Ο Πάνας και η Άλωση της Τριπολιτσάς

 

Ο ΠΑΝΑΣ ΚΑΙ Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑΣ 

Μέ μεγάλη ἔκπληξη καί θλίψη παρακολουθήσαμε στήν παράσταση μέ τίτλο «Ἀνάσσα Ἐλευθερίας», πού πραγματοποιήθηκε ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ Δήμου Τρίπολης στίς 27/9/2025 στήν πλατεία Ἄρεως καί στό πλαίσιο τῶν ἑορτασμῶν γιά την Ἅλωση τῆς Τριπολιτσᾶς, νά προβάλλεται ὡς ἐμψυχωτής τῶν ἡρωϊκῶν ἀγωνιστῶν τοῦ 1821 ὁ ἀρχαῖος ρυπαρός «θεός» Πάνας τῆς ἑλληνικῆς μυθολογίας.

Το Halloween, η «Ημέρα των Νεκρών» και ο Αποκρυφισμός

 

ΤΕΥΧΟΣ 132        ΤΡΙΠΟΛΗ        ΙΟΥΛΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2025 

ΤΟ HALLOWEEN,
Η «ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ» ΚΑΙ Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ 

Οἱ ρίζες τῶν ἐκδηλώσεων τοῦ Χάλογουϊν 

Τό Χάλογουϊν (ἀγγλ. Halloween) εἶναι μία νεόκοπη ἑορτή, πού σέ διάφορες ἀγγλοσαξονικές χῶρες θεωρεῖται ἰσάξια μέ τά Χριστούγεννα! Δέν εἶναι τυχαῖο, πού προηγεῖται τό ὄψιμο φθινόπωρο καί ἐπιτρέπει στά ἐμπορικά καταστήματα κερδοσκοπία ἰδίως γιά «ἀθῶες» παιδικές ἐκδηλώσεις καί συνευωχίες (party). Προετοιμάζεται ὅλο τόν μήνα Ὀκτώβριο καί κορυφώνεται τή νύχτα τῆς 31ης Ὀκτωβρίου, ὡς παραμονή τῆς Ἡμέρας τῶν Ἁγίων Πάντων, ἡ ὁποία γιά τόν προτεσταντικό κόσμο εἶναι ἡ 1η Νοεμβρίου. Κατ’ αὐτούς, ἡ Ἡμέρα τῶν Ἁγίων Πάντων δέν τιμᾶ μόνο τούς Ἁγίους ἀλλά καί τίς ψυχές τῶν νεκρῶν προγόνων.

