Οικονομικές δραστηριότητες των αιρέσεων

ΤΕΥΧΟΣ  36    ΤΡΙΠΟΛΙΣ    ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2005

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ

Οἱ αἱρέσεις ὡς μηχανισμοί οἰκονομικῆς ἐκμετάλλευσης

Μιά ἀπό τίς πιό ἐνδιαφέρουσες πλευρές τοῦ φαινομένου τῶν νέων αἱρέσεων εἶναι οἱ οἰκονομικές δραστηριότητές τους. Οἱ ὀργανώσεις πού δροῦν σήμερα δέν εἶναι οἰκονομικῶς ἀνιδιοτελεῖς. Λειτουργοῦν συνήθως ὡς καλοστημένες οἰκονομικές ἐπιχειρήσεις, μέ κύριο σκοπό τήν ἐκμετάλλευση τῶν ὁπαδῶν τους καί τῶν ἀνθρώπων γενικότερα. Οἱ αἱρέσεις δέν πλησιάζουν τά ὑποψήφια μέλη τους γιά τά σώσουν, νά τά βοηθήσουν καί νά τούς λύσουν γενικῶς τά προβλήματα. Τά πλησιάζουν γιά νά τά ἐκμεταλλευθοῦν. Ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση φθάνει τίς περισσότερες φορές μέχρι τήν πλήρη οἰκονομική ἐξουθένωση, δηλ. τήν ἁρπαγή ὁλόκληρης τῆς περιουσίας τῶν μελῶν. Τό μέλος, στερούμενο τότε κάθε οἰκονομικοῦ μέσου καί κατατραυματισμένο ἀπό τίς μεθόδους τῆς ὀργάνωσης, πού ἐμπιστεύθηκε, δυσκολεύεται ἀφάνταστα νά ζήσει στήν κοινωνία. Σάν μόνη διέξοδο ἐπιλέγει τό νά παραμείνει στήν αἱρετική ὁμάδα, ἐργαζόμενο γι' αὐτήν (χωρίς ἀμοιβή φυσικά), συνήθως μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του.

Πῶς γίνεται, ὅμως, ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση; Πῶς πλουτίζουν οἱ αἱρέσεις; Ποιά μέσα καί ποιές μεθόδους συνήθως χρησιμοποιοῦν; Τά κυριότερα μέσα, πού ἐνδεχομένως ποικίλουν ἀνά ὀργάνωση, εἶναι τά ἑξῆς: α) Πωλήσεις βιβλίων, ἐντύπων καί ἄλλων προϊόντων τῆς αἵρεσης, τά ὁποῖα εἶναι ὑποχρεωτικό νά ἀγοράζουν τά μέλη, ἀλλά καί νά διαθέτουν σέ τρίτους. β) Σεμινάρια ἐκμάθησης τῆς διδασκαλίας τῆς αἵρεσης, πού προσφέρονται ἔναντι ἁδρᾶς ἀμοιβῆς. Τά σεμινάρια αὐτά σέ κάποιες αἱρέσεις εἶναι ἀτελείωτα. Τό ἕνα διαδέχεται τό ἄλλο καί γίνονται συνεχῶς ἀκριβότερα. γ) Ἄμισθη «ἐθελοντική» ἐργασία ἤ μερικῶς ἀμοιβόμενη ἐργασία. Στά πρῶτα στάδια τῆς μυήσεως τό μέλος καλεῖται νά θυσιάσει ἕνα μέρος τοῦ χρόνου του, ἐργαζόμενο γιά τούς «ὑψηλούς σκοπούς» τῆς ὀργάνωσης. Στά τελευταῖα στάδια καλεῖται νά προσφέρει ὁλόκληρο τόν χρόνο του ἐργαζόμενο, μέ μόνο ἀντάλλαγμα τή συντήρησή του. δ) Εἰσφορές - συνδρομές - δωρεές ἐκ μέρους τῶν μελῶν. Ἡ διαδικασία καί ἐδῶ εἶναι παρόμοια: στήν ἀρχή τό μέλος θά προσφέρει λίγα, ἀργότερα πολλά καί στό τέλος ὅλα. ε) Ἐπιχειρηματική δραστηριοποίηση μέσω ἑταιρειῶν ἐκμετάλλευσης, πού ἱδρύονται ἀπό αἱρέσεις. Ὑπάρχουν αἱρέσεις πού ἐπιδιώκουν τήν κατάληψη ἤδη ὑπαρχουσῶν ἑταιρειῶν ἤ ἐπιχειρήσεων, μέ σκοπό τήν ἐκμετάλλευσή τους. στ) Ἄλλες αἱρέσεις βαρύνονται μέ κατηγορίες γιά παράνομες δραστηριότητες πλουτισμοῦ, ὅπως λαθρεμπόριο, διακίνηση ναρκωτικῶν, ἐμπόριο ὅπλων κ.ἄ., ὅπως ἐπανειλημμένως ἔχουν διαπιστώσει εἰσαγγελικές καί ἀνακριτικές ἀρχές στήν Ἑλλάδα καί στό ἐξωτερικό. ζ) Τέλος, ὑπάρχουν αἱρέσεις πού πλουτίζουν ἐξαναγκάζοντας τά μέλη τους σέ ἐκτεταμένη ἐπαιτεία.

