Καταστατικόν Λειτουργίας «Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών» (1975)

ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

«ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ»

ΝΑΪΡΟΜΠΙ ΚΕΝΥΑ 1975

Ι. Βάσις

Τὸ Παγκόσμιον Συμβούλιον τῶν Ἐκκλησιῶν εἶναι κοινωνία τῶν Ἐκκλησιῶν, αἵτινες ὁμολογοῦσι τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν ὡς Θεὸν καὶ Σωτῆρα κατὰ τὰς Γραφάς, καὶ κατ’ ἀκολουθίαν ἐπιζητοῦσιν ἐκπληρῶσαι ἀπὸ κοινοῦ τὴν κοινὴν αὐτῶν κλῆσιν πρὸς δόξαν τοῦ ἑνὸς Θεοῦ, Πατρός, Υἱοῦ καὶ Ἁγίου Πνεύματος.

ΙΙ. Μέλη

Αἱ Ἐκκλησίαι ἐκεῖναι θὰ ἐκλέγωνται ὡς μέλη τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν, αἵτινες δηλοῦσιν ὅτι δέχονται τὴν βάσιν, ἐφ’ ἧς στηρίζεται τὸ Συμβούλιον, καὶ ἱκανοποιοῦσι τοιαῦτα κριτήρια, ὁποῖα διαγράφουσιν ἡ Συνέλευσις καὶ ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπή. Ἡ ἐκλογὴ τῶν μελῶν θὰ γίνηται διὰ ψηφοφορίας τῶν δύο τρίτων τῶν μελῶν Ἐκκλησιῶν, τῶν ἀντιπροσωπευομένων ἐν τῇ Συνελεύσει, ἑκάστης Ἐκ­κλησίας - μέλους ἐχούσης μίαν ψῆφον. Οἱαδήτις αἴτησις πρὸς ἀπόκτησιν τοῦ δικαιώματος τούτου μεταξὺ τῶν συγκροτήσεων τῶν Συνελεύσεων, δύναται νὰ ἐξετασθῇ ὑπὸ τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς· ἐὰν ἡ αἴτησις ὑποστηρίζηται ὑπὸ τῆς πλειοψηφίας τῶν δύο τρίτων τῶν παρόντων μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς, ἡ πρᾶξις αὕτη δέον νὰ ἀνακοινωθῇ πρὸς τὰς Ἐκκλη­σίας - μέλη τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν, καὶ ἐὰν δὲν προβληθῇ ἔνστασις τοῦ ἑνὸς τρίτου καὶ πλέον τῶν μελῶν Ἐκκλησιῶν ἐντὸς ἑξαμήνου, ὁ αἰτῶν θὰ ἀνακηρύσσηται ἐκλεγείς.

ΙΙΙ. Ἔργα καὶ Σκοποὶ

Τὸ Παγκόσμιον Συμβούλιον τῶν Ἐκκλησιῶν συνεστήθη πρὸς ἐκτέλεσιν τῶν κάτωθι ἔργων καὶ σκοπῶν:

1) Νὰ καλῇ τὰς Ἐκκλησίας διὰ τὸν σκοπὸν τῆς ὁρατῆς ἑνότητος ἐν μιᾷ πίστει καὶ μιᾷ εὐχαριστιακῇ κοινωνίᾳ, ἐκφραζομένης ἐν τῇ λα­τρείᾳ καὶ τῇ κοινῇ ἐν Χριστῷ ζωῇ καὶ διὰ τὴν πρόοδον -αὐτῶν- πρὸς τὴν ἑνότητα ταύτην, ἵνα ὁ κόσμος πιστεύσῃ.

2) Νὰ διευκολύνῃ τὴν κοινὴν μαρτυρίαν τῶν Ἐκκλησιῶν εἰς ἕνα ἕκαστον τόπον καὶ εἰς ἅπαντας τοὺς τόπους.

3) Νὰ ὑποστηρίζῃ τὰς Ἐκκλησίας ἐν τῷ παγκοσμίῳ ἱεραποστο­λικῷ καὶ εὐαγγελιστικῷ αὐτῶν ἔργῳ.

4) Νὰ ἐκφράζῃ τὸ κοινὸν ἐνδιαφέρον τῶν Ἐκκλησιῶν ἐν τῇ ὑπηρεσίᾳ τῶν ἀνθρωπίνων ἀναγκῶν, τῆς κατακρημνίσεως τῶν μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων ἐμποδίων καὶ τῆς προαγωγῆς μιᾶς ἀνθρωπίνης οἰκογένειας ἐν δικαιοσύνῃ καὶ εἰρήνη.

