Φαινόμενα Νεοειδωλολατρίας

ΤΕΥΧΟΣ  27        ΤΡΙΠΟΛΙΣ          ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2003

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ  ΝΕΟΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑΣ

ΔΩΔΕΚΑΘΕΪΣΜΟΣ - ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ - ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Ἕνα Ἐπιστημονικό Συνέδριο

Τόν παρελθόντα Μάϊο ὀργανώθηκε στή Θεσσαλονίκη ἀπό τήν Ἑταιρεία Ὀρθοδόξων Σπουδῶν ἕνα πολύ σημαντικό Ἐπιστημονικό Συνέδριο μέ θέμα «Φαινόμενα Νεοειδωλαλατρίας. Δωδεκαθεϊσμός - Ὑποτίμηση Παλαιᾶς Διαθήκης - Ὀλυμπιακοί Ἀγῶνες». Τό Συνέδριο ἀσχολήθηκε μέ τό φαινόμενο τῆς νεοειδωλολατρίας ἤ ἀρχαιολατρίας ἤ νεοπαγανισμοῦ, ἕνα βασικό προβλήμα πού ἀπασχολεῖ τήν ποιμαντική τῆς Ἐκκλησίας μας καί τήν ἑλληνική κοινωνία γενικότερα, δίνοντας ἰδιαίτερη ἔμφαση σέ τρεῖς βασικές πτυχές του: α) στήν ἀναβίωση τῆς λατρείας τῶν ἀρχαίων θεῶν (δωδεκαθέου κ.ἄ.), β) στήν ὑποτίμηση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού συστηματικά ἐπιχειρεῖται ἀπό τό σύνολο τῶν νεοειδωλολατρικῶν ὁμάδων καί γ) στούς Ὀλυμπιακούς Ἀγῶνες, ἕναν θεσμό τόν ὁποῖο οἱ ὁμάδες αὐτές ἐκμεταλεύονται συστηματικά γιά τήν προβολή τους καί τήν προώθηση τῶν θέσεών τους.

Οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν στήν Αἴθουσα Τελετῶν τοῦ Πᾳνεπιστημίου Θεσσαλονίκης ἀπό 25-27/5/2003. Ὁ ἀριθμός τῶν συμμετεχόντων ἦταν ἐντυπωσιακός καί ἡ μεγάλη αἴθουσα ἦταν κατάμεστη σέ ὅλες τίς συνεδρίες, σπάνιο φαινόμενο γιά τά συνήθη ἐπιστημονικά συνέδρια. Ἀνακοινώθηκαν 33 εἰσηγήσεις ἀπό ἰσάριθμους εἰδικούς εἰσηγητές, πανεπιστημιακούς καθηγητές καί ἐρευνητές, κληρικούς καί λαϊκούς.

Οἱ ἀντιδράσεις τῶν νεοειδωλολατρῶν

Ὅπως ἦταν ἀναμενόμενο, ἡ διοργάνωση τοῦ Συνεδρίου προκάλεσε τίς ἀντιδράσεις τῶν νεοειδωλολατρῶν. Τά ἐπίσημα Πορίσματα τοῦ Συνεδρίου στήν εἰσαγωγή τους ἀναφέρουν χαρακτηριστικά:

«Ἡ γνωστοποίηση τοῦ Συνεδρίου προκάλεσε τίς ἔντονες ἀντιδράσεις νεοειδωλολατρικῶν συλλόγων, μέ κυκλοφόρηση συκοφαντικῶν καί ὑβριστικῶν ἐντύπων, τό περιεχόμενο τῶν ὁποίων κατεχώρισαν καί στό Διαδίκτυο, μέ ἀποστολή ἐξωδίκων προσκλήσεων γιά ἐκφοβισμό τῶν ὀργανωτῶν καί εἰσηγητῶν καί ἐπίσημο ἔγγραφο τοῦ "Ὑπάτου Συμβουλίου τῶν Ἑλλήνων Ἐθνικῶν", μέ βαρύτατους ὑβριστικούς χαρακτηρισμούς ἐναντίον τῶν ὀργανωτῶν, στό ὁποῖο διαμαρτύρονταν ἐν πρώτοις γιατί τό Πανεπιστήμιο δέν ἔχει ὡς σῆμα τήν μορφή τοῦ φιλοσόφου Ἀρισττέλους ἀλλά τόν παντελῶς ἄσχετο μέ τή μόρφωση καί τή γνώση "Ἅγιο" τῶν Χριστιανῶν, ἐννοώντας τόν ἅγιο Δημήτριο, καί κατόπιν ζητοῦσαν νά μᾶς ἀποπέμψει ἀπό τήν αἴθουσα, τήν ὁποία κακῶς μᾶς παρεχώρησε.

