Βουδιστικές αιρέσεις και Ορθόδοξη πίστη

ΒΟΥΔΔΙΣΤΙΚΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ

ΠΡΩΤ.

ΣΩΤΗΡΙΟΥ Ο. ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΙΑ

(Ὁμιλία στόν Ἱ. Ναό Εὐαγγελιστρίας Λεωνιδίου, τήν Τετάρτη 9/4/2014)

Σεβασμιώτατε,

σεβαστοί πατέρες καί ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Βρισκόμαστε ἤδη στά πρόθυρα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος καί ἑτοιμαζόμεθα νά ζήσουμε γιά μιά ἀκόμη φορά τά μεγάλα γεγονότα τῶν ἀχράντων Παθῶν καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας. Μιά μεγάλη πνευματική πορεία ἐγγίζει στό τέλος της. Μιά πορεία, πού δέν ἐξελίσσεται χωρίς ἐμπόδια καί προβλήματα, τά ὁποῖα τείνουν νά μεταβάλλουν τόν χαρακτῆρα της καί μᾶς ἀναγκάζουν νά ἀσχοληθοῦμε μέ θέματα πού εἶναι ἔξω ἀπό τό κλίμα τῶν ἡμερῶν. Ζοῦμε σέ καιρούς ραγδαίων μεταβολῶν καί ἐξελίξεων. Μιά πρωτοφανής πνευματική καί οἰκονομική κρίση, ὅπως εἶναι γνωστό, πλήττει τήν ἑλληνική κοινωνία, τῆς ὁποίας ὁ χαρακτῆρας συνεχῶς μεταβάλλεται καί ἀλλοιώνεται. Παραδοσιακές ἀξίες ἀμφισβητοῦνται καί νέα ἤθη ἐκτοπίζουν κάθε παραδεδομένο στοιχεῖο. Μπροστά στίς πανίσχυρες δομές τῆς παγκοσμιοποίησης τά «σύνορα» τῶν πολιτισμῶν πέφτουν καί οἱ πνευματικές ἀντιστάσεις ἐξουδετερώνονται.

Τό κλίμα αὐτό τῆς βαθιᾶς κρίσης καί τῆς ρευστότητας τῶν πάντων εὐνοεῖ τή ραγδαία ἐξάπλωση ἑνός γνωστοῦ φαινομένου, πού ἐπιχειρεῖ νά ἀλλοιώσει τό Ὀρθόδοξο φρόνημα καί νά ὑποκαταστήσει τήν Ὀρθόδοξη πίστη. Τό φαινόμενο αὐτό εἶναι οἱ αἱρέσεις. Παλαιότερα στίς ἐπαρχίες δροῦσαν μόνο κάποιες χριστιανικές αἱρέσεις, ὅπως οἱ Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ, οἱ Πεντηκοστιανοί, ἤ καί μερικές ἀκόμη προτεσταντικές ὁμάδες. Τώρα,  μέ τήν κατάρευση τῶν πολιτιστικῶν συνόρων, οἱ πιό ἐπικίνδυνες αἱρέσεις, πού κάποτε δροῦσαν μόνο στίς μεγάλες πόλεις, φθάνουν στά ἔσχατα ὅρια τῆς χώρας μας. Διεκδικοῦν ἴση μεταχείρηση, ἐν ὀνόματι, δῆθεν, τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας καί τοῦ σεβασμοῦ τῶν ἀνθρώπινων δικαιωμάτων, καί ἐμφανίζονται, συνήθως, ὡς φορεῖς μιᾶς ἄλλης καί ὑψηλότερης, δῆθεν, «πνευματικότητας». Ἄνθρωποι ἀπογοητευμένοι ἀπό τόν τρόπο ζωῆς καί τά ἀδιέξοδα τῆς ἐποχῆς μας καταφεύγουν σ’ αὐτές, μέ τήν ἐλπίδα νά ἀνακαλύψουν κάτι καλύτερο καί αὐθεντικότερο.

Ἀπό τό πλῆθος τῶν ὁμάδων αὐτῶν μᾶς ἐνδιαφέρουν εἰδικότερα οἱ βουδιστικές αἱρέσεις, μέ ἀφορμή τό γεγονός ὅτι μία ἀπό αὐτές ἐπιχειρεῖ νά ἱδρύσει μοναστικό Κέντρο, δηλαδή βουδιστικό μοναστήρι, στήν περιοχή μας, κοντά στά Πελετά Κυνουρίας. Ἡ ὀργάνωση ὀνομάζεται «Κέντρο Θιβετιανῶν Βουδιστικῶν Μελετῶν καί Ἄσκησης»[1] καί ἔχει ἀρχηγό μιά γκουρού θιβετιανῆς καταγωγῆς. Αὐτή, κατά τούς ἰσχυρισμούς τῆς ὀργάνωσης, «διδάσκει στή Δύση ἀπό τό 1990 καί ἔχει πλατειά δραστηριότητα τόσο στήν Εὐρώπη ὅσο καί στήν Ἀμερική ... Ἔχει ἱδρύσει καί καθοδηγεῖ τό ΚΕΝΤΡΟ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ ΣΑΜΤΕΝ ΤΣΕ πού λειτουργεῖ σάν γυναικεῖο μοναστῆρι καί σάν κέντρο ἀπομόνωσης τόσο γιά τίς μοναχές ὅσο καί γιά δυτικούς ἀσκητές καί ἀσκήτριες». Ὅραμά της εἶναι «νά παρέχει ἕναν τόπο μελέτης καί ἀσκητικῆς ἀπομόνωσης, τόσο γιά μοναχές ὅσο καί γιά λαϊκούς ἀσκητές, καθώς ἐπίσης καί τήν ἵδρυση μιᾶς πνευματικῆς κοινότητας γιά μοναχές καί λαϊκούς ἀσκητές, μέ μαθητές ἀπό Ἀνατολή καί Δύση νά ζοῦν μαζί»[2].

Ἄς προσέξουμε ἰδιαίτερα τόν τίτλο «Κέντρο Ἀπομόνωσης», κάτι πού ἐπιχειρεῖται νά ἱδρυθεῖ καί ἐδῶ, στά Πελετά. Σημαίνει βουδιστικό μοναστήρι, ὅπου, συνήθως, νέοι ἄνθρωποι ἐγκλείονται γιά τρία ὁλόκληρα χρόνια, χωρίς καμμία ἀπολύτως ἐπαφή μέ τό περιβάλλον, δηλαδή μέ τούς γονεῖς, τούς φίλους καί τούς γνωστούς, οὔτε μέσω τηλεφώνου, οὔτε μέ ἄλλα μέσα. Ὅπως εἶναι φυσικό, μετά τόν ἐγκλεισμό τους καί μέ τήν πλύση ἐγκεφάλου πού ἔχουν ὑποστεῖ, ἐμφανίζουν τόσο σοβαρές ἀλλοιώσεις στήν προσωπικότητα, ὥστε δέν μποροῦν πλέον νά ἐπικοινωνήσουν πραγματικά μέ τό προηγούμενο οἰκογενειακό καί κοινωνικό περιβάλλον τους ἤ νά ζήσουν σ’ αὐτό, καί, τελικά, ἐπιστρέφουν στό «μοναδικό καταφύγιο», δηλαδή στό περιβάλλον τῆς βουδιστικῆς ὁμάδας.

Πρόκειται, λοιπόν, γιά ὀργάνωση μέ παγκόσμια δομή καί δράση, ἡ ὁποία διατηρεῖ Κέντρο στήν Ἀθήνα[3] ἀπό τόν Ἰούνιο 2005, καί ἀποφάσισε νά ἱδρύσει ἕνα δεύτερο Κέντρο στήν περιοχή μας, στά Πελετά[4]. Ἡ ἐπιλογή τοῦ χώρου ἔγινε τό καλοκαίρι τοῦ 2008, ὅταν ἡ ἀρχηγός ἐπισκέφθηκε τήν Ἑλλάδα, ἐνῶ τόν Ὀκτώβριο τοῦ ἴδιου ἔτους ἀγοράστηκε μιά ἔκταση 32 στρεμμάτων, στήν ὁποία ὑπῆρχε παλαιό ἐρειπωμένο οἴκημα. Κατά τούς ἰσχυρισμούς τῆς αἵρεσης, τήν ἐπιλογή «συνόδεψαν πολλές εὐλογίες, εὐχές, προσευχές καί ἄσκηση γιά τήν εὐνοϊκότητα καί τήν ὁμαλή ἐξέλιξη»[5]. Ἡ ἀγορά ἔγινε ἀπό μιά ἑταιρεία μέ ξένη ἐπωνυμία[6]. Ἀπό τό πολεοδομικό γραφεῖο Ἄστρους ἔλαβαν ἄδεια γιά ἐπισκευές μικρῆς κλίμακας στό οἴκημα, τίς ὁποῖες ἔχουν ἤδη πραγματοποιήσει. Ἡ ὀργάνωση ἐπιχείρησε νά κάνει δύο συνάξεις προσευχῆς τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2011, οἱ ὁποῖες, ὅμως, ματαιώθηκαν λόγῳ βροχῆς. Ἀπό τότε δέν ἔχει ὀργανωθεῖ ἄλλη παρόμοια σύναξη. Ὡστόσο, ἔχει δημιουργηθεῖ ἤδη στήν περιοχή μας μιά ἐστία, ὄχι μόνο πνευματικοῦ, ἀλλά καί φυσικοῦ κινδύνου, πού μᾶς ἀναγκάζει νά ἀσχοληθοῦμε περισσότερο μέ τό θέμα καί νά γνωρίσουμε τί ἀκριβῶς εἶναι ὁ Βουδισμός, ποιές οἱ διαφορές του ἀπό τή ’Ορθόδοξη πίστη, πῶς λειτουργοῦν οἱ σύγχρονες ὁμάδες του καί ποιοί εἶναι οἱ κίνδυνοι ἀπό τήν ἔνταξη σέ κάποια ἀπό αὐτές.   

Πρίν ἀναφερθοῦμε στόν Βουδισμό, ἄς ὑπενθυμίσουμε ὅτι δέν εἶναι ἡ πρώτη φορά, πού μιά τέτοια ὁμάδα ἐπιχειρεῖ νά ἱδρύσει μοναστικό κέντρο στή χώρα μας. Βέβαια, στίς περισσότερες περιπτώσεις, αὐτό δέν γίνεται ἄμεσα ἀντιληπτό, γιατί οἱ ὁμάδες ἐμφανίζονται συνήθως μέ προσωπεῖα φιλοσοφικῶν ἤ ἐπιστημονικῶν σωματείων, ὅπως «Ἑταιρεία Ἀσιατικῶν Μελετῶν», «Κέντρο Θιβετιανῆς Φιλοσοφίας καί Διαλογισμοῦ» κ.ἄ. Ἐπίσης, ἐνῶ πρόκειται γιά ὀργανώσεις μέ διεθνή δραστηριότητα, στούς τίτλους τῶν ἑλληνικῶν σωματείων τους ἀπουσιάζει, συνήθως, ὁ ὅρος Ling, πού σημαίνει μοναστήρι. Ἔτσι, δέν γίνεται ἀντιληπτό ὅτι πίσω ἀπό τέτοια σωματεῖα μπορεῖ νά λειτουργεῖ ἄνετα ἕνα βουδιστικό μοναστήρι ἤ «Κέντρο Τρίχρονης Ἀπομόνωσης», ὅπου τά μέλη ἐγκλείονται, χωρίς καμμία ἐπαφή μέ τόν ἔξω κόσμο γιά 3 ἔτη, 3 μῆνες καί 3 μέρες!

Γιά παράδειγμα, τό 1988 ἱδρύθηκε, μέ πρωτοβουλία ἑνός Δανοῦ, τό Κέντρο «Karma Berchen Ling» καί ἀγοράστηκε μιά ἔκταση σέ περιοχή τῆς ὀρεινῆς Κορινθίας, μέ σκοπό τήν ἀνέγερση ναοῦ καί κτιρίων γιά τήν ἐγκατάσταση βουδιστῶν μοναχῶν. Ὡς ἐπίσημος φορέας του ἐμφανίστηκε ἕνα σωματεῖο μέ τίτλο «Διεθνής Σύλλογος Προστασίας τοῦ Περιβάλλοντος τῆς Ἑλλάδας». Ὅπως βλέπουμε, δέν ὑπάρχει καμμία ἀντιστοιχία μεταξύ τοῦ ἑλληνικοῦ καί τοῦ διεθνοῦς τίτλου τῆς ὀργάνωσης, ἐνῶ στόν ἑλληνικό τίτλο ἀπουσιάζει ὁ ὅρος Ling (μοναστήρι), ὅπως ἀπουσιάζει καί κάθε ἀναφορά στόν Βουδισμό. Σύμφωνα μέ τό καταστατικό του, σκοπός τοῦ σωματείου εἶναι ἡ «ἀνάπτυξη τῆς ἀγάπης τῶν μελῶν τοῦ σωματείου ἀνεξάρτητα φύλου γιά τήν προστασία τοῦ περιβάλλοντος καί ἡ διάδοση στήν Ἑλλάδα καί στό ἐξωτερικό τῆς ἰδέας τῆς προστασίας τῶν ἑλληνικῶν δασῶν ἀπό τίς πυρκαϊές, τῆς ἀναδάσωσης καμένων δασῶν, τῆς αὔξησης τοῦ φυσικοῦ πρασίνου, καθώς ἐπίσης τῆς προστασίας τῶν ἑλληνικῶν ἀκτῶν ἀπό τήν ρύπανση»[7], δηλαδή διάφορες οἰκολογικές δραστηριότητες ἐντελῶς ἄσχετες μέ τόν πραγματικό σκοπό τοῦ σωματείου!

Κάτι ἀνάλογο συνέβη καί μέ τό βουδιστικό μοναστήρι στόν Χολομῶντα Χαλκιδικῆς τῆς διεθνοῦς ὀργάνωσης «Karma Rik Drol Ling», τῆς ὁποίας ὁ ἑλληνικός τίτλος εἶναι «Κέντρο Πρακτικῆς Φιλοσοφίας καί Ψυχολογίας» (1989). Καί ἐδῶ καμμία ἀναφορά στόν Βουδισμό καί ἀπουσία τοῦ ὅρου Ling. Ἡ ὀργάνωση ἐξαπάτησε τίς ἑλληνικές ἀρχές, ἐξασφαλίζοντας πολεοδομική ἄδεια γιά «παραθεριστικές κατοικίες»[8], δηλαδή ἀπέκρυψε ὅτι προτίθεται νά ἱδρύσει μοναστήρι καί τόπο λατρείας!

*     *     *

Ἄς δοῦμε ὅμως, τί ἀκριβῶς εἶναι ὁ Βουδισμός καί ποιές οἱ βασικές ἀντιλήψεις του. Πρόκειται γιά πανάρχαια θρησκεία, πού ἔχει τίς ρίζες της στήν ἀκόμη ἀρχαιότερη θρησκευτική παράδοση τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ, γι’ αὐτό καί ὑπάρχουν πολλά κοινά στοιχεῖα μεταξύ τῶν δύο θρησκειῶν. Ὁ ἱδρυτής της ἔζησε πολλούς αἰῶνες πρίν τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ, πιθανώτατα μεταξύ τῶν ἐτῶν 563 - 488 π.Χ. Ὁ Βουδισμός δέν ἔχει συγκεκριμμένη διδασκαλία, οὔτε κοινῶς ἀποδεκτά δόγματα. Ἔχει πολλές σχολές καί τάσεις, μέ ἀντιλήψεις πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Ὡστόσο, ὑπάρχουν κοινά στοιχεῖα σέ ὅλες τίς βουδιστικές κινήσεις. Ὅλες τιμοῦν ὡς Βούδα τόν πρίγκιπα Σιντάρτα Γκαουτάμα, ἕνα ἱστορικό πρόσωπο, πού ἔζησε στό σημερινό Νεπάλ, καί ἀποδέχονται τίς βασικές ἀντιλήψεις του γιά τόν πόνο καί τή θεραπεία του. Οἱ βουδιστές πιστεύουν ὅτι ὁ Βούδας, ἀφοῦ «φωτίστηκε» ὁ ἴδιος («βούδας» σημαίνει «φωτισμένος»), παρέδωσε μιά διδασκαλία ἤ μέθοδο, πού ὁδηγεῖ στόν «φωτισμό» καί στή «λύτρωση». Κατά τούς βουδιστές, κάθε ἄνθρωπος μπορεῖ νά γίνει «βούδας», δηλαδή «φωτισμένος».

Ἡ διδασκαλία αὐτή συνοψίζεται σέ τέσσερις «εὐγενεῖς ἀλήθειες», Σύμφωνα μέ αὐτές, (α) ἡ ζωή εἶναι πόνος. Ὅλα στή ζωή εἶναι ἐπίπονα καί βασανιστικά: ἡ γέννηση, ὁ θάνατος, ἡ ἀσθένεια, ὁ χωρισμός ἀπό ἀγαπημένα πρόσωπα, οἱ ἀνικανοποίητες ἐπιθυμίες μας. (β) Αἰτία τοῦ πόνου εἶναι ἡ ἐπιθυμία ἤ ἡ δίψα γιά τήν ἴδια τή ζωή, πού ὀφείλεται στήν ἄγνοια ὅτι τό ἐγώ μας δέν εἶναι κάτι ἀληθινά ὑπαρκτό καί ὅτι οὔτε τά πράγματα πού μᾶς περιβάλλουν εἶναι ὄντως ὑπαρκτά. (γ) Θεραπεία τοῦ πόνου εἶναι ἡ ἐξάλειψη τῆς ἐπιθυμίας. Αὐτή ἐπιτυγχάνεται μέ τήν ἀντιμετώπιση τῆς ρίζας ὅλων τῶν ἀνθρώπινων προβλημάτων, πού εἶναι ἡ ἄγνοια. Ἡ γνώση τῆς ἀληθινῆς φύσης μας θά μᾶς ἀπελευθερώσει ἀπό τήν ἀτέρμονη ἁλυσίδα γεννήσεων καί θανάτων, ἡ ὁποία στίς ἀνατολικές θρησκεῖες ὀνομάζεται «σαμσάρα». Τέλος, (δ) ἡ μέθοδος γιά τήν ἐξάλειψη τῆς ἐπιθυμίας εἶναι ἡ «ὀκταπλή ὁδός», δηλαδή ὀκτώ συγκεκριμένοι τρόποι, μέ τούς ὁποίους ἐξαλείφεται ἡ ἐπιθυμία[9].

Εἶναι σαφές ὅτι, ὅσο «εὐγενεῖς» καί ἄν φαίνονται οἱ «ἀλήθειες» τοῦ Βουδισμοῦ, προϋποθέτουν μιά βαθιά ἄρνηση γιά τή ζωή, πού ἰσοδυναμεῖ μέ πνευματική καί φυσική αὐτοκτονία. Ὅλη ἡ ἀνθρώπινη ζωή ἀξιολογεῖται ἀρνητικά καί θεωρεῖται χωρίς κανένα ἀπολύτως νόημα, ἐνῶ ἡ ἐπιθυμία γιά ζωή ἀπορρίπτεται ὡς πηγή κάθε κακοῦ. Κάθε ἀνθρώπινη δραστηριότητα κρίνεται ἀρνητικά, γιατί ἐνισχύει τή δίψα γιά ζωή. Ἰδανικό εἶναι ἡ ἀπραξία καί ἡ ἀποχή ἀπό τό κοινωνικό γίγνεσθαι. Καί μόνο αὐτή ἡ ἀντίληψη θέτει τόν Βουδισμό σέ χῶρο ἐντελῶς ἀσυμβίβαστο μέ τή χριστιανική πίστη, ἀλλά καί μέ τίς ἀρχές τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ.

Γιά κατανοήσουμε τή βουδιστική πίστη, πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι ὁ Βουδισμός, ὅπως προαναφέραμε, προῆλθε ἀπό τούς κόλπους τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ καί διατηρεῖ τίς βασικές ἀντιλήψεις του γιά τόν κόσμο καί τόν ἄνθρωπο. Ἔτσι, ὅλες οἱ βουδιστικές ὁμάδες δέχονται τίς διδασκαλίες γιά τή μετενσάρκωση καί τό «κάρμα». Μετενσάρκωση εἶναι ἡ ἀντίληψη ὅτι ἕνα ὄν, μετά τόν σωματικό του θάνατο, ἐπανέρχεται στή ζωή μέ ἕνα ἄλλο σῶμα. Αὐτό γίνεται ἄπειρες φορές, μέ ἀποτέλεσμα τά πάντα, «θεοί», ἄνθρωποι, ζῶα, πράγματα, νά εἶναι ἐγκλωβισμένα σέ ἕναν κύκλο γεννήσεων καί θανάτων, πού ὀνομάζεται «σαμσάρα». Ἡ μορφή μέ τήν ὁποία θά γίνει ἡ ἑπόμενη μετενσάρκωση ἑνός ὄντος ἐξαρτᾶται ἀπό τό «κάρμα». Αὐτό εἶναι μιά οὐσία, θετική ἤ ἀρνητική, πού συσσωρεύει κάποιος μέ τίς πράξεις του, τίς καλές ἤ τίς κακές. Τό «κάρμα» συσσωρεύεται ἀπό τήν παροῦσα, ἀλλά καί ἀπό τίς προηγούμενες ζωές μας καί ἀκολουθεῖ στίς ἑπόμενες. Ἀπό αὐτό ἐξαρτᾶται, ἄν κάποιος ἐπανέλθει στή ζωή ὡς ἄνθρωπος, ὡς ζῶο, ὡς πράγμα ἤ ὡς «θεός» («θεοποιημένος» ἄνθρωπος). Ὁ Βουδδισμός δέν ἀποδέχεται τήν ὕπαρξη Θεοῦ ἤ θεῶν, ἀλλά μόνο τήν ὕπαρξη «θεοποιημένων» ἀνθρώπων, δηλαδή κάποιων πού ἔφτασαν στόν «φωτισμό» ἤ στήν «κατάσταση βούδα», γι’ αὐτό πολλοί ἀμφισβητοῦν ὅτι ὁ Βουδισμός ἀποτελεῖ θρησκεία.

Στόν ἄνθρωπο δέν ὑπάρχει μιά βαθύτερη πνευματική οὐσία, πού μεταφέρεται ἀπό ὕπαρξη σέ ὕπαρξη. Δέν ὑπάρχει ἡ ψυχή ἤ τό «ἄτμαν» τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι «ἀνάτα» (μή ψυχή, ἀπουσία ψυχῆς). Ὅ,τι μεταφέρεται, εἶναι μόνο ἡ τυφλή δίψα γιά ὕπαρξη, πού κατευθύνεται ἀπό τό «κάρμα». Σκοπός μας εἶναι ἡ ἀπελευθέρωση ἀπό τόν τροχό τῆς «σαμσάρα», δηλαδή ἀπό τόν κύκλο τῶν γεννήσεων καί τῶν θανάτων. Γιά νά ἐξαλειφθεῖ ὁ πόνος, πρέπει νά σταματήσει ἡ γέννηση, καί γιά νά σταματήσει ἡ γέννηση πρέπει νά σταματήσει ἡ συσσώρευση πού προέρχεται ἀπό τίς πράξεις μας («κάρμα»). Ὅταν κάποιος ἀπελευθερωθεῖ ἀπό κάθε προσκόληση, πού συσσωρεύει «κάρμα», φτάνει στό «νιρβάνα», δηλαδή στήν κατάσταση «εὐτυχοῦς ἀνυπαρξίας». «Νιρβάνα» εἶναι ἡ κατάσταση ἡ ἀπαλλαγμένη ἀπό τήν ἀτομική ὕπαρξη. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ λύτρωση στόν Βουδισμό ταυτίζεται μέ τήν πλήρη ἐξαφάνιση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου (ὅ,τι προηγουμένως ἀποκαλέσαμε πνευματική καί φυσική αὐτοκτονία).

Ὁ προορισμός αὐτός ἐπιτυγχάνεται μέ τήν προσφυγή στό «τριπλό καταφύγιο» ἤ χρησιμοποιώντας τίς τρεῖς «πολύτιμες πέτρες», σύμφωνα μέ ἄλλη βουδιστική ἔκφραση. Αὐτές εἶναι ὁ Βούδας, τό «Ντάρμα» (ἡ διδασκαλία τοῦ Βούδα) καί ἡ «Σάνγκα» (ἡ κοινότητα τῶν πιστῶν, τό κοινόβιο). Ὁ Βούδας εἶναι ὁ δάσκαλος, πού δείχνει τόν δρόμο, ἤ ὁ γιατρός, πού θεραπεύει. Τό «Ντάρμα» εἶναι ὁ δρόμος γιά τή φώτιση ἤ ἡ θεραπεία καί ἡ «Σάνγκα» εἶναι οἱ βοηθοί γιά τή φώτιση ἤ οἱ νοσοκόμοι. Στόν Θιβετιανό Βουδισμό προστίθεται καί ἕνα τέταρτο στοιχεῖο: ἡ ἀπόλυτη ἐξάρτηση ἀπό τόν Λάμα, τόν πνευματικό «δάσκαλο» (γκουρού).

*     *     *

Ὡστόσο, ὅπως ἤδη ἀναφέραμε, δέν ὑπάρχει μία μορφή Βουδισμοῦ, ἀλλά περισσότερες, ἀπό τίς ὁποῖες διακρίνονται τρεῖς[10]. Αὐτές διαφέρουν ὡς πρός τή μέθοδο πού ὁδηγεῖ στή «φώτιση» ἤ στήν «κατάσταση βούδα» («κατάσταση βούδα» εἶναι ἡ ἴδια ἡ «φώτιση»). Κάποιες τονίζουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος σώζεται μόνος του, χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἤ τῶν «θεῶν» ἤ ἄλλων ἀνθρώπων, προβάλλοντας ἕνα σύστημα αὐτοσωτηρίας, στόν ἀντίποδα τοῦ Χριστιανισμοῦ, πού διδάσκει ὅτι ὁ ἄνθρωπος σώζεται μόνο διά τοῦ Χριστοῦ. Ἄλλες χρησιμοποιοῦν εὐρύτατα τόν διαλογισμό, μιά τεχνική, πού μοιάζει κάπως μέ τήν προσευχή καί συνίσταται στήν πολύωρη συγκέντρωση τοῦ νοῦ σέ ἕνα ἀντικείμενο. Ἄλλες προβάλλουν τό ἰδεῶδες τῶν Μποντισάτβα, δηλαδή τῶν φωτισμένων «δασκάλων» τοῦ παρελθόντος, πού ἔφτασαν στό «νιρβάνα», ἀλλά ἐπανέρχονται στή ζωή μέ τή θέλησή τους, γιά νά ὁδηγήσουν ἄλλους ἀνθρώπους στήν λύτρωση. Ἄλλες ὁδηγοῦν στήν κατάργηση τῆς διάκρισης μεταξύ ὑποκειμένου καί ἀντικειμένου, ὕπαρξης καί μή ὕπαρξης, σωτηρίας καί μή σωτηρίας. Αὐτό σημαίνει καί κατάργηση τῆς διάκρισης μεταξύ καλοῦ καί κακοῦ: τό κακό εἶναι ἡ ἄλλη ὄψη τοῦ καλοῦ, δηλαδή ὅ,τι ἀκριβῶς πιστεύουν καί οἱ σατανιστές καί ὅ,τι διδάσκει ὁ σύγχρονος Σατανισμός!

Ἡ πιό γνωστή μορφή εἶναι ὁ Θιβετιανός Βουδισμός. Στό Θιβέτ ὁ Βουδισμός ἐπικράτησε ἀπό τόν 7ο μ.Χ. αἰῶνα, ἐκτοπίζοντας τήν ἀρχέγονη πίστη σέ πνεύματα καί δαίμονες. Τόν 11ο μ.Χ αἰῶνα ἱδρύθηκε ἡ μεγάλη μονή Σακύαπα, στόν ἑκάστοτε ἡγούμενο τῆς ὁποίας περιῆλθε ἡ ἀνώτατη πνευματική καί πολιτική ἐξουσία τοῦ Θιβέτ. Οἱ «δάσκαλοι» τοῦ Θιβετιανοῦ Βουδισμοῦ ὀνομάζονται Λάμα καί θεωροῦνται ἐνσαρκώσεις τοῦ Βούδα καί πρόσωπα πού ἔχουν τήν ἱκανότητα νά ἐνσαρκώνονται ὅποτε θέλουν μετά τόν θάνατό τους γιά τό καλό τῆς ἀνθρωπότητας. Σ’ αὐτούς, ἐκτός ἀπό ἀπόλυτη ὑποταγή, ἀποδίδεται καί πραγματική λατρεία. Πιστεύεται ὅτι τά ροῦχα τους, τά μαλλιά τους κ.λπ. μεταδίδουν κάποια ἐνέργεια ἤ «εὐλογία» καί ἔχουν «ἰαματικές ἰδιότητες». Οἱ μαθητές τά φοροῦν, συνήθως, ὡς φυλακτά, ἐνῶ σέ κάποιες περιπτώσεις καλοῦνται νά κάνουν 100.000 μετάνοιες μπροστά στόν Λάμα ἤ στήν εἰκόνα του. Ἐπικεφαλῆς τους εἶναι ὁ Δαλάι Λάμα, πού σημαίνει «Κοσμικός Ὠκεανός» καί εἶναι ὁ ἀνώτατος πνευματικός καί πολιτικός ἡγέτης τοῦ Θιβέτ. Ὁ σημερινός, ἡλικίας 78 ἐτῶν Δαλάι Λάμα, φυγαδεύτηκε στήν Ἰνδία τό 1959, ὅταν ἡ Κίνα κατέλαβε τό Θιβέτ, καί ἀπό τότε ζεῖ ἐξόριστος ἐκεῖ. Οἱ ὁπαδοί του πιστεύουν ὅτι ἔχει ξαναγεννηθεῖ πολλές φορές στό Θιβέτ. Στή Δύση διαδίδονται κυρίως διάφορες μορφές τοῦ Θιβετιανοῦ Βουδισμοῦ καί στήν ἴδια κατηγορία ἀνήκει ἡ συντριπτική πλειονότητα τῶν βουδιστικῶν ὁμάδων πού δροῦν στή χώρα μας, ὅπως καί ἡ ὁμάδα πού ἐμφανίστηκε πρόσφατα στήν περιοχή μας.

*     *     *

Ἀπό τά παραπάνω γίνεται φανερό ὅτι οἱ βασικές ἀντιλήψεις τοῦ Βουδισμοῦ ἔρχονται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ θεμελιώδεις χριστιανικές ἀλήθειες, παρά τό γεγονός ὅτι κάποιες βουδιστικές ὁμάδες προσπαθοῦν νά συμβιβάσουν τά ἀσυμβίβαστα, δηλαδή τήν Ὀρθόδοξη πνευματικότητα μέ τίς διδασκαλίες καί τίς τεχνικές τοῦ Βουδισμοῦ. Οἱ ὁμάδες αὐτές ἰσχυρίζονται ὅτι δέν ἔχουν οὐσιαστικές διαφορές μέ τόν Χριστιανισμό καί ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦταν ἕνας «φωτισμένος» ἄνθρωπος, ὅπως ὁ Βούδας. Ὅμως, ὁ Χριστιανισμός, ὅπως γνωρίζουμε, πιστεύει ὅτι ὑπάρχει ἕνας καί μόνο Θεός, πιστεύει στήν ὕπαρξη καί τήν ἀθανασία τῆς ψυχῆς, πιστεύει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ μόνος Σωτῆρας καί Λυτρωτής τοῦ κόσμου, ἀντιλήψεις, τίς ὁποῖες σαφῶς ἀπορρίπτει ὁ Βουδισμός. Οἱ βουδιστικές αἱρέσεις πλήττουν τό κέντρο τῆς χριστιανικῆς πίστης, δηλαδή τήν ἀλήθεια ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι «Θεός ἀληθινός», ὑποβιβάζοντας τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ στό ἐπίπεδο ἕνος «φωτισμένου» ἀνθρώπου, ὅπως ὁ Βούδας ἤ οἱ Λάμα τῶν βουδιστικῶν ὁμάδων. Μεταξύ Ἰησοῦ καί Βούδα δέν ὑπάρχει καμμία οὐσιαστική ὁμοιότητα.