5) Νὰ προάγῃ τὴν ἀνανέωσιν τῶν Ἐκκλησιῶν ἐν τῇ ἑνότητι, τῇ λατρείᾳ, τῇ ἀποστολῇ καὶ τῇ ὑπηρεσίᾳ.

6) Νὰ ἐγκαθιστᾷ καὶ διατηρῇ σχέσεις μετ’ ἐθνικῶν συμβουλίων καὶ περιφερειακῶν συνεδρίων τῶν Ἐκκλησιῶν, παγκοσμίων ὁμολογια­κῶν σωμάτων καὶ ἄλλων οἰκουμενικῶν ὀργανώσεων.

7) Νὰ συνεχίζῃ τὸ ἔργον τῶν παγκοσμίων κινήσεων περὶ Πίστεως καὶ Διοικήσεως καὶ Ζωῆς καὶ Ἐργασίας καὶ τοῦ Διεθνοῦς Συμβουλίου Ἱεραποστολῆς καὶ τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου ἐπὶ τῆς Χριστιανικῆς Ἐκπαιδεύσεως.

IV. Αὐθεντία

Τὸ Παγκόσμιον Συμβούλιον θὰ συμβάλλῃ καὶ θὰ παρέχῃ εὐκαι­ρίας ἡνωμένης ἐνεργείας ἐπὶ θεμάτων κοινοῦ ἐνδιαφέροντος.

Δύναται νὰ ἐπιληφθῇ ἐνεργείας ἐκ μέρους τῶν συνιστωσῶν Ἐκκλη­σιῶν μόνον ἐν τοιαύταις ὑποθέσεσιν, ἃς μία ἢ πλείονες ἐξ αὐτῶν θὰ ἀναθέσωσιν εἰς αὐτὸ καὶ μόνον ἐξ ὀνόματος τῶν Ἐκκλησιῶν τούτων.

Τὸ Παγκόσμιον Συμβούλιον δὲν θὰ νομοθετῇ διὰ τὰς Ἐκκλησίας· οὐδὲ θὰ ἐνεργῆ δι’ αὐτὰς ἄλλως ἢ ὡς ἐδηλώθη ἀνωτέρω ἢ ὡς δύναται νὰ καθορισθῇ μετὰ ταῦτα ὑπὸ τῶν συνιστωσῶν Ἐκκλησιῶν.

V. Ὀργάνωσις

Τὸ Παγκόσμιον Συμβούλιον θὰ ἐκτελῇ τὰς λειτουργίας αὐτοῦ διά: μιᾶς Συνελεύσεως, μιᾶς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς, μιᾶς Ἐκτελεστικῆς Ἐ­πιτροπῆς, καὶ ἄλλων ὑποτελῶν σωμάτων, ὡς θὰ ἠδύνατο νὰ ἱδρυθοῦν.

1. Ἡ Συνέλευσις

α) Ἡ Συνέλευσις θὰ εἶναι τὸ ἀνώτατον νομοθετικὸν σῶμα, τὸ διοικοῦν τὸ Παγκόσμιον Συμβούλιον καὶ θὰ συνέρχηται συνήθως ἑκάστην ἑπταετίαν.

β) Ἡ Συνέλευσις θὰ ἀπαρτίζηται ἐξ ἐπισήμων ἐκπροσώπων τῶν μελῶν Ἐκκλησιῶν, γνωριζομένων ὡς ἀντιπροσώπων, ἐκλεγομένων ὑπὸ τῶν μελῶν Ἐκκλησιῶν.

γ) Ἡ Συνέλευσις θὰ ἔχῃ τὰς κάτωθι λειτουργίας:

(i) Νὰ ἐκλέγῃ τὸν Πρόεδρον ἢ τοὺς Προέδρους τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου.

(ii) Νὰ ἐκλέγῃ οὐχὶ πλείονα τῶν 145 μελῶν τῆς Κεντρικῆς Ἐπι­τροπῆς, μεταξὺ τῶν ἀντιπροσώπων, τῶν ἐκλεγομένων ὑπὸ τῶν μελῶν Ἐκκλησιῶν διὰ τὴν Συνέλευσιν.

