Η θρησκεία είναι νευροβιολογική ασθένεια η δε Ορθοδοξία η θεραπεία της (Μέρος Α)

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΕΥΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ

Η ΔΕ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ

ΠΡΩΤ.

ΙΩΑΝΝΟΥ Σ. ΡΩΜΑΝΙΔΟΥ

(Πρώτη δημοσίευση

ἀπό τήν Ἱερά Μονή Κουτλουμουσίου, Ἁγίου Ὄρους,

στόν τόμο «Ὀρθοδοξία, Ἑλληνισμός, πορεία στήν 3η χιλιετηρίδα»,

1966, σελ. 67-87)

ΜΕΡΟΣ Α΄

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Τό κλειδί διά τήν κατανόησιν τῆς μεταβολῆς τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Παραδόσεως ἀπό παρανόμου εἰς νόμιμον θρησκείαν καί κατόπιν εἰς ἐπίσημον Ἐκκλησίαν, ἔγκειται εἰς τό γεγονός, ὅτι ἡ Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία διεπίστωσε, ὅτι δέν εἶχε ἀπέναντί της ἁπλῶς μίαν ἐπί πλέον μορφήν θρησκείας ἤ φιλοσοφίας, ἀλλά μίαν καλῶς ὀργανωμένην Ἑταιρείαν Νευρολογικῶν Κλινικῶν, αἱ ὁποῖαι ἐθεράπευον τήν νόσον τῆς θρησκείας καί τήν ἀναζητοῦσαν τήν εὐδαιμονίαν ἀσθένειαν τῆς ἀνθρωπότητος καί ἔτσι παρῆγον φυσιολογικούς πολίτας μέ ἀνιδιοτελῆ ἀγάπην, ἀφιερωμένους εἰς τήν ριζικήν θεραπείαν τῶν προσωπικῶν τους καί τῶν κοινωνικῶν νοσημάτων. Ἡ σχέσις πού ἀνεπτύχθη μεταξύ Ἐκκλησίας καί Πολιτείας, ἦτο ἀκριβῶς ἀντίστοιχος πρός τήν σχέσιν μεταξύ Κράτους καί συγχρόνου Ἰατρικῆς. 

ΜΕΘΟΔΟΣ

Ἡ μέθοδος εἰς τό ὑπόβαθρον τῆς ἐκθέσεως αὐτῆς εἶναι ἁπλή. Οἱ συγγραφεῖς τῆς Καινῆς Διαθήκης καί οἱ Πατέρες ἐπισημαίνουν ἐντός τῆς ἱστορίας τήν ἰδικήν των ἐμπειρίαν τῆς καθάρσεως καί τοῦ φωτισμοῦ τῆς καρδίας καί τοῦ δοξασμοῦ (τῆς θεώσεως), τήν ὁποίαν ταυτίζουν μέ ἐκείνην τῶν Προφητῶν ὅλων τῶν αἰώνων, ἀρχίζοντες τουλάχιστον ἀπό τοῦ Ἀβραάμ. Αὐτό ἀντιστοιχεῖ μέ τήν ἐπανάληψιν τῆς θεραπείας εἰς τήν ἰατρικήν ἐπιστήμην, τῆς ὁποίας ἡ μέθοδος μεταδίδεται ἀπό ἰατροῦ εἰς ἰατρόν. Ἀλλ’ εἰς αὐτήν τήν περίπτωσιν ὁ Χριστός, ὁ Κύριος τῆς Δόξης καί Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος, εἶναι ὁ ἰατρός ὁ ὁποῖος προσωπικῶς θεραπεύει καί «τελειοῖ» τούς ἰατρούς Του, τόσον εἰς τήν Παλαιάν ὅσον εἰς τήν Καινήν Διαθήκην. Αὐτή ἡ ἱστορική Παράδοσις καί διαδοχή θεραπείας καί τελειώσεως «ἐν τῷ Κυρίῳ τῆς Δόξης» πρίν καί μετά τήν Ἐνσάρκωσίν Του, συνιστᾶ τήν καρδίαν καί τόν πυρῆνα τῆς Βιβλικῆς καί τῆς Πατερικῆς Παραδόσεως.

Διαιροῦμεν τήν ἔκθεσίν μας εἰς τά ἀκόλουθα: 1) Ἡ νόσος τῆς θρησκείας. 2) Αἱ Σύνοδοι ὡς Ἑταιρεῖαι Νευρολογικῶν Κλινικῶν. 3) Σύνοδοι καί Πολιτισμοί. 4) Συμπεράσματα. 5) Ἐπίμετρον.

Ι. Η ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

Οἱ Πατριάρχαι καί οἱ Προφῆται τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ Προφῆται τῆς Καινῆς Διαθήκης καί οἱ διάδοχοί των γνωρίζουν καλῶς τήν νόσον τῆς θρησκείας καί τόν Ἰατρόν πού τήν θεραπεύει, δηλαδή τόν Κύριον (Ἰαχβέ) τῆς Δόξης. Αὐτός εἶναι ὁ Ἰατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἡμῶν. Ἐθεράπευε τήν νόσον αὐτήν στούς φίλους καί πιστούς Του πρό τῆς Ἐνσαρκώσεώς Του καί συνεχίζει καί ὡς Θεάνθρωπος νά τήν θεραπεύει.

Ἡ ἐν λόγῳ νόσος συνίσταται εἰς τό ὅτι ὑπάρχει βραχυκύκλωμα μεταξύ τοῦ πνεύματος ἐν τῇ καρδίᾳ τοῦ ἀνθρώπου (δηλαδή τῆς κατά τούς Πατέρας νοερᾶς ἐνεργείας) καί τοῦ ἐγκεφάλου. Εἰς τήν φυσιολογικήν της κατάστασιν ἡ νοερά ἐνέργεια κινεῖται κυκλικῶς ὡσάν στρόφαλος προσευχομένη ἐντός τῆς καρδίας. Εἰς τήν νοσοῦσαν κατάστασίν της ἡ νοερά ἐνέργεια δέν στροφαλίζεται κυκλικῶς. Ἀλλά ξεδιπλωμένη καί ριζωμένη εἰς τήν καρδίαν κολάει στόν ἐγκέφαλον καί δημιουργεῖ βραχυκύκλωμα μεταξύ ἐγκεφάλου καί καρδίας. Ἔτσι τά νοήματα τοῦ ἐγκεφάλου, πού εἶναι ὅλα ἀπό τό περιβάλλον, γίνονται νοήματα τῆς νοερᾶς ἐνεργείας ριζωμένη πάντα στήν καρδίαν. Ἔτσι ὁ πάσχων γίνεται δοῦλος τοῦ περιβάλλοντός του. Ὡς ἐκ τούτου συγχέει ὁρισμένα προερχόμενα ἐκ τοῦ περιβάλλοντός του νοήματα μέ τόν θεόν ἤ τούς θεούς του. 

Μέ τόν ὅρον Θρησκεία ἐννοοῦμεν κάθε «ταύτισιν» τοῦ ἀκτίστου μέ τό κτιστόν καί μάλιστα κάθε «ταύτισιν παραστάσεων» τοῦ ἀκτίστου μέ νοήματα καί ρήματα τῆς ἀνθρωπίνης σκέψεως, πού εἶναι τό θεμέλιον τῆς λατρείας τῶν εἰδώλων. Τά νοήματα καί ρήματα αὐτά δύναται νά εἶναι ἁπλῶς νοήματα καί ρήματα ἤ καί παραστάσεις καί μέ ἀγάλματα καί εἰκόνας ἐντός καί ἐκτός νομιζομένου θεοπνεύστου κειμένου. Μέ ἄλλα λόγια καί ἡ ταύτισις τῶν περί Θεοῦ νοημάτων καί ρημάτων τῆς Ἁγίας Γραφῆς μέ τό ἄκτιστον ἀνήκει καί αὐτή εἰς τόν κόσμον τῆς εἰδωλολατρίας καί εἶναι τό θεμέλιον ὅλων τῶν μέχρι τοῦδε αἱρέσεων. 

Εἰς τήν θεραπευτικήν παράδοσιν τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης χρησιμοποιοῦνται κατάλληλα νοήματα καί ρήματα ὡς μέσα κατά τήν διάρκειαν τῆς καθάρσεως καί τοῦ φωτισμοῦ τῆς καρδίας καί τά ὁποῖα καταργοῦνται κατά τήν διάρκειαν τοῦ δοξασμοῦ ὅταν ἀποκαλύπτεται ἐν τῷ σώματι τοῦ Χριστοῦ ἡ πληροῦσα τά κτιστά πάντα ἀπερίγραπτος, ἀκατάληπτος καί ἄκτιστος δόξα τοῦ Θεοῦ. Μετά τόν δοξασμόν τά νοήματα καί τά ρήματα τῆς νοερᾶς ἐν τῇ καρδίᾳ προσευχῆς ἐπανέρχονται. Ἀπό τόν δοξασμόν του ὁ πάσχων διαπιστώνει ὅτι οὐδεμία ὁμοιότης ὑπάρχει μεταξύ κτιστοῦ καί ἀκτίστου καί ὅτι Θεόν φράσαι ἀδύνατον καί νοῆσαι ἀδυνατώτερον. 

Τό θεμέλιον τῶν αἱρέσεων τοῦ Βατικανοῦ καί τῶν Διαμαρτυρομένων εἶναι τό γεγονός ὅτι ἀκολουθοῦν τόν Αὐγουστῖνον ὁ ὁποῖος ἐξέλαβε τήν ἐν λόγῳ ἀποκαλυφθεῖσαν δόξαν τοῦ Θεοῦ εἰς τήν Παλαιάν καί τήν Καινήν Διαθήκην ὡς «κτιστήν», γενομένην καί ἀπογενομένην μάλιστα. Ὄχι μόνον τοῦτο, ἀλλά καί τό χειρότερον, ἐξέλαβε μεταξύ ἄλλων καί τόν Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελον καί τήν δόξαν Του ὡς γινόμενα καί ἀπογινόμενα κτίσματα τά ὁποῖα ὁ Θεός φέρνει ἐκ τοῦ μηδενός εἰς τήν ὕπαρξιν διά νά ὁραθοῦν καί νά ἀκουσθοῦν καί τά ὁποῖα ἐπιστρέφει πάλιν εἰς τήν ἀνυπαρξίαν μετά τήν τέλεσιν τῆς ἀποστολῆς τῶν. Μάλιστα τάς ἀνοησίας αὐτάς ἀναπτύσει παραδείγματος χάριν εἰς τό βιβλίον τοῦ De Trinitate (Βιβλία Β΄ καί Γ΄). 

Ἀλλά διά νά ἔχει κανείς ὀρθήν κατεύθυνσιν εἰς τήν θεραπείαν τῆς νοερᾶς ἐνεργείας πρέπει νά ἔχει ὁδηγόν τήν πεῖραν θεουμένου ὅστις μαρτυρεῖ περί ὁρισμένων ἀξιωμάτων: ὅτι μεταξύ α) τοῦ ἀκτίστου Θεοῦ καί τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν Του καί β) τῶν κτισμάτων Του οὐδεμία ὁμοιότης ὑπάρχει καί ὅτι «Θεόν φράσαι ἀδύνατον, νοῆσαι δέ ἀδυνατώτερον» (ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος). Μόνον βάσει αὐτῶν τῶν ἀξιωμάτων δύναται κανείς νά ἀποφύγῃ τό κατάντημα νά ἀποκτήσῃ ὁδηγόν τόν διάβολον μέσῳ δῆθεν θεολόγων πού στοχάζονται περί Θεοῦ καί τῶν θείων.

Εἰς τήν φυσικήν κατάστασίν της ἡ νοερά ἐνέργεια ρυθμίζει τά πάθη, δηλαδή τῆς πείνας, τῆς δίψας, τοῦ ὕπνου, τοῦ ἐνστίκτου τῆς αὐτοσυντηρήσεως (δηλαδή τοῦ φόβου θανάτου) ὥστε νά εἶναι ἀδιάβλητα. Εἰς νοσοῦσαν κατάστασιν τά πάθη γίνονται διαβλητά. Αὐτά, ἐν συνδυασμῷ μέ τήν ἀδέσποτον πλέον φαντασίαν, δημιουγοῦν μαγικάς θρησκείας διά τήν χαλιναγώγισιν τῶν στοιχείων τῆς φύσεως ἤ καί τῆς ἐπιπλέον σωτηρίας τῆς ψυχῆς ἐκ τῆς ὕλης εἰς κατάστασιν εὐδαιμονίας ἤ καί τῆς εὐδαιμονίας μέ σῶμα καί ψυχή.

Ἡ πίστις, κατά τήν Ἁγίαν Γραφήν, εἶναι ἡ συνεργασία μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα, τό Ὁποῖον ἐγκαινιάζει τήν θεραπείαν τῆς νόσου τῆς ἰδιοτελοῦς ἀγάπης εἰς τήν καρδίαν καί τήν μεταβάλλει εἰς ἀγάπην, ἡ ὁποία «οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς». Ἡ θεραπεία αὐτή κορυφώνεται μέ τόν δοξασμόν (τήν θέωσιν) καί συνιστᾶ τήν πεμπτουσίαν τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἀντικατέστησε δι’ αὐτῆς τήν εἰδωλολατρίαν ὡς τόν πυρῆνα τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας.

Ὀφείλομεν νά ἔχωμεν σαφῆ εἰκόνα τῶν πλαισίων ἐντός τῶν ὁποίων καί ἡ Ἐκκλησία καί τό Κράτος εἶδον τήν συμβολήν τῶν θεουμένων εἰς τήν θεραπείαν τῆς νόσου τῆς θρησκείας πού διαστρέφει τήν ἀνθρωπίνην προσωπικότητα διά μέσου τῆς ἀναζητήσεως τῆς εὐδαιμονίας ἐντεῦθεν καί πέραν τοῦ τάφου διά νά κατανοήσωμεν τόν λόγον, διά τόν ὁποῖον ἡ Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία ἐνεσωμάτωσε τήν Ὀρδόδοξον Ἐκκλησίαν εἰς τό διοικητικόν της δίκαιον. Οὔτε ἡ Ἐκκλησία, οὔτε τό Κράτος εἶδον τήν ἀποστολήν τῆς Ἐκκλησίας ὡς ἁπλήν ἄφεσιν ἁμαρτιῶν τῶν πιστῶν διά τήν μετά θάνατον εἴσοδόν των εἰς τόν Παράδεισον. Τοῦτο θά ἰσοδυνάμῃ μέ ἰατρικήν συγχώρησιν τῶν νόσων τῶν ἀσθενῶν διά τήν μετά θάνατον θεραπείαν των. Καί ἡ Ἐκκλησία καί τό Κράτος ἐγνώριζον καλῶς ὅτι ἡ ἄφεσις ἁμαρτιῶν ἦτο μόνον ἡ ἀρχή τῆς θεραπείας τῆς ἀναζητούσης τήν εὐδαιμονίαν νόσου τῆς ἀνθρωπότητος. Ἡ θεραπεία αὐτή ἤρχιζεν μέ τήν κάθαρσιν τῆς καρδίας, ἔφθανεν εἰς τήν ἀποκατάστασιν τῆς καρδίας εἰς τήν φυσικήν της κατάστασιν τοῦ φωτισμοῦ καί ἐτελειοποιεῖτο ὁ ὅλος ἄνθρωπος εἰς τήν ὑπέρ φύσιν κατάστασιν τοῦ δοξασμοῦ, δηλαδή τῆς θεώσεως. Τό ἀποτέλεσμα τῆς θεραπείας καί τῆς τελειώσεως ταύτης δέν ἦτο μόνον ἡ κατάλληλος προετοιμασία διά τήν μετά τόν σωματικόν θάνατον ζωήν, ἀλλά καί ἡ μεταμόρφωσις τῆς κοινωνίας ἐδῶ καί τώρα ἀπό συγκροτήματα ἐγωϊστικῶν καί ἐγωκεντρικῶν ἀτόμων εἰς κοινωνίαν ἀνθρώπων μέ ἀνιδιοτελῆ ἀγάπην, «ἥτις οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς». 

ΙΙ. ΑΙ ΣΥΝΟΔΟΙ ΩΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΙ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ

1) Παράδεισος καί Κόλασις

Ἕκαστος θά ἴδῃ τήν ἐν Χριστῷ δόξαν τοῦ Θεοῦ καί θά φθάσῃ εἰς τόν βαθμόν ἐκεῖνον τῆς τελειώσεως τόν ὁποῖον ἔχει ἐπιλέξει καί διά τόν ὁποῖον ἔχει ἐργασθῇ. Ἀκολουθοῦντες τόν ἀπ. Παῦλον, τόν εὐαγγελιστήν Ἰωάννην καί τήν ἰδικήν των πεῖραν οἱ Πατέρες ὑποστηρίζουν, ὅτι θά σωθοῦν ἐκεῖνοι πού βλέπουν τόν ἀναστάντα Χριστόν ἐν δόξῃ εἰς αὐτήν τήν ζωήν, εἴτε «δι’ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι» μέσῳ τῶν ἀδιαλείπτων ἐν τῇ καρδίᾳ προσευχῶν καί ψαλμῶν, εἴτε «πρόσωπον πρός πρόσωπον» μέσῳ τοῦ δοξασμοῦ. Ἐκεῖνοι πού δέν Τόν βλέπουν οὕτως εἰς τήν ζωήν ταύτην, θά ἰδοῦν τήν δόξαν Του ὡς αἰώνιον καί καταναλίσκον πῦρ καί σκότος ἐξώτερον εἰς τήν ἄλλην ζωήν. Ἡ ἄκτιστος δόξα, τήν ὁποίαν ἔχει ὁ Χριστός κατά φύσιν ἀπό τόν Πατέρα, εἶναι Παράδεισος δι’ ἐκείνους, τῶν ὁποίων ἡ ἐγωκεντρική καί ἰδιοτελής ἀγάπη ἔχει θεραπευθῇ καί μεταμορφωθῇ εἰς ἀνιδιοτελῆ ἀγάπην. Ὅμως ἡ ἰδία δόξα εἶναι τό ἄκτιστον πῦρ τό αἰώνιον καί ἡ Κόλασις δι’ ἐκείνους πού ἐπέλεξαν νά μείνουν ἀθεράπευτοι μέσα εἰς τήν ἰδιοτέλειάν των.

Δέν εἶναι ἐν προκειμένῳ σαφεῖς μόνον ἡ Γραφή καί οἱ Πατέρες, ἀλλά καί αἱ Ὀρθόδοξοι εἰκόνες τῆς Κρίσεως. Τό ἴδιον τό ἐκπηγάζον ἐκ τοῦ Χριστοῦ χρυσόν φῶς τῆς δόξης, μέσα εἰς τό ὁποῖον περικλείονται οἱ φίλοι Του, γίνεται κόκκινον καθώς κυλᾶ πρός τά κάτω, διά ν’ ἀγκαλιάσῃ, αὐτή ἡ ἰδία θεία ἀγάπη, τούς «κατηραμένους», πού τήν βλέπουν ὡς δύναμιν κολαστικήν. Αὐτή εἶναι ἡ δόξα καί ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, πού καθαρίζει τά ἁμαρτήματα ὅλων, ἀλλά δοξάζει τούς μέν καί κολάζει τούς δέ. Ὅλοι θά ὁδηγηθοῦν ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν», δηλαδή θά ἴδουν τόν Χριστόν μετά τῶν φίλων Του ἐν δόξῃ, ἀλλά ὅλοι δέν θά δοξασθοῦν. «Οὕς ἐδικαίωσεν, τούτους καί ἐδόξασεν», κατά τόν ἀπ. Παῦλον. Ἡ παραβολή περί τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου εἰς τούς κόλπους τοῦ Ἀβραάμ καί τοῦ πλουσίου εἰς τόν τόπον τῶν βασάνων εἶναι σαφής. Ὁ πλούσιος βλέπει, ἀλλά δέν μετέχει (Λουκ. 16,19-31).

Ἡ Ἐκκλησία δέν στέλνει κανένα εἰς τόν Παράδεισον ἤ εἰς τήν Κόλασιν, ἀλλά προετοιμάζει τούς πιστούς διά τήν θέαν τοῦ Χριστοῦ ἐν δόξῃ τήν ὁποίαν θά ἔχουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Ὁ Θεός ἀγαπᾷ τόν κολασμένον τόσον, ὅσον καί τούς Ἁγίους. Θέλει τήν θεραπείαν ὅλων, ἀλλά ὅλοι δέν δέχονται τήν θεραπείαν, πού Αὐτός προσφέρει. Αὐτό σημαίνει, ὅτι ἡ ἄφεσις ἁμαρτιῶν δέν εἶναι ἀρκετή προετοιμασία διά νά ἴδῃ κανείς τόν Χριστόν ἐν δόξῃ καί νά δοξασθῇ.

Εἶναι φανερόν ὅτι ἡ Φραγκο-Λατινική Παράδοσις κατά τήν ὁποίαν οἱ σεσωσμένοι εἶναι ἐκεῖνοι εἰς τούς ὁποίους ὁ Χριστός δῆθεν κατήλαξε τόν Πατέρα Του δέν ἔχει θέσιν εἰς τήν Ὀρθόδοξον Παράδοσιν. Ἑρμηνεύων τό Β΄ Κορ. 5,19, π.χ., ὁ ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος λέγει· «Καταλλάγητε τῷ Θεῷ. Καί οὐκ εἶπε, καταλάξατε ἑαυτοῖς τόν Θεόν, οὐ γάρ ἐκεῖνος ἐστιν ὁ ἐχθραίνων, ἀλλ’ ἡμεῖς, Θεός γάρ οὐδέποτε ἐχθραίνει». Ἐντός τῶν ὡς ἄνω πλαισίων κατενόησε τό Ρωμαϊκόν Κράτος τήν ἐν τῷ κόσμῳ τούτω θεραπευτικήν καί τελειωτικήν ἀποστολήν τῆς Ἐκκλησίας διά τό γενικόν ὄφελος τῆς κοινωνίας. Ἄλλως δέν διαφέρουν κατ’ οὐσίαν μεταξύ τῶν αἱ θρησκεῖαι, πού ὑπόσχονται τήν μετά θάνατον ἱκανοποίησιν, ἀντί τῆς ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ θεραπείας τῆς νόσου τῆς ἐπιθυμίας δι’ εὐδαιμονίαν. 

2) Ἡ δῆθεν προσπάθεια ἀπομυθοποιήσεως τῆς Ἁγίας Γραφῆς

Τό δῆθεν αὐτό πρόβλημα ἀπασχολεῖ τούς Προτεστάντας καί Παπικούς, ἀλλά καί φωτισμένους ἀπ’ αὐτούς Ὀρθοδόξους δῆθεν εἰδικούς τῆς ἑρμηνείας τῆς Βίβλου. Μάλιστα τεντώνουν ὑψηλά τήν μύτιν ἅμα τῷ ἀκούσματι περί πατερικῆς ἑρμηνείας. Προέρχεται τό δῆθεν πρόβλημα ἀπό τόν Νεο-Πλατωνικόν Αὐγουστῖνον καί τούς ἀκολουθοῦντες αὐτόν, κυρίως ἀπό τούς Καρλοβιγκίους Φράγκους. Ὁ ἐπίσκοπος Ἰππῶνος ἐξέλαβε τήν ἄκτιστον καί πανταχοῦ παροῦσαν δόξαν τοῦ Θεοῦ ὡς γινόμενον καί ἀπογινόμενον κτίσμα. Δέν ἐγνώριζε ὅτι τήν βλέπει κανείς μέσῳ τῆς καταστάσεως δοξασμοῦ. Ὡς ἐκ τούτου παρεδέχετο τήν διαίρεσιν τοῦ σύμπαντος τριορόφως μέ τόν Παράδεισον στόν οὐρανόν, τήν Κόλασιν ὑπό τήν γῆν καί τήν ἐπιφάνειαν τῆς γῆς ὡς τόπον δοκιμασίας.

3) Τό ἀνοικτόν παράθυρον τοῦ Παύλου πρός τήν Ἐκκλησίαν[1].

Τά κεφάλαια 12 ἕως 15 τῆς Α΄ πρός Κορινθίους εἶναι μοναδικόν παράθυρον, μέσῳ τοῦ ὁποίου δύναται κανείς νά θεωρήσῃ τήν πραγματικότητα τῆς Ἐκκλησίας ὡς σώματος τοῦ Χριστοῦ. Οἱ μετέχοντες εἰς τήν Ἐκκλησίαν ἐντάσσονται εἰς δύο ὁμάδας ὡς πρός τόν βαθμόν τῆς θεραπείας καί τῆς τελειώσεως: τούς φωτισμένους καί τούς δοξασμένους. Τά μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ ἀναγράφονται σαφῶς εἰς τήν Α΄ Κορ. 12,28[2].

Ἀρχίζει κανείς μέ τό νά γίνῃ ἰδιώτης[3] ὅστις λέγει «ἀμήν» κατά τήν λογικήν λατρείαν ἐν ἀντιβολῇ πρός τήν νοεράν ἐν τῇ καρδίᾳ γενομένην λατρείαν. Εἰς αὐτό τό στάδιον ἀσχολεῖται ὁ ἰδιώτης μέ τήν μετάβασίν του ἀπό τήν κάθαρσιν τῆς καρδίας εἰς τόν φωτισμόν αὐτῆς ὑπό τήν καθοδήγησιν ἐκείνων πού εἶναι ναοί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί μέλῃ τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί ἀποτελοῦν τό «βασίλειον ἱεράτευμα».

Οἱ βαθμίδες τοῦ φωτισμοῦ ἀρχίζουν μέ τά «γένη γλωσσῶν», τό κατώτερον τῶν χαρισμάτων εἰς τήν 8ην θέσιν, καί φθάνουν μέχρι τό χάρισμα τοῦ «διδασκάλου» εἰς τήν 3ην θέσιν.

Ἐπί κεφαλῆς τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας εἶναι οἱ «προφῆται» (εἰς τήν 2αν θέσιν), οἱ ὁποῖοι ἔλαβον τήν ἰδίαν ἀποκάλυψιν μέ τούς Ἀποστόλους (Ἐφ. 3,5) εἰς τήν 1ην θέσιν καί μαζί μέ αὐτούς ἀποτελοῦν «τό θεμέλιον» τῆς Ἐκκλησίας (Ἐφ. 2, 20). Οἱ Ἀπόστολοι καί Προφῆται εἶναι τό θεμέλιον τῆς Ἐκκλησίας κατά παρόμοιον τρόπον πού οἱ ἰατροί εἶναι τό θεμέλιον τῶν νοσοκομείων.

Τά «γένη γλωσσῶν» εἶναι τό θεμέλιον, ἐπάνω εἰς τό ὁποῖον οἰκοδομοῦνται ὅλα τά ἄλλα χαρίσματα, πού ἀναστέλλονται προσωρινῶς μόνον κατά τήν διάρκειαν τοῦ δοξασμοῦ (Α΄ Κορ. 13,8). Ὡς ἀπόστολος ὁ Παῦλος κατατάσσει τόν ἑαυτόν του εἰς τήν κορυφήν τοῦ καταλόγου τῶν μελῶν, πού «ἔθετο ὁ Θεός ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ». Ὅμως διατηρεῖ ἀκόμη «τά γένη γλωσσῶν», δηλαδή τό κατώτερον τῶν χαρισμάτων. Γράφει· «Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ, πάντων ὑμῶν μᾶλλον γλώσσαις λαλῶ» (Α΄ Κορ. 14,18). Αὐτό σημαίνει, ὅτι τά «γένη γλωσσῶν» ἀνήκουν εἰς ὅλα τά ἐπίπεδα τῶν χαρισμάτων ἐντός του σώματος τοῦ Χριστοῦ. Μέ τό «μή πάντες γλώσσαις λαλοῦσι;» ὁ Παῦλος ἐννοεῖ τούς «ἰδιώτας», οἱ ὁποῖοι δέν ἀριθμοῦνται μεταξύ τῶν ναῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί μελῶν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ (Α΄ Κορ. 12,28). 

