Η Αστρολογία στην εποχή της επιστήμης

ΤΕΥΧΟΣ  10                 ΤΡΙΠΟΛΙΣ            ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ  2000

Η ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

1. Τί εἶναι ἡ ἀστρολογία

Τήν ἐποχή μας χαρακτηρίζει ἕνα παράδοξο φαινόμενο: Ἐνῶ προοδεύει ἡ ἐπιστήμη, ἐνῶ ἀναπτύσσεται μέ ἰλιγγιώδη ταχύτητα ἡ τεχνολογία, ἐνῶ καθημερινά ἀνακαλύπτονται νέα πράγματα καί θά περίμενε κανείς νά ἀντιμετωπίζει ὁ ἄνθρωπος τόν κόσμο κριτικά καί νά μήν ἀποδέχεται μέ ἀφέλεια ἀναπόδεικτους ἐπιστημονικά ἰσχυρισμούς, παρατηρεῖται ραγδαία ἐξάπλωση τῆς πίστης στήν ὕπαρξη ἀπόκρυφων φαινομένων, πραγμάτων καί δυνάμεων (ἀποκρυφισμός) καί γενικά τῆς πίστης σέ ποικίλες ἀντιλήψεις θρησκευτικῆς τάξεως. Ἕνα ἀπό αὐτά τά φαινόμενα, πού κινοῦνται στό χῶρο τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καί ὁπωσδήποτε ἔξω ἀπό τόν χῶρο τῆς ἐπιστήμης, εἶναι ἡ ἀστρολογία. Ἰδιαίτερα κάθε φορά πού βρισκόμαστε στήν ἀρχή ἑνός νέου ἔτους, τό φαινόμενο αὐτό παίρνει ἀκόμη μεγαλύτερες διαστάσεις: κά­θε πε­ριο­δι­κό, ἐ­φη­με­ρί­δα ἤ τη­λε­ο­πτι­κό πρό­γραμ­μα πού «σέ­βε­ται τόν ἑ­αυ­τό του» πρέ­πει ἀ­πα­ραιτήτως νά πε­ριέ­χει τά σχετικά ὡροσκόπια μέ τίς προ­βλέ­ψεις γιά τό μέλλον.

Ἀστρολογία εἶναι ἡ πίστη ὅτι τά οὐράνια σώματα (τά ἄστρα) ἐπηρεάζουν καί καθορίζουν τή ζωή κάθε ἀνθρώπου καί τοῦ κόσμου γενικώτερα. Πάνω στή βασική αὐτή ἀντίληψη ἡ «ἐπιστήμη» τῆς Ἀστρολογίας οἰκοδομεῖ ἕνα πλῆθος ἀπό ἐπί μέρους ἀντιλήψεις καί θεωρίες, πού βασίζονται δῆθεν στή μελέτη τῶν ἄστρων.

Στήν ἀρχαιότητα ἡ ἀστρολογία ταυτιζόταν μέ τήν ἀστρονομία. Πρακτικές ἀνάγκες, ὅπως ἡ σύνταξη ἡμερολογίου, ὁ προσανατολισμός στήν ξηρά καί στή θάλασσα, ἀλλά καί ἄλλοι λόγοι, ὅπως ὁ φόβος μπροστά στά φυσικά φαινόμενα καί ἡ ἄγνοια, ὁδήγησαν τόν ἄνθρωπο στή μελέτη τῶν ἄστρων. Ἐπί αἰῶνες οἱ ἄνθρωποι πίστευαν - μέ βάση τίς τότε πενιχρές γνώσεις - ὅτι κέντρο τοῦ κόσμου εἶναι ἡ γῆ, γύρω ἀπό τήν ὁποία περιστρέφεται ὁ ἥλιος (γεωκεντρικό σύστημα) καί ὅτι οἱ πλανῆτες ἐπηρεάζουν γεγονότα, ὅπως οἱ πλημμύρες, οἱ πόλεμοι, οἱ ἐπιδημίες, ἀκόμη καί τό πεπρωμένο κάθε ἀνθρώπου. Μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου τά πράγματα ἀλλάζουν. Χρησιμοποιώντας τίς νέες ἐπιστημονικές μεθόδους καί ἐφαρμόζοντας ἀκριβέστερες μετρήσεις ὁ ἄνθρωπος ἀνακαλύπτει (16ος καί 17ος αἰώνας) ὅτι κέντρο τοῦ γνωστοῦ κόσμου εἶναι ὁ ἥλιος, γύρω ἀπό τόν ὁποῖο περιστρέφεται ἡ γῆ καί οἱ πλανῆτες (ἡλιοκεντρικό σύστημα).