Ἄς δοῦμε, ὅμως, πῶς ἐμφανίζονται οἱ παραπάνω μέθοδοι σέ συγκεκριμένες περιπτώσεις, ἐπιλέγοντας ἐνδεικτικά τίς πιό γνωστές αἱρέσεις, πού δροῦν στήν χώρα μας.

Οἱ Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ

Ἡ αἵρεση τῶν Μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβᾶ, ἡ πιό παλαιά καί πιό γνωστή αἵρεση στήν Ἑλλάδα, ξεκίνησε σάν ἰδιωτική ἐπιχείρηση τοῦ ἱδρυτῆ της Κάρολου Ρῶσσελ (1881). Ἡ ἰδιωτική αὐτή ἐπιχείρηση μετεβλήθη σύντομα (1884) σέ μετοχική (ἀνώνυμη) ἑταιρεία, πού ἐξακολουθοῦσε νά λειτουργεῖ ὡς «ἐπιχείρηση» μέ ἐμπορικούς - κερδοσκοπικούς σκοπούς, τούς ὁποίους, μάλιστα, δέν ἀπέκρυπτε ὁ ἴδιος ὁ Ρῶσσελ. Ἡ ἑταιρεία λειτουργοῦσε περίπου ὅπως ἕνας σύγχρονος θρησκευτικός ἐκδοτικός οἶκος. Διαπιστώθηκε, ὅμως, ὅτι, ἐκτός ἀπό τήν διακίνηση περιοδικῶν καί ἐντύπων, τούς ἐπιχειρηματικούς σκοπούς τῆς ἑταιρείας ἐξυπηρετοῦσε περισσότερο ἡ διακίνηση συγκεκριμένων θρησκευτικῶν ἀντιλήψεων. Ἡ νέα αἵρεση, πού προῆλθε ἀπό τήν ὑλοποίηση αὐτῆς τῆς ἰδέας, ποτέ δέν ἀρνήθηκε τόν ἀρχικό της χαρακτῆρα: μέχρι σήμερα ἡ ἐπίσημη ὀνομασία τῆς ὀργάνωσης τῶν Μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβᾶ εἶναι «Βιβλική καί Φυλλαδική Ἑταιρεία Σκοπιά τῆς Πενσυλβανίας» καί μέχρι σήμερα, ὅταν κάνουμε λόγο γιά ὀργάνωση τῶν Μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβᾶ, κάνουμε λόγο γιά «ἑταιρεία» τῶν Μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβᾶ.