Ὁ φωτισμός καί ὁ δοξασμός τῶν μελῶν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι βαθμοί αὐθεντίας προερχόμενοι ἀπό ἀνθρωπίνην ὑπόδειξιν ἤ ἐκλογήν. Εἶναι ἐκ Θεοῦ χαρίσματα πρός ἐκείνους πού συνειργάσθησαν μέ φωτισμένους καί θεουμένους, διά νά τούς διαδεχθοῦν ὡς θεραπευμένοι καί τελειοποιημένοι ἵνα διατηρήσουν οὕτω τήν ἀποστολικήν αὐτήν Παράδοσιν καί διαδοχήν ἀπό γενεάν εἰς γενεάν. Τό ὅτι ὁ Παῦλος καλεῖ τά μέλη τῶν κατωτέρων βαθμίδων θεραπείας καί τελειότητος νά ἀναζητήσουν τά κρείττονα χαρίσματα σημαίνει σαφῶς, ὅτι ὅλοι ὀφείλουν καί δύνανται νά γίνουν Προφῆται, δηλαδή νά φθάσουν εἰς τόν δοξασμόν. «Θέλω δέ πάντας ὑμᾶς λαλεῖν γλώσσαις, μᾶλλον δέ ἵνα προφητεύητε» (Α΄ Κορ. 14,5). 

4) Νευρολογική Κλινική

Ἡ Ἐκκλησία εἰς τήν περιγραφήν τοῦ Παύλου ὁμοιάζει μέ ψυχιατρικήν κλινικήν. Ἡ ἀντίληψίς του ὅμως διά τήν νόσον τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος εἶναι πολύ πιό διορατική ἀπ’ ὅ,τι εἶναι σήμερον γνωστόν εἰς τήν σύγχρονον ἰατρικήν. Διά νά κατανοήσωμεν αὐτήν τήν πραγματικότητα, πρέπει νά ἴδωμεν μέσῳ τοῦ Παύλου τήν Βιβλικήν κατανόησιν τῆς φυσιολογικῆς καί τῆς μή φυσιολογικῆς καταστάσεως τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ νοσῶν ἄνθρωπος ἀποκαθίσταται εἰς τήν φυσιολογικήν του κατάστασιν, ὅταν ὁδηγῆται «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» ὑπό τοῦ Πνεύματος τῆς Ἀληθείας, δηλαδή εἰς τήν θέαν τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρός Του (Ἰω. 17). Οἱ ἄνθρωποι πού δέν βλέπουν τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι φυσιολογικοί. «Πάντες ἥμαρτον καί ὑστεροῦνται τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ» (Ρωμ. 3,23). Μέ ἄλλα λόγια ὁ μόνος ἄνθρωπος, πού ἐγεννήθη εἰς τήν φυσιολογικήν Του κατάστασιν εἶναι ὁ Κύριος τῆς Δόξης ὁ Ὁποῖος γεννηθείς σαρκί ἐκ τῆς Θεοτόκου ἀνέλαβε ἑκουσίως τά ἀδιάβλητα πάθη (τ.ἔ. πεῖναν, δίψαν, κόπωσιν, ὕπνον, φθοράν, θάνατον, φόβον θανάτου), παρ’ ὅτι ὡς κατά φύσιν πηγή τῆς ἀκτίστου «δόξης», καταργεῖ ταῦτα. Ἡ ἄλλη ὄψις τοῦ ἐν λόγῳ θέματος εἶναι, ὅτι ὁ Θεός δέν ἀποκαλύπτει τήν δόξαν Του εἰς τόν καθένα, διότι δέν θέλει νά κολάσῃ τούς μή καταλλήλως προητοιμασμένους μέ ἀνιδιοτελῆ ἀγάπην. Ἡ ἔκπληξις τῶν Προφητῶν τῆς Π.Δ., ὅτι ἠδύναντο νά ζοῦν ἀκόμη, παρ’ ὅτι εἶδον τόν Θεόν, καί ἡ παράκλησις τοῦ λαοῦ πρός τόν Μωϋσῆ νά ζητήσῃ ἀπό τόν Θεόν νά σταματήσῃ νά δείχνῃ τήν δόξαν Του, τήν ὁποίαν δέν ἠδύναντο νά ὑποφέρουν πλέον, εἶναι ἐν προκειμένῳ σαφῶς ἐπιβεβαιωτικά.

Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων δέν ἠσχολεῖτο μέ τόν Θεόν μέσῳ στοχασμῶν καί ἀφηρημένων σκέψεων περί Αὐτοῦ. Καί τοῦτο, διότι ὁ Θεός παραμένει μυστήριον εἰς τήν λογικήν καί ἐκείνων ἀκόμη εἰς τούς ὁποίους ἀποκαλύπτει τήν ἐν Χριστῷ δόξαν καί βασιλείαν Του καί οἱ ὁποῖοι μετέχουν οὕτως εἰς τό μυστήριον τοῦ σταυροῦ μέσῳ τοῦ δοξασμοῦ, δηλαδή τῆς θεώσεώς των. Ἡ μόνη ἀπασχόλησις τῶν Προφητῶν, Ἀποστόλων καί Πατέρων ἦτο 1) ἡ θεραπεία τῶν «ἰδιωτῶν» (λαϊκῶν) μέσῳ τῆς καθάρσεως τῆς καρδίας των καί 2) ἡ μύησίς των α) εἰς τήν κατάστασιν ὡς μελῶν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί ναῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσῳ τοῦ φωτισμοῦ τῆς καρδίας, καί β) εἰς «τό τέλειον» (Α΄ Κορ. 13,12), δηλαδή εἰς τήν θέαν τοῦ Χριστοῦ ἐν δόξῃ «πρόσωπον πρός πρόσωπον» (Α΄ Κορ. 13,12), μέσῳ τοῦ δοξασμοῦ (Α΄ Κορ. 12,26, Ρωμ. 8,30) διά τήν διακονίαν τῆς ἀνθρωπότητος (Ἰω. 17). Τό «...οὕς ἐδικαίωσεν, τούτους καί ἐδόξασεν» (Ρωμ. 8,30) σημαίνει, ὅτι ὁ φωτισμός καί ὁ δοξασμός συνδέονται μεταξύ των εἰς τήν ζωήν αὐτήν, ἀλλά δέν ταυτίζονται.

Ἡ ἀρρώστια τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος συνίσταται εἰς τήν ἐξασθένησιν τῆς κοινωνίας τῆς καρδίας μέ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ (Ρωμ. 3,23) καί τήν ὑποδούλωσίν της εἰς τόν κόσμον, διά τοῦ κατακλυσμοῦ της ὑπό τῶν ἐξηρτημένων ἀπό τό περιβάλλον λογισμῶν (Ρωμ. 1,21-24, 2,5). Εἰς αὐτήν τήν κατάστασιν ὁ ἄνθρωπος φαντάζεται τόν Θεόν κατά τήν εἰκόνα τοῦ νοσοῦντος ἑαυτοῦ του ἤ ἀκόμη καί τῶν ζῴων (Ρωμ. 1, 22). Οὕτως ὁ ἔσω ἄνθρωπος ὑφίσταται τόν πνευματικόν θάνατον, «ἐφ’ ὧ (λόγῳ τοῦ ὁποίου) πάντες ἥμαρτον» (Ρωμ. 5,12)[4]. Δηλαδή ἡ ἀγάπη ὑποδουλώνεται εἰς τό ἔνστικτον τῆς αὐτοσυντηρήσεως, τό ὁποῖον τήν παραμορφώνει καί τήν μεταμορφώνει εἰς ἐγωκεντρικήν καί ἰδιοτελῆ ἐνέργειαν, ὑποβαθμισμένην εἰς ἁπλήν ἀναζήτησιν ἐπιβιώσεως, ἀσφαλείας καί εὐτυχίας. 

Ἡ πτῶσις ἑκάστου ἀνθρώπου καί ἡ δουλεία του εἰς τήν κτίσιν συνίσταται εἰς τήν σύγχυσιν τῆς ἐνεργείας τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος[5] μέ αὐτήν τῆς διανοίας, καθ’ ἥν σύγχυσιν, οἱ προερχόμενοι ἐκ τοῦ περιβάλλοντος λογισμοί γίνονται λογισμοί τοῦ πνεύματος, μέ ἀποτέλεσμα νά ἐξασθενῇ κατά ποικίλους βαθμούς ἡ ἐν τῇ καρδίᾳ κοινωνία μέ τήν ἄκτιστον ἐνέργειαν καί βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Ἡ θεραπεία τῆς νόσου ταύτης ἀρχίζει μέ τήν κάθαρσιν τοῦ πνεύματός του ἀπό ὅλους τούς λογισμούς, καλούς καί κακούς, καί τόν περιορισμόν των εἰς τήν διάνοιαν. Συγχρόνως τό πνεῦμα (δηλαδή ἡ νοερά ἐνέργεια) τοῦ ἀνθρώπου ἐλευθεροῦται ἀπό τήν διάνοιαν καί ἐπιστρέφει μέ τήν νοεράν εὐχήν εἰς τήν καρδίαν. Εἰς τήν φυσικήν του κατάστασιν τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου ἐνεργεῖ ὡσάν στρόβιλος ἐντός τῆς καρδίας, ἐνῶ εἰς τήν πεπτωκυίαν του κατάστασιν εὑρίσκεται διάχυτον εἰς τόν ἐγκέφαλον ταυτιζόμενον μέ τά νοήματα καί τά ρήματά του καί ὑπόδουλος εἰς αὐτά.

