Ομοιοπαθητική και Χριστιανική πίστη Α

ΤΕΥΧΟΣ 76    ΤΡΙΠΟΛΙΣ      ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011

Η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ «ΙΑΤΡΙΚΗ»

ΩΣ ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΗ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ Α΄

Οἱ ἐνστάσεις τῶν ἐπισήμων φορέων

Στὴν ἐποχή μας τὸ φαινόμενο τῆς ἐξάπλωσης τῶν λεγόμενων «ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν», ὅπως ἡ Ὁμοιοπαθητική, ὁ Βελονισμός, τὸ Ρέϊκι, ἡ Ρεφλεξολογία, ἡ Ἰριδολογία κ.ἄ. προσλαμβάνει ἀνεξέλεγκτες διαστάσεις. Ἐπειδὴ οἱ «θεραπεῖες» αὐτές εἶναι ἀσυμβίβαστες μὲ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ βασίζονται σὲ ἀποκρυφιστικὲς τεχνικὲς τῆς Νέας Ἐποχῆς, ἀφιερώνουμε τὰ ἑπόμενα δύο τεύχη τοῦ ἐντύπου μας στὴν πιὸ γνωστἠ ἀπ’ αὐτές, στὴν Ὁμοιοπαθητική, σὲ συνέχεια ὅσων εἴχαμε ἀναφέρει παλαιότερα (τεῦχ. 5, Νοε. 1999) γι’ αὐτὴ τὴ μέθοδο. Ἡ ἐξάπλωση τῶν μεθόδων αὐτῶν ἤδη ἐγείρει ἐνστάσεις ἐπισήμων φορέων, ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ θέματα ὑγείας.

Ἀπὸ τὸν Ἰούνιο τοῦ 2010 ἕνας ἀπὸ τοὺς πρωτοπόρους παγκοσμίως σὲ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα ὀργανισμούς, ὁ Βρεταννικὸς  Ἰατρικὸς Σύλλογος (British Medical Association), ἀποφάσισε ὅτι ἦρθε ὁ καιρὸς νὰ σταματήσει ἡ κατασπατάληση τοῦ δημοσίου χρήματος στοὺς κόλπους τοῦ βρεταννικοῦ Ε.Σ.Υ. (National Health System), ποὺ ἐπιχορηγοῦσε τὴν Ὁμοιοπαθητικὴ καὶ τὶς λοιπὲς ἀνορθόδοξες καὶ μὴ συμβατικὲς θεραπεῖες. Ἐπιφανεῖς ἐπιστήμονες ξεσπαθώνουν ἐνάντια στὴν μὴ ἠθικὴ πρακτικὴ θεραπευτικὴ προσέγγιση, ποὺ παραπέμπει σὲ μαγικοθρησκευτικὲς πρακτικὲς καὶ ἀπατηλές, ἕως ἐπικίνδυνες, τακτικές, ποὺ ἐκμεταλλεύονται τὸν ἀνθρώπινο πόνο.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι, ἐνῶ στὶς προθῆκες τῶν ἑλληνικῶν φαρμακείων ἐδῶ καὶ μερικὰ χρόνια πολλαπλασιάζονται οἱ διαφημίσεις γιὰ τὴ χορήγηση ὁμοιοπαθητικῶν φαρμάκων καὶ τὴν παροχὴ σχετικῶν συμβουλῶν, ἔγκριτοι ἰατροί, ποὺ θυσίασαν τὴ ζωή τους στὴν προαγωγὴ τῆς ἰατρικῆς ἔρευνας, μὲ ἀπόλυτο τρόπο ἐκφράζουν τὴν ἀπογοήτευσή τους γιὰ τὴν προβολὴ μιᾶς καθαρὰ μὴ ἰατρικῆς ψευδοεπιστήμης, ἡ ὁποία συνιστᾶ μεσαιωνικὴ ἀναβίωση ἀλχημιστικῶν καταλοίπων καὶ μαγικῶν τεχνικῶν, ἀσυμβίβαστων μὲ τὴ χριστιανικὴ πίστη. Ἐνδεικτικὰ βλ. Α. Mudry, «Is homeopathy a scientific therapy?», Rev Med Suisse Romande 2000 Feb., 120(2), σσ. 171-7· S. Tyreman, «Why do pharmacists sell homoeopathic remedies?», BMJ., 2011 Jan 19, σ. 342· τ.ἰ., «Values in complementary and alternative medicine», Med Health Care Philos, 2011 May, 14(2), σσ. 209-17. Σημειωτέον ὅτι οἱ ὁμοιοπαθητικοὶ σὲ Ἰνδία καὶ Ἀμερικὴ ἔφτασαν στὸ σημεῖο νὰ διατείνονται τὴ θεραπεία ἀκόμη καὶ τοῦ AIDS μὲ λίγα ὁμοιοπαθητικὰ χαπάκια! Οἱ ἴδιοι παραδέχονται ὅτι «σὲ καμμιὰ χώρα, τουλάχιστον τοῦ ἀνεπτυγμένου κόσμου, δὲν ὑφίσταται ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ σὰν ἐπίσημη κρατικὴ πανεπιστημιακὴ εἰδικότητα» (περ. Ὁμοιοπαθητικὴ Ἰατρική, τ. 12, 1995, σ. 3). Στὴν Ἑλλάδα, βέβαια, τὰ πράγματα ἔχουν ἀλλάξει: πρόσφατα (3/12/2010) τό Πανεπιστήμιο Αἰγαίου ἀναγόρευσε τὸν «δάσκαλο» τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς Γεώργιο Βυθούλκα σὲ Ἐπίτιμο Καθηγητή του !