Ἐντελῶς ἀστεῖος εἶναι καί ὁ ἰσχυρισμός πού διακινεῖται ἀπό κύκλους ἐντός καί ἐκτός τοῦ Βουδισμοῦ, ὅτι ὁ Ἰησοῦς, στό διάστημα τῆς ζωῆς του γιά τό ὁποῖο δέν ὑπάρχουν πληροφορίες στά ἱερά Εὐαγγέλια, πῆγε στό Θιβέτ, μυήθηκε στίς «ἀλήθειες» τοῦ Βουδισμοῦ καί ἐκεῖ ἀπέκτησε τήν ἱκανότητα νά κάνει θαύματα. Ὅπως εἴδαμε, τήν ἐποχή τοῦ Χριστοῦ στό Θιβέτ ὑπῆρχε μιά ἀρχέγονη πίστη σέ πνεύματα καί δαίμονες, ὁ δέ Βουδισμός ἔφτασε ἐκεῖ 7 αἰῶνες ἀργότερα! Κάποτε ρώτησαν γιά τό θέμα τόν σημερινό Δαλάι Λάμα καί ἐκεῖνος, μέ ἐντιμότητα ὀφείλουμε νά παρατηρήσουμε, ἀπάντησε: «Μά αὐτό εἶναι ἀστεῖο! Στή χώρα μου ὑπῆρχε τέτοια ἄγνοια [τότε], τί νά ἤρχετο νά διδαχθεῖ ἀπό μᾶς; Ὁ Χριστός ἦλθε σέ μᾶς μόνο μέσῳ ἱεραποστόλων του τούς πρώτους αἰῶνες. Ὁ δέ μοναχισμός σας [δηλαδή ὁ χριστιανικός μοναχισμός] ... ἔφθασε στό Θιβέτ πρίν ὀργανωθοῦμε μοναστικά καί μάλιστα σ’ ὅλες τίς διαδοχικές μεταρυθμίσεις μας νομίζω πώς ἀσκοῦσε τήν ἐπιρροή του»[11].

Κατά τόν ἴδιο τρόπο, καί οἱ τεχνικές τοῦ Βουδισμοῦ (ἡ δῆθεν ἀνώτερη βουδιστική «πνευματικότητα») ὁδηγοῦν, ὅπως εἴδαμε, στή διάλυση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, τό ὁποῖο ἀκριβῶς ἐπιχειρεῖ νά διασώσει ἡ Ὀρθόδοξη πίστη (αὐτό τό νόημα ἔχει, ἄλλωστε, ἡ χριστιανική ἔννοια τῆς «σωτηρίας»). Ἡ ἰσοπέδωση, ἡ ἐξάλειψη τῶν ἰδιαιτεροτήτων τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ἡ δημιουργία ἄβουλων ὄντων, πού δέν μετέχουν στό κοινωνικό γίνεσθαι καί γνωρίζουν μόνο νά ἐκτελοῦν ἐντολές, ἔρχονται σέ ἀντίθεση καί μέ τίς ἀρχές τοῦ πολιτισμοῦ μας, γι’ αὐτό καί τά σύγχρονα κράτη λαμβάνουν, πλέον, μέτρα γιά τήν ἐξάλειψη τέτοιων φαινομένων. Οἱ τεχνικές τοῦ Βουδισμοῦ ἐκτός τοῦ ὅτι εἶναι πνευματικά ἐπικίνδυνες, ἐνέχουν καί σοβαρότατους φυσικούς κινδύνους. Γιά παράδειγμα, ἡ βουδιστική αἵρεση «Ὑπέρτατη Ἀλήθεια» ἐπιχείρησε τρομοκρατική ἐπίθεση μέ δηλητηριῶδες ἀέριο στό μετρό τοῦ Τόκυο τόν Μάρτιο τοῦ 1995, μέ 10 νεκρούς καί 5.000 τραυματίες! Ἄν καί ἡ περίπτωση θεωρεῖται ἀκραία, προϋποθέτει ἀκριβῶς τή βουδιστική ἀντίληψη ὅτι οὔτε ἡ δική μας ζωή, οὔτε ἡ ζωή τῶν ἄλλων ἔχει κάποια ἀξία. Οἱ μέθοδοι αὐτοσωτηρίας τοῦ Βουδισμοῦ ἀκολουθοῦν ἀκριβῶς τήν προτροπή τοῦ διαβόλου στούς Πρωτοπλάστους: «ἔσεσθε ὡς θεοί»[12], δηλ. μπορεῖτε νά γίνετε «θεοί», χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Πρακτικά, ὁ Βουδισμός εἶναι ἕνα κράμα εἰδωλολατρίας καί δαιμονολατρίας.

Ὅπου παρατηροῦνται ὁμοιότητες μεταξύ Χριστιανισμοῦ καί Βουδισμοῦ, οἱ ὁμοιότητες αὐτές εἶναι ἐντελῶς ἐπιφανειακές καί περιορίζονται μόνο στούς ὅρους καί στά ὀνόματα. Μέ τά ἴδια ὀνόματα σημαίνονται, συνήθως, ἐντελῶς διαφορετικά πράγματα. Γιά παράδειγμα, καί ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση κάνει λόγο γιά φωτισμό, κάτι στό ὁποῖο συνεχῶς ἀναφέρεται ὁ Βουδισμός. Ὅμως, ἐδῶ πρόκειται γιά τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού ἀκολουθεῖ τή διαδικασία τῆς κάθαρσης τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τά πάθη του. Κατά τή διαδικασία αὐτή, ὁ σκοτισμένος ἀπό τά πάθη καί τήν ἁμαρτία ἀνθρώπινος νοῦς ἀνακτᾶ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τήν ἀρχική φυσική του λαμπρότητα καί φωτίζεται. Ὁ φωτισμός αὐτός δέν καταλύει τό ἀνθρώπινο πρόσωπο, ἀλλά, ἀντίθετα, τό θεραπεύει ἀπό τή νόσο τῆς ἁμαρτίας, τό ἀναδεικνύει καί τό ἀποκαθιστᾶ στήν αὐθεντικότητά του. Ἐπιπλέον, ὁ ἄνθρωπος, ἀγωνιζόμενος ἐναντίον τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας, ὄντας ἐνταγμένος στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί μετέχοντας στά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, μπορεῖ νά δεῖ τόν Θεό ἀπό τήν παροῦσα ζωή, ὡς θεῖο καί ἄκτιστο Φῶς. Ἡ θέα αὐτή, πού εἶναι μετοχή στίς ἄκτιστες Ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, εἶναι ὁ ὕψιστος βαθμός φωτισμοῦ, πού μπορεῖ νά φτάσει ὁ ἄνθρωπος στήν παροῦσα καί στή μέλλουσα ζωή. Στήν κατάσταση αὐτή, πού ὀνομάζεται καί «θέωση», φτάνουν οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, διατηρῶντας, ὅμως, ὅλα τά στοιχεῖα τῆς προσωπικότητάς τους. Οἱ Ἅγιοι, ὅπως γνωρίζουμε, δέν εἶναι ἀλλοιωμένες προσωπικότητες, ἀλλά ὁλοκληρωμένες προσωπικότητες καί πρότυπα τελειότητας[13].

