Α΄ Κοινή Δήλωσις Διαλόγου Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονίων (24/6/1989)

 

Α΄ ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΙΣ

 ΜΙΚΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

 ΜΟΝΗ ANBA BISHOY ΑΙΓΥΠΤΟΥ, 24/6/1989  

1. Παρὰ τῶν ἐν Χριστῷ Πατέρων ἡμῶν ἐκληρονομήσαμεν τὴν αὐτὴν ἀποστολικὴν πίστιν καὶ παράδοσιν, καίτοι ἐχωρίσθημεν ἀπ’ ἀλλήλων ὡς Ἐκκλησίαι ἐπὶ αἰῶνας. Ὡς δύο οἰκογένειαι Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἐπὶ μακρόν, ἄνευ τῆς πρὸς ἀλλήλους κοινωνίας, προσευχόμεθα καὶ ἐμπιστευόμεθα τῷ Θεῷ τὴν ἀποκατάστασιν τῆς κοινωνίας ταύτης, ἐπὶ τῇ βάσει τῆς κοινῆς ἀποστολικῆς πίστεως τῆς ἀδιαιρέτου Ἐκκλησίας τῶν πρώτων αἰώνων, ἣν καὶ ὁμολογοῦμεν. Εἶναι ἡ πίστις ἐκείνη τῆς Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποίαν καὶ ὁμολογοῦμεν εἰς τὸ κοινὸν ἡμῶν Σύμβολον πίστεως. Πᾶν ὅ,τι ἀκολουθεῖ εἶναι μία ἁπλὴ εὐλαβὴς δήλωσις περὶ τῆς πίστεως ἡμῶν ἐν τῇ πορείᾳ πρὸς ἀποκατάστασιν τῆς κοινωνίας μεταξὺ τῶν δύο οἰκογενειῶν τῶν Ὀρθοδόξων ἡμῶν Ἐκκλησιῶν.

2. Αἱ καθ’ ὅλου συζητήσεις ἡμῶν εἶχον ὡς κοινὴν βάσιν τὴν φράσιν τοῦ κοινοῦ ἡμῶν πατρὸς ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας: «Μία φύσις (ἢ μία ὑπόστασις) τοῦ Θεοῦ Λόγου σεσαρκωμένη» καὶ τὴν ῥῆσιν αὐτοῦ ὅτι ἀρκεῖ διὰ τὴν ὁμολογίαν τῆς ὀρθῆς καὶ ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως λέγειν καὶ ὁμολογεῖν Θεοτόκον τὴν ἁγίαν Παρθένον (Ὁμιλ. 15. Πρβλ. Ἐπ. 39).

3. Μέγα ὄντως ἐστὶ τὸ θαυμαστὸν μυστήριον τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ ἑνὸς ἐν μιᾷ οὐσίᾳ καὶ ἐν τρισὶν ὑποστάσεσιν ἢ προσώποις ἀληθινοῦ Θεοῦ. Εὐλογητὸν τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ ἡμῶν. Μέγα ὄντως ἐστι καὶ τὸ ἄφατον μυστήριον τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δι’ ἡμᾶς καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν.

4. Ὁ Λόγος, ὁ ἀϊδίως ὁμοούσιος τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι κατὰ τὴν θεότητα αὐτοῦ, ἐσαρκώθη ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ τῆς ηὐλογημένης Παρθένου Μαρίας, τῆς Θεοτόκου, καὶ ἐγένετο οὕτως ἄνθρωπος ὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότητα αὐτοῦ ἐκτὸς ἁμαρτίας. Εἶναι Θεὸς ἀληθινὸς καὶ ἐν ταυτῷ ἀληθινὸς ἄνθρωπος, τέλειος ἐν τῇ θεότητι αὐτοῦ καὶ τέλειος ἐν τῇ ἀνθρωπότητι αὐτοῦ. Καλοῦμεν τὴν ηὐλογημένην Παρθένον Θεοτόκον, διότι ὁ ἐν τοῖς κόλποις αὐτῆς σκηνώσας ὑπῆρξε πλήρης Θεὸς καὶ πλήρης ἄνθρωπος.