Ἡ ταυτότητα τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς

Ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ εἶναι ἕνα ὁλιστικὸ θεραπευτικὸ σύστημα. Ὁ ἱδρυτής της γερμανὸς ἰατρὸς Σαμουὴλ Xάνεμαν (Samuel Hahnemann) στὸ βασικὸ ἔργο του Ὄργανον τῆς Θεραπευτικῆς Tέχνης ὑποστηρίζει ὅτι «μεγάλη ποικιλία δύναμης βρίσκεται κρυμμένη σ’ αὐτὰ τὰ ἴδια τὰ φυτά, τῶν ὁποίων ... τὶς ψυχές - ἐσωτερικότητες ὅπως ἦταν, καὶ ὁποιοδήποτε θεῖο στοιχεῖο ἔχουν αὐτά, δὲν ἔχουμε ἀντιληφθεῖ ἀκόμα» (ἔκδ. Πύρινος Kόσμος, Ἀθήνα 1989, σ. 184). Τὴν ὕπαρξη «θείου στοιχείου» σὲ ὅλη τὴν κτίση ἀναλύει καὶ ἕνας συνεχιστὴς τοῦ Xάνεμαν, ὁ James Tyler Kent, κατὰ τὸν ὁποῖο «ὑπάρχει ἕνας ὑπέρτατος Θεός, ποὺ εἶναι οὐσιώδης ...  Tὰ πάντα προέρχονται, ἀπορρέουν ἀπὸ Αὐτόν» (Διαλέξεις πάνω στὴ φιλοσοφία τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ἔκδ. Ἰατρικοῦ Kέντρου Ὁμοιοπαθητικῆς Kύπρου, Λευκωσία 1992, σ. 61). Δὲν πρόκειται, βέβαια γιὰ τὸν ὀρθόδοξο Δημιουργὸ Θεό, ποὺ ἔχει διαφορετικὴ οὐσία ἀπὸ τὰ κτίσματά Του, ἀλλὰ γιὰ κάποιον ἀπρόσωπο Θεό, ποὺ ταυτίζεται μὲ τὰ δημιουργήματα καὶ ἡ οὐσία Του εἶναι ἴδια μὲ αὐτὴ τῶν κτισμάτων. Mὲ βάση αὐτὴ τὴν (σίγουρα ὄχι ἰατρική) κοσμοθεωρία τοῦ ἀπόλυτου πανθεϊστικοῦ μονισμοῦ, ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὸ γνωστὸ ἀποκρυφιστικὸ δόγμα «ἕν τὸ πᾶν» (ὅλα εἶναι ἕνα), ἑρμηνεύει ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ καὶ τὸ φαινόμενο τῶν ἀσθενειῶν. Ἡ διατάραξη τῆς ροῆς αὐτῆς τῆς θεϊκῆς οὐσίας πρὸς τὰ ὄντα προκαλεῖ τὶς ἀρρώστιες

Ὁ εἰσηγητὴς τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς στὴν Ἑλλάδα Γεώργιος Βυθούλκας κατὰ τὴν ἀναγόρευσή του σὲ Ἐπίτιμο Καθηγητὴ τοῦ Πανεπιστημίου Αἰγαίου (3/12/2010). Τό Πανεπιστήμιο Αἰγαίου δὲν ἔχει Ἰατρικὴ Σχολή, οὔτε κάποια ἄλλη Σχολὴ ἤ Τμῆμα σχετικὸ μὲ τὴν ὑγεία, ὁ δὲ Γεώργιος Βυθούλκας διδάσκει μιὰ ἀποκρυφιστικὴ μέθοδο θεραπείας καὶ δὲν εἶναι κἄν γιατρός! Ἄραγε, οἱ Καθηγητὲς τοῦ Πανεπιστημίου γνώριζουν ποῦ ἀπονέμουν πανεπιστημιακοὺς τίτλους;

