Η Ορθοδοξία και το φρόνημα της Νέας Εποχής

Κείμενο δημοσιευμένο στό περιοδικό

«Ἐφημέριος»,

μηνιαία ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,

ἔτος 59, τεῦχ. 10, Νοέ. 2010.

  

Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ στή μακραίωνη ἱστορία της πολλές φορές κινδύνευσε ἀπό τήν ἀπειλή τῶν αἱρέσεων. Ἡ Ἐκκλησία, βέβαια, ὄχι ὡς Θεανθρώπινος ὀργανισμός, ὡς Σῶμα Χριστοῦ, ἀλλά τά ἐπιμέρους μέλη της, πού κατά καιρούς γίνονται θύματα λύκων, πού ἐμφανίζονται μέ ἔνδυμα προβάτων. Καί σήμερα ἡ ἀπειλή αὐτή εἶναι ὑπαρκτή, ἀφοῦ καί σήμερα δροῦν ἑκατοντάδες αἱρέσεις, κάποιες ἀπό τίς ὁποῖες εἶναι ἐξαιρετικά ἐπικίνδυνες. Πιό ἐπίκνδυνο, ὅμως, φαίνεται νά εἶναι ἕνα ἄλλο φαινόμενο τῶν ἡμερῶν μας, πού ἐπιχειρεῖ νά ἁλώσει τήν Ἐκκλησία ἐκ τῶν ἔσω, δηλ. ὕπουλα καί ἀθόρυβα, χωρίς νά γίνεται ἀντιληπτό. Πρόκειται γιά τό φαινόμενο τῆς Νέας Ἐποχῆς.

Τί ἀκριβῶς εἶναι ἡ Νέα Ἐποχή; Δέν εἶναι μιά συγκεκριμένη αἵρεση ἤ ὀργάνωση μέ σαφῆ διδασκαλία, οὔτε μιά ὁμάδα αἱρέσεων μέ κοινές ἀντιλήψεις. Εἶναι ἕνα μεγάλο κίνημα στόν χῶρο τῶν αἱρέσεων καί τῆς παραθρησκείας, στό ὁποῖο ἐντάσσονται ἑκατοντάδες ὁμάδες καί χιλιάδες ἄτομα σέ ὅλο τόν κόσμο, μέ μεγάλες διαφορές μεταξύ τους, ἀλλά καί μέ κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Ἡ Νέα Ἐποχή ἀντλεῖ τίς βασικές της ἀντιλήψεις ἀπό τούς χώρους τοῦ ἀποκρυφισμοῦ, τῆς ἀστρολογίας καί τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν. Ὡς ὅρος προέρχεται ἀπό τήν ἀστρολογία. Σύμφωνα μέ κάποιους ἀστρολόγους, ὁλόκληρο τό ἡλιακό μας σύστημα κινεῖται σέ μιά μεγάλη τροχιά, πού διακρίνεται σέ δώδεκα τμήματα («ζώδια») καί κάθε 2.000 χρόνια περίπου περνάει ἀπό τό ἕνα ζώδιο στό ἄλλο, δηλαδή ἀλλάζει «Ἐποχή». Στίς μέρες μας, λένε οἱ ἀστρολόγοι, μεταβαίνουμε ἀπό τή σκοτεινή Ἐποχή τῶν Ἰχθύων στή φωτεινή Ἐποχή τοῦ Ὑδροχόου. Ἄν σέ κάθε Ἐποχή κυριαρχεῖ ἕνας μεσσίας, ἡ Ἐποχή τῶν Ἰχθύων ἦταν ἡ Ἐποχή τοῦ Χριστοῦ, ἐνῶ στή Νέα Ἐποχή ἕνας ἄλλος μεσσίας θά κυριαρχήσει, ὁποῖος θά λύσει ὅλα τά προβλήματα τοῦ κόσμου καί θά ἐξασφαλίσει τή χαρά καί τήν εὐτυχία.

Θεμελιωτές τοῦ κινήματος θεωροῦνται οἱ γνωστές ἀποκρυφίστριες τῶν τελευταίων αἰώνων Ἕλενα Μπλαβάτσκυ (1831-1891) καί Ἀλίκη Μπέϊλη (1880-1949), ἐνῶ μητρική ὀργάνωση θεωρεῖται ἡ Θεοσοφική Ἑταιρεία, πού ἱδρύθηκε ἀπό τήν Μπλαβάτσκυ τό 1875. Ἡ μεταφορά τοῦ κέντρου τῆς Θεοσοφικῆς Ἑταιρείας στήν Ἰνδία (1880) εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τήν υἱοθέτηση βασικῶν ἀντιλήψεων τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν, ὅπως ἡ μετενσάρκωση, καί βασικῶν τεχνικῶν τους, ὅπως ὁ διαλογισμός, πού ἐντάχθηκαν πλήρως στόν κορμό τοῦ κινήματος. Βασικές ἀντιλήψεις τοῦ κινήματος τῆς Νέας Ἐποχῆς εἶναι οἱ ἑξῆς:

1. Ὁ Θεός δέν εἶναι συγκεκριμένο πρόσωπο, ὅπως δέχεται ὁ Χριστιανισμός καί ἄλλες γνωστές θρησκεῖες, ἀλλά μιά ἀπρόσωπη ἐνέργεια πού διαχέεται μέσα στό σύμπαν. Οἱ ὀργανώσεις τῆς Νέας Ἐποχῆς ὀνομάζουν αὐτή τήν ἐνέργεια μέ διάφορα ὀνόματα, ὅπως, «Συμπαντική Ἐνέργεια», «Παγκόσμιο Πνεῦμα», «Ὑπερσυνειδητότητα» κ.ἄ. Ἡ ἀπρόσωπη αὐτή ἐνέργεια προσλαμβάνει διάφορες μορφές, σχηματίζοντας τά πράγματα αὐτοῦ τοῦ κόσμου.