Κακῶς ἡ ἑορτή αὐτή συγχέεται μέ τίς Ἑλληνικές παραδοσιακές Ἀπόκριες, διότι ἔχει περισσότερο καί σαφέστερα μυστικιστικό καί ἀποκρυφιστικό χαρακτήρα καί τελετουργικό νεοειδωλολατρικῆς ἐκτόνωσης. Οἱ θρησκειολόγοι γνωρίζουν, πώς τό Halloween ἀποτελεῖ ἐξέλιξη τῆς ἀρχαίας κέλτικης ἑορτῆς Samhaim (Σαμουΐν). Οἱ ἀρχαιολόγοι ἀνακάλυψαν στά ἕλη τῆς Ἰρλανδίας ἀνθρώπινα σώματα, πού ἦταν σχεδόν τέλεια διατηρημένα καί μουμιοποιημένα, καλυμμένα ἐξ’ ὁλοκλήρου μέ μαύρη τύρφη, πού κρατοῦσε τό σῶμα καί τό πρόσωπο ἀναλλοίωτα γιά αἰῶνες μαζί μέ τά μαλλιά. Πρόκειται γιά τά ἀνθρώπινα ἀπομεινάρια μιᾶς τελετουργικῆς θυσίας βασιλιάδων καί εὐγενῶν, πού θυσιάζονταν γιά νά ἐξευμενιστεῖ ὁ χρόνος, ὅταν ἔφερνε ἐπιδημίες, ἀτυχίες καί σιτοδεῖες. Θεωροῦσαν πώς ὅσοι θυσιάζονταν, μποροῦσαν νά παραμένουν «ζωντανοί νεκροί» μεταξύ τῶν συγγενῶν τους, καθώς, ὅπως πίστευαν, κατά τήν διάρκεια τοῦ Σαμουΐν ἄνοιγαν οἱ πύλες, πού κρατοῦσαν τόν κόσμο τῶν νεκρῶν, καί οἱ ἀγαπημένοι ἄνθρωποι, πού εἶχαν πεθάνει, ἐπανέρχονταν. Γι’ αὐτό καί οἱ συμμετέχοντες στήν ἑορτή ἄφηναν φαγητό ἔξω ἀπό τό κατώφλι τοῦ σπιτιοῦ τους, ὥστε νά ταΐσουν τά περιπλανώμενα πνεύματα, προσπαθώντας συχνά νά τά προσκαλέσουν ἐντός τῆς οἰκίας! Ἄλλοι τά λυπόντουσαν καί ἄφηναν τίς πόρτες ὀρθάνοιχτες, ἔχοντας προετοιμάσει εἰδικό χῶρο γιά νά ξεκουραστοῦν. Σύμφωνα μέ ἕνα ἰρλανδικό θρύλο, μερικά πνεύματα δέν ἦταν τόσο εἰρηνικά, ἀλλά ἐκείνη τήν ἡμέρα ἐμφανιζόταν ἕνα πλάσμα μέ ὄνομα Aileen, τό ὁποῖο ἔκαιγε τήν πόλη Tara σέ κάθε Σαμουΐν, γι’ αὐτό καί ἀρκετοί φοβόντουσαν αὐτό τό ἔθιμο καί τό περνοῦσαν μέ τίς πόρτες ἑρμητικά κλειστές. Κατά τή διάρκεια ἑνός Σαμουΐν, καλοῦσαν πνεύματα νεκρῶν γιά νά πληροφορηθοῦν τό μέλλον τους, ἐνῶ ἡ πυρά ἔπαιζε σημαντικό ρόλο στόν ἑορτασμό τοῦ ἀρχαίου παγανιστικοῦ Χάλογουϊν. Οἱ κάτοικοι τῶν κελτικῶν νησιῶν καί περιφερειῶν ἄναβαν φωτιές ἔξω ἀπό τίς οἰκίες τους, ὅμως μερικές λεπτομέρειες τοῦ τελετουργικοῦ αὐτοῦ εἶναι ἐπικίνδυνες καί τρομακτικές: οἱ ἄρρενες τελεστές πήγαιναν ἀπό πόρτα σέ πόρτα καί ζητοῦσαν τή φωτιά, πού θά ἔκαιγε τίς μάγισσες, καθήμενοι ὅσο πιό κοντά μποροῦσαν χωρίς νά καοῦν, ἀλλά ἀφήνοντας τήν αἰθάλη τοῦ καπνοῦ νά τούς ἀγγίξει, γιά νά ἀποκτήσουν προστατευτικό μανδύα ἀπό τά μάγια. Στήν Οὐαλία τά ἀγόρια πηδοῦσαν πάνω ἀπό τή φωτιά, ἐπειδή φαντάζονταν πώς ἕνα μαγικό πλάσμα ὀνόματι «μαῦρος χοῖρος» θά αἰχμαλώτιζε τόν πιό ἀργό καί θά τόν σκότωνε!

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 107, Ιούν. - Σεπτ. 2025

 

ΤΕΥΧΟΣ 107      ΤΡΙΠΟΛΙΣ      ΙΟΥΝΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2025

Ὁ νέος Ἐφημέριος καί Προϊστάμενος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ
Ἀρχιμ. Στέφανος Καππές