(iii) Νὰ καθορίζῃ τὰς γενικὰς κατευθυντηρίους γραμμὰς τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου καὶ νὰ ἐπανεξετάζῃ προγράμματα, ἀναληφθέντα ἐκ τῆς ἐφαρμογῆς ἀποφάσεων, πρότερον εἰλημ­μένων.

(iv) Νὰ ἀναθέτῃ εἰς τὴν Κεντρικὴν Ἐπιτροπὴν εἰδικὰ καθήκοντα, ἐκτὸς τοῦ τῆς τροποποιήσεως τοῦ Καταστατικοῦ τούτου ἢ τῆς τροποποιήσεως τοῦ καταμερισμοῦ τῶν μελῶν τῆς Κεν­τρικῆς Ἐπιτροπῆς, δικαιωμάτων ἀναγνωριζομένων ὑπὸ τοῦ παρόντος Καταστατικοῦ, ἀποκλειστικῶς εἰς τὴν Συνέλευσιν.

2. Ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ

α) Ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ θὰ εἶναι ὑπεύθυνος διὰ τὴν ἐφαρμογὴν τῶν γενικῶν κατευθυντηρίων γραμμῶν, τῶν ἀποφασιζομένων ὑπ’ αὐτῆς τῆς Συνελεύσεως καὶ ἀνατιθεμένων εἰς αὐτὴν ὑπὸ τῆς Συνελεύ­σεως, κατὰ τὸ ἐνδιάμεσον μεταξὺ τῶν Συνελεύσεων διάστημα, ἐκτὸς τῆς ἐξουσιοδοτήσεως διὰ τὴν τροποποίησιν τοῦ Καταστατικοῦ τούτου καὶ διὰ τὸν καταμερισμὸν ἢ τὴν ἀλλαγὴν τῆς ἀναλογίας τῶν μελῶν τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς.

β) Ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ θὰ ἀπαρτίζηται ἐκ τοῦ Προέδρου ἢ τῶν Προέδρων τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου καὶ οὐχὶ πλειόνων τῶν 150 μελῶν.

(i) Οὐχὶ πλείονα τῶν 145 μελῶν θὰ ἐκλέγωνται ὑπὸ τῆς Συνελεύσεως μεταξὺ τῶν ἀντιπροσώπων, τῶν ἐκλεγομένων ὑπὸ τῶν μελῶν Ἐκκλησιῶν διὰ τὴν Συνέλευσιν. Ἡ Συνέλευσις θὰ διανείμῃ μεταξὺ τῶν μελῶν Ἐκκλησιῶν τὴν ἀντιπροσώ­πευσιν ἐν τῇ Κεντρικῇ Ἐπιτροπῇ λαμβανομένων ὑπ’ ὄψιν τοιούτων παραγόντων, οἷος, τὸ μέγεθος τῶν Ἐκκλησιῶν καὶ Ὁμολογιῶν τῶν ἐκπροσωπουμένων ἐν τῷ Συμβουλίῳ, ὁ ἀριθμὸς τῶν Ἐκκλησιῶν μελῶν εἰς τὸ Συμβούλιον μιᾶς ἑκάστης Ὁμολογίας, ἡ λογικὴ γεωγραφικὴ καὶ πολιτιστικὴ ἰσορροπία καὶ ἡ ἐπαρκὴς ἐκπροσώπησις τῶν μειζόνων συμ­φερόντων τοῦ Συμβουλίου.

(ii) Οὐχὶ πλείονα τῶν πέντε μελῶν θὰ ἐκλεγῶσιν ὑπὸ τῆς Κεντρι­κῆς Ἐπιτροπῆς, κατὰ τὴν πρώτην αὐτῆς συνεδρίαν μεταξὺ τῶν ἐκπροσώπων, τοὺς ὁποίους εἶχον ἐκλέξει διὰ τὴν Συνέλευσιν τὰ βοηθητικὰ μέλη - Ἐκκλησίαι.

(iii) Οἱονδήτι κενὸν μεταξὺ τῶν μελῶν τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτρο­πῆς, τὸ ὁποῖον θὰ ἐμφανισθῇ κατὰ τὰ μεταξὺ τῶν Συνελεύ­σεων διάστημα, θὰ πληρωθῇ ὑπ’ αὐτῆς τῆς Κεντρικῆς Ἐπι­τροπῆς, κατόπιν ἐπικοινωνίας μετὰ τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ὁ­ποίας μέλος ἦτο τὸ πρόσωπον τὸ πρότερον κατέχον τὴν θέσιν ταύτην.