Μετά τήν ἀποτυχία αὐτῶν τῶν ἐνεργειῶν, ἐκάλεσαν διά τῶν Μέσων Μαζικῆς Ἐνημερώσεως τούς ἀνά τήν Ἑλλάδα ὀπαδούς τοῦ δωδεκαθεϊσμοῦ νά ἔλθουν στήν Θεσσαλονίκη καί νά καταλάβουν τήν αἴθουσα, ὥστε νά παρεμποδισθεῖ ἡ διεξαγωγή τοῦ Συνεδρίου. Προσῆλθαν πράγματι μέ πανώ ἐλάχιστα πρόσωπα πού ἀπαιτοῦσαν νά εἰσέλθουν στήν αἴθουσα, στήν ὁποία ἤδη εἶχαν διασπαρῆ ἄλλοι ὁμόφρονές των φωνασκοῦντες κατά τήν διάρκεια τῶν εἰσηγήσεων, ἐνοχλοῦντες καί παρεμποδίζοντες τήν ὁμαλή διεξαγωγή τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου. Τό πανεπιστημιακό ἄσυλο γιά ἄλλη μία φορά χρησιμοποιήθηκε ἐναντίον τῆς ἐλευθερης διακίνησης τῶν ἰδεῶν καί τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ διαλόγου ἀπό ὁλιγάριθμα ἐξωπανεπιστημιακά, αὐταρχικά καί ἀντιδημοκρατικά στοιχεῖα, καί μάλιστα ἀπό δῆθεν λάτρεις τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πνεύματος. Ἡ σθεναρή στάση τῶν διοργανωτῶν καί ἡ ἐμφανής ἀντίδραση τοῦ πλήθους τῶν συνέδρων ἐμπόδισαν τούς ταραχοποιούς νά ἐπιτύχουν τόν στόχο τους, πού ἦταν ὄχι ὁ ἐλεύθερος διάλογος ἀλλά ἡ διάλυση τοῦ Συνεδρίου. Ἀπογοητευθέντες ἀπό τήν ἀδυναμία τους καί τήν ἐμφανῆ κατακραυγή τῶν συνέδρων κατά τήν ἐναρκτήρια συνεδρία δέν προκάλεσαν ἐπεισόδια κατά τίς ἑπόμενες συνεδρίες. Τό ἐγχείρημά τους εἶχε σέ μικρογραφία τόν χαρακτήρα καί τήν τύχη τοῦ ἐγχειρήματος τοῦ οὐτοπικοῦ ἥρωός τους Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου ἤ Ἀποστάτου».

Στή συνέχεια δημοσιεύουμε τό κύριο μέρος τῶν Πορισμάτων τοῦ Συνεδρίου, τά ὁποῖα γιά τήν καλύτερη πρόσληψη ἐκ μέρους τῶν ἀναγνωστῶν χωρίσαμε σέ ἑνότητες, προσθέσαμε ἐπικεφαλίδες ἀνά ἑνότητα καί ὑπογραμμίσαμε κάποια χαρακτηριστικά σημεῖα.

Τά Πορίσματα.

α) Τό φαινόμενο τῆς νεοειδωλολατρίας

«1. Τό θέμα τοῦ Συνεδρίου, ὅπως φάνηκε καί ἀπό τίς ἀντιδράσεις, ἰδιαίτερα ἀπό τό πλῆθος τῶν συνέδρων, προκάλεσε μεγάλο ἐνδιαφέρον καί ἐκάλυψε πραγματική ἐπιστημονική καί ποιμαντική ἀνάγκη.

