Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος Α΄ τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Α΄, ἔτους 2023-2024.
Τό νέο Πρόγραμμα: Ἕνα νέο Πρόγραμμα στό πλαίσιο τοῦ διδακτικοῦ ἔργου τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας. Ἐκκλησία καί σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ διδασκαλία, ὡς προϋπόθεση τῆς σωτηρίας. Ἀπό ποῦ ἡ (ἤ ἀπό ποιά) διδασκαλία; Ἀπό τήν Ἀποκάλυψη, ἀπ’ ὅσα ἀπεκάλυψε ὁ Θεός: α) διά τῶν Προφητῶν Του στήν Π. Διαθήκη, β) διά τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου Του στήν Καινή καί γ) διά τῶν Ἁγίων Του (Πατέρων) στήν Ἐκκλησία. Ἡ Ἁγία Γραφή, πρώτη «πηγή» τῆς Ἀποκαλύψεως καί ἀφετηρία κάθε διδασκαλίας. Κάθε ἄλλη ἐκκλησιαστική διδασκαλία ὀφείλει νά εἶναι Βιβλική. Ἡ Βίβλος ἐμπεριέχει τό Εὐαγγέλιο ἤ μᾶλλον ταυτίζεται μέ τό Εὐαγγέλιο. «Εὐαγγέλιο»: ἡ χαρμόσυνη ἀγγελία γιά τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Βασιλείας Του καί γιά τήν παρουσία τους ἀνάμεσά μας («ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ἡμῶν ἐστί», Λουκ. 17,21). Παλαιά Διαθήκη εἶναι τό ἐπαγγελλόμενο Εὐαγγέλιο, Καινή εἶναι τό ἐκπληρούμενο ἤ ἐκπληρωμένο Εὐαγγέλιο καί Παράδοση εἶναι τό ἑρμηνευόμενο Εὐαγγέλιο. Ἄνευ τοῦ Εὐαγγελίου δέν ὑπάρχει σωτηρία: Κήρυγμα - πίστη - Βάπτισμα - ἐφαρμοσμένο Εὐαγγέλιο - σωτηρία. Ἡ σημερινή κατάσταση: ἄγνοια τοῦ Εὐαγγελίου, ἄγνοια τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἄγνοια τῶν πηγῶν, ἀκατήχητο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἀποτέλεσμα: μᾶς διαφεύγουν τά οὐσιώδη καί ἀποτυγχάνουμε («ἁμαρτάνομεν») τοῦ προορισμοῦ μας (τῆς κοινωνίας μέ τόν Θεό καί τῆς σωτηρίας μας), ἐγλωβιζόμεθα στό «ἐνθάδε» (στά ἐδῶ, στά κοσμικά καί ἀνθρώπινα), ζοῦμε χωρίς νόημα, ἡ ζωή μας γίνεται ἀνούσια. Ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὡς μέθοδος γιά τήν ὑπέρβαση τῆς καταστρεπτικῆς ἄγνοιας. Ἡ Ἐκκλησία προτρέπει στή συνεχῆ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἰδιωτικά καί ἀπό κοινοῦ. Δέν λέγει «πίστευε καί μή ἐρεῦνα»!
Ἡ Ἁγία Γραφή: Τί εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή; Συλλογή ἱερῶν καί θεοπνεύστων
κειμένων, πού γράφτηκαν στή διάρκεια πολλῶν αἰώνων, ἀπό τό 1.200 π.Χ. περίπου,
ὡς τό 100 μ.Χ. Κάποια ἀπέχουν πάνω ἀπό 3.000 χρόνια ἀπό τήν ἐποχή μας, καί ὅμως
ἔχουν δυναμισμό καί ἀμεσότητα. Διακρίνονται σέ Παλαιά καί Καινή Διαθήκη (49 καί
27 βιβλία ἀντιστοίχως). Ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀναφέρεται στίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ
πρίν τή Σάρκωση τοῦ Υἱοῦ Του (πρίν τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο) καί ἡ
Καινή ἀναφέρεται στή Σάρκωση τοῦ Υἱοῦ. Ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι ἔργο τῶν Προφητῶν
τοῦ Χριστοῦ καί ἡ Καινή εἶναι ἔργο τῶν Ἀποστόλων, τῶν Μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ.