Aὐτὴ ἡ θεία οὐσία, πού ὀνομάζεται καί «ζωτικὴ ἐνέργεια», κατὰ τὸν ὁμοιοπαθητικὸ ἰατρὸ Σπύρο Διαμαντίδη (Ὁμοιοπαθητικὴ Ἰατρική, Ἀθήνα 1989, σ. 129), δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν ἐνέργεια «Ki ἢ Chi» τῶν Κινέζων, ἢ τὴν «ὀργόνη» τοῦ Wilhelm Reich. Κατὰ τὸν Σπύρο Γαρζώνη ταυτίζεται μὲ τὴν «βιοπλασματικὴ ἐνέργεια, ποὺ ἐκφράζεται στὸ φαινόμενο Kirlian, μὲ τὴν ὀργόνη τοῦ Pάϊχ καὶ μὲ τὴν μορφὴ τῆς ζωϊκῆς ἐνέργειας ποὺ ὀνομάστηκε Mεσμερισμός, πρὸς τιμὴν τῆς ἀνακαλύψεως τοῦ Mesmer στὸν δέκατο ἕβδομο αἰώνα» (Πρακτικὰ 1ου Ὁμοιοπαθητικοῦ Συνεδρίου Ἑλληνικῆς Ἑταιρείας Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς, Ἀθήνα 5/2/ 1983, σσ. 19-20). Ὅπως εἶναι γνωστό, ὁ Mesmer θεωρεῖται «πατέρας τῆς παραψυχολογίας». Τὰ ἴδια ἰσχυρίζεται καὶ ὁ Γεώργιος Bυθούλκας, σύγχρονος «δάσκαλος» τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, βραβευμένος μὲ νόμπελ «ἐναλλακτικῆς ἰατρικῆς», ποὺ δὲν εἶναι κὰν γιατρός, ἀφοῦ ἄρχισε νὰ σπουδάζει πολιτικὸς ὑπομηχανικὸς χωρὶς νὰ καταφέρει νὰ πάρει τὸ πτυχίο του, ἐνῶ στὴ συνέχεια πῆγε στὶς Ἰνδίες καὶ ἔγινε προσωπικὸς γιατρὸς τοῦ Kρισναμούρτι, τὸν ὁποῖο ἡ Θεοσοφικὴ Ἑταιρεία στὰ χρόνια τοῦ μεσοπολέμου «ἐλάνσαρε» σὰν τὸν ἀναμενόμενο μεσσία τῆς Nέας Ἐποχῆς. Ὁ Βυθούλκας ἀποκαλεῖ τὴν ἐνέργεια αὐτὴ «συμπαντική», θεωρώντας ὅτι εἶναι ἡ ἴδια ποὺ ἀποκαλεῖται «Πράνα ἀπὸ τοὺς Ἰνδουϊστές, Θεραπευτικὴ Δύναμη τῆς Φύσης ἀπὸ τὸν Ἱπποκράτη, Magnale ἀπὸ τὸν Παράκελσο, Alcahest ἀπὸ τὸν Bὰν Xέλμοντ, Ἀστρικὸ Φῶς ἀπὸ τοὺς Kαββαλιστές, Azorth ἀπὸ τοὺς Ἀλχημιστές, Spiritus ἀπὸ τὸν Fludd, Ὀντικὴ Δύναμη ἀπὸ τὸν Pάϊχενμπαχ, Zωϊκὸς Mαγνητισμὸς ἀπὸ τὸν Mέσμερ, Aἰθερικὴ Ἐνέργεια ἢ Bιοενέργεια ἢ Ἁπλὴ Oὐσία ἀπὸ τοὺς μυστικιστὲς καὶ τοὺς μεταφυσικοὺς ὅπως ὁ Σουέντεμποργκ, Zωτικὴ Ἐνέργεια ἢ Zωτικὴ Δύναμη ἢ Zωτικὸ Σῶμα ἀπὸ τὴ βιταλιστικὴ σχολή» κ.λπ. (G. Vithulkas, A New Model for Health and Disease, 1991, σσ. 70-71). Στὸ ἴδιο βιβλίο ἀναφέρεται ὅτι ἡ ἔκσταση, στὴν ὁποία πέφτουν οἱ γιόγκι, εἶναι ἕνας τρόπος γιὰ νὰ ἔλθει κανεὶς σὲ ἐπαφὴ μὲ αὐτὴ τὴν «συμπαντικὴ ἐνέργεια» (σ. 81).

Ἡ ταύτιση τῆς «ζωτικῆς ἐνέργειας» μὲ τὰ παραπάνω δὲν εἶναι τυχαία, ἀλλὰ πηγάζει ἀπὸ τὴν ὁλιστικὴ θεώρηση τοῦ κόσμου (ἀπόλυτος πανθεϊστικὸς μονισμός), ποὺ διαποτίζει, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Ὁμοιοπαθητική, καὶ ὅλες τὶς ἀσυμβίβαστες μὲ τὴν Ὀρθοδοξία θρησκευτικὲς δοξασίες τῶν χωρῶν τῆς Ἀνατολῆς. Ἡ θεραπεία ἐπιτυγχάνεται μέσα ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο, ἀρκεῖ, κατὰ τὸν Διαμαντίδη (Ὁμοιοπαθητικὴ Ἰατρική, σ. 135), «νὰ κινητοποιηθεῖ ἡ ψυχικὴ λογική του». Στὴ «θεραπεία» ὁδηγοῦν δύο παράγοντες: ἡ «αὐτογνωσία» (δηλ. τεχνικὲς αὐτοεξέλιξης τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν μέσω τοῦ διαλογισμοῦ) καὶ τὸ ὁμοιοπαθητικὸ φάρμακο. «Tὸ ὁμοιοπαθητικὸ γιατρικὸ ὑπάρχει παντοῦ τριγύρω μας, ἔξω καὶ μέσα μας. Eἶναι τὸ κάθε ἐνεργειακὸ δυναμικὸ πεδίο πού, εἴτε χορηγεῖται σὲ κάψουλα ἀπὸ τὸ θεραπευτή, εἴτε παράγεται ἢ ἀξιοποιεῖται ἀπὸ τὸ ὑποσυνείδητο τοῦ νοῦ, ἔρχεται νὰ συμπληρώσει θεραπευτικὰ τὶς ἀνάλογες περιοχὲς τοῦ ζωτικοῦ πεδιακοῦ μας περιβάλλοντος» (Σάβ. Kασσώτη, Πρακτικὰ τοῦ 4ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς, Ἀθήνα 29-30/11/1986, σ. 70). Ἔτσι, ὁ θεραπευτὴς πρέπει νὰ κατανοήσει ὅτι ἀποτελεῖ ἁπλὰ ἕναν ἀγωγό, ποὺ μέσα ἀπὸ τὴ σύνδεσή του μὲ τὸν ἀσθενή, κινητοποιεῖ τὴ θεραπευτικὴ δύναμη τῆς ζωῆς. Μὲ ἐνεργειακὲς τεχνικές, ὅπως ἡ Ὁμοιοπαθητική, ὁ Bελονισμός, τὸ Ρέϊκι, ἡ Ρεφλεξολογία, οἱ Pαϊχικὲς τεχνικές, τὸ Tai-Chi, ὁ διαλογισμός, ἡ Yoga, ἡ Bιοενεργητική, κ.τ.λ., δίνεται ἡ ἐντύπωση πὼς φαινόμενα ὅπως ὁ μαγνητισμός, ἡ ἀκτινοβολία, ἡ διαίσθηση τοῦ θεραπευτῆ, εἶναι γεγονότα τὸ ἴδιο ἀντικειμενικὰ μὲ τὴ βίωση τῶν συναισθημάτων του καὶ τῶν διανοητικῶν λειτουργιῶν του. Ὁ Bυθούλκας (Ἡ Ἐπιστήμη τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ἔκδ. K.O.I., Ἀθήνα 1990, σ. 100), ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Ὁμοιοπαθητικὴ καὶ τὸν Bελονισμό, πιστεύει ὅτι «μιὰ ἄλλη θεραπευτικὴ μέθοδος, ποὺ μπορεῖ νὰ ἐπηρεάσει ἄμεσα τὸ δυναμικὸ ἐπίπεδο, εἶναι ἡ "δι’ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν" ἀπὸ ἕνα ὑψηλῆς πνευματικῆς στάθμης ἄτομο, ποὺ στὴν πραγματικότητα εἶναι κανάλι παγκόσμιων ἐνεργειῶν». Στο ίδιο βιβλίο ἀναφέρονται σὰν «πνευματικοὶ γίγαντες» ὁ Ramana Maharishi καὶ ὁ Ramakrishna (αὐτόθι, σ. 29). Ἐπιπλέον ὁ γκουροὺ τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς καὶ γνωστὸς γιὰ οἰκονομικὰ καὶ διαστροφικὰ σκάνδαλα, ποὺ συγκλόνισαν τὸ Πανελλήνιο, Σπύρος Διαμαντίδης (ὅ.π., σ. 129) ἀναφέρει τὶς βελόνες τοῦ Βελονισμοῦ «σὰν ἀγωγοὺς ποὺ συνδέουν τὴν ἐνέργεια τοῦ σώματος μὲ τὴν παγκόσμια ἐνέργεια». Tέλος, ὁ J.T. Kent γρὰφει ὅτι «αὐτὸ ποὺ βλέπουμε γύρω μας εἶναι ὁ κόσμος τῶν ἀποτελεσμάτων, ἐνῶ ὁ κόσμος τῆς αἰτίας παραμένει ἀόρατος. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ συλλάβει τὰ ἐσώτατα καὶ εἶναι σπουδαῖο, ὅτι μπορεῖ νὰ γνωρίσει καὶ νὰ δεῖ ἀπὸ μέσα του ὅλα τὰ πράγματα, ποὺ περιλαμβάνει ὁ φυσικὸς κόσμος, ἀντὶ νὰ ἀρχίσει ἀπὸ τὸ φυσικὸ κόσμο καὶ νὰ προσπαθήσει νὰ κατανοήσει τὰ τοῦ ἄϋλου κόσμου» (Διαλέξεις πάνω στὴ Φιλοσοφία τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ἔκδ. Ἰατρικοῦ Kέντρου Ὁμοιοπαθητικῆς Kύπρου, Λευκωσία 1992, σ. 68). Ἐδῶ ὁ Kent περιγράφει πῶς ἡ αἰτία καὶ τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ὕπαρξης τοῦ κόσμου μπορεῖ νὰ γίνουν γνωστὰ στὸν ἄνθρωπο μέσα ἀπὸ ἐσωτεριστικὲς (ἀποκρυφιστικὲς) διαδικασίες, ἀντίληψη ποὺ ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅτι ἡ γνώση τοῦ ἄϋλου κόσμου καὶ τῆς αἰτίας ὕπαρξης τοῦ φυσικοῦ κόσμου εἶναι ἀποτέλεσμα θείας ἀποκάλυψης καὶ ὄχι «ἐσωτερικῆς ἀναζήτησης».

Ἀπὸ τὰ παραπάνω καταλαβαίνει κανεὶς μέσα σὲ ποιόν «ἀθῶο» καὶ ψευδοεπιστημονικὸ χῶρο κινεῖται ἡ ὁμοιοπαθητικὴ θεραπεία. Εἶναι ἐπίσης ἀξιοσημείωτο ὅτι οἱ περισσότερες διαμαρτυρίες κατὰ τῶν ὁμοιοπαθητικῶν σχετίζονται μὲ τὴ μὴ ἀναγραφὴ τῶν συστατικῶν ποὺ περιέχονται στὰ ὁμοιοπαθητικὰ σκευάσματα, τὰ ὁποῖα χρυσοπληρώνουν ὁρισμένες φορὲς οἱ ἀσθενεῖς στὴν ἀπόγνωσή τους νὰ βροῦν θεραπεία.

Τὸ ὁμοιοπαθητικὸ φάρμακο

Ποῦ, ὅμως, ὀφείλεται ἡ δράση τοῦ ὁμοιοπαθητικοῦ «φαρμάκου»; Ὅλο τὸ «μυστικὸ» βρίσκεται στὴν τεχνικὴ τῆς παρασκευῆς του, γνωστὴ ὡς «δυναμοποίηση» (=διαδοχικὲς ἀραιώσεις καὶ κρούσεις τῆς φαρμακευτικῆς οὐσίας μέχρι σημείου, πολλὲς φορές, νὰ μὴν ἀπομένει οὔτε ἕνα μόριό της μέσα στὸ διάλυμα τοῦ φαρμάκου, βλ. Ἀθ. Ἀβραμίδη, Ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ ὑπὸ τὸ πρῖσμα τῆς Ἰατρικῆς Ἐπιστήμης, ἔκδ. Ὑπακοή, Ἀθήνα 1996, σ. 6-10). Ὁ Kent (ὅ.π., σελ. 68) γράφει: «δυναμοποιοῦμε τὰ φάρμακά μας γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ φτάσουμε μέχρι τὴν ἁπλὴ οὐσία», δηλαδὴ τὴ θεία οὐσία, ὅπως ἔχει ἐξηγήσει παραπάνω. Κατὰ τὴν Ὁμοιοπαθητική, λοιπόν, ἡ δράση τοῦ φαρμάκου ὀφείλεται στὶς ἀπόκρυφες θεῖες ἰδιότητες τῆς ὕλης, που διεγείρονται μὲ τὴ δυναμοποίηση καὶ ποὺ εἶναι καθαρὰ πνευματιστικῆς (ἀποκρυφιστικῆς) φύσεως, ὅπως διατυπώνεται καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Hahnemann, ὁ ὁποῖος γράφει: «Ἡ φαρμακευτικὴ δύναμη δὲν βρίσκεται στὰ ὑλικὰ μόρια αὐτῶν τῶν σὲ μεγάλο βαθμὸ δυναμοποιημένων φαρμάκων, οὔτε ἀκόμη στὴ φυσικὴ ἢ μαθηματική τους ἐπιφάνεια..., ἀλλὰ ἀποκαλύπτεται κι ἀπελευθερώνεται ἀπὸ τὴ φαρμακευτικὴ ὕλη … Εἶναι μάλιστα τόσο δραστικότερη, ὅσο πιὸ ἐλεύθερη καὶ πιὸ ἄϋλη ἔγινε μὲ τὴ δυναμοποίηση» (Ὄργανον, σ. 89). Ἀλλοῦ γράφει: «Τὸ τρίψιμο τῆς φαρμακευτικῆς ὕλης καὶ ἡ δόνηση τοῦ διαλύματός της (δυναμοποίηση) ἀναπτύσσει τὶς λανθάνουσες ἰατρικὲς δυνάμεις της καὶ ἀποκαλύπτει ὅλο καὶ περισσότερο ἤ, ὀρθοτέρα, ἐκπνευματίζει τὴν ὕλη, ἂν μπορεῖ να πεῖ κανεὶς ἔτσι» (ὅ.π., σ. 278). Τέλος, προσθέτει ὅτι «μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο δυναμοποιήσεων ἡ ὕλη ... διαλύεται ὁλοσχερῶς στὴ δική της ἀτομικὴ πνευματοειδὴ φύση καὶ γι’ αὐτό, στὴ φυσική της κατάσταση, μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ὅτι ἀποτελεῖται πραγματικὰ μόνο ἀπ’ αὐτὴ τὴν ἀνεξέλικτη πνευματοειδὴ οὐσία» (ὅ.π., σ. 285).