 Τό Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025 ἦταν μέρα ἱστορική γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως, γιά τήν Ἐνορία μας, ἀλλά καί γιά τή Μητρόπολή μας, ἀφοῦ μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα τελέσθηκε ἡ εἰς Πρεσβύτερον Χειροτονία τοῦ Ἀρχιδιακόνου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως π. Στεφάνου Καππέ ἀπό τόν Σεβ. Ποιμενάρχη μας, Μητροπολίτη Μαντινείας καί Κυνουρίας κ. Ἐπιφάνιο, πλαισιούμενο ἀπό πλειάδα Ἀρχιερέων καί ἄλλων Κληρικῶν. Ὁ νέος Πρεσβύτερος προχειρίσθηκε σέ Ἀρχιμανδρίτη καί ἀνέλαβε τά καθήκοντα τοῦ Ἐφημερίου καί Προϊσταμένου τοῦ Μητροπολιτικοῦ μας Ναοῦ καί τοῦ Πρωτοσυγκέλλου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας.

Στή θέση τοῦ Ἐφημερίου τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ διεδέχθη τόν συνταξιοδοτηθέντα Ἐφημέριο Ἀρχιμανδρίτη Βενέδικτο Καρύδη (σχετικό ἀφιέρωμα στό πρόσωπό του θά παραθέσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος τοῦ ἐντύπου μας), στή θέση τοῦ Προϊσταμένου τοῦ Ναοῦ διεδέχθη τόν Πρωτοπρεσβύτερο καί Ἐφημέριο τοῦ Ναοῦ π. Ἰωάννη Σουρλίγγα καί στή θέση τοῦ Πρωτοσυγκέλλου διεδέχθη τόν Βοηθό Ἐπίσκοπο τῆς Μητροπόλεως Τεγέας κ. Θεόκλητο.

Στήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου στόν Μητροπολιτικό Ναό τό ὡς ἄνω Σάββατο 27/9/2025 χοροστάτησε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, στό δέ Ἀρχιερατικό Συλλείτουργο, πού ἀκολούθησε, προέστη ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Ἐπιφάνιος, συλλειτουργούντων τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, Λευκάδος καί Ἰθάκης κ. Θεοφίλου, Ἰλίου, Ἀχαρνῶν καί Πετρουπόλεως κ. Ἀθηναγόρου, Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καί Ὠρωποῦ κ. Κυρίλλου, Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρου καί τῶν Θεοφ. Ἐπισκόπων Κεράμων κ. Βαρθολομαίου καί Τεγέας κ. Θεοκλήτου. Συμπροσευχόμενος ἐκ τοῦ Βήματος παρέστη ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Σιγκαπούρης κ. Κωνσταντῖνος.

Εὐχόμενοι στόν νέο Ἐφημέριο καί Προϊστάμενο τοῦ Μητροπολιτικοῦ μας Ναοῦ νά εἶναι πάντα ΑΞΙΟΣ Λειτουργός τοῦ Κυρίου καί ἡ διακονία του στά νέα καθήκοντα νά εἶναι εὐλογημένη πλουσίως παρά Κυρίου καί καρποφόρος, παραθέτουμε τόν Χειροτονητήριο Λόγο στήν εἰς Πρεσβύτερον Χειροτονία του.

Η Ανάσταση του Κυρίου και οι αμφισβητήσεις της

 

ΤΕΥΧΟΣ 131             ΤΡΙΠΟΛΗ            ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2025 

Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑ ΚΑΙΡΟΥΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ 

Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, ὡς «σημεῖον ἀντιλεγόμενον» 

Ὅπως γνωρίζουμε, ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Θεοδόχος, στήν Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου, δήλωσε προφητικά στήν Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ὅτι τό θεῖο Βρέφος, πού κρατοῦσε στά χέρια του, θά εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον» (Λουκ. 2,34), δηλαδή θέμα γιά τό ὁποῖο συνεχῶς θά ἐρίζουν καί θά ἀντιλέγουν οἱ ἄνθρωποι. Πράγματι, αὐτό συμβαίνει ἀπό τότε μέχρι σήμερα καί θά συμβαίνει μέχρι τό τέλος τοῦ κόσμου. Ἀκόμη καί ὅταν ὁ Ἰησοῦς ζοῦσε ἀνάμεσά μας, ἄλλοι τόν δέχονταν καί πίστευαν στό κήρυγμά Του καί ἄλλοι τόν ἀμφισβητοῦσαν καί τόν ἀπέρριπταν.

Ὁλόκληρο τό ἔργο καί τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον»! Πολύ περισσότερο, ὅμως, εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον» ἡ κορυφαία πράξη τοῦ ἔργου Του, ἡ Ἀνάσταση. Αὐτό εἶναι φυσικό καί εὐνόητο: Ὅποιος δέχεται τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὑποχρεωμένος νά τόν ἀποδεχθεῖ ὅπως ἀκριβῶς εἶναι, δηλαδή ὡς Θεό, καί, ἑπομένως, νά πιστέψει σ’ Αὐτόν. Ὅποιος δέν θέλει νά πιστέψει τόν Χριστό ὅπως ἀκριβῶς εἶναι, ἐπινοεῖ τρόπους νά ἀμφισβητήσει πρῶτα ἀπ’ ὅλα τήν Ἀνάστασή Του. Γιατί, ἄν ὁ Χριστός δέν ἀναστήθηκε πραγματικά, τότε δέν εἶναι Θεός, ἀλλά ἕνας κοινός ἄνθρωπος. Ἐνδεχομένως, μπορεῖ νά ἦταν σοφός, ἤ μεγάλος, ἤ ἅγιος, ἀλλά τίποτε παραπάνω ἀπό κοινός ἄνθρωπος. Ἕνα τέτοιο πρόσωπο οὔτε σώζει, οὔτε λυτρώνει, οὔτε λατρεύεται. Ἡ λατρεία του εἶναι μιά ἀκόμη μορφή εἰδωλολατρίας καί ἡ σχέση μας μαζί του εἶναι ὅμοια μέ τή σχέση τῶν ὀπαδῶν μιᾶς φιλοσοφίας ἤ μιᾶς ἰδεολογίας μέ τόν ἐπινοητή της.

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 106, Απρ. - Ιούν. 2025

 

ΤΕΥΧΟΣ 106         ΤΡΙΠΟΛΙΣ        ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2025 

ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ

ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ 2025

 Πρός

Τόν Ἱερόν Κλῆρον, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ Λαόν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας. 

«Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»

Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Μαζί μέ τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό, ὅλοι μας ἀπόψε, ψάλλουμε, μετέχοντες ἐμπειρικά στό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ μας, «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια».

Ὅλος ὁ κόσμος, ὁ ὁρατός καί ὁ ἀόρατος, ἀπόψε χαίρει καί ἀγάλλεται, μέ τήν πλημμυρίδα τοῦ «ἀνέσπερου φωτός».

Εἶναι τό φῶς τοῦ Φωτοδόχου καί Ζωοπαρόχου Τάφου, τό Ἱερό φῶς, τό φῶς τοῦ Παναγίου Τάφου. «Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός».

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 105, Ιαν. - Μαρτ. 2025

 

ΤΕΥΧΟΣ 105         ΤΡΙΠΟΛΙΣ        ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2025 

ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ
Ἐλέῳ Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης
καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης

 Τῷ Ὁσιολογιωτάτῳ Ἀρχιμανδρίτῃ κυρίῳ Βενεδίκτῳ Καρύδῃ, Ἐφημερίῳ τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως, τέκνῳ τῆς ἡμῶν Μετριότητος ἐν Κυρίῳ ἀγαπητῷ, χάριν καί εἰρήνην παρά Θεοῦ.

Μετά χαρᾶς ἐλάβομεν ἐν καιρῷ καί διεξήλθομεν τόν προφρόνως ἀποσταλέντα ἡμῖν Τόμον τοῦ Ἱεροῦ ὑμῶν Ναοῦ, περιέχοντα τά 100 τεύχη κυκλοφορήσεως τοῦ ἐκδιδομένου αὐτόθι ἐντύπου «Βασίλειος ὁ Μέγας» ἀπό τοῦ ἔτους 1999 ἕως καί τοῦ 2023, ἀποθησαυρίσαντες δέ τοῦτον εἰς τήν Πατριαρχικήν Βιβλιοθήκην πρός ἐμπλουτισμόν αὐτῆς καί ὠφέλειαν τῶν ἀναγνωστῶν, προαγόμεθα ὅπως ἐκφράσωμεν ὑμῖν ὁλοθύμους εὐχαριστίας διά τήν εὐγενῆ χειρονομίαν τῆς ἀποστολῆς αὐτοῦ.