Δέν θά ἀναφερθοῦμε ἀναλυτικά στίς οἰκονομικές δραστηριότητες τῆς αἵρεσης, γιατί εἶναι τόσο χαρακτηριστικές, ὧστε εἶναι ἀπαραίτητο νά ἀφιερώσουμε σ' αὐτές ἰδιαίτερο τεῦχος τοῦ ἐντύπου μας στό προσεχές μέλλον, ὅπου θά ἐκθέσουμε κάθε λεπτομέρεια. Τά σχετικά στοιχεῖα μπορεῖ νά βρεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος στό βιβλίο τοῦ π. Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, Μιά δικτατορία στό Μπρούκλιν, Ἀθῆναι 1994 καί στό κεφάλαιο μέ τίτλο Οἰκονομική αὐτοκρατορία (σσ. 399-434). Ἐνδεικτικά ἀναφέρουμε μόνο ὅτι τά ἔσοδα τῆς ἑταιρείας προέρχονται ἀπό ἐκδοτικές δραστηριότητες, ἀπό ἐμπόριο κασετῶν, ἀπό ἀγροκτήματα, ὅπου ἐργάζονται μέλη χωρίς ἀμοιβή, ἀπό εἰσφορές μελῶν («δεκάτη» κ.ἄ), ἀπό συνελεύσεις τῆς αἵρεσης, ἀπό «δωρεές ὑπό ὅρους» (αὐτόθι, σ. 415), ἀπό διαθῆκες καί ἀπό πολλές ἄλλες ἐμπορικές δραστηριότητες. Ἡ κύρια οἰκονομική δραστηριότητα τῆς αἵρεσης εἶναι, βέβαια, ἡ ἐκδοτική. Τά ὑπερσύγχρονα περιστροφικά πιεστήρια, πού λειτουργοῦν σήμερα σέ διάφορες χῶρες, ἐκδίδουν αὐτόματα τετραχρωμία καί ἀποδίδουν, σύμφωνα μέ στοιχεῖα τῆς ἴδιας τῆς ἑταιρείας, 1.000 περιοδικά ἀνά λεπτό. Μέ βάση στοιχεῖα τῆς ἑταιρείας γιά τό ἔτος 1986, τά ἔσοδα ἀπό βιβλία γιά τό ἔτος ἐκεῖνο ὑπολογίζονται σέ 13.187.490.900 δρχ. καί ἀπό περιοδικά σέ 19.257.575.925 δρχ., δηλ. σύνολο 32.445.066. 825 δρχ. μέ τίς τότε ἀξίες! Ἀπό τά ἔσοδα αὐτά τό συνολικό κόστος παραγωγῆς ἀνέρχεται μόνο στό 10% τῶν ἐσόδων, ὅλο δέ τό ὑπόλοιπο θεωρεῖται καθαρό κέρδος! (βλ. λεπτομέρειες αὐτόθι, σ. 402 - 403). Τά παραπάνω ἔσοδα προέρχονται ἀπό μία μόνο πηγή, ἀπο μία οἰκονομική δραστηριότητα τῆς αἵρεσης.

