Ο διαλογισμός

ΤΕΥΧΟΣ  15                   ΤΡΙΠΟΛΙΣ                  ΙΟΥΛΙΟΣ  2001

Ο ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ

ΜΙΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΤΕΧΝΙΚΗ  ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Τί εἶναι ὁ Διαλογισμός

Στή χώρα μας τά τελευταῖα χρόνια πλῆθος αἱρέσεων καί ὁμάδων ἀνατολικῆς προέλευσης διαδίδει ἐπικίνδυνες τεχνικές, πού συνδέονται ἄρηκτα μέ συγκεκριμένες θρησκευτικές ἀντιλήψεις. Μία ἀπό αὐτές τίς τεχνικές εἶναι ὁ διαλογισμός. Ἐπειδή ὁ διαλογισμός προβάλλεται σήμερα ἀκόμη καί ἀπό μέσα ἐνημερώσεως, πού ἐπηρεάζουν πολύ τό εὑρύ κοινό, ἐπειδή ἡ δραστηριότητα ὁμάδων σάν αὐτές πού ἀναφέραμε ἐπεκτείνεται ραγδαία καί στήν ἐπαρχία καί ἐπειδή στήν Τρίπολη ἔχει ἤδη ἐμφανισθεῖ ὁμάδα, πού προβάλλει ἔντονα τήν παραπάνω τεχνική, θεωρήσαμε σκόπιμο νά ἀφιερώσουμε τό τεῦχος αὐτό στόν διαλογισμό, γιά νά δείξουμε α) ὅτι ἀποτελεῖ μέθοδο πού δέν συμβιβάζεται μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί β) ὅτι ὅποιος ἀσκεῖ τήν μέθοδο αὐτή διατρέχει συγκεκριμένους κινδύνους ἀλλοίωσης καί μεταβολῆς τῆς προσωπικότητός του.

Τί εἶναι ὅμως ὁ διαλογισμός; Κατά τούς ὁπαδούς του, εἶναι μιά μέθοδος μέσα ἀπό τήν ὁποία ὁ νοῦς μαθαίνει νά συγκεντρώνεται. Ἀνάλογα μέ τίς ὁμάδες πού τόν προβάλλουν, ἄλλοτε ἐμφανίζεται μέ μορφή προσαρμοσμένη στά δεδομένα καί στίς ἀντιλήψεις τοῦ δυτικοῦ ἀνθρώπου, ἄλλοτε ἀναμειγνύεται μέ μεθόδους ἀπό τόν χῶρο τῆς ψυχολογίας, ἰδιαίτερα τῆς λεγομένης «Ἀνθρωπιστικῆς Ψυχολογίας», ἄλλοτε συγχέεται μέ «θεραπευτικές» τεχνικές ἀσιατικῆς προέλευσης καί ἄλλοτε ἐμφανίζεται μέ παραμερισμένο τό θρησκευτικό του στοιχεῖο, ὡς μία μέθοδος πού ὡφελεῖ γενικότερα τόν ἄνθρωπο. Πάντως κατά κανόνα διατηρεῖ τά βασικά σύμβολα καί τά μυητικά τελετουργικά τῶν γκουρουϊστικῶν ὀργανώσεων, ἀπό τίς ὁποῖες προέρχεται.

Ἡ τεχνική αὐτή ἀσκεῖται σέ διάφορες φάσεις καί στάδια. Ὁ διαλογιζόμενος κάθεται σέ συγκεκριμένη στάση καί συγκεντρώνει γιά ἀτέλειωτες ὧρες ὅλη τήν προσοχή του σέ ἕνα ἐξωτερικό ἀντικείμενο, πού μπορεῖ νά εἶναι ἡ φλόγα ἑνός κεριοῦ, ἕνα ἄστρο, ἕνα ἄγαλμα τοῦ Βούδα ἤ τοῦ Κρίσνα, ἀκόμη καί τό πρόσωπο τοῦ Ἰ. Χριστοῦ. Στή συγκέντρωση τοῦ νοῦ συμβάλλουν καί οἱ ἀσκήσεις ἐλέγχου τῆς ἀναπνοῆς, πού ἐπιβάλλουν οἱ διάφορες ὁμάδες, ἐνῶ σάν προεργασία ἀπαιτοῦνται «σωστή» διατροφή (=διατροφή πού ἐπιβάλλει ἡ ὁμάδα), «χαλάρωση» καί ἄλλες ἀσκήσεις. Ὁ διαλογισμός εἶναι τεχνική πού διδάσκεται ἀπό κάποιον «φωτισμένο» δάσκαλο (γκουροῦ - ἀρχηγό τῆς αἵρεσης). Αὐτός, στήν τελετή τῆς μύησης, θά δώσει στόν μαθητή μιά διαλογιστική συλλαβή, πού ὀνομάζεται «μάντρα», μέ σκοπό νά τήν διατηρεῖ σάν ἱερό μυστικό καί νά διαλογίζεται πάνω σ' αὐτήν. Τά «μάντρας» εἶναι συνήθως ὀνόματα θεοτήτων καί ἀποτελοῦν ἠχητικά σύμβολα πού ἐπαναλαμβάνονται συνεχῶς κατά τήν ἄσκηση τοῦ διαλογισμοῦ, μέ σκοπό νά ἀπελευθερώσουν τήν «πνευματική δύναμη», μέ τήν ὁποία εἶναι δῆθεν φορτισμένα. Τό «μάντρα» εἶναι «ὄχημα» γιά τό ταξίδι μέσα ἀπό τά στρώματα τοῦ νοῦ. Γνωστά «μάντρας» εἶναι οἱ συλλαβές «Ὄμ» καί «Ἄουμ».

Τό θρησκευτικό του ὑπόβαθρο

Ἤδη ἔγινε φανερό ὅτι ὁ διαλογισμός εἶναι ἀναπόσπαστο τμῆμα τῶν ἀντιλήψεων καί τῶν μεθόδων τῶν θρησκειῶν τῆς ἀνατολῆς καί μόνο μέσα στά πλαίσια αὐτά μπορεῖ νά ἐφαρμοσθεῖ καί νά κατανοηθεῖ. Δέν εἶναι μιά ἀκίνδυνη μέθοδος πού θά μᾶς βοηθήσει νά συγκεντρωθοῦμε, νά τακτοποιήσουμε τόν ἐσωτερικό μας κόσμο καί νά αἰσθανθοῦμε καλύτερα, ὅπως πολλές φορές ὑποκριτικά προβάλλεται. Κατά τήν διδασκαλία τῶν θρησκειῶν αὐτῶν, ὁ Θεός δέν εἶναι πρόσωπο πού διαφέρει ἀπό τόν ἄνθρωπο καί τόν κόσμο. Εἶναι μιά ἀπρόσωπη δύναμη, πού σέ κάθε ὁμάδα καί αἵρεση ἔχει διαφορετικό ὄνομα: Οἰκουμενικό Πνεῦμα, Ὑπερσυνειδητότητα, Συμπαντική Ἀρχή, Παγκόσμια Ἐνέργεια κ.τ.λ. Ἀπό αὐτήν προέρχονται τά πράγματα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, διά «προβολῆς» ἤ «ἐκροῆς», καί στήν οὐσία ταυτίζονται μαζί της. Τά πάντα, ἀκόμη καί ὁ ἄνθρωπος, ἔχουν οὐσία θεϊκή, εἶναι τμήματα τοῦ Θεοῦ καί κινοῦνται σέ μιά ἐξελικτική κλίμακα, πού σκοπό ἔχει νά τά ὁδηγήσει σέ πλήρη ἕνωση μέ τήν ἀπρόσωπη θεότητα.

Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ πολλαπλότητα τοῦ κόσμου εἶναι μιά κατάσταση πού πρέπει νά ξεπεραστεῖ. Σκοπός τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νά ἀπελευθερωθεῖ ἀπό τήν «ξεχωριστότητα», νά «ἐπιστρέψει» στόν Θεό καί νά «ἑνωθεῖ» μαζί του. Ἡ ἕνωση ὅμως μέ τόν Θεό δέν εἶναι κατάσταση στήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος διατηρεῖ τίς προσωπικές του ἰδιότητες, ὅπως συμβαίνει στήν Ἐκκλησία μας. Εἶναι ἡ διάλυση μέσα στήν ἀπρόσωπη θεότητα, δηλ. ἡ πλήρης ἐξαφάνιση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, ὅπως ἀκριβῶς μιά σταγόνα νεροῦ πέφτει στόν ὡκεανό καί χάνεται. Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη ὁδηγεῖ στή σωτηρία (σώζει, καθιστᾶ τόν ἄνθρωπο «σῶο» = ὁλόκληρο, ὁλοκληρωμένο). Οἱ ἀνατολικές αἱρέσεις ἀντίθετα ὁδηγοῦν στόν ἀφανισμό (δηλ. στόν θάνατο).

Στά πλαίσια αὐτά ὁ διαλογισμός εἶναι μιά μέθοδος πού, ὑποτίθεται, θά συντομεύσει τόν χρόνο καί τή διαδικασία ἐπιστροφῆς καί διάλυσης στήν ἀπρόσωπη θεότητα. Γι' αὐτό καί τό διαλογιστικό ἀντικείμενο (τό ἐξωτερικό ἀντικείμενο, στό ὁποῖο συγκεντρώνει ὁ διαλογιζόμενος τήν προσοχή του), εἶναι ἁπλῶς ἕνα μέσο σ' αὐτή τή διαδικασία, πού πρέπει νά ξεπεραστεῖ. Μέ τίς τεχνικές τοῦ διαλογισμοῦ πρέπει νά φτάσει κανείς σέ σημεῖο νά αἰσθάνεται ὅτι ταυτίστηκε ἀπόλυτα μέ τό ἀντικείμενο, ἔγινε ἕνα, μεταξύ αὐτοῦ καί τοῦ ἀντικειμένου δέν ὑπάρχει πλέον διάκριση. Ἔτσι δέν ἔχει σημασία πάνω σέ τί διαλογίζεσαι, ἄν π.χ. εἶναι ἕνα κερί, ἤ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἤ ὁ Βούδας. Καί ἐπειδή ὁ Θεός, ὅπως πιστεύουν, δέν ὑπάρχει ἔξω ἀπό τόν ἄνθρωπο, σκοπός τοῦ διαλογισμοῦ εἶναι νά ἀναπτύξει τίς θεϊκές δυνάμεις, πού δῆθεν ὑπάρχουν μέσα μας. Γι' αὐτό οἱ ὁμάδες αὐτές κάνουν λόγο γιά αὐτοεξέλιξη, αὐτοπραγμάτωση καί αὐτογνωσία.

Εἶναι φανερό ὅτι, σύμφωνα μέ αὐτές τίς ἀντιλήψεις, ὁ ἄνθρωπος αὐτοθεώνεται, γίνεται κέντρο τῶν πάντων, εἶναι ὁ τελικός θεός, ἀφοῦ δέν ὑπάρχει ἄλλος Θεός ἔξω ἀπ' αὐτόν. Σέ τελευταία ἀνάλυση ἀξιοποιεῖ στό ἔπακρο τήν προτροπή τοῦ διαβόλου στούς πρωτοπλάστους: «ἔσεσθε ὡς θεοί», δηλ. δαιμονίζεται. Ἡ συνείδηση ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ τελικός θεός εἶναι ἔντονη στούς δασκάλους τοῦ διαλογισμοῦ, οἱ ὁποίοι ζοῦν, ὑποτίθεται, σέ ἀνώτερα ἐπίπεδα, ἐκφράζονται μέ μεγάλη πρόκληση καί ἀπαιτοῦν ἀπόλυτη ὑποταγή ἀπό τούς μαθητές τους. Ἄς δοῦμε γιά παράδειγμα τί λέει γιά τόν ἑαυτό της ἡ «Θεοτάτη Μητέρα» Shri Mataji Nirmala Devi, ἀρχηγός τῆς αἵρεσης Σαχάτζα Γιόγκα, πού ἐμφανίστηκε πρόσφατα στήν Τρίπολη: «Δηλώνω ὅτι εἶμαι ἐκείνη ἡ ὁποία θά σώσει τήν ἀνθρωπότητα ... Εἶμαι τό Ἅγιο Πνεῦμα ... ὁ Χριστός εἶναι Ἐγώ». «Ἀνακοινῶστε σέ ὅλα τά ἔθνη τώρα ὅτι εἶμαι τό Ἅγιο Πνεῦμα». «Τώρα, ἐσεῖς οἱ ἄνθρωποι πού ἤρθατε ἀπό χριστιανικές πίστεις, πρέπει νά δεῖτε σέ μένα τό Χριστό. Ὁ Χριστός εἶμαι ἐγώ, τώρα καθισμένη μπροστά σας». «Μπροστά σας στέκεται κάποιος πού ἐλέγχει ὅλα τά κέντρα, ὅλους τούς δρόμους, δηλαδή αὐτός πού εἶναι παντοδύναμος». «Μέχρις ὅτου γίνετε Gurus, εἶμαι ἡ γκουροῦ σας. Μόλις γίνετε γκουροῦ, τότε ἐγώ γίνομαι ἡ Θεότης σας» (Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, Διαλογισμός ἤ Προσευχή; Ἀθῆναι 1997, σ. 153-154). Πρόκειται γιά προσπάθεια νά προβληθεῖ ἡ «θεϊκή» της ἰδιότητα μέ χριστιανικούς ὅρους. Ὅμως κάθε Χριστιανός γνωρίζει ὅτι, ὅποιος ἰδιοποιεῖται τό πρόσωπο καί τό ἔργο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἶναι «ἀντίχριστος», πρόδρομος του τελικοῦ Ἀντιχρίστου, καί κατά τόν εὐαγγελιστή Ἰωάννη (Α' Ἰω. 2,18), «καί νῦν ἀντίχριστοι πολλοί γεγόνασιν», δηλ. πολλοί ἀντίχριστοι δροῦν ἀπό τώρα.

