Β΄ Κοινή Δήλωσις Διαλόγου Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονίων (28/9/1990)

 

Β΄ ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΙΣ

 ΜΙΚΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

 ΣΑΜΠΕΖΥ ΓΕΝΕΥΗΣ, 28/9/1990

 Ἡ πρώτη Κοινὴ Δήλωσις περὶ τῆς Χριστολογίας, υἱοθετηθεῖσα ὑπὸ τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς ἐπὶ τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξὺ τῆς Ὀρθοδόξου καὶ τῶν Ἀνατολικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν κατὰ τὴν ἱστορικὴν συνάντησιν εἰς τὴν Μονὴν Anba Bishoy, ἀπὸ 20ῆς μέχρι 24ης Ἰουνίου 1989, ἀποτελεῖ τὴν βάσιν τῆς δευτέρας Κοινῆς Δηλώσεως περὶ τῶν ἀκολούθων θέσεων τῆς κοινῆς πίστεως καὶ ἑρμηνείας καὶ περὶ τῶν ἀναληφθησομένων διαδικασιῶν διὰ τὴν πλήρη κοινωνίαν τῶν δύο οἰκογενειῶν Ἐκκλησιῶν ἐν Χριστῷ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ὅστις προσηυχήθη «ἵνα πάντες ἓν ὦσιν».

1. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένεια συμφωνοῦν εἰς τὴν καταδίκην τῆς αἱρέσεως τοῦ Εὐτυχιανισμοῦ. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογενειαι ὁμολογοῦν ὅτι ὁ Λόγος, τὸ Δεύτερον Πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ πρὸ αἰώνων ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννηθεὶς καὶ ὁμοούσιος αὐτῷ, ἐσαρκώθη καὶ ἐγεννήθη ἐκ τῆς Θεοτόκου Μαρίας τῆς Παρθένου, ὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ πάντα καὶ τέλειος ἄνθρωπος μετὰ ψυχῆς, σώματος καὶ νοός. Ἐσταυρώθη, ἀπέθανεν, ἐτάφη καὶ ἀνέστη ἐκ νεκρῶν τὴν τρίτην ἡμέραν, ἀνελήφθη πρὸς τὸν Οὐράνιον Πατέρα, ἔνθα κάθηται ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρὸς ὡς Κύριος πάσης τῆς Κτίσεως. Κατὰ τὴν Πεντηκοστὴν διὰ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐφανέρωσε τὴν Ἐκκλησίαν ὡς Σῶμα Αὐτοῦ. Προσδοκῶμεν τὴν ἐν πληρότητι δόξης καὶ πάλιν ἔλευσιν Αὐτοῦ, κατὰ τὰς Γραφάς.

2. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένειαι καταδικάζουν τὴν αἵρεσιν τοῦ Νεστορίου καὶ τοῦ κρυπτονεστοριανισμοῦ τοῦ Θεοδωρήτου Κύρου. Συμφωνοῦν ὅτι δὲν ἀρκεῖ ἁπλῶς νὰ λέγῃ τις ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ὁμοούσιος τῷ τε Πατρὶ καὶ ἡμῖν, φύσει Θεὸς καὶ φύσει ἄνθρωπος· εἶναι ἀναγκαῖον ἐπίσης νὰ δέχηται ὅτι ὁ φύσει Θεὸς ἐγένετο διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεως φύσει Ἄνθρωπος, ὅτε ᾖλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου.

3. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένειαι συμφωνοῦν ὅτι ἡ Ὑπόστασις τοῦ Λόγου ἐγένετο σύνθετος, ἑνωθεῖσα εἰς τὴν ἣν ἔχει κοινὴν μετὰ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἄκτιστον θείαν φύσιν Αὐτοῦ, μετὰ τῆς φυσικῆς θελήσεως καὶ ἐνεργείας αὐτῆς, τῆς κτίστης ἀνθρωπίνης φύσεως, μετὰ τῆς φυσικῆς θελήσεως καὶ ἐνεργείας αὐτῆς, ἢν προσέλαβε καὶ ᾠκειοποίησε κατὰ τὴν ἐνανθρώπησιν.

4. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένεια συμφωνοῦν ὅτι αἱ φύσεις ἡνώθησαν ὑποστατικῶς καὶ φυσικῶς μετὰ τῶν ἰδίων ἐνεργειῶν καὶ θελήσεων αὐτῶν ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως, ἀχωρίστως καὶ ὅτι διακρίνονται «τῇ θεωρίᾳ μόνῃ».

5. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένεια συμφωνοῦν ὅτι ὁ θέλων καὶ ὁ ἐνεργῶν εἶναι πάντοτε ἡ μία Ὑπόστασις τοῦ Λόγου σεσαρκωμένη.

6. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένεια συμφωνοῦν εἰς τὴν ἀπόρριψιν τῆς ἑρμηνείας τῶν Συνόδων, αἱ ὁποῖαι δὲν συμφωνοῦν πλήρως πρὸς τὸν Ὅρον τῆς Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ τὴν Ἐπιστολὴν (433) τοῦ Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας πρὸς τὸν Ἀντιοχείας Ἰωάννην.

7. Οἱ Ὀρθόδοξοι συμφωνοῦν ὅτι οἰ Ἀνατολικοὶ Ὀρθόδοξοι θὰ συνεχίσουν νὰ διατηροῦν τὴν παραδοσιακὴν αὐτῶν Κυρίλλειον ὁρολογίαν «μία φύσις τοῦ Θεοῦ Λόγου σεσαρκωμένη», ἐφ’ ὅσον δι’ αὐτῆς ἐννοοῦν τὴν διπλῆν ὁμοουσιότητα τοῦ Λόγου, τὴν ὁποίαν ἠρνεῖτο ὁ Εὐτυχής. Οἱ Ἀνατολικοὶ Ὀρθόδοξοι συμφωνοῦν ὅτι οἰ Ὀρθόδοξοι δικαίως χρησιμοποιοῦν τὴν διατύπωσιν δύο φύσεις, καθ’ ὅσον δέχονται τὴν διάκρισιν «τῇ θεωρίᾳ μόνῃ». Τὴν ὀρθὴν ἔννοιαν τῆς τοιαύτης χρήσεως ἐκθέτει ὁ ἅγιος Κύριλλος εἰς τὴν πρὸς τὸν Ἰωάννην Ἀντιοχείας Ἐπιστολὴν αὐτοῦ καὶ εἰς τὰς Ἐπιστολὰς πρὸς τὸν Ἀκάκιον Μελιτινῆς (PG 77, 184-201), τὸν Εὐλόγιον (PG 77, 224-228) καὶ τὸν Σούκενσον (PG 77, 228- 249).

8. Ἀμφότεραι αἱ οἰκογένεια ἀποδέχονται τὰς τρεῖς πρώτας Οἰκουμενικὰς Συνόδους, αἵτινες ἀποτελοῦν κοινὴν ἡμῶν κληρονομίαν. Ὡς πρὸς τὰς τέσσαρας ἑπομένας Συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, οἱ Ὀρθόδοξοι δηλώνουν ὅτι δι’ αὐτοὺς τὰ ἀνωτέρω σημεῖα 1-7 εἶναι ἐπίσης αἱ διδασκαλίαι τῶν τεσσάρων μεταγενεστέρων Συνόδων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐνῶ συγχρόνως οἱ Ἀνατολικοὶ Ὀρθόδοξοι θεωροῦν τὴν δήλωσιν ταύτην τῶν Ὀρθοδόξων ὡς ἑρμηνείαν αὐτῶν. Μὲ τὴν ἀλληλοκατανόησιν ταύτην οἰ Ἀνατολικοὶ Ὀρθόδοξοι ἀνταποκρίνονται εἰς τὴν αὐτὴν θετικῶς.

Ὡς πρὸς τὴν διδασκαλίαν τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, οἱ Ἀνατολικοὶ Ὀρθόδοξοι συμφωνοῦν ὅτι ἡ θεολογία καὶ ἡ πρᾶξις τῆς προσκυνήσεως τῶν ἱερῶν εἰκόνων, αἱ ὁποῖαι ἐδιδάχθησαν ὑπὸ τῆς Συνόδου ταύτης, συμφωνοῦν βασικῶς πρὸς τὴν παλαιὰν διδασκαλίαν καὶ πρᾶξιν τῶν Ἀνατολικῶν Ὀρθοδόξων, πολὺ πρὸ τῆς συγκλήσεως τῆς Συνόδου, καὶ ὅτι ἐπ’ αὐτοῦ δὲν διαφωνοῦμεν.