2. Ὁ κόσμος δέν εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἐκδήλωση αὐτῆς τῆς Ὑπερσυνειδητότητας, δηλαδή μέρος τῆς ἀπρόσωπης θεότητας. Σέ τελευταία ἀνάλυση, Θεός καί κόσμος ταυτίζονται, ὅλα εἶναι ἕνα («ἕν τό Πᾶν»), ὅλα ὄντα ἔχουν τήν ἰδια θεϊκή οὐσία (ὁλιστική θεώρηση τοῦ κόσμου).

3. Κατά τόν ἴδιο τρόπο, μέρος τοῦ ἀπρόσωπου Θεοῦ εἶναι καί ὁ ἄνθρωπος. Ἡ οὐσία του εἶναι θεϊκή, πού σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος, τελικά, εἶναι θεός.

4. Ἡ σωτηρία δέν ἐξασφαλίζεται ἀπό ἕναν ἐξωτερικό λυτρωτή, ὅπως ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἀλλά ἐπιτυγχάνεται μέ μεθόδους αὐτοσωτηρίας καί αὐτοθέωσης. Ὁ ἄνθρωπος σώζεται μέ τίς δικές του δυνάμεις καί ὄχι ἀπό τόν Θεό. Ἡ σωτηρία συνίσταται στό νά ἀναπτύξει τίς θεϊκές δυνάμεις, πού δῆθεν βρίσκονται μέσα του, καί νά ἀνέλθει σέ ἀνώτερα ἐπίπεδα ὕπαρξης. Γιά νά γίνει αὐτό, δέν ἀρκεῖ ἡ διάρκεια μιᾶς ζωῆς, ἀλλά πρέπει νά ἐπανέλθη στόν κόσμο πολλές φορές μέ ἄλλο σῶμα (μετενσάρκωση). Στή «σωτηρία» συμβάλλουν τεχνικές τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν, ὅπως ἡ γιόγκα καί ὁ διαλογισμός, ἀλλά καί στοιχεῖα ἀπό ἄλλες θρησκεῖες, ἀφοῦ κάθε θρησκεία κατέχει ἕνα μέρος τῆς ἀλήθειας καί ἀποτελεῖ ἕναν διαφορετικό «δρόμο» πρός τόν ἴδιο θεό. «Σωτηρία», τελικά, εἶναι ἡ ἕνωση μέ τόν ἀπρόσωπο Θεό, δηλαδή ἡ ἐξαφάνιση μέσα στή Συμπαντική Ἐνέργεια.

5. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός δέν εἶναι ὁ μοναδικός Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Λυτρωτής τοῦ κόσμου, ἀλλά ἕνα πρόσωπο πού ἔφτασε σέ κάποιο ὑψηλό ἐπίπεδο ὕπαρξης, ὅπως καί ἄλλα πρόσωπα αὐτοῦ τοῦ κόσμου (Βούδας, Ζαρατούστρα κ.ἄ.) ἤ εἶναι μιά κατάσταση, στήν ὁποία μπορεῖ νά φτάσει καί τήν ὁποία μπορεῖ νά ξεπεράσει ὁ καθένας ἀπό μᾶς («χριστική κατάσταση»). Ὁ Χριστός, κατά τή Νέα Ἐποχή, εἶναι ἀπλῶς ἕνας μεγάλος μύστης, πού θά ξεπεραστεῖ ἕναν ἄλλο ἀναμενόμενο καί μεγαλύτερο μύστη, τόν μεγαλύτερο ὅλων τῶν ἐποχῶν.

Μέ τήν πρώτη ματιά φαίνεται σαφῶς ὅτι τό φρόνημα τῆς Νέας Ἐποχῆς, δηλαδή τό σύνολο τῶν ἀντιλήψεών της, ἔρχεται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τή Ὀρθόδοξη Χριστιανική πίστη, ἡ ὁποία δέχεται τήν τριαδικότητα τοῦ Θεοῦ (δηλ. ὅτι ὁ Θεός εἶναι τρία πρόσωπα), τή σαφῆ διάκριση μεταξύ Θεοῦ καί κόσμου, τόν κτιστό χαρακτῆρα τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου, τήν διά τοῦ Χριστοῦ σωτηρία κ.λπ. Ἰδιαίτερα ἡ Νέα Ἐποχή ὑποσκάπτει τό θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι ἡ πίστη ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ μόνος Κύριος (Θεός), γιά τόν Ὁποῖο ἡ Ἁγία Γραφή διαβεβαιώνει ὅτι «οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενί ἡ σωτηρία· οὐδέ γάρ ὄνομα ἐστιν ἕτερον ὑπό τόν οὐρανόν τό δεδομένον ἐν ἀνθρώποις ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς» (Πραξ. 4,12). Κατά συνέπειαν, ἀποτελεῖ κατ’ ἐξοχήν πνευματικό κίνδυνο τῶν ἡμερῶν μας, δεδομένου μάλιστα ὅτι δέν καταπολεμεῖ σαφῶς καί εὐθέως τό κέντρο τῆς πίστεώς μας, τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλλά μέ συγκεκαλυμένο τρόπο ἐπιχειρεῖ τή σχετικοποίησή του.

Πρωτ. Σωτήριος Ὀ. Ἀθανασούλιας

Ἑφημέριος Μητροπολιτικοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως.