Τι είναι η «Νέα Εποχή»

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος Β' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΔ', ἔτους 2019-2020.

Εἰσαγωγικά: Ἡ «Νέα Ἐποχή», ὡς γενικό θέμα τῆς παρούσης θεματικῆς ἑνότητος. Ἡ «Νέα Ἐποχή», ὡς δαιμονική κατάσταση, ὡς ὄψη τοῦ «μυστηρίου τῆς ἀνομίας» (Β' Θεσ. 2,7). Τί εἶναι ἡ «Νέα Ἐποχή» («New Age»); Εἶναι ἕνα κίνημα, πού ἐντάσσεται στόν χῶρο τῆς Παραθρησκείας καί ἐμφανίστηκε στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰ. Μήτρα του εἶναι ἡ Θεοσοφική Ἑταιρεία, μιά παραθρησκευτική ὀργάνωση, πού ἵδρυσε τό 1875 ἡ ἀποκρυφίστρια Ἕλενα Πέτροβα Μπλαβάτσκυ (1831-1891), γιά νά προβάλλει τή νέα θρησκεία της ἀποκρυφιστικοῦ χαρακτήρα, τή Θεοσοφία. Ἡ «Νέα Ἐποχή» δέν εἶναι συγκεκριμένη ὀργάνωση ἤ αἵρεση ἤ ὁμάδα μέ ἰδιαίτερη διδασκαλία, ἀλλά ἕνα κίνημα, πού περιλαμβάνει πλῆθος ἐπιμέρους ὀργανώσεις ἤ πρόσωπα, μέ κοινά χαρακτηριστικά, ἀλλά καί μέ τεράστιες διαφορές μεταξύ τους. Εἶναι ἕνα «σύνδρομο» ἤ μιά «τάση», πού εἰσχωρεῖ σέ ὅλους τούς τομεῖς τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Εἶναι ἕνα τεράστιο «δίχτυ», πού ἑνώνει μέ χαλαρότητα ἑκατοντάδες ὁμάδες καί χιλιάδες ἄτομα σέ ὅλο τόν κόσμο. Εἶναι μιά ἰδεολογία, πού γίνεται πολιτικό σύνθημα καί τείνει νά γίνει πολιτική πράξη (ἡ λεγόμενη «Νέα Τάξη Πραγμάτων» εἶναι τό πολιτικό, ἤ ἀκόμη καί τό στρατιωτικό, σκέλος τῆς «Νέας Ἐποχῆς»). Οἱ θεμελιώδεις ἀντιλήψεις τοῦ κινήματος δέν εἶναι νέες, ἀλλά παλαιές καί γνωστές. Πηγές του εἶναι ὁ Ἀποκρυφισμός καί οἱ Ἀνατολικές θρησκεῖες (Ἰνδουϊσμός καί Βουδισμός). Εἶναι ἄγνωστο ἄν ὑπάρχει κάποια ἡγετική ὁμάδα, ἤ κάποιο ἡγετικό πρόσωπο ἤ κάποιο συντονιστικό κέντρο τοῦ κινήματος τῆς «Νέας Ἐποχῆς».