Κάθε βιβλίον καλεῖ τόν ἀναγνώστην νά εἰσέλθῃ εἰς ἕνα θαυμαστόν κόσμον, νά ἀνακαλύψῃ νέας ἰδέας καί νά διαλεχθῇ μέ αὐτάς. Τά βιβλία εἶναι πάντοτε πρόσκλησις πρός συνάντησιν καί συμπνευματισμόν.

Σύγχρονες μορφές Εικονομαχίας

 

ΤΕΥΧΟΣ 130         ΤΡΙΠΟΛΗ         ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2025 

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ 

Ἀπό τήν ἀρχαία στή σύγχρονη Εἰκονομαχία 

Κάθε χρόνο τήν πρώτη Κυριακή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἑορτάζουμε τή νίκη τῆς Ἐκκλησίας ἐναντίον ὅλων γενικά τῶν αἱρέσεων. Εἶναι ἡ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας (τῆς ὀρθῆς πίστης), ἐναντίον κάθε μορφῆς θρησκευτικῆς πλάνης. Γι’ αὐτό ἡ Κυριακή αὐτή ὀνομάζεται «Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας». Ὅπως εἶναι γνωστό, ὁ ἑορτασμός της καθιερώθηκε, μέ ἀφορμή συγκεκριμένα ἱστορικά γεγονότα: τή λήξη τῆς Εἰκονομαχίας καί τήν πανηγυρική διακήρυξη τῆς τιμῆς τῶν ἁγίων Εἰκόνων τό 843 μ.Χ. Τότε ἔκλεισε ὁριστικά μιά σκοτεινή περίοδος γιά τήν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία διήρκεσε περισσότερο ἀπό ἕναν αἰῶνα (ἀπό τό 730 ὡς τό 843 μ.Χ., μέ μιά μικρή διακοπή στό ἐνδιάμεσο) καί ἀνέδειξε πλῆθος Ὁμολογητῶν τῆς πίστεως καί Μαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας.

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Προτυπώσεις της Αναστάσεως στην Παλαιά Διαθήκη

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΘ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ κορυφαία ἑορτή τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ κορυφαία πράξη τοῦ ἀπολυτρωτικοῦ ἔργου τοῦ Κυρίου. Ὡς γεγονός, δέν ἀφορᾶ μόνο στό πρόσωπο τοῦ Κυρίου, ἀλλά ἔχει τεράστιες ἀνθρωπολογικές καί κοσμολογικές προεκτάσεις: ἑορτάζουμε τήν Ἀνάσταση, γιά τήν ὀφέλεια, πού πηγάζει ἀπό αὐτήν. Ὄντως, ὁ Χριστός ἀναστήθηκε ὡς «ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων» (Α' Κορ. 15,20), δηλ. ὡς πρῶτος, γιά νά ἀκολουθήσουμε κι ἐμεῖς στήν ἀνάσταση (ἤ συμπαρασύροντας καί ἐμᾶς στήν ἀνάσταση). Ἔτσι, ὅσοι ἀκολουθοῦν τόν Χριστό, μετέχουν ἤδη στήν «πρώτη ἀνάσταση», τήν πνευματική, τήν ἕνωση καί κοινωνία μέ τόν Θεό, ἀναμένοντας τήν «δευτέρα ἀνάσταση», τήν ἀνάσταση τοῦ σώματος στή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου. Τότε, μέ τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, ὁλοκληρώνεται τό ἔργο τῆς Ἀναστάσεως. Οἱ δύο ἀναστάσεις συνδέονται στενά μεταξύ τους: ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Καί οἱ δύο, ὡς κορυφαῖα γεγονότα τῆς ἱστορίας, προφητεύονται, προτυπώνονται καί προεικονίζονται στήν Παλαιά Διαθήκη. Χαρακτηριστική προτύπωση τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου εἶναι «τό σημεῖον Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου» (Ματθ. 12,39) καί χαρακτηριστική προφητεία γιά τήν ἔσχατη καί προσδοκόμενη ἀνάσταση τῶν νεκρῶν εἶναι ἡ προφητεία τοῦ Ἰεζεκιήλ γιά τά ξηρά ὀστᾶ (Ἰεζ. 37, 1-14).

«Αγ. Γραφή, Εκκλησία, Παράδοση» 2024-5: Ο Δίκαιος και το φρόνημα του κόσμου (Γ΄ Ανάγνωσμα 13ης Νοεμβρίου)

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΗ' τοῦ Προγράμματος Μελέτης καί Ἑρμηνείας τῆς Ἁγίας Γραφῆς «Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία καί Παράδοση», περιόδου Β', ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἕνα Ἀνάγνωσμα, πού ὑπάρχει συχνά σέ Ἀκολουθίες πρός τιμήν Ἱεραρχῶν ἤ καί ἄλλων Ἁγίων, ἀναφέρεται στήν πορεία τοῦ Δικαίου (εἰδικότερα, τοῦ Ἁγίου ἤ γενικά τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ) μέσα στόν κόσμο. Γιά παράδειγμα, εἶναι τό τρίτο Ἀνάγνωσμα στόν Ἑσπερινό τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου. Ἀποτελεῖ «ἐκλογή», δηλ. συλλογή τμημάτων (χωρίων), κυρίως ἀπό τή Σοφία Σολομῶντος, ἀλλά καί ἀπό τή Σοφία Σειράχ καί ἀπό τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν, δηλ. ἀπό τή λεγόμενη «Σοφιολογική γραμματεία» τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἀπαντᾶ σέ πολλά ἐρωτήματα σχετικά μέ τή θέση τοῦ Δικαίου (τοῦ αὐθεντικοῦ Χριστιανοῦ, κατά τά σημερινά δεδομένα), μέσα στόν κόσμο καί γιά τήν ἀντιμετώπιση τοῦ Δικαίου (Χριστιανοῦ) ἐκ μέρους τοῦ «κόσμου», τοῦ ἑκάστοτε κοινωνικοῦ περιβάλλοντος. Εἰδικότερα ἀναφέρεται στή σύγκρουση τοῦ Δικαίου μέ τό λεγόμενο «κοσμικό φρόνημα», ὅπως αὐτό ἐκφράζεται ἀπό «πονηρούς» ἀνθρώπους. Ἡ σύγκρουση αὐτή εἶναι ἀναπόφευκτη: ὅπου ἀπουσιάζει, ὑποκρύπτεται συμβιβασμός μέ τόν «κόσμο» καί ἀπώλεια τῆς γνησιότητος τοῦ «κατά Χριστόν ζεῖν». Εἶναι χαρακτηριστικό, ὅτι τό περιεχόμενο τοῦ Ἀναγνώσματος τελεῖ σέ ἀπόλυτη συμφωνία μέ τή διδασκαλία τῆς Καινῆς Διαθήκης καί μέ τούς λόγους τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου. Ὡστόσο, τό Ἀνάγνωσμα ἀρχίζει καί τελειώνει μέ αἰσιόδοξα μηνύματα: μέ τή νίκη, ἤ μᾶλλον μέ τόν θρίαμβο, τοῦ Δικαίου ἔναντι τοῦ «κόσμου» καί τοῦ φρονήματός του καί μέ τήν ἐπίτευξη τῆς ἐν Θεῷ ἀθανασίας. «Δίκαιος» μέ τά σημερινά δεδομένα εἶναι ὁ Ἅγιος, ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ, ὁ αὐθεντικός Χριστιανός.

