Η Ανάσταση του Κυρίου και οι αμφισβητήσεις της

 

ΤΕΥΧΟΣ 131             ΤΡΙΠΟΛΗ            ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2025 

Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑ ΚΑΙΡΟΥΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ 

Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, ὡς «σημεῖον ἀντιλεγόμενον» 

Ὅπως γνωρίζουμε, ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Θεοδόχος, στήν Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου, δήλωσε προφητικά στήν Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ὅτι τό θεῖο Βρέφος, πού κρατοῦσε στά χέρια του, θά εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον» (Λουκ. 2,34), δηλαδή θέμα γιά τό ὁποῖο συνεχῶς θά ἐρίζουν καί θά ἀντιλέγουν οἱ ἄνθρωποι. Πράγματι, αὐτό συμβαίνει ἀπό τότε μέχρι σήμερα καί θά συμβαίνει μέχρι τό τέλος τοῦ κόσμου. Ἀκόμη καί ὅταν ὁ Ἰησοῦς ζοῦσε ἀνάμεσά μας, ἄλλοι τόν δέχονταν καί πίστευαν στό κήρυγμά Του καί ἄλλοι τόν ἀμφισβητοῦσαν καί τόν ἀπέρριπταν.

Ὁλόκληρο τό ἔργο καί τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον»! Πολύ περισσότερο, ὅμως, εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον» ἡ κορυφαία πράξη τοῦ ἔργου Του, ἡ Ἀνάσταση. Αὐτό εἶναι φυσικό καί εὐνόητο: Ὅποιος δέχεται τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὑποχρεωμένος νά τόν ἀποδεχθεῖ ὅπως ἀκριβῶς εἶναι, δηλαδή ὡς Θεό, καί, ἑπομένως, νά πιστέψει σ’ Αὐτόν. Ὅποιος δέν θέλει νά πιστέψει τόν Χριστό ὅπως ἀκριβῶς εἶναι, ἐπινοεῖ τρόπους νά ἀμφισβητήσει πρῶτα ἀπ’ ὅλα τήν Ἀνάστασή Του. Γιατί, ἄν ὁ Χριστός δέν ἀναστήθηκε πραγματικά, τότε δέν εἶναι Θεός, ἀλλά ἕνας κοινός ἄνθρωπος. Ἐνδεχομένως, μπορεῖ νά ἦταν σοφός, ἤ μεγάλος, ἤ ἅγιος, ἀλλά τίποτε παραπάνω ἀπό κοινός ἄνθρωπος. Ἕνα τέτοιο πρόσωπο οὔτε σώζει, οὔτε λυτρώνει, οὔτε λατρεύεται. Ἡ λατρεία του εἶναι μιά ἀκόμη μορφή εἰδωλολατρίας καί ἡ σχέση μας μαζί του εἶναι ὅμοια μέ τή σχέση τῶν ὀπαδῶν μιᾶς φιλοσοφίας ἤ μιᾶς ἰδεολογίας μέ τόν ἐπινοητή της.

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 106, Απρ. - Ιούν. 2025

 

ΤΕΥΧΟΣ 106         ΤΡΙΠΟΛΙΣ        ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2025 

ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ

ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ 2025

 Πρός

Τόν Ἱερόν Κλῆρον, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ Λαόν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας. 

«Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»

Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Μαζί μέ τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό, ὅλοι μας ἀπόψε, ψάλλουμε, μετέχοντες ἐμπειρικά στό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ μας, «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια».

Ὅλος ὁ κόσμος, ὁ ὁρατός καί ὁ ἀόρατος, ἀπόψε χαίρει καί ἀγάλλεται, μέ τήν πλημμυρίδα τοῦ «ἀνέσπερου φωτός».

Εἶναι τό φῶς τοῦ Φωτοδόχου καί Ζωοπαρόχου Τάφου, τό Ἱερό φῶς, τό φῶς τοῦ Παναγίου Τάφου. «Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός».

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 105, Ιαν. - Μαρτ. 2025

 

ΤΕΥΧΟΣ 105         ΤΡΙΠΟΛΙΣ        ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2025 

ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ
Ἐλέῳ Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης
καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης

 Τῷ Ὁσιολογιωτάτῳ Ἀρχιμανδρίτῃ κυρίῳ Βενεδίκτῳ Καρύδῃ, Ἐφημερίῳ τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως, τέκνῳ τῆς ἡμῶν Μετριότητος ἐν Κυρίῳ ἀγαπητῷ, χάριν καί εἰρήνην παρά Θεοῦ.

Μετά χαρᾶς ἐλάβομεν ἐν καιρῷ καί διεξήλθομεν τόν προφρόνως ἀποσταλέντα ἡμῖν Τόμον τοῦ Ἱεροῦ ὑμῶν Ναοῦ, περιέχοντα τά 100 τεύχη κυκλοφορήσεως τοῦ ἐκδιδομένου αὐτόθι ἐντύπου «Βασίλειος ὁ Μέγας» ἀπό τοῦ ἔτους 1999 ἕως καί τοῦ 2023, ἀποθησαυρίσαντες δέ τοῦτον εἰς τήν Πατριαρχικήν Βιβλιοθήκην πρός ἐμπλουτισμόν αὐτῆς καί ὠφέλειαν τῶν ἀναγνωστῶν, προαγόμεθα ὅπως ἐκφράσωμεν ὑμῖν ὁλοθύμους εὐχαριστίας διά τήν εὐγενῆ χειρονομίαν τῆς ἀποστολῆς αὐτοῦ.

Κάθε βιβλίον καλεῖ τόν ἀναγνώστην νά εἰσέλθῃ εἰς ἕνα θαυμαστόν κόσμον, νά ἀνακαλύψῃ νέας ἰδέας καί νά διαλεχθῇ μέ αὐτάς. Τά βιβλία εἶναι πάντοτε πρόσκλησις πρός συνάντησιν καί συμπνευματισμόν.

Σύγχρονες μορφές Εικονομαχίας

 

ΤΕΥΧΟΣ 130         ΤΡΙΠΟΛΗ         ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2025 

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ 

Ἀπό τήν ἀρχαία στή σύγχρονη Εἰκονομαχία 

Κάθε χρόνο τήν πρώτη Κυριακή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἑορτάζουμε τή νίκη τῆς Ἐκκλησίας ἐναντίον ὅλων γενικά τῶν αἱρέσεων. Εἶναι ἡ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας (τῆς ὀρθῆς πίστης), ἐναντίον κάθε μορφῆς θρησκευτικῆς πλάνης. Γι’ αὐτό ἡ Κυριακή αὐτή ὀνομάζεται «Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας». Ὅπως εἶναι γνωστό, ὁ ἑορτασμός της καθιερώθηκε, μέ ἀφορμή συγκεκριμένα ἱστορικά γεγονότα: τή λήξη τῆς Εἰκονομαχίας καί τήν πανηγυρική διακήρυξη τῆς τιμῆς τῶν ἁγίων Εἰκόνων τό 843 μ.Χ. Τότε ἔκλεισε ὁριστικά μιά σκοτεινή περίοδος γιά τήν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία διήρκεσε περισσότερο ἀπό ἕναν αἰῶνα (ἀπό τό 730 ὡς τό 843 μ.Χ., μέ μιά μικρή διακοπή στό ἐνδιάμεσο) καί ἀνέδειξε πλῆθος Ὁμολογητῶν τῆς πίστεως καί Μαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας.