Στό σημεῖο αὐτό χωρίζουν οἱ δρόμοι τῆς ἀστρονομίας καί τῆς ἀστρολογίας. Ἡ ἀστρονομία ἐξελίσσεται ὡς ἐπιστήμη πού ἐρευνᾶ τά ἄστρα καί τό διάστημα, μέ τίς γνωστές σήμερα προόδους καί ἀνακαλύψεις (διαστημικοί σταθμοί, δορυφόροι κ.τ.λ.), ἐνῶ ἡ ἀστρολογία συνεχίζει νά ἐργάζεται μέ βάση τό ξεπερασμένο γεωκεντρικό σύστημα, ἀναπτύσσοντας θεωρίες γιά τήν ἐπίδραση τῶν ἄστρων στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου.

2. Οἱ βασικές της ἀντιλήψεις.

Θεμέλιο τῆς ἀστρολογίας εἶναι ὁ Ζωδιακός Κύκλος. Ὁ ὑποτιθέμενος αὐτός κύκλος εἶναι ἡ πορεία πού διαγράφει ὁ ἥλιος στήν περιστροφή του γύρω ἀπό τή γῆ. Διακρίνεται κατά τούς ἀστρολόγους σέ 12 τμήματα, στό καθένα ἀπό τά ὁποῖα κυριαρχεῖ ἕνα ζώδιο. Τό ζώδιο εἶναι μιά ὁμάδα ἀστέρων, πού ἄν ἑνωθοῦν μεταξύ τους μέ εὐθεῖες γραμμές, σχηματίζουν φιγοῦρες ζώων, ἀνθρώπων ἤ ἀντικειμένων. Ἔτσι ὁ Ἥλιος ξεκινώντας ἀπό τό σημεῖο τῆς Ἄνοιξης περνάει διαδοχικά ἀπό τά 12 ζώδια κατά τή διάρκεια τοῦ ἔτους. Τόν τελευταῖο καιρό, μέ τήν ἀνακάλυψη τοῦ 13ου ζωδίου, τοῦ «ὀφιούχου», οἱ παραδοσιακοί ἀστρολόγοι μπερδεύτηκαν περισσότερο καί ἐπιτέθηκαν στούς ἀστρονόμους πιστεύοντας ὅτι θά ἐπέμβουν στό «ἐπάγγελμά» τους.

Κάθε ζώδιο διαθέτει κατά τούς ἀστρολόγους εἰδικές δυνάμεις καί ροπές, πού ἀντιστοιχοῦν στό ὄνομά του. Αὐτές μεταβιβάζονται στόν ἄνθρωπο κατά τή στιγμή τῆς γέννησής του. Ἔτσι ἡ θέση τοῦ ἥλιου καί τῶν πλανητῶν τή στιγμή πού κάποιος ἔρχεται στή ζωή, ὄχι μόνο διαμορφώνουν ἀπόλυτα τό χαρακτήρα του καί τήν προσωπικότητά του, ἀλλά καθορίζουν ἀκόμη καί τή «μοίρα» του, μάλιστα μέχρι τίς λεπτομέρειες. Γιά παράδειγμα, ἀπό τή θέση αὐτή ἐξαρτῶνται οἱ ἀσθένειες πού πρόκειται κάποιος νά ἀντιμετωπίσει, ἡ ἐπιλογή τοῦ συγκεκριμένου συζύγου, ἡ λήψη ὅλων σχεδόν τῶν ἀποφάσεων. Μέ βάση τόν τόπο καί τόν χρόνο τῆς γέννησης οἱ ἀστρολόγοι κατασκευάζουν τό Ὡροσκόπιο ἑνός ἀνθρώπου. Τό Ὡροσκόπιο ἀποτελεῖ ἕνα διάγραμμα τοῦ οὐρανοῦ, πού ἀπεικονίζει τή θέση τῶν πλανητῶν σέ συγκεκριμμένο τόπο καί χρόνο. Σκελετός του εἶναι ὁ Ζωδιακός Κύκλος.

Οἱ ἀντιλήψεις αὐτές καταργοῦν ἐντελῶς τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἀνθρώπινη μοίρα εἶναι ἀπόλυτα προδιαγεγραμμένη. Καμία ἀπόφαση πού παίρνουμε δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τήν δική μας ἐπιλογή. Ποιός εἶναι ὅμως στό σημεῖο αὐτό ὁ ρόλος τοῦ ἀστρολόγου; Ἡ ἀστρολογία ἰσχυρίζεται ὅτι τό Ὡροσκόπιο τοῦ καθενός μπορεῖ νά «διαβαστεῖ» καί αὐτό γίνεται ἀπό τόν εἰδικό ἀστρολόγο. Τί ὠφελεῖ ὅμως νά γνωρίζουμε τό μέλλον ὅταν δέν μποροῦμε μέ κανένα τρόπο νά τό ἀλλάξουμε; Ἐδῶ, πολλοί ἀστρολόγοι, προκειμένου νά δικαιολογήσουν τήν ἀποστολή τους, ἀλλά καί νά διατηρήσουν τήν πελατεία τους, δέν ἀποδέχονται τήν ἀντίληψη ὅτι τά ἄστρα καθορίζουν τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου τόσο ἀπόλυτα. Τά ἄστρα, ἰσχυρίζονται, καθορίζουν μόνο τίς ροπές καί τίς τάσεις στή ζωή μας, μέ βάση τίς ὁποῖες μποροῦμε νά κάνουμε καί τίς δικές μας ἐπιλογές. Ἡ γνώση τῶν αὐτῶν τάσεων εἶναι ὅμως ἀναγκαία καί, κατά συνέπειαν, ὁ ρόλος τοῦ ἀστρολόγου ἀπαραίτητος.

3. Ἐπιστήμη, ἀπάτη ἤ ἀποκρυφισμός;

Εἶναι λοιπόν φανερό ὅτι ἡ ἀστρολογία δέν μπορεῖ σέ καμία περίπτωση νά ἀποτελεῖ ἐπιστήμη, ὅπως ἡ ἴδια ἰσχυρίζεται. Κατ' ἀρχήν ἐργάζεται μέ βάση τό παλαιό γεωκεντρικό σύστημα, πού κανείς σήμερα δέν δέχεται ὅτι ἰσχύει. Δέν ἔχει σημασία τί συμβαίνει στήν πραγματικότητα, λένε οἱ ἀστρολόγοι. Σημασία ἔχει τό ὅτι ἄν παρατηρήσουμε τή νύχτα τόν οὐρανό, βλέπουμε τά ἀστέρια νά εἶναι κολλημμένα σέ μιά κοίλη σφαίρα, τῆς ὁποίας ἐμεῖς κατέχουμε τό κέντρο. Σέ κανένα ἀπό τά ἀναγνωρισμένα πανεπιστήμια τοῦ πολιτισμένου κόσμου (ἐκτός ἀπό τή Γαλλία) δέν διδάσκεται ἡ ἀστρολογία σάν ἐπιστήμη. Κανείς ἀστρολόγος δέν ἔχει πτυχίο πάνω στήν ἀστρολογία ἀπό πανεπιστήμιο ἀναγνωρισμένο τουλάχιστον στή χώρα πού ἑδρεύει. Τά πορίσματα τῆς ἀστρολογίας δέν γίνονται ἀποδεκτά ἀπό ἄλλες ἐπιστῆμες, οὔτε οἱ μέθοδοι πού χρησιμοποιεῖ ἀναγνωρίζονται ὡς ἐπιστημονικές.

Φυσικά δέν ἔχει καμία σχέση μέ τήν ἐπιστήμη τῆς ἀστρονομίας. Τό 1949 οἱ ἀστρονόμοι ἐπιστήμονες κατά τή Γενική Συνέλευση τῆς Διεθνοῦς Ἀστρονομικῆς Ἑταιρείας στή Βόννη ἐξέδωσαν μιά Δήλωση. Σ' αὐτή, μεταξύ ἄλλων, ἀναφέρεται ὅτι ἡ ἀστρολογία «εἶναι μόνο ἕνα σύστημα αὐθαιρέτων κανόνων», «δέν κατόρθωσε νά ἀποδείξει ὅτι εἶναι ἐπιστήμη καί ὅτι ἐργάζεται μέ ἐπιστημονικές μεθόδους» καί «δέν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπό μίγμα δεισιδαιμονίας, ἀγυρτίας καί ἐμπορίου». Παρόμοιες θέσεις ἐκφράζει καί κείμενο πού ὑπέγραψαν 192 ἐπιφανεῖς ἐπιστήμονες διαφόρων κλάδων (μεταξύ αὐτῶν καί 12 νομπελίστες) τό ἔτος 1975 (Ἀ. Ἀλεβιζοπούλου, Ἡ Ἀστρολογία, Ἀθήνα 1995, σ. 83-85).

Τί ἀκριβῶς εἶναι ὅμως ἡ ἀστρολογία ἄν δέν εἶναι ἐπιστήμη; Ἐκ πρώτης ὄψεως εἶναι μιά καλά ὀργανωμένη ἐπιχείρηση ἐκμεταλλεύσεως ἀφελῶν συνανθρώπων μας, μέ ἀνυπολόγιστα, ὅπως εἶναι σέ ὅλους γνωστό, κέρδη. Ἡ ἐπιχείρηση αὐτή χρησιμοποιεῖ ὁρισμένα τεχνάσματα, ἀπό τά ὁποῖα δίνεται ἡ ἐντύπωση ὅτι οἱ προβλέψεις της εἶναι ἐπιτυχημένες. Ἔτσι γιά παράδειγμα χρησιμοποιοῦνται λέξεις - κλειδιά, ὅπως «μπορεῖ», «ἴσως», «τίς περισσότερες φορές», «ἄν δέν» κ.τ.λ., πού προσφέρουν ἀσφάλεια στόν ἀστρολόγο ἤ προκαλοῦν τήν αἴσθηση στόν πελάτη ὅτι ἐξ αἰτίας του δέν ἐπαληθεύτηκε ἡ πρόβλεψη. Ἕνα ἄλλο τέχνασμα εἶναι ἡ παροχή γενικῶν συμβουλῶν, πού ἰσχύουν γιά ὅλους, ἀφοῦ βασίζονται σέ γενικά χαρακτηριστικά τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἀστρολόγος προσφέρει κάθε φορά ἕνα μέρος ἀπό αὐτές τίς συμβουλές σέ ἕνα μέρος τῶν πελατῶν του. Ἔτσι π.χ. ὁ ἀνυποψίαστος ἀναγνώστης τοῦ Ὡροσκοπίου, διαβάζοντας ὅσα ἀφοροῦν τό ζωδιό του, διαπιστώνει ὅτι ἰσχύουν. Δέν γνωρίζει ὅμως ὅτι ἰσχύουν λόγῳ τῆς γενικότητάς τους καί ὅτι κατά τόν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο ἰσχύουν γι' αὐτόν καί ὅσα ἀναφέρονται, δῆθεν ἀποκλειστικά, στά ἄλλα ζώδια.