Διαλογισμός καί Ὀρθόδοξη Παράδοση

Ὁ διαλογισμός εἶναι τεχνική πού ἐντάσσει ὅποιον τήν ἀσκεῖ σέ ἕνα σύστημα θρησκευτικῶν ἀντιλήψεων, τῶν ὁποίων εἶναι φορέας καί οἱ ὁποῖες ἔρχονται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ διαλογισμός ἀποκόπτει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, τόν ἀποκλείει ἀπό τήν σωτηρία, τόν ἀποχωρίζει ἀπό τόν ἀληθινό Θεό.

Γιά νά γίνει αὐτό σταδιακά καί ἀνώδυνα, πολλές αἱρέσεις ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ διαλογισμός εἶναι ἕνα εἶδος προσευχῆς, πού ταυτίζεται σχεδόν μέ τή νοερά προσευχή τῶν Ὀρθοδόξων μοναχῶν. Ἡ διαφορά ὅμως εἶναι τεράστια. Ἡ προσευχή προϋποθέτει δύο πρόσωπα, πού στέκονται τό ἕνα ἔναντι τοῦ ἄλλου καί συνομιλοῦν. Ἡ προσευχή ἀπευθύνεται σέ συγκεκριμένο ἀποδέκτη, στόν Θεό. Ὁ Θεός τήν «ἀκούει» καί πολλές φορές ἀπαντᾶ ὁ ἴδιος σ' αὐτήν, ἀκόμη καί ἄμεσα, ὅπως συμβαίνει στούς προφῆτες καί στούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας. Ἐκφράσεις στά ἱερά κείμενα ὅπως: «τάδε λέγει Κύριος», «λόγος Κυρίου», «εἶπεν ὁ Θεός πρός τόν ...», προϋποθέτουν ἄμεση ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ στούς Ἁγίους. Ὁ διαλογισμός ἀντίθετα εἶναι ἐνέργεια πού γίνεται ἀπό ἕνα μόνο πρόσωπο, μέ σκοπό νά τό ὁδηγήσει στή «γνώση» ὅτι ταυτίστηκε μέ τόν Θεό. Ὁ διαλογιζόμενος πρέπει κατ' ἀρχήν νά ὑπερβεῖ τό διαλογιστικό ἀντικείμενο (πού εἶναι συνήθως τό «σύμβολο» κάποιας θεότητος), νά ταυτιστεῖ μέ αὐτό καί μέσῳ αὐτοῦ νά ταυτιστεῖ μέ ὁλόκληρο τό σύμπαν, ξεπερνῶντας τήν ἰδιαιτερότητα τῆς προσωπικότητός του.