9. Ὑπὸ τὸ φῶς τῆς ἡμετέρας Κοινῆς Δηλώσεως ἐπὶ τῆς Χριστολογίας ὡς καὶ ἐπὶ τῶν ἀνωτέρω κοινῶν θέσεων, κατενοήσαμεν τώρα σαφῶς ὅτι ἀμφότεραι αἱ οἰκογένειαι διετήρησαν πάντοτε πιστῶς τὴν αὐτὴν αὐθεντικὴν Ὀρθόδοξον Χριστολογικὴν πίστιν καὶ τὴν ἀδιάκοπον συνέχειαν τῆς ἀποστολικῆς παραδόσεως, καίτοι ἐχρησιμοποίησαν χριστολογικοὺς ὅρους κατὰ διάφορον τρόπον. Ἡ κοινὴ αὕτη πίστις καὶ συνεχὴς πιστότης πρὸς τὴν ἀποστολικὴν παράδοσιν δέον ὅπως καταστῇ ἡ βάσις τῆς ἡμετέρας ἑνότητος καὶ κοινωνίας.

10. Ἀμφότεραι αἱ Ἐκκλησίαι συμφωνοῦν ὅτι τὰ χωρίζοντα ἡμᾶς σήμερον ἀναθέματα καὶ αἱ καταδίκαι τοῦ παρελθόντος, δέον ὅπως ἀρθοῦν ὑπὸ τῶν Ἐκκλησιῶν, ἵνα θείᾳ χάριτι καὶ δυνάμει ἀρθῇ τὸ τελευταῖον ἐμπόδιον πρὸς τὴν πλήρη ἕνωσιν καὶ κοινωνίαν. Ἀμφότεραι αἱ Ἐκκλησίαι συμφωνοῦν ὅτι ἡ ἄρσις τῶν ἀναθεμάτων καὶ τῶν καταδικῶν θὰ πραγματοποιηθῇ ὑπὸ τὸν ὅρον ὅτι οἱ κατὰ τὸ παρελθὸν ἀναθεματισθέντες ἢ καταδικασθέντες Πατέρες καὶ Σύνοδοι δὲν εἶναι αἱρετικοί.

 Προτείνομεν κατὰ ταῦτα εἰς τὰς Ἐκκλησίας ἡμῶν τὰ ἀκόλουθα σημεῖα:

Α. Οἱ Ὀρθόδοξοι δέον ὅπως ἄρουν πάντα τὰ ἀναθέματα καὶ τὰς καταδίκας κατὰ πασῶν τῶν Ἀνατολικῶν Ὀρθοδόξων Συνόδων καὶ τῶν πατέρων, τοὺς ὁποίους ἀνεθεμάτισαν ἢ κατεδίκασαν κατὰ τὸ παρελθόν.

Β. Οἱ Ἀνατολικοὶ Ὀρθόδοξοι δέον ὅπως συγχρόνως ἄρουν πάντα τὰ ἀναθέματα καὶ τὰς καταδίκας κατὰ πασῶν τῶν Ὀρθοδόξων Συνόδων καὶ τῶν πατέρων, τοὺς ὁποίους ἀνεθεμάτισαν ἢ κατεδίκασαν κατὰ τὸ παρελθόν.

Γ. Ὁ τρόπος, καθ’ ὃν δέον ὅπως ἀρθοῦν τὰ ἀναθέματα θὰ ἀποφασισθῇ ὑφ’ ἑκάστης Ἐκκλησίας.

 Προσβλέποντες εἰς τὴν δύναμιν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ Πνεύματος τῆς Ἀληθείας καὶ Ἀγάπης, ὑποβάλλομεν τὴν Κοινὴν Δήλωσιν ταύτην πρὸς τὰς σεβασμίας Ἐκκλησίας ἡμῶν πρὸς ἐνημέρωσιν καὶ ἐνέργειαν, προσευχόμενοι ὅπως τὸ αὐτὸ Πνεῦμα ὁδηγήσῃ ἡμᾶς πρὸς τὴν ἑνότητα ἐκείνην, δι’ ἣν ἤδη ἐπὶ τῆς γῆς προσηυχήθη ὁ Κύριος ἡμῶν.

 ΠΗΓΗ:

Στ. Μποζοβίτη, Τά αἰώνια σύνορα τῆς Ὀρθοδοξίας καί οἱ Ἀντιχαλκηδόνιοι, ἔκδ. Σωτήρ, Ἀθῆναι 1999, σ. 106-110.

 ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

Στή θέση αὐτή («Οἰκουμενική Κίνησις») ἀναρτῶνται πρός ἐνημέρωσιν τῶν ἐνδιαφερομένων ἐπίσημα κείμενα, ἀναφερόμενα στόν Διάλογο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ διάφορες Χριστιανικές Ὁμολογίες, ἀκόμη καί ἄν δέν ἐκφράζουν ἀκριβῶς ἤ ὀρθῶς τό φρόνημα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.