Ἡ Σαηεντολογία

Ἡ Σαηεντολογία εἶναι μιά σύγχρονη αἵρεση. Στήν Ἑλλάδα ἦταν γνωστή παλαιότερα ὡς «Κέντρο Ἐφηρμοσμένης Φιλοσοφίας Ἑλλάδος» (Κ.Ε.Φ.Ε.). Σήμερα, μετά τήν διάλυση τοῦ Κ.Ε.Φ.Ε. ἀπό τά ἑλληνικά δικαστήρια, εἶναι γνωστή ὡς «Ἐκκλησία τῆς Σαηεντολογίας», καί θεωρεῖται ἡ πιό ἐπικίνδυνη ἀπό τίς νέες αἱρέσεις. Ἱδρύθηκε γύρω στό 1950 ἀπό τόν Λαφαγιέτ Ρόν Χάμπαρντ, συγγραφέα ἔργων ἐπιστημονικῆς φαντασίας. Ὁ Χάμπαρντ δέν ἦταν καθόλου εὐχαριστημένος ἀπό τίς ἀποδοχές του καί ἀναζητοῦσε εὐκαιρίες πλουτισμοῦ. «Τό νά γράφεις βιβλία ἐπιστημονικῆς φαντασίας γιά πενταροδεκάρες εἶναι ἀνοησία», ἔλεγε τό 1949. «Ἄν κάποιος θέλει νά γίνει ἑκατομμυριοῦχος, πρέπει νά ξεκινήσει τή δική του θρησκεία» (Θεός καί Θρησκεία, τεῦχ. 12, 2000, σ. 111). Μέ αὐτό τό σκεπτικό ἱδρύθηκε ἡ Σαηεντολογία. Σύνθημα τοῦ Χάμπαρντ, πού προσδιορίζει τόν κύριο σκοπό τῆς αἵρεσης, ὅπως ἀναφέρεται σέ κείμενό της (9/3/1972), εἶναι: «Κάνε χρήματα. Κάνε πιό πολλά χρήματα. Κάνε τούς ἄλλους νά παράγουν, νά κάνουν χρήματα» (Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, Νεοφανεῖς αἱρέσεις, Ἀθήνα 1995, σ. 183). Ἐμφανίζεται, λοιπόν, ἡ Σαηεντολογία ὡς κερδοσκοπική ἐπιχείρηση μέ θρησκευτικό προσωπεῖο. Ἔτσι, τό ἀφιέρωμα τοῦ περιοδικοῦ «Time» στήν ὀργάνωση (6/5/1991) εἶχε τίτλο «Σαηεντολογία. Ἡ αἵρεση τῆς ἀπληστίας καί τῆς δύναμης», τό ἀφιέρωμα τῆς ἐφημερίδας «Munchener Merkur» τοῦ Μονάχου (14/4/1983) εἶχε τίτλο «Σαηεντολογία. Ὁ ὑπέρτατος Θεός τῆς αἵρεσης λέγεται χρῆμα», ἡ δέ Ἀπόφαση 7380/ 1996 τοῦ Μονομελοῦς Πρωτοδικείου Ἀθηνῶν χαρακτηρίζει τή Σαηεντολογία ὡς «καλυμμένη ἐμπορική ἐπιχείρηση» (Θεός καί Θρησκεία, τεῦχ. 12, σ. 87).

Μέ ποιόν τρόπο πλουτίζει ἡ Σαηεντολογία; Πλουτίζει προσφέροντας μιά σειρά ψυχοθεραπευτικῶν, δῆθεν, σεμιναρίων στά μέλη της καί σέ ἄλλους ἐνδιαφερόμενους, π.χ. Σεμινάρια ἐπικοινωνίας καί διαδικασία ἀποκάθαρσης, Πρόγραμμα (δῆθεν) ἀπεξάρτησης ἀπό τά ναρκωτικά κ.ἄ. Σκοπός τῆς αἵρεσης εἶναι νά ὁδηγήσει στά σεμινάρια. Ἐκεῖ γίνεται ἡ οἰκονομική ἀφαίμαξη τῶν μελῶν καί ἐκεῖ ἐμπεδώνεται ἡ διδασκαλία της. Οἱ σαηεντολόγοι πρέπει νά ἀποκτήσουν «ἀνώτερα ἐπίπεδα τοῦ εἶναι γιά τό ἄτομο καί τήν κοινωνία». Αὐτός ὁ σκοπός μπορεῖ νά ἐπιτευχθεῖ μόνο μέ τή διαρκῆ συμμετοχή σέ σεμινάρια. Γιά νά φθάσει κανείς σέ ὅλο καί «ὑψηλότερα ἐπίπεδα ἐλευθερίας», συνεχῶς τοῦ προσφέρονται νέα σεμινάρια (Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, ἔνθ. ἀνωτ., σ. 186).