Βασικοί ὁρισμοί: α) Παραθρησκεία ἤ παραθρησκευτική χαρακτηρίζεται κάθε ὀργάνωση («σέκτα») ἤ συγκροτημένη ὁμάδα ἤ διδασκαλία, πού διαφοροποιεῖται ἀπό τίς μεγάλες καί γνωστές θρησκεῖες, ἄν καί διατηρεῖ στοιχεῖα ἀπό αὐτές, δέν ἀνήκει, συνήθως, στίς μονοθεϊστικές θρησκεῖες, δέν ἐντάσσεται στόν χριστιανικό χῶρο, ἀκόμη καί ὅταν χρησιμοποιεῖ χριστιανική ὁρολογία, καί δέν πιστεύει στόν Χριστό, ἀκόμη καί ὅταν χρησιμοποιεῖ τόν ὅρο «χριστός». Ἡ Παραθρησκεία δέν εἶναι θρησκεία, ἀλλά φαινόμενο «παρά» (δίπλα ἀπό) τήν θρησκεία. Εἶναι κακέκτυπο θρησκείας, δέν ἀποτελεῖ «γνωστή θρησκεία», ὅπως αὐτή ὁρίζεται ἀπό τό Ἑλληνικό Σύνταγμα καί ἔχει, συνήθως, ἔντονο συγκρητιστικό χαρακτήρα. β) Παραχριστιανική, εἰδικότερα, χαρακτηρίζεται κάθε ὀργάνωση ἤ ὁμάδα ἤ διδασκαλία, πού διατηρεῖ στοιχεῖα ἀπό τόν Χριστιανισμό, ἀλλά διαφοροποιεῖται ἀπό βασικές ἀλήθειές του, ὅπως οἱ ἀλήθειες γιά τήν Ἁγία Τριάδα, γιά τή θεότητα τοῦ Χριστοῦ καί γιά τή μετά θάνατον ζωή (π.χ. «Μάρτυρες τοῦ Ἱεχωβᾶ»). γ) Συγκρητισμός εἶναι ἡ ἀνάμειξη, συνένωση καί συγχώνευση στοιχείων ἀπό διάφορα θρησκευτικά, φιλοσοφικά καί ἰδεολογικά συστήματα, ὁ συνδυασμός ἀνόμοιων καί ἀσυμβίβαστων συνήθως διδασκαλιῶν ἤ ἰδεῶν σέ ἕνα ἑνιαῖο φιλοσοφικό ἤ θρησκευτικό σύστημα. δ) «Σέκτα» («αἵρεση») εἶναι ἕνας σύνδεσμος (μιά ὀργάνωση) μέ ὁλοκληρωτική δομή, δηλώνοντας ἤ ὄχι θρησκευτικούς σκοπούς, τοῦ ὁποίου ἡ συμπεριφορά πλήττει τά ἀνθρώπινα δικαιώματα καί τήν κοινωνική ἰσορροπία (Γαλλική «Διυπουργική Ἀποστολή γιά τήν καταπολέμηση τῶν αἱρέσεων»). «Σέκτα» δέν εἶναι ἡ αἵρεση μέ τήν Ὀρθόδοξη χριστιανική ἔννοια. ε) Ἀποκρυφισμός εἶναι ἡ πίστη στήν ὕπαρξη «ἀπόκρυφων» (μή προσιτῶν σέ ὅλους) πραγμάτων καί δυνάμεων, καθώς καί ἡ πίστη στήν ὕπαρξη «ἀπόκρυφων» (μή προσιτῶν σέ ὅλους) τεχνικῶν (μεθόδων), μέ τίς ὁποῖες προσεγγίζονται οἱ «ἀπόκρυφες» αὐτές δυνάμεις ἤ πραγματικότητες. Ὁ Ἀποκρυφισμός, ὡς πίστη καί λόγῳ τοῦ μή προσιτοῦ σέ ὅλους χαρακτήρα του, ἔχει ἔντονα ἀντιπιστημονικό περιεχόμενο, ἀφοῦ ἡ ἐπιστήμη εἶναι λειτουργία τοῦ διϋποκειμενικοῦ λόγου. Κατά τήν Ὀρθόδοξη ἀντίληψη, οἱ «ἀπόκρυφες» πραγματικότητες, δυνάμεις καί τεχνικές τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ εἶναι οἱ δαιμονικές πραγματικότητες, δυνάμεις καί τεχνικές. Μορφές Ἀποκρυφισμοῦ εἶναι ἡ Ἀστρολογία, ὁ Πνευματισμός, ἡ Μαντεία, ἡ Μαγεία (Λευκή καί Μαύρη), ὁ Σατανισμός κ.