Ἔτσι ἀντί νά βασιλεύει μετά τοῦ Θεοῦ ἐπί τῆς φύσεως, καθίσταται δοῦλος αὐτῆς. Διά νά ἀποκατασταθῇ ἡ φυσιολογική λειτουργία τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος μέσῳ τῆς περιτομῆς ταύτης τῆς καρδίας ἀπό ὅλους τούς λογισμούς (Ρωμ. 2,29), πρέπει νά ἐλευθερωθῇ ὁ ἔσω ἄνθρωπος ἀπό τήν δουλείαν εἰς ὁ,τιδήποτε ἐν σχέσει πρός τό περιβάλλον του, λ.χ. αὐτοϊκανοποίησιν, πλοῦτον, ἰδιοκτησίαν, ἀκόμη καί τούς γονεῖς καί συγγενεῖς του (Ματθ. 10,37, Λουκ. 14,26). Ὁ σκοπός δέν εἶναι ἡ ἀπόκτησις Στωϊκῆς ἀπαθείας διά τῆς καταργήσεως τῆς συμπαθείας, ἀλλ’ ἡ παροχή τῆς δυνατότητος εἰς τήν καρδίαν νά δεχθῆ τάς προσευχάς καί τούς ψαλμούς, πού τό Ἅγιον Πνεῦμα μεταφέρει ἐκεῖ ἀπό τήν διάνοιαν καί ἐνεργοποιεῖ ἀδιαλείπτως. Ἔτσι ὁ ἐπί κεφαλῆς τοῦ νευρικοῦ συστήματος ἐγκέφαλος ἀπασχολεῖται μέ τάς καθημερινάς δραστηριότητας καί τόν ὕπνον, ἐνῶ συγχρόνως τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου προσεύχεται ἐν τῇ καρδίᾳ ἀδιαλείπτως. Δηλαδή γίνεται ὡσάν ἐπισκευασμένη δισκέτα ὑπολογιστοῦ εἰς τήν ὁποίαν κείμενα προσευχῶν μεταφέρονται ἀπό τόν ἐγκέφαλον καί ἐπανέρχονται εἰς αὐτόν. Ὅμως οἱ οὕτω πνεύματι προσευχόμενοι ἀδιαλείπτως, προσεύχονται καί μεγαλοφώνως μέ τήν λογικήν προκειμένου νά συνεισφέρουν εἰς τήν κατήχησιν καί οἰκοδομήν τῶν ἰδιωτῶν καί ἀπίστων. Αὐτό ἐννοεῖ ὁ Παῦλος μέ τό «προσεύξομαι τῷ πνεύματι, προσεύξομαι τῷ νοΐ, ψαλῶ τῷ πνεύματι, ψαλῶ καί τῷ νοΐ» (Α΄ Κορ. 14,15).

Αὐτό εἶναι τό πλαίσιον τῆς ἀναφορᾶς τοῦ ἀποστόλου Παύλου καί τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου εἰς τό Παράκλητον Πνεῦμα τό Ὁποῖον ἐντυγχάνει ὑπέρ ἡμῶν ἐν τῇ καρδίᾳ. Τό Ἅγιον Πνεῦμα καθ’ αὐτό ἐντυγχάνει ὑπέρ ὅλων τῶν ἀνθρώπων «στεναγμοῖς ἀλαλήτοις» (Ρωμ. 4,26). Ἀλλ’ εὑρίσκει ἀνταπόκρισιν εἰς ἐκείνους, πού συνεργάζονται 1) εἰς τήν κάθαρσιν τοῦ πνεύματός των, δηλαδή τοῦ «ἔσω ἀνθρώπου» ἤ «τῆς νοερᾶς ἐνεργείας» ἀπό ὅλους τούς λογισμούς, καλούς καί κακούς, 2) εἰς τόν ἐπαναχωρισμόν τοῦ πνεύματος τούτου ἀπό τήν λογικήν καί 3) εἰς τήν ἐπάνοδον τοῦ πνεύματος εἰς τήν καρδίαν μαζί μέ προσευχάς καί ψαλμούς τῆς διανοίας. Ἔτσι ἡ θεραπεία τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος εἰσέρχεται εἰς τό στάδιον τοῦ φωτισμοῦ. Αὐτά προϋποθέτει ὁ Παῦλος ὅταν γράφει· «προσεύξομαι τῷ πνεύματι, προσεύξομαι δέ τῷ νοΐ, ψαλῶ τῷ πνεύματι, ψαλῶ δέ καί τῷ νοΐ» (Α΄ Κορ. 14,15).

Μόλις μᾶς εἶπεν ὁ Παῦλος, ὅτι ἡ προσευχή πνεύματι περιλαμβάνει ψαλμούς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἑπομένως δέν ὁμιλεῖ διά ἀκαταλήπτους καί μεγαλοφώνους προσευχάς, ἀφοῦ οἱ ψαλμοί ἦσαν γνωστοί εἰς ὅλους.

Ὁ Παῦλος ὁμιλεῖ διά τά «γένη γλωσσῶν», τά ὁποῖα συμπεριλαμβάνουν προσευχάς καί ψαλμούς τοῦ πνεύματος τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ καί τά ὁποῖα ἀκούονται μόνον ἀπό ἐκείνους πού ἔχουν τό ἴδιον χάρισμα. Ὅσοι ἰδιῶται δέν εἶχον ἀκόμη τό χάρισμα αὐτό δέν ἠδύναντο νά ἀκούσουν τάς προσευχάς καί τούς ψαλμούς ἐν τῇ καρδίᾳ τῶν ἐχόντων τό χάρισμα αὐτό τῶν «γλωσσῶν». Κορίνθιοι εἰς τήν κατάστασιν τοῦ φωτισμοῦ εἶχον εἰσαγάγει τήν καινοτομίαν νά τελοῦν ἀκολουθίας νοερῶς ἐν τῇ καρδίᾳ παρόντων τῶν «ἰδιωτῶν», πού δέν εἶχον λάβει ἀκόμη «τά γένη γλωσσῶν. Ἔτσι ὅμως ἦτο ἀδύνατον εἰς τούς ἰδιώτας νά οἰκοδομοῦνται καί νά ἀπαντοῦν μέ τό «ἀμήν» τους εἰς τά κατάλληλα μέρη τῆς ἀκολουθίας, διότι ἁπλῶς δέν ἤκουον τίποτε. 

Ὁ Παῦλος δηλώνει σαφῶς, ὅτι «οὐδείς ἀκούει» (Α΄ Κορ. 14,2). «Εάν ἔλθω πρός ὑμᾶς γλώσσαις λαλῶν, τί ὑμᾶς ὀφελήσω, ἐάν μή ὑμῖν λαλήσω...;» (Α΄ Κορ. 14,6-7). Οἱ μή ἔχοντες τό χάρισμα τῶν γλωσσῶν πρέπει νά ἀκούσουν τήν «δύναμιν τῆς φωνῆς» τῶν προσευχῶν καί τῶν ψαλμῶν διά νά ἀπαντήσουν μέ τό ἰδικόν των «ἀμήν» (Α΄ Κορ. 14,11-16). «...Ἐάν ἄδηλον σάλπιγξ φωνήν δῶ, τίς παρασκευάσεται εἰς πόλεμον; οὕτως καί ὑμεῖς διά τῆς γλώσσης, ἐάν μή εὔσημον λόγον δῶτε, πῶς γνωσθήσεται τό λαλούμενον; ἔσεσθε γάρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες. τοσαῦτα εἰ τύχοι γένη φωνῶν εἰσιν ἐν κόσμῳ, καί οὐδέν ἄφωνον» (Α΄ Κορ. 14,8-10). Δέν πρέπει οἱ φωτισμένοι νά περιορισθοῦν εἰς τό «λαλεῖν γλώσσαις» μέ «ἄδηλον φωνήν» παρουσίᾳ τῶν «ἰδιωτῶν» (Α΄ Κορ. 14,10-11). «Σύ μέν γάρ καλῶς εὐχαριστεῖς, ἀλλ’ ὁ ἕτερος οὐκ οἰκοδομεῖται» (Α΄ Κορ. 14,17).

Ὅταν ὁ Παῦλος λέγῃ «μείζων ὁ προφητεύων ἤ ὁ λαλῶν γλώσσαις, ἐκτός εἰ μή διερμηνεύει, ἵνα ἡ Ἐκκλησία οἰκοδομήν λάβῃ» (Α΄ Κορ. 14,5), ἐννοεῖ σαφῶς, ὅτι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ὁμιλεῖ μόνον «γλώσσαις», πρέπει νά ἀποκτήσῃ τό χάρισμα νά «διερμηνεύῃ» τάς προσευχάς καί τούς ψαλμούς τοῦ πνεύματος ἐν τῇ καρδίᾳ, συγχρόνως εἰς προσευχάς καί ψαλμούς τοῦ νοός, διά νά ἀπαγγέλωνται καί μεγαλοφώνως πρός οἰκοδομήν τῶν ἰδιωτῶν. «Διό ὁ λαλῶν γλώσσῃ προσευχέσθω, ἵνα διερμηνεύῃ. Ἐάν γάρ προσεύχωμαι γλώσσῃ, τό πνεῦμά μου προσεύχεται, ὁ δέ νοῦς μου ἄκαρπός ἐστιν. Τί οὖν ἐστιν; προσεύξομαι τῷ πνεύματι, προσεύξομαι δέ (συγχρόνως) καί τῷ νοΐ, ψαλῶ τῷ πνεύματι, ψαλῶ δέ καί (συγχρόνως) τῷ νοΐ. Ἐπεί ἐάν εὐλογῇς ἐν πνεύματι, ὁ ἀναπληρῶν τόν τόπον τοῦ ἰδιώτου, πῶς ἐρεῖ τό ἀμήν ἐπί τῇ σῇ εὐχαριστίᾳ, ἐπειδή τί λέγεις οὐκ οἶδεν, σύ μέν καλῶς εὐχαριστεῖς, ἀλλ’ ὁ ἕτερος οὐκ οἰκοδομεῖται. Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ, πάντων ὑμῶν μᾶλλον γλώσσαις λαλῶ, ἀλλ’ ἐν ἐκκλησίᾳ θέλω πέντε λόγους τῷ νοΐ μου λαλῆσαι, ἵνα καί ἄλλους κατηχήσω ἤ μυρίους λόγους ἐν γλώσσῃ» (Α΄ Κορ. 14,13- 19).