Ἁγία Γραφή καί Ἐκκλησία: Γενικά, ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι ἔργο τῆς
Ἐκκλησίας: τῆς σκιώδους Ἐκκλησίας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί τῆς τῆς πραγματικῆς
Ἐκκλησίας τῆς Καινῆς. Ἡ Ἐκκλησία προηγεῖται τῆς Γραφῆς. Ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι
προϊόν τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι τό βιβλίο (ἡ Βίβλος) τῆς Ἐκκλησίας. Δέν εἶναι ἔργο
ἀτόμων, οὔτε ἐργαλεῖο στά χέρια ἀτόμων ἤ ὁμάδων. Πολύ περισσότερο, δέν μπορεῖ
νά εἶναι βιβλίο ἤ ἐργαλεῖο στά χέρια αἱρετικῶν. Οἱ αἱρετικοί δέν δικαιοῦνται νά
χρησιμοποιοῦν τό δικό μας βιβλίο. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ κατανόηση καί ἑρμηνεία
τῆς Ἁγίας Γραφῆς μόνο ἐντός τῆς Ἐκκλησίας καί μέ τίς προϋποθέσεις τῆς Ἐκκλησίας
μπορεῖ νά γίνει. Δέν ὑπάρχει (αὐθεντική) ἀτομική ἤ λογική ἤ «ἐπιστημονική»
ἑρμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, γιατί ἡ Γραφή δέν εἶναι προϊόν τῆς ἀνθρώπινης
λογικῆς.
Ἁγία Γραφή καί Παράδοση: Ἡ Ἁγία Γραφή δέν εἶναι ἕνα κλειστό
σύστημα, ἀλλά κάτι πού ἐπεκτείνεται καί συνεχίζεται στήν Παράδοση τῆς
Ἐκκλησίας. Τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού τήν ἐνέπνευσε, δέν ἔπαψε, ἀλλά συνεχίζει νά
ἐνεργεῖ μέχρι σήμερα στούς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας, δηλ. στήν Παράδοση. «Ἱερά
Παράδοση» εἶναι τά συγγράμματα καί τό φρόνημα τῶν Ἁγίων, καί κυρίως τῶν
Πατέρων, τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Παράδοση εἶναι εὐρύτερη τῆς Γραφῆς: ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι
μέρος (τό πρῶτο καί ἐκλεκτότερο) τῆς Παράδοσης. Ἡ Παράδοση παρέχει τά
ἑρμηνευτικά κλειδιά γιά τήν κατανόηση τῆς Ἁγίας Γραφῆς: εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νά
ἑρμηνεύουμε τήν Ἁγία Γραφή, ὅπως τήν ἑρμηνεύουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας (Καν.
19 Πενθ. Οἰκ. Συνόδου). Διαφορετικά, ὁμοιάζουμε στούς Προτεστάντες (προτεσταντίζουμε),
σχηματίζοντας ἀτομικές γνῶμες («δόξες») καί ὁδηγούμενοι στή διάσταση καί στόν
κατακερματισμό, ὅπως ἀκριβῶς συνέβη στόν Προτεσταντισμό μέ τό δόγμα του «sola Scriptura»
(«μόνο ἡ Γραφή»).
Μεθοδολογία τοῦ Προγράμματος: Φετεινό γενικό θέμα μας εἶναι: «Τό Εὐαγγέλιο καί ὁ σύγχρονος κόσμος». Εἰδικότερα, τό Εὐαγγέλιο τῆς (προηγούμενης) Κυριακῆς. Ἀρχίζουμε ἀπό τό κεντρικότερο θέμα, ἀφοῦ τό Εὐαγγέλιο εἶναι τό κέντρο τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ὁλόκληρη ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι «εὐαγγέλιο», τό κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων εἶναι «εὐαγγέλιο», τό κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι (ὀφείλει νά εἶναι) «εὐαγγέλιο». Αὐθεντικό κήρυγμα δέν εἶναι ὁ καταγγελτικός λόγος κάποιων κηρυγμάτων τῆς ἐποχῆς μας. Μετά τήν ἀνάγνωση τοῦ κειμένου καί τῆς μεταφράσεως τοῦ εὐαγγελικοῦ Ἀναγνώσματος θά ἀκολουθεῖ σχολιασμός, ἐρωτήσεις καί διάλογος. Στόχος εἶναι ἡ ἀνακάλυψη τῶν πνευματικῶν θησαυρῶν τοῦ Εὐαγγελίου καί ἡ ἀξιοποίησή τους στήν καθημερινή ζωή.
(«Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», Πρόγραμμα Μελέτης
καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ἱ. Ναοῦ Ἁγίου Βασιλείου
Τριπόλεως. Ὑπεύθυνος π. Σωτήριος Ὀ. Ἀθανασούλιας. Περίοδος Α΄, ἔτος 2023-2024).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου