«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Το Συμπόσιο της Σοφίας του Θεού (Παροιμίαι θ΄, 1-11)

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΖ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἀπό τά Ἀναγνώσματα τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, τά δύο πρῶτα ἀναφέρονται σέ προτυπώσεις τῆς τέλειας γυναῖκας, ἡ ὁποία, κατά τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, εἶναι ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος. Ὄντως, τό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου, πού ὑπερέβη σέ δόξα καί ἁγιότητα ἀκόμη καί τίς ἀνώτατες ἀγγελικές δυνάμεις, προφητεύεται ἤ προτυπώνεται στήν Παλαιά Διαθήκη, μέ διάφορες εἰκόνες ἤ σύμβολα. Τό πρῶτο Ἀνάγνωσμα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἀναφέρεται στήν προτύπωση τῆς Θεοτόκου ὡς «Κλίμακος» (σκάλας), ἡ ὁποία συνδέει γῆ καί οὐρανό, καί τό δεύτερο στήν προτύπωση τῆς Θεοτόκου ὡς «Πύλης», ἀπό τήν ὁποία «εἰσελεύσεται» μόνο «Κύριος ὁ Θεός Ἰσραήλ». Καί οἱ δύο εἰκόνες ὑπονοοῦν τή θέση τῆς Θεοτόκου στό μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας, στό ὁποῖο ἀναφέρεται εἰδικότερα τό τρίτο Ἀνάγνωσμα. Αὐτό προέρχεται ἀπό τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν (θ΄, 1-11) τοῦ Προφήτου καί Βασιλέως Σολομῶντος (π. 965-926 π.Χ.) καί ἀνήκει στόν κύκλο τῶν βιβλίων πού ἀναφερόνται στή Σοφία. Ἡ Σοφία ἐμφανίζεται ἐκεῖ σαφῶς προσωποιημένη ἤ «ἐνυπόστατη»: δέν εἶναι «ἰδιότητα» ἑνός προσώπου, ἀλλά τό ἴδιο τό πρόσωπο καί, εἰδικότερα, τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ. Τό Ἀνάγνωσμα διακρίνεται σέ δύο μέρη. Τό πρῶτο (στ. 1-6) ἀναφέρεται στό συμπόσιο τῆς Σοφίας καί τό δεύτερο (στ. 7-11) περιλαμβάνει γενικές ὑποθῆκες (συμβουλές).

Β΄ Κοινή Δήλωσις Διαλόγου Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονίων (28/9/1990)

 

Β΄ ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΙΣ

 ΜΙΚΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

 ΣΑΜΠΕΖΥ ΓΕΝΕΥΗΣ, 28/9/1990

 Ἡ πρώτη Κοινὴ Δήλωσις περὶ τῆς Χριστολογίας, υἱοθετηθεῖσα ὑπὸ τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς ἐπὶ τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξὺ τῆς Ὀρθοδόξου καὶ τῶν Ἀνατολικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν κατὰ τὴν ἱστορικὴν συνάντησιν εἰς τὴν Μονὴν Anba Bishoy, ἀπὸ 20ῆς μέχρι 24ης Ἰουνίου 1989, ἀποτελεῖ τὴν βάσιν τῆς δευτέρας Κοινῆς Δηλώσεως περὶ τῶν ἀκολούθων θέσεων τῆς κοινῆς πίστεως καὶ ἑρμηνείας καὶ περὶ τῶν ἀναληφθησομένων διαδικασιῶν διὰ τὴν πλήρη κοινωνίαν τῶν δύο οἰκογενειῶν Ἐκκλησιῶν ἐν Χριστῷ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ὅστις προσηυχήθη «ἵνα πάντες ἓν ὦσιν».

1. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένεια συμφωνοῦν εἰς τὴν καταδίκην τῆς αἱρέσεως τοῦ Εὐτυχιανισμοῦ. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογενειαι ὁμολογοῦν ὅτι ὁ Λόγος, τὸ Δεύτερον Πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ πρὸ αἰώνων ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννηθεὶς καὶ ὁμοούσιος αὐτῷ, ἐσαρκώθη καὶ ἐγεννήθη ἐκ τῆς Θεοτόκου Μαρίας τῆς Παρθένου, ὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ πάντα καὶ τέλειος ἄνθρωπος μετὰ ψυχῆς, σώματος καὶ νοός. Ἐσταυρώθη, ἀπέθανεν, ἐτάφη καὶ ἀνέστη ἐκ νεκρῶν τὴν τρίτην ἡμέραν, ἀνελήφθη πρὸς τὸν Οὐράνιον Πατέρα, ἔνθα κάθηται ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρὸς ὡς Κύριος πάσης τῆς Κτίσεως. Κατὰ τὴν Πεντηκοστὴν διὰ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐφανέρωσε τὴν Ἐκκλησίαν ὡς Σῶμα Αὐτοῦ. Προσδοκῶμεν τὴν ἐν πληρότητι δόξης καὶ πάλιν ἔλευσιν Αὐτοῦ, κατὰ τὰς Γραφάς.

Α΄ Κοινή Δήλωσις Διαλόγου Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονίων (24/6/1989)

 

Α΄ ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΙΣ

 ΜΙΚΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

 ΜΟΝΗ ANBA BISHOY ΑΙΓΥΠΤΟΥ, 24/6/1989  

1. Παρὰ τῶν ἐν Χριστῷ Πατέρων ἡμῶν ἐκληρονομήσαμεν τὴν αὐτὴν ἀποστολικὴν πίστιν καὶ παράδοσιν, καίτοι ἐχωρίσθημεν ἀπ’ ἀλλήλων ὡς Ἐκκλησίαι ἐπὶ αἰῶνας. Ὡς δύο οἰκογένειαι Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἐπὶ μακρόν, ἄνευ τῆς πρὸς ἀλλήλους κοινωνίας, προσευχόμεθα καὶ ἐμπιστευόμεθα τῷ Θεῷ τὴν ἀποκατάστασιν τῆς κοινωνίας ταύτης, ἐπὶ τῇ βάσει τῆς κοινῆς ἀποστολικῆς πίστεως τῆς ἀδιαιρέτου Ἐκκλησίας τῶν πρώτων αἰώνων, ἣν καὶ ὁμολογοῦμεν. Εἶναι ἡ πίστις ἐκείνη τῆς Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποίαν καὶ ὁμολογοῦμεν εἰς τὸ κοινὸν ἡμῶν Σύμβολον πίστεως. Πᾶν ὅ,τι ἀκολουθεῖ εἶναι μία ἁπλὴ εὐλαβὴς δήλωσις περὶ τῆς πίστεως ἡμῶν ἐν τῇ πορείᾳ πρὸς ἀποκατάστασιν τῆς κοινωνίας μεταξὺ τῶν δύο οἰκογενειῶν τῶν Ὀρθοδόξων ἡμῶν Ἐκκλησιῶν.

2. Αἱ καθ’ ὅλου συζητήσεις ἡμῶν εἶχον ὡς κοινὴν βάσιν τὴν φράσιν τοῦ κοινοῦ ἡμῶν πατρὸς ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας: «Μία φύσις (ἢ μία ὑπόστασις) τοῦ Θεοῦ Λόγου σεσαρκωμένη» καὶ τὴν ῥῆσιν αὐτοῦ ὅτι ἀρκεῖ διὰ τὴν ὁμολογίαν τῆς ὀρθῆς καὶ ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως λέγειν καὶ ὁμολογεῖν Θεοτόκον τὴν ἁγίαν Παρθένον (Ὁμιλ. 15. Πρβλ. Ἐπ. 39).

3. Μέγα ὄντως ἐστὶ τὸ θαυμαστὸν μυστήριον τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ ἑνὸς ἐν μιᾷ οὐσίᾳ καὶ ἐν τρισὶν ὑποστάσεσιν ἢ προσώποις ἀληθινοῦ Θεοῦ. Εὐλογητὸν τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ ἡμῶν. Μέγα ὄντως ἐστι καὶ τὸ ἄφατον μυστήριον τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δι’ ἡμᾶς καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν.

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Εγκώμιο στην ιδανική γυναίκα (Παροιμίαι κθ΄, 10-31)

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΣΤ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Στόν Ἑσπερινό πρός τιμήν Ἁγίων γυναικῶν ὑπάρχει συνήθως ἕνα Ἀνάγνωσμα ἀπό τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν (κθ΄, 10-31). Ἀποτελεῖ ἐγκώμιο στήν ἰδανική γυναῖκα καί ἀναφέρεται στό διαχρονικό πρόβλημα τῆς θέσης τῆς γυναῖκας στήν οἰκογένεια καί στήν κοινωνία, καθώς καί τῆς σχέσης ἀνδρός καί γυναικός, ἀπό συγκεκριμένη, βέβαια, ἄποψη, τήν ἄποψη τῆς συμφωνίας μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Τό θέμα εἶναι ἰδιαίτερα ἐπίκαιρο στήν ἐποχή μας, ὅπου κυριαρχεῖ ὁ ἀποπροσανατολισμός σέ κάθε θέμα, ἡ δἐ γυναῖκα θεωρεῖται σχεδόν ἀποκλειστικά ἀπό τήν ἄποψη τοῦ ἐρωτισμοῦ. Ἀπό τό κείμενο μποροῦν νά ἀντληθοῦν θεολογικές ἀπαντήσεις γιά τά θέματα τοῦ γάμου, τοῦ ἀνταγωνισμοῦ μεταξύ ἀνδρῶν καί γυναικῶν, τῶν αἰτημάτων τῶν σύγχρονων φεμινιστικῶν κινημάτων κ.ἄ., θέματα τά ὁποῖα σέ πάμπολλες περιπτώσεις παραμένουν ὀξύτατα, παρά τήν ἐξέλιξη τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ. Ἄς σημειωθεῖ, ὅτι τό κείμενο προέρχεται ἀπό πολύ μακρυνή ἐποχή (9ος αἰ. π.Χ.), ὅπου κυριαρχοῦσαν πολύ ὑποτιμητικές ἀντιλήψεις γιά τή γυναῖκα. Πρέπει δέ νά κατανοηθεῖ στό πλαίσιο τῆς ἐποχῆς του καί σέ σχέση μέ ὅ,τι ἐπικρατοῦσε στό περιβάλλον του καί, ὄντως, κομίζει μιά νέα, ἐντελῶς διαφορετική, ἀντίληψη περί γυναικός (θεολογία τῆς γυναικός καί τοῦ γάμου), τῆς ὁποίας οἱ ἀπαρχές βρίσκονται σέ ἀρχαιότερα κείμενα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (Γένεσις κ.ἄ.).