5. Ὅταν ὁμιλῶμεν περὶ μιᾶς «συνθέτου ὑποστάσεως» τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δὲν λέγομεν ὅτι συνυπάρχουν ἐν αὐτῷ μία θεία ὑπόστασις καὶ μία ἀνθρωπίνη ὑπόστασις. ἀλλ’ ὅτι ἡ μία ἀΐδιος ὑπόστασις τοῦ δευτέρου προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος προσέλαβε τὴν ἡμετέραν κτιστὴν φύσιν, ἑνώσας οὕτως αὐτὴν μετὰ τῆς ἰδίας αὐτοῦ ἀκτίστου θείας φύσεως, ἵνα μόρφωσῃ μίαν ἀχωρίστως καὶ ἀσυγχύτως ἡνωμένην πραγματικὴν θεανθρωπίνην ὕπαρξιν, ἐν τῇ ὁποίᾳ αἱ φύσεις διακρίνονται «τῇ θεωρίᾳ μόνῃ».

6. Ἡ ὑπόστασις τοῦ Λόγου πρὸ τῆς Ἐνανθρωπήσεως, καὶ μετ’ αὐτῆς εἰσέτι τῆς θείας φύσεως αὐτοῦ, δὲν ἦτο βεβαίως σύνθετος. Ἡ ὑπόστασις καὶ ὡς διακεκριμένη ἐκ τῆς φύσεως τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Λόγου δὲν εἶναι ἐπίσης σύνθετος. Τὸ μοναδικὸν θεανδρικὸν πρόσωπον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ προαιωνία ὑπόστασις, ἡ ὁποία προσέλαβε τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν διὰ τῆς Ἐνανθρωπήσεως. Οὕτω καλοῦμεν τὴν ὑπόστασιν αὐτὴν σύνθετον λόγῳ τῶν φύσεων, αἱ ὁποῖαι ἡνώθησαν διὰ νὰ μορφώσουν μίαν σύνθετον ἑνότητα. Τὸ ζήτημα δὲν εἶναι ἂν οἱ Πατέρες ἡμῶν ἐχρησιμοποίησαν ἐναλλακτικῶς τοὺς ὅρους φύσις καὶ ὑπόστασις καὶ ἂν συνέχεαν τὸν ἕνα πρὸς τὸν ἄλλον. Ὁ ὅρος ὑπόστασις δύναται νὰ χρηοιμοποιηθῇ διὰ νὰ περιγράψῃ τόσον τὸ πρόσωπον ὡς διακεκριμένον ἐκ τῆς φύσεως, ὅσον καὶ τὸ πρόσωπον μετὰ τῆς φύσεως, διότι ἡ ὑπόστασις πράγματι οὐδέποτε ὑπάρχει ἄνευ φύσεως.

7. Πρόκειται διὰ τὴν αὐτὴν ὑπόστασιν τοῦ δευτέρου προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸ ὁποῖον γεννᾶται αἰωνίως ὑπὸ τοῦ Πατρὸς καὶ ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις ἐνηνθρώπησε, σαρκωθεὶς ἐκ τῆς ηὐλογημένης Παρθένου. Αὐτὸ εἶναι τὸ μυστήριον τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως, τὸ ὁποῖον ὁμολογοῦμεν ἐν λατρευτικῇ ταπεινώσει, ἤτοι ἡ πραγματικὴ ἕνωσις τοῦ θείου μετὰ τοῦ ἀνθρωπίνου μεθ’ ὅλων τῶν ἰδιοτήτων καὶ λειτουργιῶν τῆς ἀκτίστου θείας φύσεως, ἐν αἷς καὶ τῆς φυσικῆς θελήσεως καὶ φυσικῆς ἐνεργείας, ἡ ὁποία ἡνώθη ἀχωρίστως καὶ ἀσυγχύτως μετὰ τῆς κτίστης ἀνθρωπίνης φύσεως μεθ’ ὅλων τῶν ἰδιοτήτων καὶ λειτουργιῶν αὐτῆς, ἐν αἷς καὶ τῆς φυσικῆς θελήσεως καὶ ἐνεργείας αὐτῆς. Ὁ σαρκωθεὶς Λόγος εἶναι τὸ ὑποκείμενον πάσης θελήσεως καὶ ἐνεργείας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