Ὁ Παῦλος οὐδέποτε λέγει, ὅτι ὁ εἷς διερμηνεύει ἐκεῖνα πού ἕτερος λέγει «γλώσσαις». Ἕκαστος διερμηνεύει αὐτά πού ὁ ἴδιος λέγει «γλώσσαις». Τοῦτο προϋποθέτουν καί τά λεχθέντα εἰς τό Α΄ Κορ. 14,27- 28· «εἴτε γλώσσῃ τις λαλεῖ, κατά δύο ἤ τό πλεῖστον τρεῖς καί ἀνά μέρος καί εἷς διερμηνευέτω. Ἐάν δέ μή ἧ διερμηνευτής, σιγάτω ἐν ἐκκλησίᾳ, ἑαυτῶ λαλείτω καί τῷ Θεῷ» Δηλαδή ἐάν ὁ γλώσσῃ λαλῶν δέν εἶναι διερμηνευτής, τότε σιωπεῖ ἐν ἐκκλησίᾳ. Ὅμως λαλεῖ ἑαυτῷ καί τῷ Θεῷ. Ἄλλαις λέξεσιν τό λαλεῖν γλώσσαις καθ’ ἑαυτό γίνεται ἐν τῇ καρδίᾳ καί ὄχι μεγαλοφώνως. Μέ τήν ἐντολήν αὐτήν ὁ Παῦλος στερεῖ τούς ἔχοντας μόνον «τά γένη γλωσσῶν» τῆς δυνάμεως νά ἐπιβάλλουν τήν ἐν λόγῳ καινοτομίαν των μέσῳ τῆς πλειοψηφίας των.

Ὁ Παῦλος ὁμιλεῖ σαφῶς διά προσευχάς καί ψαλμούς μή ἀπαγγελομένους μέ «τήν δύναμιν τῆς φωνῆς», ἀλλ’ ἀκουομένους ἐντός τῆς καρδίας. Ὁ φωτισμός αὐτός τῆς καρδίας οὐδετερώνει τήν ὑποδούλωσιν εἰς τό ἔνστικτον τῆς αὐτοσυντηρήσεως καί ἀρχίζει τήν μεταμόρφωσιν τῆς ἰδιοτελοῦς ἀγάπης εἰς ἀνιδιοτελῆ ἀγάπην. Αὐτό ἀποτελεῖ τό χάρισμα τῆς ἐνδιαθέτου πίστεως εἰς τόν ἔσω ἄνθρωπον, τό ὁποῖον εἶναι ἡ δικαίωσις, καταλλαγή, υἱοθεσία, εἰρήνη, ἐλπίς καί ζωοποίησις. 

Αἱ προσευχαί καί οἱ ψαλμοί ἀδιαλείπτως (Β΄ Θεσ. 5,17) ἐνεργούμενοι νοερῶς ἐν τῇ καρδίᾳ (Ἐφ. 5,18-20), τ.ἔ. «τά γένη γλωσσῶν» (Α΄ Κορ. 12,10-28), μεταμορφώνουν τόν «ἰδιώτην» (λαϊκόν) εἰς ναόν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ βασιλείου ἱερατεύματος. Αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ πιστοῦ ἀπό τήν δουλείαν εἰς τό περιβάλλον, ὄχι διά τῆς φυγῆς ἀπ’ αὐτό, ἀλλά διά τοῦ ἐλέγχου ἐπ’ αὐτοῦ, ὄχι διά τῆς ἰδιοτελοῦς ἐκμεταλλεύσεως, ἀλλά διά τῆς ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης. Ἐντός τῶν πλαισίων τούτων «ὁ νόμος τοῦ Πνεύματος τῆς ζωῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἠλευθέρωσέ με ἀπό τοῦ νόμου τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου... Εἰ δέ τις Πνεῦμα Χριστοῦ οὐκ ἔχει, οὗτος οὐκ ἐστιν αὐτοῦ. Εἰ δέ Χριστός ἐν ὑμῖν, τό μέν σῶμα νεκρόν δι’ ἁμαρτίαν, τό δέ πνεῦμα ζωή διά δικαιοσύνην» (Ρωμ. 8,2,9, 10). 

Καθ’ ὅν χρόνον ἡ θεραπεία τοῦ φωτισμοῦ αὐξάνει τήν τελειότητα τῆς ἀγάπης, καί μάλιστα μέ ἧτταν τοῦ διαβόλου, ὁ φωτισμένος λαμβάνει ἐκ τῶν ἀπαριθμουμένων εἰς τό Α΄ Κορ. 12,28 ἀνωτέρων χαρισμάτων ἀναλόγως, μέ κορύφωσιν τόν δοξασμόν. Ὁ Παῦλος δηλώνει, ὅτι «εἰ δοξάζεται ἕν μέλος, συγχαίρει πάντα τά μέλη» (Α΄ Κορ. 12,26), μέ σκοπόν νά ἐξηγήσῃ, διατί οἱ Προφῆται εἶναι δεύτεροι μετά τούς Ἀποστόλους καί πρίν ἀπό ὅλα τά ἄλλα μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ὑπό τοῦ Πνεύματος μεταβίβασις ἐκ τῆς διανοίας εἰς τήν καρδίαν προσευχῶν καί ψαλμῶν εἶναι ἡ δικαίωσις καί ἡ ζωοποίησις τοῦ ἔσω ἀνθρώπου καί ἡ θέα τοῦ Χριστοῦ «δι’ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι» (Α΄ Κορ. 13,12). Δοξασμός εἶναι ἡ ἔλευσις τοῦ «τελείου» (Α΄ Κορ. 13,10), δηλαδή ἡ θέα τοῦ Χριστοῦ ἐν δόξῃ «πρόσωπον πρός πρόσωπον» (Α΄ Κορ. 13,12). Ὅταν γράφῃ ὁ Παῦλος, «ἄρτι γιγνώσκω ἐκ μέρους» (αὐτόθι), ἀναφέρεται εἰς τήν τρέχουσαν κατάστασιν τοῦ φωτισμοῦ του ἤ τῆς δικαιώσεως. Μέ τήν ἑπομένην φράσιν του· «τότε δέ ἐπιγνώσομαι, καθώς καί ἐπεγνώσθην» (αὐτόθι), ὁ Παῦλος λέγει, ὅτι θά δοξασθῇ, ὅπως εἶχεν ἤδη δοξασθῇ. Εἰς τήν κατάστασιν τοῦ φωτισμοῦ ὁ πιστός εἶναι «νήπιος» Ἀφοῦ δοξασθῇ, ἐπιστρέφει εἰς τόν φωτισμόν ὡς «ἀνήρ» (Α΄ Κορ. 13,11).

Κατά τήν διάρκειαν τοῦ δοξασμοῦ, πού εἶναι θέωσις καί ἀποκάλυψις, ἡ προσευχή ἐν τῇ καρδία («γλῶσσαι»), ἡ γνῶσις καί ἡ προφητεία, μαζί μέ τήν πίστιν καί τήν ἐλπίδα, καταργοῦνται, ἀφοῦ ἀντικαθίστανται ἀπό τόν ἴδιον τόν Χριστόν ἐν τῇ ἀκτίστῳ βασιλείᾳ καί δόξῃ τοῦ Πατρός. Μόνον ἡ ἀγάπη δέν ἐκπίπτει (Α΄ Κορ. 13,8-11). Κατά τήν διάρκειαν τοῦ δοξασμοῦ τά περί Θεοῦ καί τά ἐν εὐχῇ πρός τόν Χριστόν νοήματα καί ρήματα καταργοῦνται. Μετά τήν θέωσιν καί μέ τήν ἐπιστροφήν εἰς τόν φωτισμόν, ἐπιστρέφουν γνῶσις, προφητεία, γλῶσσαι, πίστις καί ἐλπίς καί ἐπανενώνονται μέ τήν ἀγάπην, ἡ ὁποία δέν εἶχεν «ἐκπέσει». Τά ὑπό τῶν θεουμένων χρησιμοποιούμενα εἰς τήν διδασκαλίαν καί προσευχήν ρήματα καί νοήματα διά τήν καθοδήγησιν ἄλλων μέχρι τόν δοξασμόν εἶναι θεόπνευστα, ἀλλά μόνον εἰς τήν χρῆσιν καί ὑπό τήν καθοδήγησιν φωτισμένων καί θεουμένων. Οἱ μή γνωρίζοντες, ὅτι ὁ σκοπός αὐτῶν τῶν ρημάτων καί νοημάτων εἶναι ἡ κατάργησίς των κατά τήν διάρκειαν τῆς θεώσεως, βαδίζουν ἐπί θεμελίων τῆς φαντασίας τῶν.

Αὐτή εἶναι ἡ θέα τοῦ ἐν δόξῃ ἀναστάντος Χριστοῦ, τήν ὁποίαν εἶχεν ὁ Παῦλος καί διά τῆς ὁποίας ὁ Θεός θέτει εἰς τήν κεφαλήν (Α΄ Κορ. 12,28) καί τό θεμέλιον (Ἐφ. 2,20) τῆς Ἐκκλησίας τούς Ἀποστόλους καί Προφήτας. Αὐτό τό «θεμέλιον», τό ὁποῖον περιλαμβάνει καί γυναίκας προφήτιδας (Πράξ. 2,17, 21,9, Α΄ Κορ. 11,5), ἀποτελεῖ τό πλαίσιον τῆς δηλώσεως τοῦ Παύλου, ὅτι ἐν Χριστῷ «οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θήλυ» (Γαλ. 3,28).

Ὁ δοξασμός δέν εἶναι θαῦμα. Εἶναι τό τελικόν φυσικόν στάδιον τῆς μεταμορφώσεως τῆς ἰδιοτελοῦς ἀγάπης εἰς ἀνιδιοτελῆ ἀγάπην καί ἡ ἄφιξις τοῦ ἀνθρώπου εἰς τήν κατάστασιν διά τήν ὁποίαν ἐδημιουργήθη. Καί ὁ Παῦλος καί ὁ Ἰωάννης σαφῶς θεωροῦν τήν ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ θέαν τοῦ Χριστοῦ ἐν δόξῃ ἀναγκαίαν διά τήν τελείωσιν τῆς ἀγάπης καί τῆς διακονίας πρός τήν κοινωνίαν (Ἰω. 14,21-24, 16,22, 17,24, Α΄ Κορ. 13,10-13, Ἐφ. 3,3-6). Αἱ ἐμφανίσεις τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ ἐν δόξῃ δέν ἦσαν καί δέν εἶναι θαύματα, διά νά ἐκθαμβώσουν τούς θεατάς καί νά τούς πείσουν νά πιστεύσουν εἰς τήν θεότητά Του. Θαῦμα δέν ἦτο ἡ ἀνάστασις τοῦ Κυρίου τῆς Δόξης. Θαῦμα ἦτο ἡ Σταύρωσις καί ὁ Θάνατός Του. Ὁ ἀναστάς Χριστός ἐμφανίζεται μόνον διά τήν τελείωσιν τῆς ἀγάπης, ἀκόμη καί εἰς τήν περίπτωσιν τοῦ Παύλου, ὁ ὁποῖος εἶχε φθάσει τό κατῶφλι τοῦ δοξασμοῦ (Γαλ. 1,14 ἑξ.), μή γνωρίζων, ὅτι ὁ Κύριος τῆς Δόξης, τόν ὁποῖον ἐπρόκειτο νά ἴδῃ, εἶχε γεννηθεῖ, σταυρωθεῖ καί ἀναστηθεῖ. Αἱ ἐμφανίσεις τοῦ ἀναστάντος Κυρίου τῆς Δόξης εἰς τό Α΄ Κορ. 15,1-11 εἶναι οἱ δοξασμοί μέ τούς ὁποίους ὁ Παῦλος ὁλοκληρώνει τήν περί χαρισμάτων ἀνάπτυξιν πού εἶχεν ἀρχίσει εἰς τό 12,1.

Ὅλοι οἱ μετέπειτα θεωθέντες ἀποτελοῦν μέ τούς Ἀποστόλους τό θεμέλιον τῆς Ἐκκλησίας, διότι «...τήν ἴσην δωρεάν ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ Θεός ὡς καί ἡμῖν», λέγει ὁ Πέτρος (Πράξ. 11,17, 10,47). Δηλαδή ὁδηγήθησαν, ὡς οἱ Ἀπόστολοι κατά τήν Πεντηκοστήν, εἰς «πᾶσαν τήν ἀλήθειαν», ἡ ὁποία εἶναι ὁ ἀναστάς καί ἀναληφθείς ἐν δόξῃ Χριστός, ἐπιστρέψας σαρκί ἐν ταῖς ἀκτίστοις πυρίναις γλώσσαις τοῦ Πνεύματός Του, διά νά κατοικήσῃ ὡς ἄνθρωπος μετά τοῦ Πατρός Του ἐν τοῖς γενομένοις ναοῖς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πιστοῖς, ὡς ἀκριβῶς ὑπεσχέθη (Ἰω. 14-17). Οὕτως, ἡ Ἐκκλησία τῶν ναῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος Προφητῶν ἔγινε τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, κατά τοῦ Ὁποίου «πύλαι ᾅδου (θανάτου) οὐ κατισχύσουσιν».

Δοξασμός εἶναι ἡ μέθεξις ὄχι μόνον τῆς ψυχῆς ἀλλά καί τοῦ σώματος εἰς τήν ἀθανασίαν καί ἀφθαρσίαν διά τήν τελείωσιν τῆς ἀγάπης. Δύναται νά εἶναι θέα μικρᾶς ἤ μακρᾶς διαρκείας. Μετά ἀπό κάποιαν ἔκστασιν ἀποπροσανατολισμοῦ ὁ νεωστί θεωθείς βλέπει τά πάντα γύρω του διαβεβρωμένα μέ τήν δόξαν/βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία, ἀφοῦ δέν εἶναι οὔτε φῶς, οὔτε σκότος, καί δέν ὁμοιάζει μέ τίποτε τό κτιστόν, ὑπερβαίνει πάντα τά ρήματα καί νοήματα καί, παρ’ ὅτι ἀποκαλυπτομένη, παραμένει μυστήριον ἀδιαπέραστον, ἀνέκφραστον καί ὡς ἐκ τούτου ἀπερίγραπτον. Κατά τήν διάρκειαν τῆς θέας τά πάθη, τά ὁποῖα εἶχον οὐδετεροποιηθεῖ καί καταστεῖ ἀδιάβλητα μέ τόν φωτισμόν, καταργοῦνται. Ὁ θεούμενος οὔτε τρώγει, οὔτε πίνει, οὔτε κοιμᾶται, οὔτε κουράζεται καί δέν ἐπηρεάζεται ἀπό τήν ζέστην ἤ τό κρύο. Αὐτά τά φαινόμενα εἰς τούς βίους τῶν Ἁγίων, πρίν καί μετά τήν ἐνσάρκωσιν τοῦ Κυρίου τῆς Δόξης, δέν εἶναι θαύματα, ἀλλ’ ἡ ἀποκατάστασις τῆς ὑγείας τῆς νοσούσης ἀνθρωπίνης φύσεως. 

Οἱ Γεροντολόγοι[6] ἔχουν ἀποδείξει ὅτι τό γῆρας εἶναι ἀρρώστια καί ἐρευνοῦν, μήπως καί ὁ ἴδιος ὁ θάνατος εἶναι ἀρρώστια. Θά ἠδύναντο νά ἀποτελέσουν συμβολήν εἰς τήν ἐν λόγῳ ἔρευναν οἱ θεούμενοι καί τά λείψανά των. Τά σώματα ἑκατοντάδων θεουμένων παραμένουν σχετικῶς ἀκέραια ἐπί αἰῶνας εἰς μίαν κατάστασιν μεταξύ φθορᾶς καί ἀφθαρσίας. Ἀπό τά παλαιότερα παραδείγματα εἶναι τό ἀκέραιον σῶμα τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος εἰς τήν νῆσον Κέρκυρα, τοῦ λαβόντος μέρος τό 325 εἰς τήν Α΄ Οἰκ. Σύνοδον. Μόνον εἰς τήν Μονήν τῶν Σπηλαίων εἰς τό Κίεβον ὑπάρχουν 120 ἀκέραια ἱερά λείψανα.

Αὐτό εἶναι τό πλαίσιον τῶν λεχθέντων ὑπό τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὅτι «καί ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπό τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τήν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (Ρωμ. 8,21). Ἀπό τά συμφραζόμενα εἶναι φανερόν, ὅτι ἡ «ἐλευθερία τῆς δόξης» εἶναι ἐδῶ ἐλευθερία ἀπό τήν φθοράν καί τήν θνητότητα. Ἀλλ’ ἀκόμη καί ἐκεῖνοι, τῶν ὁποίων ὁ ἔσω ἄνθρωπος ἔφθασεν εἰς τήν υἱοθεσίαν τοῦ φωτισμοῦ, ὡς καί ἐκεῖνοι, τῶν ὁποίων καί τά σώματα εἶχον διά τῆς θεώσεως πρόγευσιν τῆς ἀθανασίας καί τῆς ἀφθαρσίας, περιμένουν «τήν υἱοθεσίαν, τήν ἀπολύτρωσιν τοῦ σώματος ἡμῶν» (Ρωμ. 8,23). «Οἱ νεκροί ἐγερθήσονται ἄφθαρτοι καί ἡμεῖς ἀλλαγησόμεθα... Δεῖ γάρ τό φθαρτόν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καί τό θνητόν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν» (Α΄ Κορ. 15,53-54).

Αὐτά τά γνωρίζει κανείς ὄχι ἀπό στοχασμόν ἐπάνω εἰς βιβλικά κείμενα, ἀλλά ἀπό τήν ἐμπειρίαν τοῦ δοξασμοῦ, τουτέστι ἀπό «τήν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ». Ἡ ἐμπειρία τοῦ δοξασμοῦ καί ὄχι μόνον βιβλικά κείμενα εἶναι τό θεμέλιον τῆς πίστεως τῆς Ἐκκλησίας εἰς τήν σωματικήν ἀνάστασιν τοῦ βιολογικοῦ μέρους τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος. 

5) Τά ἱερά Λείψανα

Ὑπάρχουν δύο γενικά εἴδη ἁγίων λειψάνων, αὐτά πού εὐωδιάζουν καί αὐτά πού καί σώζωνται ὁλόκληρα ἤ σχεδόν ὁλόκληρα. Φαίνεται ὅτι τά πρῶτα ἀνήκουν εἰς τούς Ἁγίους πού εὑρίσκοντο εἰς τήν καταστσιν φωτισμοῦ ὅταν ἐξεδήμησαν καί τά δεύτερα εἰς Ἁγίους πού εὑρίσκονται εἰς κατάστασιν δοξασμοῦ. 

Ἀπό μαρτυρίας Πατέρων προκύπτει τό γεγονός ὅτι ἡ ἄκτιστος δημιουργική, συνεκτική, προνοητική, καθαρτική, φωτιστική καί θεωτική ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι ἁπλή, διαιρεῖται ἀδιαιρέτως καί πανταχοῦ παροῦσα ἐνεργεῖ τά πάντα ἐν πᾶσι. Ἔτσι ὁ θεούμενος ἐν Ἁγίῳ Πεύματι εὑρισκόμενος βλέπει ὡς μέλος τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ τόν Πατέρα ἐν τῷ ἐνσαρκωθέντι Λόγῳ ἔσωθεν. Αὐτῶν τά σώματα διατηροῦνται τοιουτοτρόπως ἀφοῦ ἡ νοερά ἐνέργειά τους συνεχίζει νά στροφαλίζεται κυκλικῶς ἐντός της καρδίας τους ἐν κοινωνίᾳ μέ τήν θεωτικήν ἐνέργειαν τῆς Ἁγίας Τριάδος. Πιθανόν θά ἠμπορούσαμεν νά δοῦμεν τόν στροφαλισμόν αὐτόν μέ μαγνητικό ἀξονικό τομογράφο.

Φαίνεται ὅτι ἔχουν δίκαιον ἐκεῖνοι πού πιστεύουν ὅτι αἱ μέλαναι ὀπαί εὑρίσκονται ὄχι μόνον εἰς τό κέντρον τῶν Γαλαξίων δίνοντες εἰς αὐτάς τήν κυκλικήν τους κίνησιν, ἀλλά καί εἰς μικροσκοπικά μεγέθη παντοῦ εἰς τό σύμπαν καί ἀνάμεσά μας καί μέσα μας. 

6) Ὄχι «ἐκ τοῦ κόσμου», ἀλλ’ «ἐν τῷ κόσμω»

Ἡ Φραγκο-Λατινική διάκρισις μεταξύ πρακτικῆς (active) καί θεωρητικῆς (contemplative) ζωῆς δέν ὑπάρχει ἐντός τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Τό χάρισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τῶν ἀδιαλείπτων προσευχῶν καί ψαλμῶν, μέσῳ τῶν ὁποίων ὁ ἰδιώτης (λαϊκός) εἰσέρχεται εἰς τό βασίλειον ἱεράτευμα, γενόμενος ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, καθιστᾶ τήν ἐν λόγῳ διάκρισιν ἀδύνατον. Ἡ κάθαρσις καί ὁ φωτισμός τῆς καρδίας καί ἡ θέωσις εἶναι ἡ πραγματικότης ἐντός τῆς ὁποίας κινεῖται ὁ κάθε πιστός καί ἡ παράδοσις ἐντός τῆς ὁποίας λειτουργεῖ ἀναποσπάστως ἡ εἰδική ἱερωσύνη. Ἀντιθέτως πρός τήν ἐν λόγῳ Λατινικήν διάκρισιν ὅλα τά μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ εὑρίσκονται εἰς τήν θεωρίαν τοῦ φωτισμοῦ βαδίζοντες πρός τήν θεωρίαν τῆς θεώσεως.

«...Οὐδείς ἐν πνεύματι Θεοῦ λαλῶν λέγει, ΑΝΑΘΕΜΑ ΙΗΣΟΥΣ, καί οὐδείς δύναται εἰπεῖν, ΚΥΡΙΟΣ ΙΗΣΟΥΣ, εἰ μή ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» (Α΄ Κορ. 12,3). Αὐτή εἶναι ἡ βιβλική καί πατερική πνευματικότης καί ἡ δύναμις, ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας ἦτο ἀδύνατον δι’ ἕνα πιστόν - ναόν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, παρ’ ὅλα τά βασανιστήρια καί μαρτύρια, νά λυγίσῃ καί νά ἀπαρνηθῇ τόν Χριστόν. Τυχόν ἀπάρνησις ἁπλῶς ἀπεδείκνυε, ὅτι δέν ἦτο μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Οἱ Μάρτυρες καί οἱ Νεο-μάρτυρες ἦσαν ἡ ἀπόδειξις τῆς δυνάμεως τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς θεώσεως, δηλαδή τοῦ μυστηρίου τοῦ σταυροῦ, κατά τῶν δυνάμεων τοῦ σκότους ὡς καί τό κατ’ ἐξοχήν κήρυγμα ἐλευθερίας. Ἡ πρωταρχική ἀποστολή τῶν ναῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἦτο νά ἐργάζωνται εἰς ὁποιοδήποτε ἐπάγγελμα εἶχον ταχθῇ καί νά ἐπιδιώκουν νά διαδώσουν τήν ἰδικήν των θεραπείαν εἰς τούς ἄλλους. Κατά κυριολεξίαν εἰργάζοντο ἐντός της κοινωνίας των, μέ μίαν εἰδικότητα ὁμοίαν μέ ἐκείνην τῶν ψυχιάτρων. Διέφερον, ὅμως, ἀπ’ αὐτούς εἰς τό ὅτι δέν ἐπεδίωκον, ὡσάν αὐτούς, τήν διανοητικήν ἰσορροπίαν τῶν νοσούντων, μέ τήν προσαρμογήν των εἰς γενικῶς ἀποδεκτούς κανόνας φυσιολογικῆς σκέψεως καί συμπεριφορᾶς. Ὁ ἰδικός των κανών ὑγείας καί φυσιολογικῆς σκέψεως καί συμπεριφορᾶς ἦτο ὁ δοξασμός. Ἡ θεραπευτική δύναμίς των δέν ἦτο καί δέν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου». Ἀλλ’ αὐτοί, ὅμως, εἶναι «ἐν τῷ κόσμῳ», ἐργαζόμενοι διά τήν θεραπείαν τῆς καρδίας τῶν ἀνθρώπων καί, ὡς ἐκ τούτου, διά τήν μεταμόρφωσιν τοῦ κόσμου. 

Δεῖτε τό Β΄ καί τελευταῖο Μέρος

στήν ἱστοσελίδα:

http://sathanasoulias.blogspot.gr/2012/11/blog-post_7866.html

---

[1] Ἡ κάτωθι ἑρμηνεία τοῦ ἀποστόλου Παύλου βασίζεται εἰς τήν πατερικήν παράδοσιν, ἀλλά καθώς καί εἰς πληροφορίας πού ἐδόθησαν ἀπό τούς Ἑβραίους θεολόγους κατά τήν τήν διάρκειαν Διαλόγου μεταξύ Ὀρθοδόξων καί Ἑβραίων τόν Ὀκτώβριον 1979 εἰς τό Βουκουρέστι. Οἱ τελευταῖοι ἐσημείωσαν τό γεγονός ὅτι ἡ περιγραφή πού ἐδόθη περί τῆς τῆς πατερικῆς παραδόσεως περί φωτισμοῦ τῆς καρδίας καί τοῦ δοξασμοῦ ταυτίζεται μέ τήν παράδοσιν τῶν Χασιδίμ. Προφανῶς οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ Φαρισαῖοι τοῦ ἀποστόλου Παύλου ἀνήκουν εἰς αὐτή τήν παράδοσιν.

[2] Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος συνοψίζει τήν Πατερικήν ἑρμηνευτικήν περί τῆς Α΄ Κορ. 12,27-28. «Ἵνα δέ καί τάς διαφοράς τῶν μελῶν καί τίνα ταῦτα καί τίνες εἰσίν ἀποδείξῃ, ἔφη ΄΄Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ... γένη γλωσσῶν΄΄. Εἶδες τάς διαφοράς τῶν μελῶν τοῦ Χριστοῦ; Ἔμαθες τίνες εἰσί μέλη αὐτοῦ»; Βίβλος τῶν Ἠθικῶν στ΄· Πῶς ἑνοῦνται τῷ Χριστῷ καί Θεῷ καί ἕν γίνονται μετ’ αὐτοῦ πάντες οἱ Ἅγιοι.

[3] Πιστός μέ τό βάπτισμα τοῦ ὕδατος μή εἰσελθών ἀκόμη εἰς τήν κατάστασιν τοῦ φωτισμοῦ, δηλαδή εἰς τό βάπτισμα τοῦ Πνεύματος, καί ὡς ἐκ τούτου οὐχί ἀκόμη μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ «βασιλείου ἱερτεύματος». Διά τοῦτο καί λέγεται ἰδιώτης, ἀφοῦ ἰδιωτεύει.

[4] Διά τήν Πατερικήν ἑρμηνείαν τοῦ «ἐφ’ ὧ» εἰς τό χωρίον Ρωμ. 5,12 βλέπε J.S. Romanides, Original Sin According to Saint Paul», ἐν St. Vladimir’s Quartedly (μέ τήν παλαιάν ἀρίθμησιν τῆς ἐποχῆς τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόβσκυ πού κατήργησαν οἱ διάδοχοί του) Νew Υοrk, 1955, τόμος ΙV, τεύχη 1 καί 2, Τό Προπατορικόν Ἁμάρτημα, Ἀθῆναι 1957, 2α ἔκδοσις Δόμος Ἀθῆναι 1989, κεφ. 6

[5] Δηλαδή τήν κατά τούς Πατέρας νοεράν ἐνέργειαν τῆς ψυχῆς.

[6] Τά μέλη τοῦ νέου κλάδου ἰατρικῶν ἐρευνῶν περί τοῦ γήρατος.