Ἡ «θεολογία» τοῦ ἱδρυτῆ της

Ὅλα αὐτὰ δεν εἶναι καθόλου ἄσχετα μὲ τὴν ἀλχημιστικὴ ἰδιότητα τοῦ Hahnemann, γιὰ τὸν ὁποῖον ὁ ὁμοιοπαθητικὸς Γ. Βυθούλκας ἀναφέρει ὅτι «εἶχε μεγάλη ἐπίγνωση τῆς ἀλχημείας» (Ἡ Ἐπιστήμη τῆς Ὀμοιοπαθητικῆς, σ. 173). Εἶναι σαφὲς ὅτι ὁ ὅρος «ἀλχημεία» ἀναφέρεται ἐδῶ μὲ τὴ μεταφυσική του ἔννοια, γι’ αὐτὸ ἄλλωστε καὶ διαχωρίζεται ἀπὸ τὴν ἰδιότητα τοῦ Hahnemann ὡς χημικοῦ. Ἄλλωστε, ὁ Winer μᾶς λέγει γιὰ τὰ φάρμακα τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς ὅτι «στὰ νοητικὰ συμπτώματα βρίσκουμε μιὰ ἐπιβεβαίωση τῶν ἀλχημιστικῶν καὶ ἀρχετυπικῶν εἰκόνων» (Τὸ πλῆρες βιβλίο τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, σ. 241). Για τὸν Hahnemann μαθαίνουμε ἀκόμη ἀπὸ τὸ περιοδικὸ Ὁμοιοπαθητικὴ Ἰατρική ὅτι στὴν φιλοσοφική του ἀναζήτηση προχώρησε «σὲ ἀκόμη πνευματικότερους κόσμους ἕως καὶ ἀποκρυφιστικούς», ἐνῶ για τὴ θρησκευτική του στάση διαβάζουμε ὅτι «ἦταν θεϊστής» καὶ πίστευε σὲ μιὰ «Φυσικὴ Θρησκεία». Αὐτὸ ἐξάλλου διαφαίνεται ἀπὸ τὴ στάση του ἀπέναντι στὸν Κομφούκιο, τοῦ ὁποίου τὴν διδασκαλία θεωροῦσε ἀνώτερη ἀπὸ αὐτὴ τοῦ Χριστοῦ. Πίστευε ὅτι «ὑπάρχει ἕνας παραλληλισμὸς τῆς δράσης τοῦ Ὑπερτάτου ὄντος καὶ τῆς δράσης τῶν φαρμάκων … ἦταν ἀφοσιωμένος λάτρης τῆς πνευματικῆς θρησκείας (γι’ αὐτὸ ἐξάλλου κατέτεινε στὸ νὰ δίνει στοὺς ἀσθενεῖς νὰ ὀσμίζονται τὶς ὑψηλὲς δυναμοποιήσεις γιὰ νὰ θεραπευτοῦν)… Εἶναι ἐπίσης σαφὲς ὅτι ἡ εἴσοδός του σὲ τεκτονικὴ στοὰ σὲ νεαρότατη ἡλικία ἐπηρέασε σημαντικὰ τὶς φιλοσοφικὲς καὶ θρησκευτικές του ἀντιλήψεις» (Ὁμοιοπαθητικὴ Ἰατρική, τ. 5, 1993, σσ. 10-11).