Σύμφωνα μέ τό περιοδικό Θεός καί Θρησκεία (τεῦχ. 12, σ. 112), τό 1991 ἕνα προκαταρκτικό μάθημα στοίχιζε στίς Η.Π.Α. 50 δολάρια. Οἱ μυστικές διδασκαλίες τῆς αἵρεσης γιά τόν σύμπαν καί τήν καταγωγή τῶν ἀνθρώπινων ἀσθενειῶν στοίχιζαν 13.000 δολάρια, ἐνῶ γιά τήν ὁλοκλήρωση ὅλων τῶν μαθημάτων χρειάζονταν περίπου 400.000 δολάρια! Τό περιοδικό ἀναφέρει περίπτωση μέλους πού, ἀφοῦ εἶχε πάρει δάνειο 80.000 δολαρίων γιά νά ὁλοκληρώσει τά σεμινάρια, προσπαθοῦσε νά σώσει τό ὑποθηκευμένο σπίτι του. Ἡ περίπτωση εἶναι ἐνδεικτική, γιατί κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί στή χώρα μας, ὅπου τά περισσότερα μέλη εἶναι νεαρά καί ἐξαρτῶνται ἀπό τούς γονεῖς τους. Τά μέλη αὐτά, ἀφοῦ ξοδεύουν ὅλα τούς τά χρήματα στά σεμινάρια τῆς αἵρεσης, ἀρχίζουν νά πιέζουν φορτικά τούς γονεῖς γιά χρήματα. Οἱ γονεῖς δίνουν στήν ἀρχή, πιστεύοντας ὅτι ἔτσι «κερδίζουν» τό παιδί τους. Βλέποντας, ὅμως, ὅτι ἡ κατάσταση δέν καταλήγει πουθενά, σταματοῦν τήν ἐπιχορήγηση. Τότε τό παιδί φεύγει ἀπό τό σπίτι καί δύσκολα ἀνακαλύπτεις πού βρίσκεται. Σέ ὁρισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, ἀποστέλλεται γιά «ἀνώτερες σπουδές» στά κέντρα τῆς αἵρεσης στίς Η.Π.Α. ἤ στή Δανία ἤ ὑπογράφει συμβόλαιο συνεργασίας μέ τήν ὀργάνωση διάρκειας ἑνός δισεκατομμυρίου ἐτῶν! (αὐτόθι, σ. 89).

Τά σεμινάρια δέν εἶναι ἡ μόνη οἰκονομική δραστηριότητα τῆς Σαηεντολογίας. Ἄλλη δραστηριότητα εἶναι ἡ διείσδυση σέ ἐπιχειρήσεις, μέ τό πρόσχημα τῆς προσφορᾶς «τεχνολογίας» ἐξυγείανσης, δῆθεν, τῆς ἐπιχείρησης καί μέ τελικό στόχο τήν κατάληψή της. Μέ πολύ προσεγμένα καί μεθοδικά βήματα ἡ αἵρεση πλησιάζει μιά ἐπιχείρηση σάν σύμβουλος γιά τήν ἐκπαίδευση τοῦ προσωπικοῦ μέ σεμινάρια. Ὅταν φέρει τή διεύθυνση στή γραμμή της, ἀναλαμβάνει τήν ἐπιμόρφωση τοῦ προσωπικοῦ στά πλαίσια τῆς ἐργασίας του, χωρίς κἄν νά γίνει ἀντιληπτή. Ἔτσι π.χ. στή «Διοικητική Ἐντολή ED 1040 Int» τοῦ γραφείου τοῦ Χάμπαρντ περιγράφεται «Σχέδιο γιά τήν ἐξάπλωση τῆς σαηεντόλοτζυ στήν οἰκονομική ζωή». «Σκοπός: Ἀπόλυτος ἔλεγχος». Τό σχέδιο προβλέπει 4 βήματα: - «Ἀναζήτησε μιά ἐπιχείρηση πού λειτουργεῖ ἤδη πολύ καλά». - «Ἀπευθύνσου στόν ἀνώτατο διευθυντή καί διάδωσε τή σαηεντόλοτζυ». - «Προσδιόρισε  SPs (= κάποιον ἐχθρό τῆς σαηεντόλοτζυ) στήν ὀργάνωση καί πέταξέ τον ἔξω». - «Δῶσε auditing (διαδικασία ἀποκάθαρσης) στούς διευθύνοντες ὑπαλλήλους ... Αὐτό θά θέσει τόν κύκλο σέ κίνηση ... Διευθύνοντες ὑπάλληλοι γίνονται οἱ νεαροί μάνατζερς καί πιέζουν τό ὑπόλοιπο προσωπικό νά πάρει auditing». (Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, ἔνθ. ἀνωτ., σ. 189).