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Προτυπώσεις της Αναστάσεως στην Παλαιά Διαθήκη

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΘ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ κορυφαία ἑορτή τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ κορυφαία πράξη τοῦ ἀπολυτρωτικοῦ ἔργου τοῦ Κυρίου. Ὡς γεγονός, δέν ἀφορᾶ μόνο στό πρόσωπο τοῦ Κυρίου, ἀλλά ἔχει τεράστιες ἀνθρωπολογικές καί κοσμολογικές προεκτάσεις: ἑορτάζουμε τήν Ἀνάσταση, γιά τήν ὀφέλεια, πού πηγάζει ἀπό αὐτήν. Ὄντως, ὁ Χριστός ἀναστήθηκε ὡς «ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων» (Α' Κορ. 15,20), δηλ. ὡς πρῶτος, γιά νά ἀκολουθήσουμε κι ἐμεῖς στήν ἀνάσταση (ἤ συμπαρασύροντας καί ἐμᾶς στήν ἀνάσταση). Ἔτσι, ὅσοι ἀκολουθοῦν τόν Χριστό, μετέχουν ἤδη στήν «πρώτη ἀνάσταση», τήν πνευματική, τήν ἕνωση καί κοινωνία μέ τόν Θεό, ἀναμένοντας τήν «δευτέρα ἀνάσταση», τήν ἀνάσταση τοῦ σώματος στή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου. Τότε, μέ τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, ὁλοκληρώνεται τό ἔργο τῆς Ἀναστάσεως. Οἱ δύο ἀναστάσεις συνδέονται στενά μεταξύ τους: ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Καί οἱ δύο, ὡς κορυφαῖα γεγονότα τῆς ἱστορίας, προφητεύονται, προτυπώνονται καί προεικονίζονται στήν Παλαιά Διαθήκη. Χαρακτηριστική προτύπωση τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου εἶναι «τό σημεῖον Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου» (Ματθ. 12,39) καί χαρακτηριστική προφητεία γιά τήν ἔσχατη καί προσδοκόμενη ἀνάσταση τῶν νεκρῶν εἶναι ἡ προφητεία τοῦ Ἰεζεκιήλ γιά τά ξηρά ὀστᾶ (Ἰεζ. 37, 1-14).

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Ο Δίκαιος και το φρόνημα του κόσμου (Γ΄ Ανάγνωσμα 13ης Νοεμβρίου)

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΗ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἕνα Ἀνάγνωσμα, πού ὑπάρχει συχνά σέ Ἀκολουθίες πρός τιμήν Ἱεραρχῶν ἤ καί ἄλλων Ἁγίων, ἀναφέρεται στήν πορεία τοῦ Δικαίου (εἰδικότερα, τοῦ Ἁγίου ἤ γενικά τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ) μέσα στόν κόσμο. Γιά παράδειγμα, εἶναι τό τρίτο Ἀνάγνωσμα στόν Ἑσπερινό τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου. Ἀποτελεῖ «ἐκλογή», δηλ. συλλογή τμημάτων (χωρίων), κυρίως ἀπό τή Σοφία Σολομῶντος, ἀλλά καί ἀπό τή Σοφία Σειράχ καί ἀπό τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν, δηλ. ἀπό τή λεγόμενη «Σοφιολογική γραμματεία» τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἀπαντᾶ σέ πολλά ἐρωτήματα σχετικά μέ τή θέση τοῦ Δικαίου (τοῦ αὐθεντικοῦ Χριστιανοῦ, κατά τά σημερινά δεδομένα), μέσα στόν κόσμο καί γιά τήν ἀντιμετώπιση τοῦ Δικαίου (Χριστιανοῦ) ἐκ μέρους τοῦ «κόσμου», τοῦ ἑκάστοτε κοινωνικοῦ περιβάλλοντος. Εἰδικότερα ἀναφέρεται στή σύγκρουση τοῦ Δικαίου μέ τό λεγόμενο «κοσμικό φρόνημα», ὅπως αὐτό ἐκφράζεται ἀπό «πονηρούς» ἀνθρώπους. Ἡ σύγκρουση αὐτή εἶναι ἀναπόφευκτη: ὅπου ἀπουσιάζει, ὑποκρύπτεται συμβιβασμός μέ τόν «κόσμο» καί ἀπώλεια τῆς γνησιότητος τοῦ «κατά Χριστόν ζεῖν». Εἶναι χαρακτηριστικό, ὅτι τό περιεχόμενο τοῦ Ἀναγνώσματος τελεῖ σέ ἀπόλυτη συμφωνία μέ τή διδασκαλία τῆς Καινῆς Διαθήκης καί μέ τούς λόγους τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου. Ὡστόσο, τό Ἀνάγνωσμα ἀρχίζει καί τελειώνει μέ αἰσιόδοξα μηνύματα: μέ τή νίκη, ἤ μᾶλλον μέ τόν θρίαμβο, τοῦ Δικαίου ἔναντι τοῦ «κόσμου» καί τοῦ φρονήματός του καί μέ τήν ἐπίτευξη τῆς ἐν Θεῷ ἀθανασίας. «Δίκαιος» μέ τά σημερινά δεδομένα εἶναι ὁ Ἅγιος, ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ, ὁ αὐθεντικός Χριστιανός.

