Πεντηκοστιανοί καί Ορθόδοξη πίστη

Κείμενο δημοσιευμένο στό περιοδικό

«Ἐφημέριος»,

μηνιαία ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,

ἔτος 58, τεῦχ. 10, Δεκ. 2009.

Μιά ἀπό τίς πιό γνωστές αἱρέσεις στή χώρα μας εἶναι ἡ αἵρεση τῶν Πεντηκοστιανῶν, πού ἐμφανίζεται μέ τή μορφή πολλῶν ἐπιμέρους ὁμάδων ἤ «ἐκκλησιῶν» μέ κοινή περίπου διδασκαλία. Ἡ πιό γνωστή ἀπ’ αὐτές εἶναι ἡ λεγόμενη «Ἐλευθέρα Ἀποστολική Ἐκκλησία τῆς Πεντηκοστῆς». Ἡ παρουσία τῶν Πεντηκοστιανῶν στήν Ἑλλάδα εἶναι σήμερα δυναμική, ἀφοῦ διατηροῦν ραδιοφωνικό σταθμό πανελλήνιας ἐμβέλειας μέ τόν τίτλο «Χριστιανισμός» καί ἐκδίδουν ἐφημερίδα μέ τόν ἴδιο τίτλο (ἀμφότερα τῆς «Ἐλευθέρας Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Πεντηκοστῆς»). Ἡ αἵρεση ἀνάγει τήν ὕπαρξή της στό ὑπερῶο τῆς Πεντηκοστῆς, ὅπου τό Ἅγιο Πνεῦμα κατῆλθε στούς ἁγίους Ἀποστόλους καί Μαθητές τοῦ Κυρίου. Οὐσιαστικά, ὅμως, πρόκειται γιά παρακλάδι τοῦ εὐρύτερου προτεσταντικοῦ χώρου, οἱ ρίζες τοῦ ὁποίου βρίσκονται στίς «Κινήσεις Ἁγιότητος» πού ἐμφανίστηκαν στήν Ἀμερική στά τέλη τοῦ 19ου αἰῶνα καί πού ἡ τελική διαμόρφωσή του ἔγινε στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνα. Ἀπό τήν Ἀμερική ὁ Πεντηκοστιανισμός διαδόθηκε σέ ὅλο τόν κόσμο, διαιρεμένος σέ ἕνα πλῆθος «χαρισματικῶν» ὁμάδων, πού ἰσχυρίζονταν ὅτι ἔχουν ἔκδηλα «χαρίσματα τοῦ Ἁγ. Πνεύματος» καί βιώνουν συγκλονιστικές ἐμπειρίες, ὅπως ἡ γλωσσολαλία. Στήν Ἑλλαδα διαδόθηκε ἀπό μετανάστες περίπου ἀπό τό 1924 καί ἑξῆς.

Οἱ ποικιλώνυμες Πεντηκοστιανές κινήσεις ἐκφράζουν σέ γενικές γραμμές τίς δοξασίες τοῦ Προτεσταντισμοῦ, μέ κάποιες, βέβαια, διαφοροποιήσεις. Τά βασικά τους σημεῖα εἶναι: 

1. Δέχονται τήν ἀπόλυτη ἀξία μόνο τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί ἀπορρίπτουν τήν Ἱερά Παράδοση, πιστεύοντας ὅτι ἡ θεοπνευστία τῆς Γραφῆς φτάνει μέχρι τή διατύπωση καί τίς λέξεις. Συνήθως τήν ἐξηγοῦν κατά γράμμα, χωρίς νά ἀποκλείεται καί ἡ ἀλληγορική ἑρμηνεία, ὅπου ἐξυπηρετεῖ.

2. Ἀπορρίπτουν γενικά τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί δέχονται μόνο τό Βάπτισμα καί τή Θεία Κοινωνία, ὡς πράξεις, ὅμως, χωρίς μυστηριακό χαρακτῆρα. Ἀπορρίπτουν τή Βιβλική καί Πατερική ἀντίληψη ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται μέ τό Βάπτισμα καί πιστεύουν ὅτι ἡ σωτηρία εἶναι ἕνα ἀτομικό καί στιγμιαῖο γεγονός: ὅταν κάποιος πεῖ μέσα του ὅτι πιστεύει στόν Χριστό καί Τόν δέχεται ὡς σωτῆρα καί λυτρωτή του, τήν ἴδια ἀκριβῶς στιγμή ἀναγεννᾶται καί σώζεται. Τό  Βάπτισμα, θά ἀκολουθήσει, ἀλλ’ ὡς πράξη χωρίς ἰδιαίτερη σημασία, ἀφοῦ ἡ σωτηρία ἔχει ἤδη πραγματοποιηθεῖ. Κατά συνέπειαν, ἀρνοῦνται τόν Νηπιοβαπτισμό καί «ἀναβαπτίζουν» ὅποιον προσέρχεται σ’ αὐτούς, ἔχοντας βαπτιστεῖ ὡς νήπιο. Ἐπίσης ἀρνοῦνται ὅτι στή Θ. Εὐχαριστία ὁ ἄρτος καί ὁ οἶνος μεταβάλλονται σέ πραγματικό Σῶμα καί Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Ἀπορρίπτουν τήν ἱστορική συνέχεια τῆς Ἐκκλησίας, τήν Ἱερωσύνη, τήν τιμή τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων, τήν τιμή τῶν ἱερῶν Εἰκόνων κ.ἄ.