«Ορθοδοξία Ελληνισμός Ρωμηοσύνη» 2024-5: Η Λειτουργία των Κατηχουμένων

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος Θ΄ τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Ὀρθοδοξία Ἑλληνισμός Ρωμηοσύνη», περιόδου Β΄, ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἡ Θεία Λειτουργία χωρίζεται σέ δύο (ἤ σέ τρία μέ τό εἰσαγωγικό) μέρη. Ὡστόσο, τά κατ’ ἐξοχήν μέρη της εἶναι: α) Ἡ Λειτουργία τῶν Κατηχουμένων ἤ Λειτουργία τοῦ Λόγου καί β) Ἡ Λειτουργία τῶν Πιστῶν ἤ Λειτουργία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου. Προηγεῖται τό εἰσαγωγικό μέρος, πού τελεῖται μυστικῶς (χαμηλόφωνα), συνήθως κατά τή διάρκεια τοῦ Ὄρθρου, καί ἀφορᾶ στό δεύτερο μέρος τῆς Λειτουργίας. Τό πρῶτο μέρος ἀποκαλεῖται «Λειτουργία τῶν Κατηχουμένων», ἐπειδή μετεῖχαν σ’ αὐτό μαζί μέ τούς Πιστούς καί οἱ Κατηχούμενοι (ὅσοι ἑτοιμάζονταν νά βαπτιστοῦν, ἀλλά δέν εἶχαν ἀκόμη βαπτιστεῖ) καί «Λειτουργία τοῦ Λόγου», ἐπειδή κυρίαρχο στοιχεῖο του εἶναι τά Ἀναγνώσματα, δηλαδή τά ἀποσπάσματα ἀπό τόν Ἀπόστολο καί τό Εὐαγγέλιο.

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Ένας σοφός συμβουλεύει τους νέους (Παροιμίαι α΄, 1-20)

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΕ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Στήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ὑπάρχουν Ἀναγνώσματα στίς Ἀκολουθίες ἀπό τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν. Αὐτό περιέχει ἀποφθέγματα (σοφές ρήσεις), πού ἀποδίδονται στόν βασιλέα τοῦ Ἰσραήλ Σολομῶντα (π. 965-926 π.Χ.). Στίς περισσότερες περιπτώσεις ἔχουν τή μορφή συμβουλῶν, πού παρέχονται ἀπό μεγαλύτερο καί σοφότερο σέ νεότερο, πού ἀποκαλεῖται «υἱός» του. Ὁ πρεσβύτερος, πού συμβουλεύει στήν προκειμένη περίπτωση, εἶναι ὁ βασιλεύς Σολομών, γνωστός γιά τή μεγάλη σοφία του, ὅμως μέσῳ αὐτοῦ ὁμιλεῖ ἡ ἴδια ἡ ἐνυπόστατη Σοφία τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ὁ Ἄσαρκος τότε Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος διδάσκει καί καθοδηγεῖ τούς «υἱούς» Του σέ κάθε ἐποχή. Γι’ αὐτό τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν εἶναι διαρκῶς ἐπίκαιρο καί γι’ αὐτό ἀποσπάσματά του ὑπάρχουν στίς Ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας. Μαζί μέ τά τά βιβλία τῆς Σοφίας Σολομῶντος καί Σοφίας Σειράχ ἀπαρτίζει τή λεγόμενη Σοφιολογική γραμματεία, δηλ. τήν ὁμάδα τῶν βιβλίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού ἀναφέρεται στήν (ἐνυπόστατη) Σοφία τοῦ Θεοῦ. Τήν πρώτη ἡμέρα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς (Καθαρά Δευτέρα) ὑπάρχει Ἀνάγνωσμα στόν Ἑσπερινό ἀπό τήν ἀρχή τοῦ βιβλίου τῶν Παροιμιῶν (1, 1-20).

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Τα αποτελέσματα της νηστείας (Ζαχαρίου η΄, 19-23)

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΔ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Στίς παραμονές τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς (Παρασκευή τῆς Τυρινῆς) ὑπάρχει ἕνα Ἀνάγνωσμα στόν Ἑσπερινό, πού ἀναφέρεται στή νηστεία καί προέρχεται ἀπό τόν προφήτη Ζαχαρία. Ὁ Προφήτης ἀνήκει στούς λεγόμενους «μικρούς Προφῆτες». Ἔζησε τήν ἐποχή ἀμέσως μετά τήν ἐπιστροφή τῶν Ἰουδαίων ἀπό τή Βαβυλώνεια αἰχμαλωσία (536 π.Χ.) καί ἄρχισε νά προφητεύει τό 520 π.Χ., ἐνῶ ἦταν ἀκόμη «νεανίας». Ἀνῆκε στή φυλή τοῦ Λευί καί πιθανῶς ἦταν Ἱερεύς. Τότε οἱ Ἰουδαῖοι, ὑπό τήν ἡγεσία τοῦ Ζοροβάβελ καί τοῦ Ἀρχιερέως τῆς ἐποχῆς, πού ὀνομαζόταν Ἰησοῦς, προσπαθοῦσαν νά ἀνοικοδομήσουν τόν Ναό καί νά ἀντιμετωπίσουν τά τεράστια προβλήματα, πού προέκυψαν μετά τήν ἐπιστροφή. Στούς δύο αὐτούς σκοπούς ἀποβλέπει ὁ Προφήτης: α) προτρέπει γιά τήν ἀνοικοδόμηση τοῦ Ναοῦ καί β) ἐνισχύει γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν δυσκολιῶν, ἀναφερόμενος μεταξύ ἄλλων στό ἔνδοξο μέλλον τοῦ Ἰσραήλ, τό ὁποῖο ταυτίζεται μέ τή μεσσιανική ἐποχή. Ἡ Ἱερουσαλήμ θά γίνει κάποτε κέντρο τοῦ κόσμου. Ὁ Βασιλεύς της θά εἰσέλθει θριαμβευτικά σ’ αὐτήν, ἔνδοξος, ἀλλά ταυτόχρονα «δίκαιος καὶ σῴζων αὐτός, πραΰς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὑποζύγιον καὶ πῶλον νέον» (9,9). Θά βασανισθεῖ καί ὁ Λαός θά θρηνήσει γιά τό Πάθος Του (12,10), ὡστόσο δέν θά βασιλεύσει μόνο ἐπί τῶν Ἰουδαίων, ἀλλά ὅλα τά ἔθνη θά προστρέξουν σ’ Αὐτόν (θά γίνει ὁ Βασιλεύς ὅλων τῶν ἐθνῶν). Τότε ἡ θλίψη τῶν Ἰουδαίων θά μεταστραφεῖ σέ χαρά. Στό πλαίσιο αὐτό θά καταργηθοῦν οἱ νηστεῖες, τουλάχιστον ἐκεῖνες πού οἱ Ἰουδαῖοι εἶχαν θεσπίσει μέ ἀφορμή λυπηρά γεγονότα.

«Ορθοδοξία Ελληνισμός Ρωμηοσύνη» 2024-5: Η Ἀκολουθία τῆς Προθέσεως

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος Η΄ τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Ὀρθοδοξία Ἑλληνισμός Ρωμηοσύνη», περιόδου Β΄, ἔτους 2024-2025.

 