8. Συμφωνοῦμεν εἰς τὴν καταδίκην τῶν αἱρέσεων τοῦ Νεστοριανισμοῦ καὶ τοῦ Εὐτυχιανισμοῦ. Δὲν χωρίζομεν, οὔτε διαιροῦμεν τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν καὶ τὴν θείαν φύσιν τοῦ Χριστοῦ, καὶ οὔτε δεχόμεθα ὅτι ἡ πρώτη κατεπόθη ὑπὸ τῆς δευτέρας καὶ ἐπαύσατο οὕτως ὑπάρχουσα.

9. Τὰ χρησιμοποιηθέντα διὰ τὴν περιγραφὴν τοῦ μυστηρίου τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τέσσαρα ἐπιρρήματα ἀνήκουν εἰς τὴν κοινὴν ἡμῶν παράδοσιν, ἤτοι ἄνευ φυρμοῦ συγχύσεως (ἀσυγχύτως), ἄνευ τροπῆς (ἀτρέπτως), ἄνευ χωρισμοῦ (ἀχωρίστως) καὶ ἄνευ διαιρέσεως (ἀδιαιρέτως). Ὅσοι ἐξ ἡμῶν ὁμιλοῦν περὶ δύο φύσεων ἐν Χριστῷ, δὲν ἀρνοῦνται δι’ αὐτοῦ τὴν ἀχώριστον καὶ ἀδιαίρετον ἕνωσιν αὐτῶν. Ὅσοι ἐξ ἡμῶν ὁμιλοῦν περὶ μιᾶς ἡνωμένης θεανθρωπίνης φύσεως ἐν Χριστῷ δὲν ἀρνοῦνται οὕτω τὴν συνεχῆ δυναμικὴν παρουσίαν ἐν Χριστῷ τοῦ θείου καὶ τοῦ ἀνθρώπινου ἀτρέπτως καὶ ἀσυγχύτως.

10. Ἡ ἀμοιβαία συμφωνία ἡμῶν δὲν περιορίζεται εἰς μόνην τὴν Χριστολογίαν, ἀλλ’ ἀναφέρεται εἰς τὴν ὅλην πίστιν τῆς μιᾶς ἀδιαιρέτου Ἐκκλησίας τῶν πρώτων αἰώνων. Συμφωνοῦμεν ἐπίσης εἰς τὴν κατανόησιν τοῦ προσώπου καὶ τοῦ ἔργου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ ὁποῖον ἐκπορεύεται μόνον ἐκ τοῦ Πατρὸς καὶ συνδοξάζεται πάντοτε μετὰ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ.

 ΠΗΓΗ:

Στ. Μποζοβίτη, Τά αἰώνια σύνορα τῆς Ὀρθοδοξίας καί οἱ Ἀντιχαλκηδόνιοι, ἔκδ. Σωτήρ, Ἀθῆναι 1999, σ. 101-105.

 ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

Στή θέση αὐτή («Οἰκουμενική Κίνησις») ἀναρτῶνται πρός ἐνημέρωσιν τῶν ἐνδιαφερομένων ἐπίσημα κείμενα, ἀναφερόμενα στόν Διάλογο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ διάφορες Χριστιανικές Ὁμολογίες, ἀκόμη καί ἄν δέν ἐκφράζουν ἀκριβῶς ἤ ὀρθῶς τό φρόνημα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.