γ) Ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ θὰ κέκτηται, ἐκτὸς τῶν εἰς τὸ α) ὡς ἀνωτέρω ἐκτιθεμένων δικαιοδοσιῶν, τὰς ἀκολούθους δικαιοδοσίας:

(i) Νὰ ἐκλέγῃ οὐχὶ πλείονα τῶν πέντε μελῶν τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς μεταξὺ τῶν ἐκπροσώπων, τοὺς ὁποίους εἶχον ἐκλέξει τὰ βοηθητικὰ μέλη - Ἐκκλησίαι.

(ii) Νὰ ἐκλέγῃ τὸν Πρόεδρον καὶ Ἀντιπρόεδρον ἢ τοὺς Ἀντι­προέδρους μεταξὺ τῶν μελῶν τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς,

(iii) Νὰ ἐκλέγῃ τὴν Ἐκτελεστικὴν Ἐπιτροπὴν μεταξὺ τῶν μελῶν τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς.

(iv) Νὰ ἐκλέγῃ Ἐπιτροπὰς καὶ Ἐφορείας καὶ νὰ ἀποδέχεται τὴν ἐκλογὴν ἢ τὸν διορισμὸν τῶν Ὁμάδων Ἐργασίας ἢ τῶν Ε­πιτροπῶν.

(v) Ὑπὸ τὸ φῶς τῶν γενικῶν κατευθυντηρίων γραμμῶν, τῶν γενομένων δεκτῶν ὑπὸ τῆς Συνελεύσεως, νὰ ἀποδέχηται προγράμματα καὶ νὰ καθορίζῃ προτεραιότητάς τινας μεταξὺ τούτων καὶ νὰ θεωρῇ καὶ ἐπιβλέπῃ τὴν ἐφαρμογὴν αὐτῶν.

(vi) Νὰ ἀποδέχηται τὸν προϋπολογισμὸν τοῦ Παγκοσμίου Συμ­βουλίου καὶ νὰ ἐξασφαλίζῃ τὴν οἰκονομικὴν αὐτοῦ ὑποστήριξιν.

(vii) Νὰ ἐκλέγῃ τὸν Γενικὸν Γραμματέα καὶ να ἐκλέγῃ ἢ νὰ διορίζῃ ἢ νὰ προβαίνῃ εἰς τὰ δέοντα διὰ τὴν ἐκλογὴν ἢ τὸν διο­ρισμὸν πάντων τῶν μελῶν τῆς Γραμματείας τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου.

(viii) Νὰ προετοιμάζῃ τὰς συγκροτήσεις τῆς Συνελεύσεως, προβαίνουσα εἰς τὰ δέοντα διὰ τὴν διεξαγωγὴν τῶν ἐργασιῶν αὐτῆς, διὰ τὴν λατρείαν καὶ τὴν μελέτην καὶ διὰ τὴν κοινὴν Χρι­στιανικὴν προσφοράν. Ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ θὰ καθορίζῃ τὸν ἀριθμὸν τῶν ἀντιπροσώπων διὰ τὴν Συνέλευσιν καὶ θὰ διανείμῃ τούτους μεταξὺ τῶν μελῶν Ἐκκλησιῶν, λαμβανομένων ὑπ’ ὄψιν τοιούτων παραγόντων, οἷος τὸ μέγεθος τῶν Ἐκκλησιῶν καὶ Ὁμολογιῶν τῶν ἐκπροσωπουμένων ἐν τῷ Συμβουλίῳ, ὁ ἀριθμὸς τῶν Ἐκκλησιῶν - μελῶν εἰς τὸ Συμβούλιον μιᾶς ἑκάστης Ὁμολογίας, ἡ λογικὴ γεωγραφικὴ καὶ πολιτιστικὴ ἰσορροπία, ἡ ποθουμένη διανομὴ μεταξὺ ἐκκλησιαστικῶν διοικητῶν, κληρικῶν ὑπηρετούντων εἰς κοινότητας καὶ λαϊκῶν μεταξὺ ἀνδρῶν, γυναικῶν καὶ νέων καὶ ἡ συμ­μετοχὴ προσώπων, τῶν ὁποίων αἱ εἰδικαὶ γνώσεις καὶ ἐμπειρίαι θὰ ἦσαν χρήσιμοι.