Εἰσαγωγικά: Ἡ Θεία Λειτουργία τῆς Ἐκκλησίας χωρίζεται σέ δύο μέρη (ἤ σέ τρία μαζί μέ τό εἰσαγωγικό, τήν Προετοιμασία της). Ὅπως κάθε μεγάλο ἔργο, ἔτσι καί ἡ Λειτουργία προαπαιτεῖ κατάλληλη προετοιμασία. Αὐτή περιλαμβάνει σύντομες Ἀκολουθίες καί πράξεις, ὅπως α) ὁ «Καιρός», β) ἡ Ἔνδυση καί γ) ἡ Νίψη. Ἡ κατ’ ἐξοχήν, ὅμως προπαρασκευαστική Ἀκολουθία εἶναι ἡ Ἀκολουθία τῆς Προθέσεως. Κάποιες φορές ἀποκαλεῖται ἐσφαλμένα καί «Ἀκολουθία τῆς Προσκομιδῆς» ἤ «Προσκομιδή». Γιά τήν ἀκρίβεια, ὅμως, Προσκομιδή εἶναι ἡ μεταφορά τῶν Τιμίων Δώρων (πρίν ἀπό τόν καθαγιασμό τους) ἀπό τόν τόπο τῆς προετοιμασίας τους στό Θυσιαστήριο (στήν Ἁγία Τράπεζα) κατά τήν Μεγάλη Εἴσοδο. Ἀφοῦ ἔχουν προηγηθεῖ οἱ σύντομες Ἀκολουθίες ἤ πράξεις τοῦ «Καιροῦ», τῆς Ἔνδυσης τοῦ Λειτουργοῦ μέ τά ἱερά ἄμφια τῆς Λειτουργίας καί ἡ Νίψη τῶν χειρῶν, καί ἀφοῦ ἔχουν προσφερθεῖ τά ὑλικά στοιχεῖα τοῦ Μυστηρίου (πρόσφορο καί νάμα οἴνου), ὁ Λειτουργός ἐπιλέγει ἀπό τά πρόσφορα τῶν πιστῶν τά δύο καλύτερα. Ἡ Λειτουργία τελεῖται γιά τήν ἀκρίβεια μέ δύο πρόσφορα. Σέ περίπτωση ἀνάγκης τελεῖται μέ ἕνα (ὅταν δέν ὑπάρχει δεύτερο ἤ ὅταν αὐτό δέν εἶναι κατάλληλο) ἤ, κατά τήν κρίση τοῦ Λειτουργοῦ, μέ περισσότερα (μέχρι πέντε). Ἔπειτα ἔρχεται στόν τόπο, πού τελεῖται ἡ Ἀκολουθία τῆς Προθέσεως καί ὀνομάζεται, ἐπίσης, «Πρόθεση» (εἶναι συνήθως κόγχη στό Ἱερό Βῆμα ἀριστερά τῆς Ἁγίας Τραπέζης). Σύμφωνα μέ μεταγενέστερους συμβολισμούς, συμβολίζει τό Σπήλαιο τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ: ἄν ὁλόκληρη ἡ Λειτουργία ἀναπαριστᾶ τή ζωή τοῦ Χριστοῦ, τότε ἡ ἀρχή της συνδέεται μέ τή Γέννηση τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖ ὑπάρχουν τά ἱερά Σκεύη τῆς Λειτουργίας, πού εἶναι: α) τό ἅγιο Δισκάριο, εἰδικός Δίσκος μέ πόδι, γιά ἀποκλειστική χρήση στή Θεία Λειτουργία, β) τό ἅγιο Ποτήριο, ἐπίσης εἰδικό Ποτήριο γιά τή Θεία Λειτουργία, γ) ἡ ἁγία Λόγχη, σύμβολο τῆς Λόγχης, μέ τήν ὁποία τρυπήθηκε ἡ πλευρά τοῦ Κυρίου στόν Σταυρό, δ) ἡ ἁγία Λαβίδα, μέ τήν ὁποία μεταδίδεται ἡ Θ. Εὐχαριστία στούς πιστούς, δ) ὁ Σπόγγος, σύμβολο τοῦ Σπόγγου, μέ τόν ὁποῖο ὁ Κύριος ἐποτίσθη «χολή καί ὄξος» πάνω στόν Σταυρό καί ε) τά Καλύμματα τῶν ἱερῶν Σκευῶν.

Οι Εορτές της Εκκλησίας στη δίνη της σύγχρονης εκκοσμίκευσης

 