«Ορθοδοξία Ελληνισμός Ρωμηοσύνη» 2024-5: Η «Λειτουργία των Πιστών» - Μέρος Β΄

 

Διάγραμμα – Περίληψη Θέματος ΙΑ΄ τοῦ Προγράμματος Ὀρθόδοξης Κατήχησης «Ὀρθοδοξία Ἑλληνισμός Ρωμηοσύνη», περιόδου Β΄, ἔτους 2024-2025. 

Εἰσαγωγικά: Ἡ «Λειτουργία τῶν Πιστῶν» ἤ Λειτουργία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου εἶναι τό δεύτερο καί σημαντικότερο μέρος τῆς Λειτουργίας τῆς Ἐκκλησίας μας. Προηγεῖται ἡ «Λειτουργία τῶν Κατηχουμένων», καθώς καί ἕνα προπαρασκευαστικό τμῆμα γι’ αὐτό ἀκριβῶς τό δεύτερο μέρος. Ἡ «Λειτουργία τῶν Πιστῶν» διακρίνεται, ἐπίσης, σέ ἐπιμέρους τμήματα, ὅπως α) Οἱ Εὐχές τῶν Πιστῶν, β) Ὁ Χερουβικός Ὕμνος, γ) Ἡ Μεγάλη Εἴσοδος, δ) Τά Πληρωτικά, ε) Ὁ Ἀσπασμός καί ἡ Ὁμολογία (τό Σύμβολο τῆς Πίστεως) καί ζ) Ἡ ἁγία Ἀναφορά, πού εἶναι τό ἐπίκεντρο (ἡ «καρδία») τῆς Θείας Λειτουργίας. Μέρη τῆς Ἀναφορᾶς εἶναι: i) τό Προοίμιο ἤ ὁ Διάλογος, ii) ἡ Εὐχαριστία ἤ ὁ Πρόλογος, iii) ὁ Ἐπινίκιος Ὕμνος, iv) οἱ Λόγοι Συστάσεως («Λάβετε, φάγετε» κ.λπ.), v) ἡ Ἀνάμνηση, vi) ἡ Ἐπίκληση καί vii) τά Δίπτυχα. Ὡστόσο, ἡ Λειτουργία δέν ὁλοκληρώνεται μέ τήν Ἀναφορά. Ἀκολουθοῦν καί ἄλλα μέρη της, τά ὁποῖα εἶναι τά ἑξῆς:

Ἡ Κυριακή Προσευχή: Ἀφοῦ ὁλοκληρωθεῖ ἡ ἁγία Ἀναφορά, ἀκολουθοῦν σύντομες δεήσεις γιά τήν ὑποδοχή ἤ ἀποδοχή τῶν Τιμίων Δώρων, πού μόλις καθαγιάστηκαν, στό ὑπερουράνιο Θυσιαστήριο. Οἱ Δεήσεις καταλήγουν σέ «παράθεση» (ἐναπόθεση ὅλης τῆς ζωῆς μας στόν Χριστό), ὅπως συμβαίνει καί σέ ἄλλες περιπτώσεις, καί σέ σχετική Εὐχή. Ἀκολουθεῖ ἡ Κυριακή Προσευχή (τό «Πάτερ ἡμῶν»), πού ἀποτελεῖ διακήρυξη τῆς ἐν Χριστῷ κατά Χάριν υἱοθεσίας μας. Ἡ ἐν Χριστῷ υἱοθεσία δέν εἶναι ἰδιότητα κάθε ἀνθρώπου, ἀλλά εἰδικό προνόμιο («ἐξουσία»!), πού λαμβάνουμε στό Βάπτισμα. Εἰδικότερα, λαμβάνουμε τίς ἀπαρχές (τά σπέρματα ἤ τήν δυνατότητα) τῆς θείας υἱοθεσίας, τά ὁποῖα ὀφείλουμε νά ἐνεργοποιήσουμε καί νά ἀξιοποιήσουμε. Ἡ Κυριακή Προσευχή εἶναι θεοδίδακτη καί περιλαμβάνει ὅλα τά στοιχεῖα κάθε αὐθεντικῆς προσευχῆς.