Πέρα ὅμως ἀπό αὐτά ἡ ἀστρολογία ἔχει καί μία ἄλλη διάσταση. Ἡ ἀποδοχή τῆς ἀντίληψης ὅτι ὑπάρχουν δυνάμεις πού ἐπιδροῦν στόν ἄνθρωπο, διαμορφώνουν προσωπικότητά του καί καθορίζουν τό μέλλον του εἶναι μιά πίστη θρησκευτικῆς τάξεως. Τό ὅτι ἡ ὕπαρξη τῶν δυνάμεων καί ἐπιδράσεων αὐτῶν δέν ἀποδεικνύεται ἐπιστημονικά, ἀλλά προσεγγίζεται μέ εἰδικές τεχνικές, πού εἶναι ἀπόκρυφες καί ἀπρόσιτες στόν καθένα, ἐντάσσει τήν ἀστρολογία στό χῶρο τοῦ ἀποκρυφισμοῦ. Στό σημεῖο αὐτό ἡ θέση τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι ξεκάθαρη. Ἡ πίστη σέ ἀπόκρυφες δυνάμεις, εἶναι πίστη σέ δαιμονικές δυνάμεις καί ἐνέργειες πού γίνονται μέ τήν ἐπίκληση ἀπόκρυφων δυνάμεων, γίνονται μέ τή βοήθεια δαιμονικῶν δυνάμεων.

Γιά νά ἀποδεχθεῖ κανείς τά συμπεράσματα τῆς ἀστρολογίας πρέπει νά ἀποδεχθεῖ καί τό συμβολισμό της, πού κινεῖται στό χῶρο τοῦ ἀποκρυφισμοῦ. Ἡ ἀστρολογία προϋποθέτει τήν ὕπαρξη δύο κόσμων, τοῦ ἐπάνω κόσμου (στή προκειμένη περίπτωση τοῦ κόσμου τῶν πλανητῶν) καί τοῦ κάτω κόσμου (τοῦ δικοῦ μας κόσμου), ὅπου ἰσχύει τό βασικό δόγμα τοῦ ἀποκρυφισμοῦ «ὅπως ἐπάνω, ἔτσι καί κάτω». Κατά τήν ἀποκρυφιστική ἀντίληψη ὁλόκληρο τό σύμπαν ἀποτελεῖ ἕνα ἑνιαῖο ζωντανό ὀργανισμό, ἀπό τόν ὁποῖο ἀποσπάσθηκαν οἱ πλανῆτες καί καθετί πού ὑπάρχει μέσα στό σύμπαν. Ἐδῶ βασίζονται οἱ ἐπιδράσεις τῶν πλανητῶν στή ζωή μας.

Βασικές θέσεις τοῦ ἀποκρυφισμοῦ γίνονται ἀποδεκτές καί προβάλλονται ἀπό τήν πλειονότητα τῶν ἀστρολόγων. Ἔτσι γίνεται λόγος γιά μετενσάρκωση, γιά «κοσμικές» καί «καρμικές» σχέσεις, γιά «παγκόσμια διάνοια», γιά «οἰκουμενικό πνεῦμα», γιά «αὐτοεξέλιξη», κ.τ.λ. Οἱ ἀντιλήψεις αὐτές συνδέουν στενά τήν ἀστρολογία μέ τό κίνημα τῆς Νέας Ἐποχῆς, ἀφοῦ ἄλλωστε καί ὁ ὅρος Νέα Ἐποχή ἔχει ἀστρολογικξη προέλευση. Μάλιστα οἱ νεοσατανιστικές αἱρέσεις ὁρίζουν τίς ἰδιαίτερες ἡμερομηνίες τελετῶν καί θυσιῶν βάσει ἀστρολογικῶν παρατηρήσεων.

