Διάγραμμα
– Περίληψη Θέματος Α΄ τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Ὀρθοδοξία
Ἑλληνισμός Ρωμηοσύνη», περιόδου Β΄, ἔτους 2024-2025.
Ὀρθοδοξία - Ἑλληνισμός - Ρωμηοσύνη: Τό γενικό Πρόγραμμα
Ὀρθόδοξης Κατήχησης, σέ συνεργασία μέ τήν «Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη», ἔχει τίτλο
«Ὀρθοδοξία Ἑλληνισμός Ρωμηοσύνη». Τί εἶναι Ἑλληνισμός. Ἀρχαῖοι ὁρισμοί: α) «τό
ὅμαιμον, τό ὁμόγλωσσον, τό ὁμόθρησκον καί τό ὁμότροπον» (Ἡρόδοτος), β) «τό τῆς
παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας μετέχειν» (Ἰσοκράτης). Ἑλληνισμός εἶναι ὁ συγκεκριμένος
τρόπος θεωρήσεως τῶν μεγάλων ζητημάτων περί Θεοῦ, ἀνθρώπου καί κόσμου. Τί εἶναι
Ὀρθοδοξία. Εἶναι ὁ Χριστιανισμός στήν αὐθεντικότητά του, δηλ. χωρίς τίς
αἱρέσεις του, τίς ἀρχαῖες (Ἀρειανισμός, Νεστοριανισμός κ.ἄ.), τίς
μεταγενέστερες (Ρωμαιοκαθολικισμός, Προτεσταντισμός κ.ἄ.) καί τίς σύγχρονες
(«Μάρτυρες Ἰεχωβᾶ», Πεντηκοστιανοί κ.ἄ.). Ὁ Χριστιανισμός εἶναι, ἐπίσης, συγκεκριμένος
(νέος) τρόπος θεωρήσεως τῶν περί Θεοῦ, ἀνθρώπου καί κόσμου ζητημάτων. Ὁ
αὐθεντικός Χριστιανισμός ἐμφανίζεται πάντοτε ὡς Ἐκκλησία, ὡς ἡ μία Ἐκκλησία τοῦ
Χριστοῦ: Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Τί εἶναι Ρωμηοσύνη. Εἶναι ἡ συνάντηση ἤ
«σύζευξη» Χριστιανισμοῦ καί Ἑλληνισμοῦ. Αὐτή ἔγινε κυρίως στήν ἐποχή τῆς ἀκμῆς
τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας (4ος μ.Χ. αἰ.), μέ ἀποτέλεσμα ἡ ὡς τότε
εἰδωλολατρική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία νά γίνει Χριστιανική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία.
Αὐτή διατηρήθηκε ἐλεύθερη μέχρι τόν 15ο αἰ. καί ὑποδουλώθηκε τό 1453 μ.Χ. Ἕναν
αἰῶνα ἀργότερα ὀνομάστηκε ἐσφαλμένα καί ἐσκεμμένα «Βυζαντινή» ἀπό ἀνθέλληνες δυτικούς
ἱστορικούς (γιά πρώτη φορά τό 1562 ἀπό τόν Ἱερώνυμο Wolf). Κατά τή συνάντησή
του μέ τόν Χριστιανισμό, ὁ Ἑλληνισμός ἀναγκάστηκε νά ἀναθεωρήσει πολλά στοιχεῖα
τῆς οὐσίας του καί νά ἐνσωματωθεῖ πλήρως στόν Χριστιανισμό. Ἔκτοτε δέν ὑπάρχει
Ἑλληνισμός ἐκτός τοῦ Χριστιανισμοῦ καί, εἰδικότερα, ἐκτός Ἐκκλησίας: ὁ
Ἑλληνισμός ἐκχριστιανίστηκε καί ἐκκλησιοποιήθηκε. Τεράστια σημασία ἔχει στό σημεῖο
αὐτό τό ζήτημα τῶν προτεραιοτήτων: γιά τόν αὐθεντικό Χριστιανό, προτεραιότητα
ἔχει ὁ Χριστιανισμός ἔναντι τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἡ πίστη ἔναντι τοῦ ἔθνους, ὁ
Χριστός ἔναντι τοῦ «κόσμου». Ἡ ἀντιστροφή τῶν προτεραιοτήτων συνιστᾶ τό
φαινόμενο τοῦ Ἐθνικισμοῦ ἤ τήν αἵρεση τοῦ Ἐθνοφυλετισμοῦ, καταδικασμένη
συνοδικά ἀπό τήν Ἐκκλησία (1872). Δυστυχῶς, προβλήματα Ἐθνοφυλετισμοῦ
ἀντιμετωπίζει μέχρι σήμερα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Γιά τόν Χριστιανό, πάνω ἀπ’ ὅλα
ὁ Χριστός!