2. Ἡ νεοειδωλολατρία ἤ νεοπαγανισμός ἤ ἀρχαιολατρία δέν εἶναι μόνον ἑλληνικό ἀλλά παγκόσμιο φαινόμενο. Ἡ προσπάθεια ἀναβιώσεως τῶν ἀρχαίων ἐθνικῶν θρησκειῶν, ἐκμεταλευόμενη τά πατριωτικά αἰσθήματα τῶν ἀνθρώπων, ἀποτελεῖ ἐπιδίωξη τῆς λεγομένης Νέας Ἐποχῆς στήν ὁποία καί ἐντάσσεται. Ἐνισχύεται ἀπό τίς κατά τόπους μασονικές στοές, οἱ ὁποῖες ἐνδιαφέρονται ὄχι γιά κάποια συγκεκριμένη θρησκεία, ἀλλά γιά τήν προώθηση τοῦ συγκριτισμοῦ καί τήν πρόσδεση τῶν ἀνθρώπων σέ μία πανθρησκεία, ὥστε νά ἐπιβληθεῖ παγκοσμίως ἡ Νέα Τάξη πραγμάτων.

3. Ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τόν ἀληθινό Θεό καί ἡ λατρεία τῶν κτισμάτων εἶναι τέχνασμα τοῦ Διαβόλου. Ἔχει ὡς κίνητρο τόν ἐγωϊσμό καί σκοπό τήν αὐτοθέωση· ὑποθάλπει τίς κατώτερες ἐπιθυμίες καί ἡδονές, ἡ ἐκπλήρωση τῶν ὁποίων δημιουργεῖ πολέμους, ἔριδες, ἀναστατώσεις, καταρράκωση τῆς μοναδικῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου ὡς εἰκόνος Θεοῦ, ὅπως μοναδικά καί ἀξιόπιστα διδάσκει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στό πρῶτο κεφάλαιο τῆς "Πρός Ρωμαίους" ἐπιστολῆς. Τό ἦθος τῶν θεῶν τοῦ δεδεκαθέου εἶναι χειρότερο τοῦ ἤθους τῶν χειρότερων ἀνθρώπων. Γι' αὐτό καί ἡ λατρεία τους ἀπορρίφθηκε ἀπό τούς ἀρχαίους Ἕλληνες σοφούς ὡς ἀνόητη καί ἀπαξιωτική γιά τόν ἄνθρωπο».

β) Ἡ Παλαιά Διαθήκη

«4. Ἡ ἀπόρριψη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἐμφανίζει τόν νεοπαγανισμό ὡς ἀντίπαλο τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ. Οὐσιαστικά ὅμως εἶναι σύμμαχός του, διότι κοινό γνώρισμα ἀμφοτέρων εἶναι ἡ ἀπόρριψη τοῦ Χριστιανισμοῦ. Δέν στρέφονται ἐμφανῶς ἐναντίον τῆς Καινῆς Διαθήκης, γιά νά ἀποκρύψουν τίς πραγματικές τους διαθέσεις καί νά ἀποφύγουν τήν ἄμεση ἀντίδραση τῶν Χριστιανῶν. Οἱ δύο ὅμως Διαθῆκες, Παλαιά καί Καινή, εἶναι ἀλληλένδετες καί ἀποτελοῦν ἀδιαίρετη ἑνότητα. Εἶναι θεόπνευστα στό σύνολό τους κείμενα πού διακονοῦν ὡς δύο θεραπαινίδες τό ἕνα σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, σέ διαφορετικές ἐποχές καί διαφορετικά ἐπίπεδα. Ἡ Καινή χωρίς τήν Παλαιά εἶναι μετέωρη, ἐνῶ ἡ Παλαιά χωρίς τήν Καινή μένει ἀνερμήνευτη καί ἀνεκπλήρωτη, ἕνα ἁπλό βιβλίο τῆς ἱστορίας τῶν Ἑβραίων. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ἐχρησιμοποίησε καί προέβαλε τήν Π. Διαθήκη ὡς προετοιμασία τοῦ ἰδικοῦ Του ἔργου. Τό ἴδιο ἔπραξαν καί οἱ Ἀπόστολοι, ὅπως καί ἡ Ἐκκλησία κατόπιν στή θεολογία καί στή λατρεία, ἀλλά καί ἡ χριστιανική παιδεία στό Βυζάντιο καί μετά τό Βυζάντιο. Οἱ νεοεοδωλολάτρες ἀκολουθοῦν σ' αὐτό τούς ἀρχαίους Γνωστικούς, τούς ὁποίους κατεδίκασε ἡ Ἐκκλησία. Στά νεώτερα χρόνια τήν Παλαιά Διαθήκη ἐπολέμησαν καί ὑποτίμησαν οἱ ἄθεοι διαφωτιστές μέ ἀρχηγό τόν Βολταῖρο. Ἡ πολεμική κατά τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης στόν σημερινό Ἑλληνισμό ἀντιγράφει δυτικά ἀθεϊστικά παραδείγματα καί ἀξιοποιεῖ ἐθνικιστικά - ρατσιστικά κίνητρα, κατά τά πρότυπα τοῦ ἐθνικοσοσιαλισμοῦ τοῦ Χίτλερ».