«Ορθοδοξία Ελληνισμός Ρωμηοσύνη» 2024-5: Η «Λειτουργία των Πιστών» - Μέρος Β΄

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΑ΄ τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Ὀρθοδοξία Ἑλληνισμός Ρωμηοσύνη», περιόδου Β΄, ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἡ «Λειτουργία τῶν Πιστῶν» ἤ Λειτουργία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου εἶναι τό δεύτερο καί σημαντικότερο μέρος τῆς Λειτουργίας τῆς Ἐκκλησίας μας. Προηγεῖται ἡ «Λειτουργία τῶν Κατηχουμένων», καθώς καί ἕνα προπαρασκευαστικό τμῆμα γι’ αὐτό ἀκριβῶς τό δεύτερο μέρος. Ἡ «Λειτουργία τῶν Πιστῶν» διακρίνεται, ἐπίσης, σέ ἐπιμέρους τμήματα, ὅπως α) Οἱ Εὐχές τῶν Πιστῶν, β) Ὁ Χερουβικός Ὕμνος, γ) Ἡ Μεγάλη Εἴσοδος, δ) Τά Πληρωτικά, ε) Ὁ Ἀσπασμός καί ἡ Ὁμολογία (τό Σύμβολο τῆς Πίστεως) καί ζ) Ἡ ἁγία Ἀναφορά, πού εἶναι τό ἐπίκεντρο (ἡ «καρδία») τῆς Θείας Λειτουργίας. Μέρη τῆς Ἀναφορᾶς εἶναι: i) τό Προοίμιο ἤ ὁ Διάλογος, ii) ἡ Εὐχαριστία ἤ ὁ Πρόλογος, iii) ὁ Ἐπινίκιος Ὕμνος, iv) οἱ Λόγοι Συστάσεως («Λάβετε, φάγετε» κ.λπ.), v) ἡ Ἀνάμνηση, vi) ἡ Ἐπίκληση καί vii) τά Δίπτυχα. Ὡστόσο, ἡ Λειτουργία δέν ὁλοκληρώνεται μέ τήν Ἀναφορά. Ἀκολουθοῦν καί ἄλλα μέρη της, τά ὁποῖα εἶναι τά ἑξῆς:

Ἡ Κυριακή Προσευχή: Ἀφοῦ ὁλοκληρωθεῖ ἡ ἁγία Ἀναφορά, ἀκολουθοῦν σύντομες δεήσεις γιά τήν ὑποδοχή ἤ ἀποδοχή τῶν Τιμίων Δώρων, πού μόλις καθαγιάστηκαν, στό ὑπερουράνιο Θυσιαστήριο. Οἱ Δεήσεις καταλήγουν σέ «παράθεση» (ἐναπόθεση ὅλης τῆς ζωῆς μας στόν Χριστό), ὅπως συμβαίνει καί σέ ἄλλες περιπτώσεις, καί σέ σχετική Εὐχή. Ἀκολουθεῖ ἡ Κυριακή Προσευχή (τό «Πάτερ ἡμῶν»), πού ἀποτελεῖ διακήρυξη τῆς ἐν Χριστῷ κατά Χάριν υἱοθεσίας μας. Ἡ ἐν Χριστῷ υἱοθεσία δέν εἶναι ἰδιότητα κάθε ἀνθρώπου, ἀλλά εἰδικό προνόμιο («ἐξουσία»!), πού λαμβάνουμε στό Βάπτισμα. Εἰδικότερα, λαμβάνουμε τίς ἀπαρχές (τά σπέρματα ἤ τήν δυνατότητα) τῆς θείας υἱοθεσίας, τά ὁποῖα ὀφείλουμε νά ἐνεργοποιήσουμε καί νά ἀξιοποιήσουμε. Ἡ Κυριακή Προσευχή εἶναι θεοδίδακτη καί περιλαμβάνει ὅλα τά στοιχεῖα κάθε αὐθεντικῆς προσευχῆς.