*     *     *

Πῶς ἀντιμετωπίζονται, πρακτικά, οἱ βουδιστικές αἱρέσεις; Προφανῶς, ὅπως καί ὅλες οἱ αἱρέσεις. Γενικά, ἡ ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων εἶναι χρέος ὅλων μας: πρῶτα τῆς Πολιτείας, ἔπειτα τῆς Ἐκκλησίας καί τέλος, τοῦ καθ’ ἑνός ἀπό μᾶς.

Ἡ Πολιτεία μᾶλλον ἀδιαφορεῖ γιά τό πρόβλημα. Ἡ στάση της πρός τήν Ἐκκλησία, παρά τίς κατά καιρούς μεγάλες διαβεβαιώσεις, εἶναι μᾶλλον ἐχθρική. Πρακτικά, οἱ αἱρέσεις καί οἱ ἄλλες θρησκευτικές ὁμάδες εἶναι σέ πλεονεκτικότερη θέση ἐνώπιον τῆς Πολιτείας. Γιά παράδειγμα, πιό εὔκολα διορίζονται σήμερα οἱ μουφτῆδες τῆς Θράκης, παρά οἱ Ἱερεῖς τῆς Ἐκκλησίας μας[14]. Αὐτό συμβαίνει, ἐπειδή ἔχει καρποφορήσει μεταξύ τοῦ πολιτικοῦ καί δημοσιογραφικοῦ κόσμου ἡ συστηματική προπαγάνδα τῶν αἱρέσεων, ὅτι στήν Ἑλλάδα ὑπάρχει στέρηση τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας, περιορισμός τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, ἀναχρονιστικοί νόμοι περί προσηλυτισμοῦ κ.λπ. Ἔτσι, κανείς σχεδόν ἀπό τούς φορεῖς τῆς Πολιτείας δέν ἐπιχειρεῖ νά ἀσχοληθεῖ σοβαρά μέ τό θέμα, μέ ἀποτέλεσμα ἐπίκινδυνες αἱρετικές καί παραθρησκευτικές ὁμάδες νά δροῦν ἀνενόχλητες. Ἄν ἡ Πολιτεία εἶχε τουλάχιστον ἀναζητήσει καί ἀκολουθήσει τήν πρακτική πού ἐφαρμόζεται στά προηγμένα εὐρωπαϊκά κράτη, ἡ κατάσταση θά ἦταν πολύ διαφορετική. Ἐκεῖ οἱ ἡγεσίες ἀσχολοῦνται σοβαρά μέ τό θέμα, στά πλαίσια τῶν ὁδηγιῶν καί τῶν κειμένων πού ἔχουν ἐκδόσει κορυφαῖα εὐρωπαϊκά ὄργανα, ὅπως τό Εὐρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δυστυχῶς, κανένα ἀπό τά κείμενα αὐτά δέν ἔχει ἐφαρμοστεῖ ὡς τώρα στή χώρα μας.

Ἡ Ἐκκλησία ἐπιτελεῖ τό καθῆκον της στά πλαίσια τῶν περιορισμένων δυνατοτήτων πού ἔχει. Ἡ στάση της εἶναι πάντα στάση ἀγάπης καί εὐθύνης. Μισεῖ τήν αἵρεση, ἀλλά ἀγαπᾶ τόν αἱρετικό καί ἐνδιαφέρεται γιά τή σωτηρία του. Τόν ἀγαπᾶ, ὄχι βέβαια ὡς φορέα τῆς ἀλήθειας, ἀλλά ὡς πεπλανημένο καί ἀσθενῆ, πού χρήζει θεραπείας. Τό ἰσχυρότερο πνευματικό ὅπλο της εἶναι ὁ λόγος, ὁ ζωντανός λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος, ἀφ’ ἑνός μέν μεταφέρει τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου στίς ψυχές τῶν πιστῶν, ἀφ’ ἑτέρου δέ ἀποκαλύπτει τά προσωπεῖα τῶν αἱρέσεων, καθώς καί τήν οὐσία τῆς διδασκαλίας τους. Γιά παράδειγμα, στήν περίπτωση τῶν Βουδιστῶν τῆς περιοχῆς μας, ὁ λόγος τῆς Ἐκκλησίας ὀφείλει νά κάνει γνωστό σέ κάθε κατεύθυνση ὅτι «Κέντρο Ἀπομόνωσης» δέν σημαίνει ἕνα ὡραῖο φυσικό περιβάλλον, στό ὁποῖο πᾶμε γιά δυό-τρεῖς μέρες νά ἡρεμήσουμε καί νά κάνουμε διακοπές, ἀλλά σημαίνει μοναστήρι μιᾶς ἄλλης θρησκείας, ὅπου ἐγκλείεσαι γιά τρία χρόνια χωρίς καμμία ἐπαφή μέ τό περιβάλλον. Ἐπίσης, πρέπει νά καθιστᾶ σαφές ὅτι τέτοιες ὁμάδες δέν τιμοῦν τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπως οἱ ἴδιες ἰσχυρίζονται, ἀλλά, ἀντίθετα, τό καθυβρίζουν, ὑποβιβάζοντάς το στό ἐπίπεδο ἑνός κοινοῦ ἀνθρώπου. Ἀλλοίμονο, ἄν μεταξύ τῶν πιστῶν μας ἀρχίζουν νά εὐδοκιμοῦν τέτοιες ἀπόψεις. Οὔτε ὁ Ἄρειος, ὁ κορυφαῖος τῶν ἀρχαίων αἱρετικῶν, δέν δίδασκε τόσο βλάσφημες ἀντιλήψεις γιά τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ!

Στήν τοπική μας Ἐκκλησία λειτουργεῖ εἰδικό Γραφεῖο ἐπί τῶν Αἱρέσεων, μέ τήν ἀνύστακτη φροντίδα καί τό ἐνδιαφέρον τοῦ Σεβ. Μητροπολιτου μας κ.κ. Ἀλεξάνδρου, ὁ ὁποῖος παρακολουθεῖ καί συντονίζει προσωπικά τό ἀντιαιρετικό ἔργο, καί στήν πρωτοβουλία τοῦ ὁποίου ὀφείλεται καί ἡ παροῦσα ἐνημερωτική ἐκδήλωση. Ἀπό τό Γραφεῖο αὐτό τῆς Μητροπόλεώς μας ἐκδίδεται ἀνά τρίμηνο τό ἐνημερωτικό ἔντυπο μέ τίτλο «Ὀρθοδοξία καί αἵρεσις».