Ὁ πνευματικὸς διδάσκαλος τοῦ Βυθούλκα Ἰνδὸς γκουροὺ Κρισναμούρτι (1898-1986).

Ἡ σχέση τοῦ Hahnemann μὲ τὸν Πνευματισμὸ φαίνεται καὶ στο πιὸ γνωστὸ σύγγραμμά του, τὸ Ὄργανον, ὅπου ἀφιερώνει ἀρκετὰ κεφάλαια γιὰ νὰ ἐξυμνήσει τὸν πατέρα τοῦ Πνευματισμοῦ Ἄντον Μέσμερ, τοῦ ὁποίου τὴ θεωρία γιὰ τὸν «ζωϊκὸ μαγνητισμὸ» υἱοθέτησε καὶ ἐφάρμοζε στὴν πράξη! (σ. 301-305). Ἄλλωστε καὶ ὁ ὁμοιοπαθητικὸς Μιχάλης Λέφας στὸ περιοδικὸ Διαβάζω ἀναφέρει ὅτι ὁ βασικὸς θεραπευτικὸς νόμος τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ὁ «νόμος τῶν ὁμοίων» (similia similibus curantur), «δὲν εἶναι σωστὸ νὰ ἀποδίδεται πρωταρχικὰ στὸν Hahnemann», ἀφοῦ «ὁ νόμος αὐτὸς ἐμπεριέχετο στὴν τέχνη τῆς μαγείας» (περ. Διαβάζω, ἀρ. 221, 6/9/1989, σ. 15), ἐνῶ στὸ περ. Ὁμοιοπαθητικὴ Ἰατρικὴ (τ. 10, 1994, σ. 7) ὁ Κώστας Ζερβάνος ἀναφέρει μερικὰ παραδείγματα ὁμοιοπαθητικῆς μαγείας ποὺ συμπίπτουν μὲ τὴν Ὁμοιοπαθητικὴ καὶ καταλήγει: «Ὑπάρχουν καὶ ἄλλα παραδείγματα λαϊκῆς Ὁμοιοπαθητικῆς ποὺ στηρίζεται στὶς ἀρχὲς τῆς ὁμοιοπαθητικῆς μαγείας». Ἀντιλαμβανόμαστε ἀπ’ ὅλα αὐτὰ πόσο βαθειὲς ρίζες ἔχει ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ στὸν Ἀποκρυφισμὸ καὶ στὸν Πνευματισμό, ποὺ σαφῶς ἀπορρίπτονται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας.

Τὰ «μιάσματα»

Ἕνα ἄλλο σημαντικὸ σημεῖο εἶναι ἡ θεωρία τῶν «μιασμάτων», μὲ τὴν ὁποία οἱ ὁμοιοπαθητικοὶ προσπαθοῦν νὰ ἑρμηνεύσουν τὴ δημιουργία τῶν ἀσθενειῶν. Γιὰ τὸ θέμα ὁ Βυθούλκας παραθέτει ἀπόσπασμα τοῦ Kent, κατὰ τὸ ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος «πλάσθηκε μὲ τὴ δυνατότητα νὰ σκέπτεται καὶ νὰ πράττει εἴτε τὸ καλὸ εἴτε τὸ κακό. Γιὰ νὰ γίνει λοιπὸν ἐπιρρεπὴς στὸ ψωρικὸ μίασμα θάπρεπε νὰ ὑπάρχει πρωτύτερα στὸν ἀνθρώπινο νοῦ μιὰ κατάσταση ποὺ θὰ παρουσίαζε πρόσφορο ἔδαφος γιὰ τὴν προσέλκυση τῆς ἀρρώστιας, θάπρεπε νὰ ὑπάρχει ἡ ἐπιθυμία γιὰ τὸ λανθασμένο καὶ τὸ κακό. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸ να σκέπτεται καὶ να ἐπιθυμεῖ τὸ κακὸ προετοιμάζει τὸ σῶμα νὰ δεχτεῖ τὴν ἀσθένεια» (Ὁμοιοπαθητική, ἔκδ. K.O.I., 1985, σ. 39). Ἀλλοῦ ὁ Kent ἀναφέρει ὅτι «ἡ ψυχικὴ καὶ σωματικὴ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι μιὰ κατάσταση εὐαισθησίας (ἐπιδεκτικότητας) στὴν ἀρρώστια μὲ τὸ νὰ θέλει κανεὶς τὸ κακό… Ἡ ἀνθρώπινη φυλὴ ποὺ ζεῖ σήμερα πάνω στὴ γῆ, εἶναι μόλις καλύτερη ἀπὸ ἕνα ψυχικὰ λεπρό… ὁ καθένας μας εἶναι ψωρικός… Ἕνα καινούργιο μόλυσμα ἔρχεται μὲ κάθε παιδί» (Kent, ὅ.π., σ. 130). Ἐδῶ συγχέεται τὸ πνευματικὸ μὲ τὸ φυσικὸ κακό, κάτι ποὺ ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν Ὀρθοδόξη Παράδοση, κατὰ τὴν ὁποία μιὰ σωματικὴ ἀσθένεια δὲν εἶναι ἀπαραιτήτως ἀποτέλεσμα μιᾶς ἁμαρτωλῆς σκέψης ἢ πράξης, ἀφοῦ καὶ μεγάλοι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας ἐταλαιπωροῦντο κατ’ οἰκονομίαν Θεοῦ ἀπὸ πλῆθος ἀσθενειῶν, ἐπιβεβαιώνοντας τὸν ἀποστολικὸ λόγο «ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται» (B΄ Κορ. 12,9).