«Ορθοδοξία Ελληνισμός Ρωμηοσύνη» 2024-5: Η «Λειτουργία των Πιστών» - Μέρος Α΄

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος Ι΄ τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Ὀρθοδοξία Ἑλληνισμός Ρωμηοσύνη», περιόδου Β΄, ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Κατ’ ἐξοχήν μέρη τῆς Θείας Λειτουργίας τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι: α) Ἡ Λειτουργία τῶν Κατηχουμένων καί β) Ἡ Λειτουργία τῶν Πιστῶν. Τό πρῶτο μέρος λήγει μετά τά Ἀναγνώσματα (τόν Ἀπόστολο καί τό Εὐαγγέλιο) μέ τήν Ἀπόλυση τῶν Κατηχουμένων, ἡ ὁποία σήμερα λέγεται μυστικῶς. Παλαιότερα μετά τήν ἔξοδο τῶν Κατηχουμένων ἔκλειναν οἱ πύλες τοῦ Ναοῦ καί ἄρχιζε τό δεύτερο μέρος τῆς Θείας Λειτουργίας «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν».

Οἱ Εὐχές τῶν Πιστῶν: Ἡ Λειτουργία τῶν Πιστῶν ἀρχίζει μέ δύο Εὐχές ὑπέρ τῶν Πιστῶν, πού λέγονται μυστικῶς. Μέ αὐτές ὁ Λειτουργός ζητᾶ τήν κάθαρση καί τήν καταξίωση γιά τό ἐπικείμενο Μυστήριο. Ἡ προσέγγιση τοῦ Χριστοῦ ἀπαιτεῖ ψυχική καί σωματική καθαρότητα. Αὐτή προϋποθέτει τήν ἀνθρώπινη προσπάθεια, ἀλλά δέν ἐπιτυγχάνεται μέ τήν ἀνθρώπινη προσπάθεια. Εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ ὅσους τό ζητοῦν καί, παράλληλα, καταβάλλουν προσπάθειες νά τό ἀποκτήσουν. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι, ἡ καθαρότητα αὐτή, ἡ καταξίωση καί τά λοιπά σχετικά αἰτήματα ἀφοροῦν σέ ὀλόκληρη τήν ἐκκλησιαστική Κοινότητα καί, βέβαια, στόν ἐπικεφαλῆς της, τόν Λειτουργό τῆς Εὐχαριστίας.

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Το Συμπόσιο της Σοφίας του Θεού (Παροιμίαι θ΄, 1-11)