(ix) Νὰ ἀναθέτῃ εἰδικὰ καθήκοντα, εἰς τὴν Ἐκτελεστικὴν Ἐπι­τροπὴν ἢ εἰς ἄλλα σώματα ἢ πρόσωπα.

3. Κανόνες

Ἡ Συνέλευσις ἢ ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ δύναται νὰ συντάσσῃ ἢ τροποποιῇ Κανόνας, μὴ συγκρουομένους πρὸς τὸ Καταστατικὸν τοῦτο διὰ τὴν διεξαγωγὴν τῶν ἐργασιῶν τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου.

4. Κανονισμοὶ

Ἡ Συνέλευσις ἢ ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ δύναται νὰ συντάσσῃ ἢ τροποποιῇ Κανονισμούς, μὴ συγκρουομένους πρὸς τὸ Καταστατικὸν τοῦτο διὰ τὴν λειτουργίαν τῶν Ἐπιτροπῶν, Ἐφορειῶν, Ὁμάδων Ἐρ­γασίας καὶ Ἐπιτροπῶν αὐτῆς.

5. Ἀπαρτία

Ἀπαρτία διὰ τὴν διεξαγωγὴν οἱασδήτινος ἐργασίας ὑπὸ τῆς Συνελεύσεως ἢ τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς θὰ εἶναι ἡ παρουσία τοῦ ἡμίσεως τῶν μελῶν.

VI. Ἄλλαι Οἰκουμενικαὶ Ὀργανώσεις

1. Τοιαῦτα παγκόσμια ὁμολογιακὰ σώματα καὶ παγκόσμιοι οἰκουμενικαὶ ὀργανώσεις, ὡς θὰ καθορισθῶσιν ὑπὸ τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς δύναται νὰ προσκληθῶσιν ὅπως ἀποστείλωσιν ἀντιπροσώπους ἄνευ δικαιώματος ψήφου εἰς τὴν Συνέλευσιν καὶ τὴν Κεντρικὴν Ἐπιτροπήν, εἰς τοιοῦτον ἀριθμόν, ὃν ἤθελε καθορίσῃ ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπή.

2. Τοιαῦτα ἐθνικὰ συμβούλια καὶ περιφερειακὰ συνέδρια Ἐκκλη­σιῶν, ἄλλα Χριστιανικὰ συμβούλια καὶ ἱεραποστολικὰ συμβούλια, ὡς θὰ καθορισθῶσιν ὑπὸ τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς, δύναται νὰ κληθῶσιν ὅπως ἀποστείλωσιν ἀντιπροσώπους ἄνευ δικαιώματος ψήφου εἰς τὴν Συνέλευσιν καὶ τὴν Κεντρικὴν Ἐπιτροπήν, εἰς τοιοῦτον ἀριθμόν, ὃν ἤθελε καθορίσῃ ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπή.

VII. Τροποποιήσεις

Τὸ καταστατικὸν δύναται νὰ τροποποιηθῇ διὰ τῆς ψήφου τῶν δύο τρίτων τῶν παρόντων καὶ μετὰ δικαιώματος ψήφου ἀντιπροσώπων τῆς Συνελεύσεως, προϋποτιθεμένου ὅτι ἡ προτεινομένη τροποποίησις ἐξητάσθη ὑπὸ τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς καὶ ἀπεστάλη δήλωσις αὐτῆς πρὸς τὰς συνιστώσας Ἐκκλησίας ἓξ τουλάχιστον μῆνας πρὸ τῆς συγκλήσεως τῆς Συνελεύσεως. Ἡ Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ καθ’ ἑαυτὴν ὡς καὶ αἱ ἐπὶ μέρους Ἐκκλησίαι θὰ ἔχωσι τὸ δικαίωμα νὰ προτείνωσι τοιαύτην τροποποίησιν.

ΠΗΓΗ:

Βασ. Σταυρίδου - Εὐ Βαρελᾶ, Ἱστορία τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως,

ἔκδ. Πατριαρχικόν Ἵδρυμα Πατερικῶν Μελετῶν, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 369-374.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

Στή θέση αὐτή («Οἰκουμενική Κίνησις») ἀναρτῶνται πρός ἐνημέρωσιν τῶν ἐνδιαφερομένων ἐπίσημα κείμενα, ἀναφερόμενα στόν Διάλογο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ διάφορες Χριστιανικές Ὁμολογίες, ἀκόμη καί ἄν δέν ἐκφράζουν ἀκριβῶς ἤ ὀρθῶς τό φρόνημα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.