Τέλος, χρέος στήν ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων ἔχει καί ὁ καθένας ἀπό μᾶς, τά ἁπλά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, πού ὀφείλουμε νά τρεφόμεθα συνεχῶς ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, μελετώντας τό ἱερό Εὐαγγέλιο, τούς βίους τῶν Ἁγίων καί ἄλλα πνευματικά βιβλία. Μόνο ἔτσι θά σταθοῦμε ἀκλόνητοι στήν ἀλήθεια πού δίδαξε ὁ Χριστός. Ὀφείλουμε, ἐπίσης, νά εἴμεθα σέ συνεχῆ προσοχή καί ἐπαγρύπνηση, ὥστε νά ἀποφύγουμε κάθε κινδύνο πού μᾶς περιβάλλει. «Γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε, ἵνα μή εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν»[15], παραγγέλλει ὁ Κύριος. Ὀφείλουμε νά φροντίζουμε σοβαρά γιά τή σωτηρία μας, ἀκολουθώντας τήν προτροπή τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «μετά φόβου καί τρόμου τήν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε»[16]. Ἀπολύτως ἀπαραίτητη εἶναι, βέβαια, ἡ μετοχή στά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, μέ τά ὁποῖα ὁ ἄνθρωπος ἑνώνεται καί παραμένει ἑνωμένος πραγματικά μέ τόν Χριστό. Εἶναι γεγονός ὅτι, κανείς ἀπ’ ὅσους εἶναι ὄντως ἑνωμένοι μέ τόν Χριστό δέν κινδυνεύει ἀπό αἱρέσεις καί πλάνες. Κινδυνεύουν μόνο ὅσοι δέν εἶναι μακρυά ἀπό τόν Χριστό καί ὅσοι δέν εἶναι ζωντανά, ἀλλά νεκρά μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Ὀφείλουμε, τέλος, πίστη στήν ἴδια τήν Ἐκκλησία, ὅπως ἀκριβῶς ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως[17]. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι στοιχεῖο τοῦ κόσμου τούτου, ἀλλά τό «σῶμα τοῦ Χριστοῦ», κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο[18], δηλαδή ὁ ἴδιος ὁ Χριστός «παρατεινόμενος» στούς αἰῶνες. Ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, ἑνωμένοι μέ τόν Χριστό καί μέ ὁδηγό τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, διαπερνᾶμε τούς σκοπέλους τοῦ βίου τούτου καί πορευόμεθα πρός τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, πού εἶναι καί ὁ τελικός προορισμός μας.

Πρωτ. Σωτήριος Ὀ. Ἀθανασούλιας

---

[1] Ἀκριβέστερα: «Κέντρο Θιβετιανῶν Βουδιστικῶν Μελετῶν καί Ἄσκησης - Samten Tse of Greece».

[2] http://www.samtentse.gr/index.php/2013-02-26-09-54-06, 27/12/2013.

[3] Ὀνομάζεται «Κέντρο Ἀπομόνωσης Σάμπτεν Τσε».

[4] Ὀνομάζεται «Ρικζίν Γκατσάλ» (μεταφράζεται: «Ὁ Χαρούμενος Κῆπος τῶν Βιντυαντά-ρα»).

[5] http://www.samtentse.gr/index.php/2011-05-13-15-50-04, 27/12/2013.

[6] Μέ τήν ἐπωνυμία «Samten tse Charitable Society og Greece».

[7] Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, Βουδδιστικές αἱρέσεις στό φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας, ἔκδ. Παρακατα-θήκη, Θεσσαλονίκη 2007, σ. 52.

[8] Στό ἴδιο, σ. 54.

[9] Αὐτοί εἶναι: ἡ ὀρθή ἀντίληψη, ἡ ὀρθή ἀπόφαση, ἡ ὀρθή ὁμιλία, ἡ ὀρθή συμπεριφορά, ἡ ὀρθή ζωή, ἡ ὀρθή προσπάθεια, ἡ ὀρθή σκέψη καί ὁ ὀρθός διαλογισμός.

[10] Αὐτές εἶναι: α) Ἡ Σχολή Χιναγιάνα (Μικρό ὄχημα), διαδεδομένη στήν Κεϋλάνη, τή Βιρμανία καί τήν Ταϋλάνδη. β) Ἡ Σχολή Μαχαγιάνα (Μεγάλο ὄχημα), διαδεδομένη στήν Κίνα, τήν Κορέα, τήν Ἰαπωνία καί τό Βιετνάμ. γ) Ἡ Σχολή Βατζραγιάνα (Ἀδαμάντινο ὄχημα ἤ Θιβε-τιανός Βουδισμός), μορφή Βουδισμοῦ, ἡ ὁποία, μέ ἀφετηρία τή βόρεια Ἰνδία, διαδόθηκε στό Θι-βέτ, στό Νεπάλ καί ἀλλοῦ. Ἐκτός τῶν παραπάνω, ὑπάρχουν καί ἄλλες μορφές Βουδισμοῦ, ὅπως ὁ Ταντρικός Βουδισμός (ἀνάμιξη γνωστῶν βουδιστικῶν τεχνικῶν μέ σεξουαλικά ὄργια) καί τό Ζέν, πού διαδόθηκε περισσότερο στήν Κίνα.

[11] Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, ὅ.π., σ. 34-35, ὅπου παρατίθεται ἀπόσπασμα ἀπό συνέντευξη τοῦ Δαλάι Λάμα στήν Ἀθήνα τό 1997.

[12] Γεν. 3, 5.

[13] Γιά τήν ἀκρίβεια, πρότυπο τέλειου ἀνθρώπου εἶναι μόνο ὁ Χριστός. Οἱ Ἅγιοι εἶναι πρόσωπα πού ἐγγίζουν τήν τελειότητα ἤ σχετικῶς τέλεια ἀνθρώπινα πρόσωπα.

[14] Στό διαδίκτυο ὑπάρχει ἀνάρτηση - διαμαρτυρία τοῦ Μητροπολίτου Ρόδου κ. Κυρίλλου μέ τίτλο: «200 μουφτήδες στη Θράκη για 100 ιερείς σε όλη την Ελλάδα!» (http://www.protothema. gr/greece/article/145886/200-moyfthdes-sth-thrakh-gia-100-iereis-se-olh-thn-ellada/), 28/12/2013.

[15] Ματθ. 26,41.

[16] Φιλ. 2,12.

[17] «Πιστεύω ... εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικήν καί ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν».

[18] Ἐφ. 1,23.