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΖ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἀπό τά Ἀναγνώσματα τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, τά δύο πρῶτα ἀναφέρονται σέ προτυπώσεις τῆς τέλειας γυναῖκας, ἡ ὁποία, κατά τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, εἶναι ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος. Ὄντως, τό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου, πού ὑπερέβη σέ δόξα καί ἁγιότητα ἀκόμη καί τίς ἀνώτατες ἀγγελικές δυνάμεις, προφητεύεται ἤ προτυπώνεται στήν Παλαιά Διαθήκη, μέ διάφορες εἰκόνες ἤ σύμβολα. Τό πρῶτο Ἀνάγνωσμα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἀναφέρεται στήν προτύπωση τῆς Θεοτόκου ὡς «Κλίμακος» (σκάλας), ἡ ὁποία συνδέει γῆ καί οὐρανό, καί τό δεύτερο στήν προτύπωση τῆς Θεοτόκου ὡς «Πύλης», ἀπό τήν ὁποία «εἰσελεύσεται» μόνο «Κύριος ὁ Θεός Ἰσραήλ». Καί οἱ δύο εἰκόνες ὑπονοοῦν τή θέση τῆς Θεοτόκου στό μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας, στό ὁποῖο ἀναφέρεται εἰδικότερα τό τρίτο Ἀνάγνωσμα. Αὐτό προέρχεται ἀπό τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν (θ΄, 1-11) τοῦ Προφήτου καί Βασιλέως Σολομῶντος (π. 965-926 π.Χ.) καί ἀνήκει στόν κύκλο τῶν βιβλίων πού ἀναφερόνται στή Σοφία. Ἡ Σοφία ἐμφανίζεται ἐκεῖ σαφῶς προσωποιημένη ἤ «ἐνυπόστατη»: δέν εἶναι «ἰδιότητα» ἑνός προσώπου, ἀλλά τό ἴδιο τό πρόσωπο καί, εἰδικότερα, τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ. Τό Ἀνάγνωσμα διακρίνεται σέ δύο μέρη. Τό πρῶτο (στ. 1-6) ἀναφέρεται στό συμπόσιο τῆς Σοφίας καί τό δεύτερο (στ. 7-11) περιλαμβάνει γενικές ὑποθῆκες (συμβουλές).

Β΄ Κοινή Δήλωσις Διαλόγου Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονίων (28/9/1990)

 

Β΄ ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΙΣ

 ΜΙΚΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

 ΣΑΜΠΕΖΥ ΓΕΝΕΥΗΣ, 28/9/1990

 Ἡ πρώτη Κοινὴ Δήλωσις περὶ τῆς Χριστολογίας, υἱοθετηθεῖσα ὑπὸ τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς ἐπὶ τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξὺ τῆς Ὀρθοδόξου καὶ τῶν Ἀνατολικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν κατὰ τὴν ἱστορικὴν συνάντησιν εἰς τὴν Μονὴν Anba Bishoy, ἀπὸ 20ῆς μέχρι 24ης Ἰουνίου 1989, ἀποτελεῖ τὴν βάσιν τῆς δευτέρας Κοινῆς Δηλώσεως περὶ τῶν ἀκολούθων θέσεων τῆς κοινῆς πίστεως καὶ ἑρμηνείας καὶ περὶ τῶν ἀναληφθησομένων διαδικασιῶν διὰ τὴν πλήρη κοινωνίαν τῶν δύο οἰκογενειῶν Ἐκκλησιῶν ἐν Χριστῷ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ὅστις προσηυχήθη «ἵνα πάντες ἓν ὦσιν».

1. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένεια συμφωνοῦν εἰς τὴν καταδίκην τῆς αἱρέσεως τοῦ Εὐτυχιανισμοῦ. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογενειαι ὁμολογοῦν ὅτι ὁ Λόγος, τὸ Δεύτερον Πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ πρὸ αἰώνων ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννηθεὶς καὶ ὁμοούσιος αὐτῷ, ἐσαρκώθη καὶ ἐγεννήθη ἐκ τῆς Θεοτόκου Μαρίας τῆς Παρθένου, ὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ πάντα καὶ τέλειος ἄνθρωπος μετὰ ψυχῆς, σώματος καὶ νοός. Ἐσταυρώθη, ἀπέθανεν, ἐτάφη καὶ ἀνέστη ἐκ νεκρῶν τὴν τρίτην ἡμέραν, ἀνελήφθη πρὸς τὸν Οὐράνιον Πατέρα, ἔνθα κάθηται ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρὸς ὡς Κύριος πάσης τῆς Κτίσεως. Κατὰ τὴν Πεντηκοστὴν διὰ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐφανέρωσε τὴν Ἐκκλησίαν ὡς Σῶμα Αὐτοῦ. Προσδοκῶμεν τὴν ἐν πληρότητι δόξης καὶ πάλιν ἔλευσιν Αὐτοῦ, κατὰ τὰς Γραφάς.