Ἡ «Ἑνωτική Ἐκκλησία» τοῦ Μούν

Μιά ἄλλη γνωστή αἵρεση στή χώρα μας εἶναι ἡ «Ἑνωτική Ἐκκλησία» τοῦ κορεάτη Σάν Μυούνκ Μούν, ὁ ὁποῖος ἐμφανίζεται σάν νέος μεσσίας καί «Κύριος τῆς Δευτέρας Παρουσίας». Σκοπός τῆς αἵρεσης εἶναι ἡ παγκόσμια κυριαρχία, στήν ὁποία ἐντάσσονται ἔντονες πολιτικές καί οἰκονομικές ἐπιδιώξεις. «Ὁ μεσσίας πρέπει νά εἶναι πλουσιότερος. Ἀλλά καί τά χρήματα πρέπει νά λυτρωθοῦν, δηλαδή νά ἐπιστρέψουν στόν Πατέρα» (=στόν Μούν) (Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, ἔνθ. ἀνωτ., σ. 179). Καί αὐτή ἡ αἵρεση χρησιμοποιεῖ σεμινάρια, ὅπου γίνεται πλύση ἐγκεφάλου μέ ἀτέλειωτους μονολόγους. Σέ κάποιο ἀπό αὐτά ὁ μαθητής προτρέπεται νά ἀποδεχθεῖ τήν ἑξῆς φιλοσοφία τῆς αἵρεσης: «Θέλεις νά κάνεις εὐτυχισμένα τά πράσινα χαρτονομίσματα (δολάρια); Ἄν βρίσκονται πράσινα χαρτονομίσματα σέ χέρια ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων (δηλ. στά δικά μας χέρια, ἔξω ἀπό τήν αἵρεση), μποροῦν τότε νά εἶναι εὐτυχισμένα; Γιατί δέν τά κάνεις εὐτυχισμένα; Τόσα πράσινα χαρτονομίσματα κλαῖνε. Τά ἄκουσες νά κλαῖνε; Ὅλα προορίζονται νά πᾶνε στόν Πατέρα» (δηλ. στόν Μούν) (αὐτόθι, σ. 180). Μέ τίς μεθόδους τρομοκρατίας πού ὑφίσταται τό μέλος, παραμένει στήν αἵρεση καί ἀνταποκρίνεται στό μεγάλο καθῆκον νά κάνει εὐτυχισμένα τά πράσινα χαρτονομίσματα καί νά τά ὁδηγήσει στά χέρια τοῦ Μούν.