Κατὰ τὴν Ὀμοιοπαθητική, τὰ μιάσματα, ψωρικό, συφιλιδικὸ καὶ συκοτικὸ (ποὺ δὲν ἔχουν σχέση μὲ τὶς ἀντίστοιχες ἀσθένειες τῆς κλασσικῆς ἰατρικῆς) κληρονομοῦνται, καὶ ἔτσι τὸ φυσικὸ καὶ πνευματικὸ κακὸ διαιωνίζεται. Ὁ Winer δὲν διστάζει νὰ πεῖ ὅτι «ἡ ψώρα εἶναι μιὰ συμβολικὴ ἐκδήλωση τοῦ Προπατορικοῦ Ἁμαρτήματος» (Tὸ πλῆρες βιβλίο τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ἔκδ. Διόπτρα, Ἀθήνα 1992, σ. 107) ἐνῶ, κατὰ τὸν Διαμαντίδη, «δὲν ὑπάρχει τίποτε στὸν κόσμο ποὺ νὰ μπορεῖ νὰ τροποποιήσει καὶ νὰ βελτιώσει ἕνα μίασμα ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ἰδιοσυγκρασιακὸ-ὁμοιοπαθητικὸ φάρμακο» (Ὁμοιοπαθητικὴ Ἰατρική, Ἀθήνα 1986, σ. 127). Ἔτσι ἀποκαλύπτεται ὅτι ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ στὸ βάθος της εἶναι ὄχι ἁπλῶς θεραπευτικὸ ἀλλὰ καὶ «σωτηριολογικὸ σύστημα» γιὰ τὸν ἄνθρωπο, στὸ βαθμὸ ποὺ αὐτοπροβάλλεται ὡς μόνη ἱκανὴ νὰ ἀντιστρέψει τὶς συνέπειες τοῦ Προπατορικοῦ Ἁμαρτήματος! «Ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ ἔχει σχέση ὄχι μόνο μὲ τὴν σωματικὴ ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν πνευματικὴ ἀνάπτυξη τοῦ ἀνθρώπου - τὸ ὁμοιοπαθητικὸ φάρμακο πραγματικὰ σώζει ψυχὲς μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο. Βοηθᾶ στὴν καταστροφὴ τοῦ κακοῦ» (M. Winer, ὅ.π., σσ. 348-349.). Ὁ Winer στὴν ἐρώτηση ἂν ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ εἶναι ἕνα σύστημα γιὰ τὴν ἐξιλέωση ἀπὸ τὸ Προπατορικὸ Ἁμάρτημα, ἀπαντᾶ ὅτι ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ «μπορεῖ νὰ εἶναι ἕνα μέσο ποὺ θὰ βοηθήσει» τοὺς ἀνθρώπους «νὰ διώξουν τὰ στρώματα τῆς ἄγνοιας, τῆς τυφλότητας καὶ τοῦ ἐγωϊσμοῦ» καὶ ὅτι «στὴν τελικὴ ἀνάλυση μιὰ τέλεια καὶ ἠθικὴ ζωὴ μπορεῖ νὰ εἶναι ὁ τελικὸς στόχος ὅλων τῶν θεραπειῶν» (ὅ.π., σ. 349).

Κι ἐδῶ ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ ἐπεκτείνεται στὴ θεραπεία ψυχικῶν παθῶν, ὅπως ὁ ἐγωϊσμός, ποὺ γιὰ τὸν Ὀρθόδοξο χριστιανὸ ἐπιτυγχάνεται μὲ τὴ μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὄχι, βέβαια, μέσω τοῦ ὁμοιοπαθητικοῦ φαρμάκου. Ἐπειδή, ὅμως, τὸ θέμα τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς εἶναι πολὺ μεγάλο, θὰ συνεχίσουμε τὴν ἀναφορά μας στὸ ἑπόμενο τεῦχος τοῦ παρόντος ἐντύπου.