ἄ. στ) Ἀστρολογία εἶναι ἡ πίστη ὅτι τά ἄστρα καί οἱ κινήσεις τους ἐπηρεάζουν καταστάσεις τοῦ κόσμου καί προκαθορίζουν τό μέλλον, τήν ἀνθρώπινη μοίρα καί τίς ἀνθρώπινες ἀποφάσεις καί συμπεριφορές. Κατά συνέπειαν, ἡ Ἀστρολογία προϋποθέτει τήν ἀπόρριψη τῆς χριστιανικῆς ἀλήθειας γιά τό «αὐτεξούσιο» (τήν ἐλευθερία) τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ Ἀστρολογία διαφέρει ριζικά τῆς Ἀστρονομίας. Ἀστρονομία εἶναι ἡ ἐπιστημονική διερεύνηση τῶν ἄστρων καί τοῦ σύμπαντος, ἡ δέ Ἀστρολογία εἶναι μιά προεπιστημονική δραστηριότητα, βασισμένη στό ξεπερασμένο πρό πολλοῦ γεωκεντρικό σύστημα τοῦ Πτολεμαίου (100-170 μ.Χ.), τό ὁποῖο ἀντικαταστάθηκε ἀπό τό ἰσχῦον ἡλιοκεντρικό σύστημα («κοπερνίκεια ἐπανάσταση»), μετά τίς σχετικές μεγάλες ἀνακαλύψεις τῶν Κοπέρνικου (1473-1543), Κέπλερ (1571-1630) καί Γαλιλαίου (1544-1642). ζ) Ζωδιακός κύκλος εἶναι ὁ κύκλος πού διαγράφει ἡ πορεία τοῦ ἥλιου στή διάρκεια ἑνός ἔτους, σύμφωνα μέ τήν πίστη τῶν ἀστρολόγων. Ὁ Ζωδιακός κύκλος διακρίνεται σέ 12 τμήματα, πού ὀνομάζονται «ζώδια» καί χαρακτηρίζονται μέ τά σύμβολα ὑποτιθέμενων ὀντοτήτων («ζώδια» = μικρά ζῶα).

«Νέα Ἐποχή» καί Ἀστρολογία: Ὁ ὅρος «Νέα Ἐποχή» («New Age») προέρχεται ἀπό τήν Ἀστρολογία. Κατά τούς ἀστρολόγους, ὁ ἥλιος μας καί οἱ πλανῆτες πού τόν περιβάλλουν, περιστρέφονται γύρω ἀπό ἕνα μεγάλο κεντρικό ἥλιο, πού βρίσκεται πάρα πολύ μακρυά. Μιά ὁλόκληρη περιστροφή γύρω ἀπό τόν ὑποτιθέμενο αὐτό ἥλιο, διαρκεῖ 26.000 ἔτη περίπου. Γιά νά περάσει τό ἡλιακό μας σύστημα ἕνα ἀπό τά ζώδια τοῦ μεγάλου Ζωδιακοῦ κύκλου ἀπαιτοῦνται γύρω στά 2.100 ἔτη. Ὁ χρόνος αὐτός ὀνομάζεται «Ἐποχή». Ἔτσι κάθε 2.000 χρόνια περίπου, ὁ κόσμος μας ἀλλάζει «Ἐποχή» καί ἡ ἀλλαγή αὐτή προκαλεῖ τεράστιες μεταβολές στόν πλανήτη. Κατά τίς παραπάνω ἀντιλήψεις, τήν ἐποχή τῆς προόδου τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας ὁ ἥλιος εἰσῆλθε στό ζώδιο τῶν Ἰχθύων («Ἐποχή τοῦ Ἰχθύος»). Σέ κάθε τέτοια «Ἐποχή» κυριαρχεῖ μιά μεγάλη προσωπικότητα, ἕνας Μεσσίας. Ἡ «Ἐποχή τοῦ Ἰχθύος» εἶναι ἡ ἐποχή τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Χριστιανισμοῦ. Εἶναι ἐποχή περιορισμοῦ καί στενότητας, ὅπου κυριαρχοῦσαν οἱ ἐντολές, ἡ καταπίεση, ὁ ἔλεγχος τῶν ἱερέων, ὁ περιορισμός τῆς ἐλευθερίας, ἡ δίωξη τῆς σκέψης. Εἶναι ἡ ἐποχή τῶν πολέμων, τῆς ἀδικίας, τῶν καταστροφῶν, τῆς ἀλλοίωσης τῆς φύσης. Τώρα, ὅμως, βρισκόμαστε στό κατώφλι μιᾶς «Νέας Ἐποχῆς», δεδομένου ὅτι ὁ ἥλιος εἰσέρχεται στό ζώδιο τοῦ Ὑδροχόου («Ἐποχή τοῦ Ὑδροχόου»). Σήμερα, ὑποτίθεται, ἡ ἀνθρωπότητα ζεῖ, τήν προθανάτια ἀγωνία μιᾶς «Παλαιᾶς Ἐποχῆς», πού φεύγει, καί τίς ὠδίνες τῆς γέννησης μιᾶς «Νέας Ἐποχῆς», πού ἔρχεται. Στήν περίοδο αὐτή ἡ «Παλαιά Ἐποχή» προσπαθεῖ μέ κάθε τρόπο νά ἐπιζήσει. Τό παλαιό διεξάγει σκληρό ἀγώνα μέ τό νέο. Ἡ «Παλαιά Ἐποχή» δέν πέθανε ἀκόμη, ἀλλά διεξάγει ἕναν ἀγώνα ζωῆς καί θανάτου μέ τή Νέα.

Τά ὑποτιθέμενα χαρακτηριστικά τῆς «Νέας Ἐποχῆς»: Ἡ «Ἐποχή τοῦ Ὑδροχόου» λογίζεται σάν ἐποχή τοῦ φωτός. Τό φῶς τοῦ Θεοῦ θά ξεχυθεῖ, ὑποτίθεται, θά φωτίσει ὅλο τόν κόσμο καί θά μεταβάλλει πρός τό καλύτερο κάθε πτυχή τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Θά ἐκλείψει τό κακό, θά σταματήσουν οἱ πόλεμοι, θά λυθοῦν ὅλα τά προβλήματα. Ὁ ἄνθρωπος θά ὑποστεῖ ἐξέλιξη σέ ἀνώτερο ἐπίπεδο καί οἱ ἔννοιες τῆς θρησκείας, τοῦ ἀνθρωπισμοῦ, τῆς ἐλευθερίας, θά ἀποκτήσουν νέο βαθύ περιεχόμενο. Μιά ἰσχυρή ὀργάνωση θά ἀναλάβει στά χέρια της τήν τύχη τῆς ἀνθρωπότητος, γιά νά λύσει ὅλα τά προβλήματα τοῦ κόσμου, κάτω ἀπό τήν ἡγεσία μιᾶς μεγάλης προσωπικότητος μέ θεϊκές ἰδιότητες. Σχετικά μέ τό ποιά θά εἶναι ἡ μεγάλη αὐτή προσωπικότητα, ποιός θά εἶναι δηλ. ὁ Μεσσίας τῆς «Νέας Ἐποχῆς», δέν ὑπάρχει ὁμοφωνία μεταξύ τῶν ὁμάδων τοῦ κινήματος. Συνήθως, κάθε ὁμάδα προβάλλει τόν δικό της Μεσσία ἤ τόν δικό της ἀρχηγό σάν Μεσσία τῆς «Νέας Ἐποχῆς». Ἐπίσης, δέν ὑπάρχει ὁμοφωνία σχετικά μέ τήν ἔναρξη τῆς «Νέας Ἐποχῆς»: Ἄλλες ὁμάδες κάνουν λόγο γιά χρονολογίες πού ἔχουν ἤδη παρέλθει, ἐνῶ ἄλλες ἐντοπίζουν τήν ἔναρξη αὐτή σέ κάποιο σημεῖο τοῦ ἄμεσου μέλλοντος.