Τό 1959 ὁ Μούν ἵδρυσε μιά ἑταιρεία παραγωγῆς ὅπλων μέ τό ὄνομα Yehowa Shotgum. Ἡ ἑταιρεία αὐτή ἔγινε ὁ πυρήνας τῆς αὐτοκρατορίας τῶν ἑταιρειῶν τοῦ Μούν, στήν ὁποία ἀνήκουν πολλές ἑταιρεῖες στή Γερμανία καί σέ ἄλλες χῶρες. Ἡ αἵρεση ἀναπτύσσει οἰκονομικές δραστηριότητες σέ πολλούς τομεῖς, ὅπως ἐμπόριο εἰδῶν εὑρείας κατανάλωσης, παραγωγή ἐργαλείων, ἀκόμη καί στήν κατασκευή μεγάλων ἔργων, ὅπως ἡ διώρυγα μεταξύ Κορέας καί Ἰαπωνίας μήκους 190 χιλομέτρων κ.ἄ. Ἐπίσης δραστηριοποιεῖται ἰδιαίτερα καί στόν τομέα τῶν μέσων ἐνημερώσεως. Ἐκδίδει 20 ἑβδομαδιαῖες ἐφημερίδες καί 50 μηνιαῖα περιοδικά σέ διάφορες γλῶσσες καί περιοχές τοῦ κόσμου. Στήν Ἑλλάδα ἐκδίδει τίς ἐφημερίδες Middle East Times καί Greek News (αὐτόθι, σ. 181).

Οἱ γκουρού καί οἱ ὀργανώσεις τους

Οἱ γκουρουϊστικές καί ἄλλες ὀργανώσεις ἀνατολικῶν θρησκευτικῶν ἀντιλήψεων προβάλλουν συνήθως ἕνα ἔντονα ἀσκητικό ἰδεῶδες. Αὐτό, ὅμως, ἀφορᾶ στά ἁπλά μέλη τῶν παραπάνω τῶν ὀργανώσεων, δέν ἀφορᾶ στούς ἡγέτες, στούς «δασκάλους». Αὐτοί ἐμφανίζουν ἐντελῶς ἀντίθετη εἰκόνα. Πάμπλουτοι γκουρού μετακινοῦνται μέ ἰδιωτικά ἀεροπλάνα καί ἐπισκέπτονται εὐρωπαϊκές πρωτεύουσες καί ἄλλες δυτικές πόλεις, ἀκολουθούμενοι ἀπό πολυάριθμες συνοδεῖες ὁπαδῶν. Ἄς δοῦμε κάποια παραδείγματα.

Ἡ κίνηση τοῦ γκουρού Μαχαρίσι παραδίδει σεμινάρια στόν «Ὑπερβατικό Διαλογισμό» καί ὀργανώνει ἐκδηλώσεις, φεστιβάλ κ.λ.π., πού συνδέονται μέ οἰκονομικές ὑποχρεώσεις. Ἐνδεικτικά ἀναφέρουμε ὅτι ἕνα σεμινάριο 36 ὡρῶν στοίχιζε τήν δεκαετία τοῦ 1970 στή Γερμανία 1.600 μάρκα. Τελευταῖα ὁ γκουρού δραστηριοποιεῖται καί στόν χῶρο τῶν ἐπιχειρήσεων, γιά τήν διάβρωση τῶν ὁποίων ἔχει ἐφεύρει τήν «Βεδική Ἐπιστήμη Μαχαρίσι Διοίκησης Ἐπιχειρήσεων, Συμβούλων Ἐπιχειρήσεων καί Δασκάλων». Ὁ γκουρού Σατυανάντα ὑποχρεώνει κάθε «οἰκογενειάρχη μαθητή» σέ «ἱερή προσφορά» καί σέ «ἀνιδιοτελῆ ὑπηρεσία», ἄν καί δηλώνει ὅτι δέν δίνει σημασία στά χρήματα. Κι ἐδώ ὑπάρχουν σεμινάρια, ἀλλά κυρίως σκληρή ἐργασία στά Ἄσραμ (κοινόβια) τοῦ γκουρού. Τέτοιο Ἄσραμ ὑπάρχει καί στήν Παιανία. Ἐκεῖ τό 1989 ἕνα ἀπό τά σεμινάρια διάρκειας 3 μηνῶν στοίχιζε 493.000 δρχ. Κι ἐδώ μπαίνουν στό στόχαστρο οἱ ἐπιχειρήσεις: Λειτουργοῦν σεμινάρια μέ τίτλο «Γιόγκα καί Ἐπιχειρηματίες» κ.λ.π.. Ἡ κίνηση «Χάρε Κρίσνα», μέ πολλές ὑποοργανώσεις, ἐπιδίδεται σέ ἄλλου εἴδους κερδοσκοπική δραστηριότητα: ἐξαναγκάζει τά μέλη της στό λεγόμενο «σανκριτάν», δηλ. στή ζητιανιά στούς δρόμους καί ἰδιαίτερα σέ μεγάλα ἀεροδρόμια, σταθμούς τραίνων κ.λ.π. Ἡ ὀργάνωση ISCON ὑπελόγισε τά ἔσοδά της κατά τή δεκαετία τοῦ 1970 ἀπ’ αὐτή τή δραστηριότητα σέ 75.000.000 δολάρια. Ἡ κίνηση κάνει λόγο γιά «ὑπερβατική ἀπάτη». Σύμφωνα μέ αὐτή τή θεωρία, οἱ πιστοί στόν Κρίσνα «ξοδεύουν τά χρήματά τους μόνο καί μόνο γιά τίς χαρές τῶν αἰσθήσεων, στήν περίπτωση πού δέν τούς τά πάρει ὁ Κρίσνα. Καί ἀφοῦ ὅλα σ’ αὐτό τόν κόσμο δημιουργήθηκαν ἀπό τόν Κρίσνα, πρέπει νά τά ξαναπάρει ὁ Κρίσνα» (αὐτόθι, σ. 171 –179).