Ἡ ἕνωση μέ τό Θεό, στήν ὁποία ἀποβλέπει ὁ προσευχόμενος Ὀρθόδοξος, δέν ἀπαιτεῖ θυσία τῆς προσωπικότητός του, χάριν μιᾶς δῆθεν ἀφομοίωσης μέ τή θεότητα. Ἀπαιτεῖ μόνο θυσία τοῦ ἁμαρτωλοῦ κόσμου πού ἔχουμε μέσα μας, τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἑαυτοῦ μας. Ὁ Θεός σέβεται τήν προσωπικότητα τοῦ ἀνθρώπου καί τήν σώζει. Ἡ ἕνωση μέ τό Θεό στήν Ἐκκλησία μας εἶναι ἡ μετοχή στήν ἄκτιστη Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία θεώνει καί ἁγιάζει τόν ἄνθρωπο. Εἶναι ἕνωση «κατά χάριν» καί ποτέ «κατ' οὐσίαν» ἤ «καθ' ὑπόστασιν». Πρόκειται γιά μιά πραγματική κατάσταση, στήν ὁποία δέν ὁδηγεῖ ἡ πιστή ἐφαρμογή μιᾶς συγκεκριμμένης μεθόδου (π.χ. τῆς προσευχῆς), ἀλλά ἕνας γενικότερος τρόπος ζωῆς, πού προϋποθέτει τήν συμμετοχή στά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, τήν ἀποφυγή τῆς ἁμαρτίας, τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ κ.τ.λ..

Παρενέργειες καί κίνδυνοι

Ἐκτός ἀπό τόν πνευματικό κίνδυνο τοῦ ἀποχωρισμοῦ ἀπό τόν ἀληθινό Θεό, πού εἶναι ὁ μεγαλύτερος, εἶναι ἀνάγκη νά ἐπισημάνουμε μερικούς ἀκόμη κινδύνους, πού ἀπειλοῦν τήν προσωπικότητα ὅσων ἀσκοῦν τήν τεχνική τοῦ διαλογισμοῦ.

Τελικός στόχος τοῦ διαλογισμοῦ, ὅπως ἔχουμε ἐπανειλημμένα ἀναφέρει, εἶναι ἡ πλήρης διάλυση τῆς προσωπικότητος σέ μιά ὑποτιθέμενη ἀπρόσωπη θεότητα. Τά ἀποτελέσματα εἶναι ἔκδηλα ἀπό τά πρῶτα ἤδη στάδια. Ὁ διαλογισμός διδάσκεται ἀπό κάποιον «φωτισμένο» δάσκαλο (γκουροῦ), πού διεκδικεῖ ἀνώτατη θεϊκή αὐθεντία καί ἀπαιτεῖ ἀπόλυτη ὑπακοή. Αὐτός θά ἐπιχειρήσει συνήθως ἀπό τήν πρώτη στιγμή νά ἐξαλείψει ἕνα ἕνα τά ἰδιαίτερα στοιχεῖα τῆς προσωπικότητας τοῦ μαθητῆ. Ἡ προσωπικότητα θά ἀλλοιωθεῖ καί ἡ συμπεριφορά θά ἀλλάξει. Θά γίνει στερεότυπη, πανομοιότυπη μέ τή συμπεριφορά τῶν ἄλλων μαθητῶν τοῦ δασκάλου.