ΟΙ ΕΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗΣ 

Ἡ Ἐκκλησία καί οἱ ἑορτές της 

Οἱ ἑορτές εἶναι κάτι ἀπαραίτητο στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου. «Βίος ἀνεόρταστος μακρά ὁδός ἀπανδόκευτος», εἶχε πεῖ στήν ἀρχαιότητα ὁ Δημόκριτος, δηλαδή «ζωή χωρίς ἑορτή εἶναι μακρύς δρόμος χωρίς πανδοχεῖο», χωρίς σταθμό γιά ξεκούραση! Ὅλες οἱ θρησκεῖες ἔχουν τίς ἑορτές τους. Ἀλλά καί οἱ λεγόμενοι «κοσμικοί» ἄνθρωποι (ὅσοι δέν πιστεύουν σέ κάτι ἤ, τουλάχιστον, ὅσοι δέν πιστεύουν ἀρκετά) ἔχουν τίς ἑορτές τους. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τήν Ἐκκλησία μας. Ἔχει κι αὐτή τίς δικές της ἑορτές, κατανεμημένες κατάλληλα στή διάρκεια τοῦ ἔτους. Τό ζητούμενο, ὅμως, εἶναι, τί ἑορτάζουμε, γιατί τό ἑορτάζουμε καί πῶς τό ἑορτάζουμε. Γιά τούς πολλούς, γιά τούς ἀνθρώπους τοῦ κόσμου τούτου, οἱ ἑορτές εἶναι εὐκαιρίες διασκέδασης καί ἀπόδρασης ἀπό τήν καθημερινότητα. Οἱ διάφορες θρησκεῖες ἑορτάζουν γιά τούς δικούς τους λόγους. Κάποιοι ἑορτάζουν χωρίς λόγο καί νόημα, δηλαδή ἑορτάζουν χωρίς νά ὑπάρχει αἰτία, ὅπως συμβαίνει στίς νεοφανεῖς «ἑορτές» τοῦ σκόρδου, τῆς ντομάτας, τῆς μελιτζάνας καί διάφορων ἄλλων φρούτων καί λαχανικῶν, «ἑορτές» πού προωθοῦνται δυναμικά μέ τήν πρόφαση τῆς προβολῆς καί τῆς διάθεσης τῶν ἀγροτικῶν προϊόντων!

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 104, Οκτ. - Δεκ. 2024

 

ΤΕΥΧΟΣ 104       ΤΡΙΠΟΛΙΣ      ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2024 

Ὁ νέος Μητροπολίτης Μαντινείας καί Κυνουρίας κ.κ. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ 

Κορυφαῖο γεγονός γιά τήν τοπική μας Ἐκκλησία κατά τό προηγούμενο διάστημα ἦταν ἡ ἐκλογή καί ἡ Ἐνθρόνιση στήν Τρίπολη τοῦ νέου Μητροπολίτου Μαντινείας καί Κυνουρίας κ.κ. Ἐπιφανίου. Ἡ Μητρόπολή μας ἀπέκτησε πλέον τόν Ποιμενάρχη της καί ἡ τοπική μας Ἐκκλησία τήν Κεφαλή της! Ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, μετά τήν κοίμηση τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ἀλεξάνδρου στίς 19/12/2023, ἡ Ἱ. Μητρόπολη Μαντινείας καί Κυνουρίας τελοῦσε «ἐν χηρείᾳ». Τοποτηρητής ὁρίστηκε ἀπό τήν Ἱ. Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὁ πολυσέβαστος ὅμορος Μητροπολίτης Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ. Εὐστάθιος, ὁ ὁποῖος χειρίστηκε μέ σοφία καί σύνεση τά τρέχοντα θέματα κατά τό μακρό διάστημα τῆς χηρείας. Ὡστόσο, ὅλοι ἀναμέναμε τήν ἐκλογή τοῦ Κανονικοῦ, τοῦ «δικοῦ μας» Ποιμενάρχη.

Ἔτσι, ἡ Ἱ. Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, στήν τακτική Συνεδρία της στίς 4/10/2024, ἐκπλήρωσε τόν πόθο τοῦ Κλήρου καί τοῦ Λαοῦ τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, ἐκλέγοντας στή θέση αὐτή Κληρικό γνωστό στήν περιοχή, σεμνό, εὐλαβή καί πανθομολουμένως ΑΞΙΟ τῆς ὑψηλῆς ἀποστολῆς του. Διαβάζουμε τά σχετικά μέ τή διαδικασία τῆς ἐκλογῆς στά παρακάτω ἀποσπάσματα ἀπό τό Δελτίο Τύπου τῆς Ἱ. Συνόδου τῆς 4ης/10/2024:

«Συνῆλθε σήμερα Παρασκευή, 4 Ὀκτωβρίου 2024, στήν τρίτη Τακτική Συνεδρία της, ἡ Ἱ. Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου (...).