Συμπεράσματα

Εἴδαμε ὁρισμένα ἐνδεικτικά παραδείγματα ἀπό τίς οἰκονομικές δραστηριότητες τῶν σύγχρονων αἱρέσεων. Ὁ περιορισμένος χῶρος τοῦ ἐντύπου μας δέν ἐπιτρέπει νά ἐπεκταθοῦμε περισσότερο, οὔτε νά ἀσχοληθοῦμε μέ ἄλλες, ἐξ ἴσου ἐνδιαφέρουσες πλευρές τοῦ θέματος, ὅπως π.χ. ἡ τεράστια ἀποκρυφιστική ἀγορά: τά ἁδρῶς ἀμοιβόμενα μέντιουμ, οἱ ἀστρολόγοι, οἱ χαρτομάντεις κ.λ.π., οἱ ἀποκρυφιστικές ἐπιχειρήσεις ἀπό τήν τελεόραση, οἱ μέσῳ τηλεφώνου ἀποκρυφιστικές δραστηριότητες, ἡ διακίνηση ἀποκρυφιστικῶν ἐργαλείων, βιβλίων, περιοδικῶν κ.λ.π.

Συμπερασματικά ἀναφέρουμε ὅτι στίς περισσότερες ἀπό τίς σύγχρονες αἱρέσεις, ἡ θρησκεία μεταβάλλεται σέ οἰκονομική ἐπιχείρηση, μέ στόχο τόν πλουτισμό ἀπό τήν ἐκμετάλλευση τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι ἀναμφισβήτητο ὅτι κάθε σχέση μέ κάποια ἀπό τίς αἱρέσεις συνεπάγεται πολλούς κινδύνους. Ὁ πιό ἄμεσος καί ὁ πιό ὁρατός εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση, ἤ μᾶλλον ἡ οἰκονομική ἐξουθένωση. Γιά τούς περισσότερους αὐτός εἶναι ἴσως ὁ μόνος κίνδυνος. Δυστυχῶς, ὅμως, τά πράγματα δέν εἶναι ἔτσι: γιά ὅσους ἔχουν μελετήσει καί γνωρίζουν καλά τό φαινόμενο τῶν αἱρέσεων ὑπάρχουν καί ἄλλοι πολύ μεγαλύτεροι κίνδυνοι.