3. Πιστεύουν ὅτι ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ θά πραγματοποιηθεῖ σέ δύο φάσεις: πρῶτα θά γίνει ἡ «ἁρπαγή τῆς ἐκκλησίας», δηλ. ὁ Χριστός θά ἀναστήσει τούς «ἁγίους» Του (τούς Πεντηκοστιανούς) γιά νά τούς παραλάβει μαζί Του καί στή συνέχεια θά ἔλθει μαζί μέ τήν «ἐκκλησία» γιά νά κυβερνήσει τόν κόσμο.

 4. Δέχονται ὅτι ἀνώτερη δωρεά εἶναι τό λεγόμενο «βάπτισμα τοῦ Ἁγ. Πνεύματος», πού συνοδεύεται ἀπό πνευματικά «χαρίσματα», ὅπως ἡ ὁμιλία ξένων γλωσσῶν (γλωσσολαλία). Τό «χάρισμα» αὐτό ἐμφανίζεται συνήθως στή διάρκεια τῆς ὁμαδικῆς προσευχῆς, πού συνοδεύεται μέ ὑποβλητικούς ὕμνους καί κορυφώνεται μέ τήν «ἐπίθεση τῶν χεριῶν». Μετά τήν «προσευχή», πού γίνεται σέ κατάσταση ἔξαψης καί ταραχῆς, κραυγάζοντας λέξεις καί φράσεις, ὅπως «Ἀλληλούϊα», «Αἰνεῖτε τόν Κύριο», «Δόξα στόν Κύριο» κ.ἄ. καί ἀφοῦ πάψουν οἱ κραυγές, κάποιος ἀρχίζει νά μιλᾶ σέ γλώσσα ἀκατανότητη καί αὐτό θεωρεῖται δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

 Ἁπλή σύγκριση τῆς διδασκαλίας τῶν Πεντηκοστιανῶν μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη, καταδεικνύει ὅτι πρόκειται γιά μεγάλη αἵρεση μέ πλῆθος πλανημένων διδασκαλιῶν, πού ἔρχονται σέ ἀντίθεση μέ τό πνεῦμα καί τό γράμμα τῆς Ἁγ. Γραφῆς. Διδασκαλία τῆς Ἁγ. Γραφῆς εἶναι ἡ πιστότητα στήν Παράδοση (Β΄ Θεσ. 2,15) καί ἡ θεοπνευστία τῶν Ἁγίων (Β΄ Πέτρ. 1,21). Διδασκαλία τῆς Ἁγ. Γραφῆς εἶναι ὅτι τό ἅγιο Βάπτισμα ἀναγεννᾶ (Ἰωάν. 3,5) καί σώζει (Τίτ. 3,5, Α΄ Πέτρ. 3,21). Διδασκαλία τῆς Ἁγ. Γραφῆς εἶναι ὅτι ἡ Θ. Εὐχαριστίας «ἐστί» (Ματθ. 26,26-28, Α΄ Κορ. 10,16) καί ὄχι συμβολίζει τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου. Διδασκαλία τῆς Ἁγ. Γραφῆς εἶναι ἡ ἁγιότητα (Ἐφεσ. 5,27) καί ἡ ἱστορική συνέχεια τῆς Ἐκκλησίας (Ματθ. 16,18). Διδασκαλία τῆς Ἁγ. Γραφῆς εἶναι ὅτι ὁ Χριστός θά ἐπανέλθει μία μόνο φορά γιά νά κρίνει τόν κόσμο (Ματθ. 25,31 ἑξ.).

Ἐπίσης ἁπλή σύγκριση τῶν «ἐμπειριῶν» τῶν Πεντηκοστιανῶν μέ τήν πλούσια μαρτυρία τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης σέ γνήσιες πνευματικές ἐμπειρίες καταδεικνύει ὅτι ὁ Πεντηκοστιανισμός ἀποτελεῖ πλάνη - ἀπάτη τοῦ διαβόλου, σέ ἀνθρώπους πού δέν ἔχουν τά κριτήρια νά διακρίνουν μεταξύ γνήσιων καί μή γνήσιων χαρισμάτων. Τά γνήσια πνευματικά χαρίσματα, ὅπως ἡ προφητεία, ἡ διόραση, τό χάρισμα τῶν ἰαμάτων, ἡ θεόπνευστη διδασκαλία κ.λ.π., ὑπῆρχαν πάντοτε καί ὑπάρχουν μέχρι σήμερα μέσα στή μία Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, δηλ. στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καί ἐκδηλώνονται στούς Ἁγίους της ὑπό προϋποθέσεις καί ὄχι μέ τήν εὐκολία καί τήν προχειρότητα πού ἐμφανίζονται στούς Πεντηκοστιανούς. Ὁ Κύριος εἶχε σαφῶς προειδοποιήσει γιά τήν ἔλευση «ψευδοχρίστων» καί «ψευδοπροφητῶν» στίς ἔσχατες ἡμέρες, πού θά ἐπιχειρήσουν νά πλανήσουν ἀκόμη καί τούς ἐκλεκτούς (Ματθ. 24,24). Ἡ προειδοποίησή Του «προσέχετε ἀπό τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρός ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων» (Ματθ. 7,15) φαίνεται νά ταιριάζει ἀπόλυτα στήν περίπτωση τῶν Πεντηκοστιανῶν.

Πρωτ. Σωτήριος Ἀθανασούλιας