4. Οἱ κίνδυνοι ἀπό τήν ἀστρολογία

Οἱ διαστάσεις πού προσλαμβάνει ἡ ἀστρολογία στήν ἐποχή μας τήν καθιστοῦν φαινόμενο πού ἐμπερικλύει σοβαρούς κινδύνους γιά τό ἄτομο καί τήν κοινωνία. Ὁ πιστός τῆς ἀστρολογίας δέν καθορίζει τή συμπεριφορά του μέ βάση τήν ἐλευθέρη βούλησή του, ἀλλά μέ βάση τό Ὡροσκόπιό του. Ἡ ἐφαρμογή αὐτῆς τῆς ἀρχῆς εἶναι πολλές φορές σέ συγκεκριμμένες περιπτώσεις ὀδυνηρή. Ἄν κάποιος π.χ. πληροφορηθεῖ ἀπό τό Ὡροσκόπιο ὅτι θά ἔχει μιά δυσάρεστη συνάντηση, μεταβάλλει τή φυσιολογική του συμπεριφορά, μέ ἀποτέλεσμα νά θεωρεῖ κάθε συνάντηση ὡς δυσάρεστη, ἀκόμη κι ἄν πρόκειται γιά εὐχάριστη συνάντηση. Ἄν κάποιος πληροφορηθεῖ ἀπό τόν ἀστρολόγο ὅτι πρόκειται νά ἀρρωστήσει ἤ νά πεθάνει σέ συγκεκριμένο χρόνο, κυριεύεται ἀπό ἀγωνία, καταπίπτει ψυχολογικά καί ἀρχίζει νά συμπεριφέρεται ὡς μελλοθάνατος.

Ἄν ὁ ἀσθενής πιστός τῆς ἀστρολογίας δέν καταφύγει στό γιατρό, ἀλλά στόν ἀστρολόγο, περιμένοντας ἀπό αὐτόν ὄχι μόνο τή διάγνωση, ἀλλά καί τή θεραπεία τῆς ἀσθένειας, τότε κινδυνεύει ἄμεσα. Στήν περίπτωση αὐτή ἡ παρέμβαση τῆς ἀστρολογίας θά μποροῦσε νά χαρακτηρισθεῖ ἐγκληματική, εἰδικά ἄν πρόκειται γιά σοβαρή ἀσθένεια. Τό ἴδιο σοβαρός εἶναι ὁ κίνδυνος ἄν ὁ γιατρός πιστός τῆς ἀστρολογίας ἐμπιστεύεται περισσότερο τίς προβλέψεις τῶν ἄστρων γιά τόν ἀσθενῆ, ἀπό τά δεδομένα τῶν ἰατρικῶν ἀναλύσεων.

Ὅταν ἡ ἀγωγή τῶν παιδιῶν διαμορφώνεται μέ βάση τίς ἀρχές τῆς ἀστρολογίας καί οἱ κλίσεις, τά ἐνδιαφέροντα, τά προσόντα ἤ καί ἐλαττώματα τοῦ παιδιοῦ ἑρμηνεύονται μέ βάση τό Ὡροσκόπιο καί ὄχι τό ἴδιο τό παιδί, τότε ὁ κίνδυνος γιά τήν ὁμαλή ἀνάπτυξη τοῦ παιδιοῦ εἶναι μεγάλος. Ἡ προσωπικότητα τοῦ παιδιοῦ στήν οὐσία ὑφίσταται ἕνα εἶδος βιασμοῦ.

Ἡ κατάργηση τῆς ἐλευθερίας δημιουργεῖ ἐξαρτώμενα ἄτομα. Ὁ πιστός τῆς ἀστρολογίας ἀδυνατεῖ νά λάβει ὁποιαδήποτε ἀπόφαση, ἀκόμη καί ἁπλή, χωρίς νά συμβουλευθεῖ τό Ὡροσκόπιο ἤ τόν ἀστρολόγο. Ἐνῶ ἀπό τήν ἐποχή τῆς Ὀδύσσειας ἀναγνωρίζεται ὅτι ὁ ἄνθρωπος διαμορφώνει τή μοίρα τοῦ ἐλεύθερα, ἡ ἀστρολογία ἀναιρεῖ τήν πραγματική ἐπιστήμη (δῶρο τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖο πάσχιζε ἐπί αἰῶνες ὁ ἄνθρωπος νά κατανοήσει) καί ἐκμεταλεύεται τήν ἀνθρώπινη μωρία, ἀφέλεια, μωροφιλοδοξία καί ἀνασφάλεια.

Ἡ ἀστρολογία ἀποτελεῖ ἀπειλή ἀκόμη καί γιά τήν κοινωνία μας, ἡ ὁποία εἶναι θεμελιωμένη πάνω στήν δυνατότητα τοῦ πολίτη νά παίρνει ἐλεύθερες ἀποφάσεις καί στή διάκριση μεταξύ καλοῦ καί κακοῦ.  Ἡ ἀστρολογία δέν ἀποδέχεται ὅτι ὑπάρχουν καλές καί κακές πράξεις, ἀλλά μόνο πράξεις πού πρόκειται ἀναπόφευκτα νά συμβοῦν, τίς ὁποῖες πρέπει νά ἀποδεχθεῖ κανείς προκειμένου νά αὐτοεξελιχθεῖ καί νά ἐκπληρώσει τόν προορισμό του. Δέν ὑπάρχει διάκριση ἀνάμεσα στό καλό καί στό κακό, ἀλλά ἀνάμεσα στή γνώση καί στήν ἄγνοια τοῦ πεπρωμένου. Μπορεῖ κανείς νά φαντασθεῖ τίς κοινωνικές συνέπειες ἀπό τήν ἐπικράτηση τέτοιων ἀντιλήψεων.

Τέλος ἡ ἀπειλή τῆς ἀστρολογίας παίρνει ἀνυπολόγιστες διαστάσεις ἄν κατορθώσει νά εἰσέλθει στό χῶρο τῆς πολιτικῆς καί ὁδηγήσει τούς πολιτικούς ἄρχοντες μιᾶς χώρας καί ὅσους λαμβάνουν τίς ἀποφάσεις σέ ἐξάρτηση ἀπό τούς ἀστρολόγους. Δυστυχῶς καί στή χώρα μας τά μέσα ἐνημερώσεως εἶχαν ἐπισημάνει τέτοιες περιπτώσεις κατά τό πρόσφατο παρελθόν.

5. Ἡ θέση τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἀπορρίπτει τήν ἀστρολογία γιά πολλούς λόγους. Ἤδη ἀναφέραμε ὅτι ἡ ἀστρολογία κινεῖται στόν χῶρο τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καί εἴδαμε ποιά εἶναι ἡ ἄποψη τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τόν ἀποκρυφισμό.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέχεται, ὅπως καί ἡ ἐπιστήμη, ὅτι ὑπάρχουν ὁρισμένες ἐπιδράσεις τῶν πλανητῶν σέ φαινόμενα πού συμβαίνουν στή γῆ. Οἱ ἐπιδράσεις αὐτές ὅμως εἶναι μόνο φυσικές καί τίποτε περισσότερο. Τήν ὀρθόδοξη αὐτή ἄποψη σ' αὐτό τό σημεῖο συνοψίζει κατά τόν καλύτερο τρόπο ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός. «Τά ἄστρα, λέγει, ἐπηρεάζουν τή βροχή ἤ τήν ἀνομβρία, τό κρύο ἤ τήν ζέστη, τήν ὑγρασία ἤ τήν ξηρασία, τούς ἀνέμους καί τά παρόμοια. Τίς πράξεις μας ὅμως σέ καμία περίπτωση. Γιατί ἐμεῖς δημιουργηθήκαμε ἀπό τόν Δημιουργό μας μέ ἐλεύθερη βούληση καί εἴμαστε κύριοι τῶν πράξεών μας».

Ἡ ἀστρολογία, σύμφωνα μέ τά παραπάνω, καταλύει ἕνα βασικό δόγμα τῆς Ἐκκλησίας μας, τό δόγμα γιά τήν ἐλευθερία (τό «αὐτεξούσιο» κατά τή θεολογική ὁρολογία) τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτό ἔχει σάν συνέπεια ὅτι δέν ὑπάρχει διάκριση μεταξύ ἀρετῆς καί κακίας. «Ἄν ἐνεργοῦμε», λέγει πάλι ὁ ἅγ. Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, «σύμφωνα μέ τίς κινήσεις τῶν ἄστρων, τότε ὅ,τι πράττουμε τό πράττουμε κατ' ἀνάγκην. Ὅ,τι γίνεται ὅμως κατ' ἀνάγκην δέν εἶναι οὔτε ἀρετή οὔτε κακία». Ἔτσι ἡ ἀστρολογία ἀπαλλάσσει π.χ. τούς ἁμαρτωλούς ἀπό ὅλα τά λάθη. Ἄν δέν ὑπάρχει ὅμως ἀρετή, δέν ὑπάρχει οὔτε σωτηρία, δέν ὑπάρχει θέωση, δέν ὑπάρχει ἁγιότητα καί ὅλο τό χριστιανικό οἰκοδόμημα μοιάζει νά καταρρέει. Μαζί καταρρέει καί κάθε ἔννοια δημοκρατικῶν θεσμῶν καί ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων.

