶ τῆς ἀληθινῆς κεφα­λῆς τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ σωτῆρος καὶ λυτρωτοῦ τῶν ἡμετέρων ψυχῶν, ὁμολογοῦντες κεφαλὴν τῆς Ἐκκλησίας ἄνθρωπον γηγενῆ, τὸν Πάπαν, ἀνεπαισθήτως ἀρνησίχριστοι ἀναφανῆτε· ἵνα μή, δοκοῦντες πίστιν εὑράμενοι ἄνετον, εἰς βάραθρα ἀσεβείας καταντήσητε· ὁ γὰρ ἀπὸ τῆς Χρί­στου πίστεως παρεκκλίνων, εἰς ναυάγιον ἀπιστίας καὶ αἱρέσεων καταβυθίζεται. Διὸ καὶ ὁ Παῦλος Τιμοθέῳ γράφων λέγει· «ταύτην τὴν παραγγελίαν παρατί­θεμαί σοι, ἵνα στρατεύῃ τὴν καλὴν στρατείαν, ἔχων πίστιν καὶ ἀγαθὴν συνείδησιν, ἥν τινες ἀπωσάμενοι περὶ τὴν πίστιν ἐναυάγησαν»[8]. Τὸ δὲ τῆς ὑγιοῦς καὶ ὀρθῆς πίστεως ναυάγιον ἐρήμωσίς ἐστι καὶ γύμνωσις πάντων τῶν καλῶν καὶ πάσης ἀρετῆς, καὶ οὐδεμία ἐλπὶς ἀπολείπεται, ἐὰν μὴ ἐπιστροφὴ γένηται· τί γὰρ ὄφελος τοῦ λοιποῦ ὅλου σώματος, τῆς κεφαλῆς διεφθαρμένης ὑπαρχούσης; Κατέ­χετε λοιπόν, τέκνα ἡμῶν ἀγαπητά, τὴν ὀρθόδοξον πίστιν ἡμῶν ἐν ἀκεραιότητι, ἐν εὐθύτητι γνώμης, ἐν ἀπλάστῳ καρδίᾳ, ἐν καθαρῷ ψυχῆς συνειδότι, ἀκεραίαν ἀπαραχάρακτον, ἀπαράβατον, ἀμετάθετον, ἀδιάβλητον, ἀνυπόκριτον, καί ὡς ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἀπεκάλυψεν ἡμῖν, καὶ οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι παρέδωκαν, καὶ αἱ θεόπνευστοι ἑπτὰ οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι ἐπεκύρωσαν, δίχα προσθή­κης, δίχα ἀφαιρέσεως, δίχα παρεκτροπῆς τινος ἢ ἀλλοιώσεως, ἵνα ἕξητε σωτηρίαν τὴν ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν.

Ταῦτα λοιπὸν ἡ ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ὁμοφρόνως τε καὶ ὁμοφώνως πρὸς πάντας τοὺς Ὀρθοδόξους ἀποτεινομένη, συμβουλεύει πατρικῶς καὶ προτρέπεται πνευματικῶς, ἐκπληροῦσα χρέη ποιμαντικὰ ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, πρὸς ἀπολογίαν εὐπρόσδεκτον τὴν ἐπὶ τοῦ φοβεροῦ αὐτοῦ βήματος. Καὶ ἐὰν ὑμεῖς φυλάξητε, ἣν παρελάβετε παρακαταθήκην τῆς πίστεως σῴαν καὶ ἀκεραίαν, μέγας ἔσται ὁ μισθὸς τιμῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς· εἰ δὲ μή, ἀνένοχοι ἡμεῖς παρὰ τῷ Θεῷ. Πρὸς δὲ τοὺς ὅπώσποτε ἐξολισθήσαντας καὶ ἐκτραχηλισθέντας εἰς τὸν θεοστυγῆ Κατολικισμὸν καὶ ἐξαπατηθέντας παρὰ τῶν λαοπλάνων καὶ δολερῶν ἀποτείνοντες τὸν λόγον, συμβουλεύομεν ἵνα ἐπιστρέψωσιν εἰς τὴν πατροπαράδοτον αὐτῶν εὐ­σέβειαν καὶ Ὀρθοδοξίαν, μεταμεληθέντες δι’ ὃν ἑαυτοῖς ἐπεσπάσαντο κίνδυνον ψυχικόν, ἀπομακρυνθέντες ἀπὸ τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς ἀμώμου καὶ ἀδόλου πίστεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ κλαύσαντες ἐπὶ τῇ ἀπαρνήσει τῆς Ὀρθοδοξίας, συνταγῶσι πάλιν τῇ Ἀνατολικῇ Ἐκκλησίᾳ, ἀμετατρέπτῳ λογισμῷ καὶ ἀνεπιστρόφῳ καρδίᾳ, ἵνα εὕρωσιν ἔλεος ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως παρὰ τοῦ φοβεροῦ κριτοῦ, τοῦ Κυρίου ἡμῶν, οὗ ἡ χάρις καὶ τὸ ἄπειρον ἔλεος εἴη μετὰ πάντων ὑμῶν.

Ἐν ἔτει σωτηρίῳ αωλη΄, κατὰ μῆνα Σεπτέμβριον.

† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος, ἔχων καὶ τὰς γνώμας τῶν μακαριωτάτων Πατριαρχῶν, τοῦ τε Ἀλεξανδρείας κυρίου Ἱεροθέου καὶ τοῦ Ἀντιοχείας κυρίου Μεθο­δίου, ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ ἀποφαίνεται.

† Ὁ Ἱεροσολύμων Ἀθανάσιος ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ συναποφαίνεται.

† Ὁ Ἡρακλείας Διονύσιος.

† Ὁ Χαλκηδόνος Ἱερόθεος.

† Ὁ Δέρκων Γερμανός.

† Ὁ Θεσσαλονίκης Μελέτιος

† Ὁ Σερρῶν Ἀθανάσιος.

† Ὁ Ἰωαννίνων Ἰωαννίκιος.

† Ὁ Ἀγκύρας Νικηφόρος.

† Ὁ Φιλαδέλφειας Δανιήλ.

† Ὁ Κενστεντιλίου Ἀρ­τέμιος.

† Ὁ Λήμνου Ἱερώνυμος.

† Ὁ Σκοπίων Γαβριήλ.

ΠΗΓΗ:

Ἰω. Καρμίρη, Τὰ Δογματικὰ καὶ Συμβολικὰ Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας,

τ. ΙΙ, ἐν Ἀθήναις 1953, σ. 894-902.

---

[1] Ἰω. 10,11.

[2] Ἐφ. 5,27.

[3] Ἰω. 15,26.

[4] Ρωμ. 6,4.

[5] Πράξ. 15,20,29.

[6] Α΄ Κορ. 3,11, Ἐφ. 5,23.

[7] Α΄ Τιμ. 6,20/1.

[8] Α΄ Τιμ. 1,18/9.