Ἡ ἄσκηση τοῦ διαλογισμοῦ προϋποθέτει συνήθως τήν ἔνταξη σέ συγκεκριμμένη ὁμάδα, πού ὑπάρχει γύρω ἀπό τόν «φωτισμένο» δάσκαλο. Ἡ δομή τῆς ὁμάδος αὐτῆς εἶναι κατά κανόνα ὁλοκληρωτική. Ἀπαιτεῖ σιδηρά πειθαρχία καί εἶναι κλειστή ὡς πρός τήν ἐπικοινωνία της μέ τούς ἔξω. Ἡ ἔνταξη στήν ὁμάδα ἔχει ὡς συνέπεια τήν σταδιακή ἀποκοπή τοῦ μέλους ἀπό τό κοινωνικό περιβάλλον, τήν ἐγκατάλειψη τῆς οἰκογένειας, τῆς ἐργασίας, τῶν σπουδῶν, ἀκόμη καί τήν ἐκχώρηση στήν ὁμάδα τῶν περιουσιακῶν του στοιχείων (τί σημασία ἔχουν ὅλα αὐτά μπροστά στόν ἀνώτερο σκοπό τῆς ἕνωσης μέ τή θεότητα;). Ἡ ὁμάδα ἐνδέχεται νά λειτουργεῖ καί ὡς κοινόβιο, τό ὁποῖο ἐπιβάλλει εἰδική (κοινή) ἐνδυμασία καί διατροφή καί ἀπαγορεύει κάθε ἐπαφή μέ τούς ἔξω. Ἄν ὁ δάσκαλος (ἀρχηγός) κρίνει, θά στείλει τόν μαθητή στήν Ἰνδία ἤ ἀλλοῦ γιά ἀνώτερες «σπουδές» πάνω στήν τεχνική τοῦ διαλογισμοῦ.

Ἄν ὅλα αὐτά τά γνώριζε τό μέλος ἀπό τήν ἀρχή, θά ἦσαν ἐλεύθερη ἐπιλογή του, πού κανείς δέ θά μποροῦσε νά τοῦ ἀρνηθεῖ. Ὅμως οἱ περισσότερες ἀπό αὐτές τίς ὁμάδες ἐμφανίζονται μέ προσωπεῖα, δέν ἀποκαλύπτουν τό πραγματικό τους πρόσωπο, ἐξαπατοῦν, καί τό μέλος οὔτε κἄν ὑποπτεύεται τά ἐπακόλουθα τῆς σύνδεσής του μέ τήν ὁμάδα.

Ἐπιστήμονες στό ἐξωτερικό, κρατικές ὑπηρεσίες στήν Εὐρώπη (Γερμανία) καί δικαστήρια ἔχουν ἀποφανθεῖ ὅτι ὁ διαλογισμός «μπορεῖ νά ὁδηγήσει σέ βαρειές ψυχικές διαταραχές», «μπορεῖ νά ἀποτελέσει αἰτία ψυχώσεων», «θά μποροῦσε νά ὁδηγήσει σέ ψυχικές βλάβες ἤ σέ καταστροφή τῆς προσωπικότητας» κ. ἄ. (Ἀ. Ἀλεβιζοπούλου, μνημ. ἔργ., σ. 202, 204).

Τέλος θά παραθέσουμε τή μαρτυρία Ἑλληνίδας πρώην στενῆς συνεργάτιδας τοῦ παγκοσμίως γνωστοῦ γκουροῦ Μαχαρίσι, τοῦ ὁποίου τό σύστημα ὀνομάζεται Ὑπερβατικός Διαλογισμός (Υ.Δ.): «Μέ τό σύστημα τοῦ Μαχαρίσι εἴχαμε κατά καιρούς καί πολύ ἐπικίνδυνα κρούσματα. Ἕνας νέος, ἀσκούμενος στόν Υ.Δ., καί ἐνῶ παρακολουθοῦσε ἕνα σεμινάριο τοῦ Μαχαρίσι στή Μαγιόρκα, αὐτοκτόνησε ... Κάποιος δέ Ἕλληνας καπετάνιος ... κι αὐτός ἀσκούμενος στόν Υ.Δ., παρουσίασε πολλές ψυχικές διαταραχές καί τόν ἔκλεισαν στό Ψυχιατρεῖο». «Πολλά νέα παιδιά, σέ ἕνα διεθνές πρόγραμμα τοῦ Μαχαρίσι τό 1972 στό Fiugi Fonte τῆς Ἰταλίας, τά εἶδα μέ τά μάτια μου, εἶχαν ἀρχίσει ἀπό τόν Διαλογισμό νά κάνουν πολλές νευρικές σπαστικές κινήσεις, χειρονομίες καί ἄλλα συμπτώματα, τά ὁποῖα ἦσαν ἔξω ἀπό τόν ἔλεγχό τους. Ὁ Μεγάλος Δάσκαλος Μαχαρίσι ἦταν ἐντελῶς ἀνίκανος νά τά βοηθήσει καί τά παιδιά δέν μποροῦσαν νά ἐπιστρέψουν στίς πατρίδες τους σ' αὐτά τά χάλια» (Ἀ. Ἀλεβιζοπούλου, μνημ. ἔργ., σ. 205).

Ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης δέν ἦταν μασῶνος

Ἀμέσως σχεδόν μετά τήν κυκλοφορία τοῦ 13ου τεύχους τοῦ ἐντύπου μας, πού εἶχε σάν θέμα τή Μασωνία, δημοσιεύθηκε συμπτωματικά ἄρθρο σέ τοπική ἐφημερίδα, ἀναφερόμενο στήν ἐνέργεια ὁρισμένων ὑπέργηρων Τριπολιτῶν καί Ἀρκάδων νά ἐπαναλειτουργήσουν τή μασωνική στοά πού ὑπῆρχε παλαιότερα στήν Τρίπολη. Τό ἄρθρο υἱοθετεῖ τούς ἰσχυρισμούς τῶν Μασώνων ὅτι ἡ ὀργάνωσή τους δέν εἶναι θρησκεία, ἀλλά ἔχει σκοπό φιλοσοφικό καί φιλανθρωπικό, καθώς καί τόν ἰσχυρισμό ὅτι ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καί ἄλλοι ἐπιφανεῖς Ἀρκάδες ἦσαν Μασῶνοι.

Ὅπως εἴχαμε ἀναφέρει καί στό τεῦχος ἐκεῖνο, τά στοιχεῖα γιά τή δῆθεν μασωνική ἰδιότητα πολλῶν ἐπωνύμων πολιτικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν προσώπων προέρχονται ἀποκλειστικά καί μόνο ἀπό μασωνικές πηγές καί, κατά συνέπεια, δέν ἔχουν καμία ἐπιστημονική καί ἀποδεικτική ἀξία. Δέν ἐπιβεβαιώνονται ἀπό ἄλλα στοιχεῖα καί δέν ὑπάρχει ἐπιστημονική μελέτη πού νά τά τεκμηριώνει καί νά τά ἀποδεικνύει. Οἱ Μασῶνοι εἶναι φυσικό νά ἰσχυρίζονται ὅτι προσωπικότητες καθολικά σεβαστές καί ἀποδεκτές, ὅπως ὁ Θ. Κολοκοτρώνης, ἀνῆκαν στήν ὀργάνωσή τους, γιατί θέλουν νά προσδώσουν κύρος σ'αὐτή καί νά ἐξυψώσουν τό γόητρό της, τόσο πρός τά μέσα, ὅσο καί πρός τά ἔξω.

Τήν ἴδια ἀκριβῶς τακτική τηροῦν καί γιά ἐκκλησιαστικές προσωπικότητες. Ἔχουν π.χ. ἰσχυρισθεῖ ἐπανειλλημένα γιά κάποιους Ἀρχιερεῖς ἤ Πατριάρχες ὅτι ἦσαν Μασῶνοι. Αὐτό βέβαια γίνεται μετά τό θάνατό τους, γιά μήν μποροῦν αὐτοί νά ἀπαντήσουν. Ὁ στόχος στή συγκεκριμμένη περίπτωση εἶναι διπλός: Στούς μή συνειδητοποιημένους Χριστιανούς πού δέν ἔχουν σαφή ἐπίγνωση τῶν ὁρίων μεταξύ Ἐκκλησίας καί κακοδοξίας, Ὀρθοδοξίας καί πλάνης, δίνεται ἡ ἐντύπωση ὅτι πρόκειται γιά μιά ἀκίνδυνη πνευματικά ὀργάνωση, πού οἱ ἀντιλήψεις της περί Θεοῦ καί περί Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι ὀρθές, ἀφοῦ συμμετέχουν σ' αὐτή ἐκκλησιαστικές προσωπικότητες. Στούς συνειδητοποιημένους Χριστιανούς ἀντίθετα, πού γνωρίζουν καλά τά ὅρια τῆς Ἐκκλησίας, ἐπιχειρεῖται κλονισμός τῆς ἐμπιστοσύνης στήν πνευματική ἡγεσία, ἀφοῦ ἡγέτες, πού δῆθεν συμμετέχουν σέ τέτοια ὀργάνωση, θά ἐκληφθοῦν ὀρθά ὡς ἀρνητές τῆς πίστεως.