Πρόκειται γιά μιά νέα θρησκεία, στήν ὁποία ὁ Χριστός δέν εἶναι ὁ κυρίαρχος τοῦ κόσμου, οὔτε τά ἄστρα ἀποτελοῦν δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ. Θεός εἶναι τό ἴδιο σύμπαν, τό ὁποῖο διέπουν καί κυβερνοῦν τυφλοί νόμοι.

Ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νά γνωρίσει τό μέλλον, εἴτε μέσῳ τῆς ἀστρολογίας εἴτε μέσῳ ἄλλων πρακτικῶν, καταδικάζεται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας ὡς μαντεία. Τό μέλλον γνωρίζει μόνο ὁ Θεός. Ὅμως ὁ διάβολος μέ διάφορους τρόπους πείθει καί ἐξαπατᾶ τόν ἄνθρωπο ὅτι γνωρίζει καί ἐκεῖνος τό μέλλον καί μπορεῖ νά τοῦ τό φανερώσει μέσα ἀπό διάφορες μαντικές τεχνικές, μία ἀπό τίς ὁποῖες εἶναι καί ἡ ἀστρολογία. Ἐπίσης ὁ διάβολος κάνει τόν ἄνθρωπο νά πιστεύει ὅτι καταφεύγοντας σ' αὐτές τίς τεχνικές θά λύσει ὅλα τά προβλήματά του. Φυσικά οὔτε τά προβλήματά του λύνει, οὔτε τό μέλλον γνωρίζει. Τήν προσφυγή ὅμως σ' αὐτές τίς τεχνικές ἡ Ἐκκλησία μας τήν καταδικάζει ὡς ἀπομάκρυνση ἀπό τόν Θεό, ὡς ἔκπτωση ἀπό τήν πίστη καί ὡς προσφυγή στά «ἔργα» τοῦ διαβόλου, τά ὁποῖα ὁ πιστός ἀρνήθηκε κατά τό Βάπτισμα.

Ἔτσι οἱ κανόνες τῆς Ἐκκλησίας καταδικάζουν τήν μαντεία, ὅπου ἐντάσσεται καί ἡ ἀστρολογία, καί προβλέπουν αὐστηρά ἐπιτίμια γιά ἐκείνους πού καταφεύγουν στούς μάντεις. (Ὁ λστ' κανών τῆς Λαοδικείας μεταξύ τῶν μάγων, μάντεων κ.τ.λ. καταδικάζει καί τούς ἀστρολόγους.) Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας γενικῶς θεωροῦν τήν προσφυγή στή μαντεία πτώση μεγαλύτερη ἀπό αὐτή τῶν πρώτων Χριστιανῶν μπροστά στό μαρτύριο, γιατί γίνεται χωρίς ἐξωτερικό καταγκασμό.

Ὁ ἀληθινός λοιπόν χριστιανός δέν προσπαθεῖ νά γνωρίσει τό μέλλον καταφεύγοντας σέ τέτοιες τεχνικές, ἀλλά ἐπιθυμεῖ μόνο νά βρίσκεται κοντά στό Χριστό καί ἐπιδιώκει νά γίνει μέλος τῆς ἐπουράνιας βασιλείας του, ἡ ὁποία «δέν ἔχει χρείαν τοῦ ἡλίου, οὐδέ τῆς σελήνης διά νά φέγγωσι ἐν αὐτῇ, διότι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ ἐφώτισεν αὐτήν, καί ὁ λύχνος αὐτῆς εἶναι τό Ἀρνίον» (Ἀποκ. κβ' 22-23).