γ) Ἑλληνισμός, Χριστιανισμός καί εἰδωλολατρία

«5. Ἡ εἰδωλολατρία δέν εἶναι οὔτε τό μοναδικό οὔτε τό καλύτερο στοιχεῖο τῆς ἀρχαιοελληνικῆς παιδείας. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καλλιεργοῦν καί συνεχίζουν σέ ὅλους τούς τομεῖς τήν ἑλληνική παιδεία, ἱστοριογραφία, ποίηση, τέχνη, ἀποκαθαίροντάς την μόνον ἀπό τήν ἀσέβεια καί ἀνηθικότητα τῶν εἰδώλων. Ὁ ἀληθινός Ἕλληνας δέν μπορεῖ νά εἶναι εἰδωλολάτρης, ὅπως στήν οὐσία δέν ἦσαν καί οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες σοφοί. Οἱ μόνοι πού μποροῦν νά διεκδικοῦν ἐπάξια τό ἀρχαιοελληνικό παρελθόν εἶναι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Ὁ Χριστιανισμός δέν ἔβλαψε τόν Ἑλληνισμό· τόν διέσωσε ἀπό τήν παρακμή καί τοῦ ἔδωσε νέα πνευματική δύναμη γιά νά συνεχίσει τήν πορεία του· ὁ ἐκχριστιανισμός τῶν λαῶν ἐσήμαινε σέ μεγάλο βαθμό καί ἐξελληνισμό τους. Ὁ βυζαντινός πολιτισμός ἀποτελεῖ συνέχεια τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ πολιτισμοῦ. Οἱ νεοειδωλολάτρες, ἀποδεχόμενοι μόνον τήν ἑλληνική ἀρχαιότητα, κολοβώνουν καί συρρικνώνουν τήν ἑλληνική ἱστορία, στήν ὁποία ὅμως ἀνήκουν καί ὁ Παρθενώνας καί ἡ Ἁγιά-Σοφιά, ἡ ποίηση τοῦ Ὁμήρου καί τῶν τραγικῶν, ἀλλά καί ὁ Ρωμανός ὁ Μελωδός καί ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος, τά μωσαϊκά τῆς Βεργίνας, ἀλλά καί τῆς Μονῆς τῆς Χώρας. Ὅσοι διαγράφουν τά 2.000 χρόνια τοῦ χριστιανικοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐξυπηρετοῦν τούς ἐχθρούς τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ. Ἐξ ἄλλου ἡ μυθολογούμενη ἐκτεταμένη καταστροφή τῶν ἀρχαίων μνημείων ἀπό Χριστιανούς ἀποτελεῖ σκόπιμη διόγκωση μεονωμένων παραδειγμάτων. Δέν ἦταν ποτέ ἐπίσημη κρατική ἤ ἐκκλησιαστική γραμμή. Ἀντίθετα πολλά ἀρχαῖα μνημεῖα τέχνης μεταφέρθηκαν στήν Κωνσταντινούπολη καί διατηρήθηκαν θαυμαζόμενα ἀπό τούς Χριστιανούς. Συνέβη ὅ,τι καί μέ τά ἀρχαῖα κείμενα πού διασώθηκαν στά ἀντιγραφικά ἐργαστήρια τῶν Μονῶν, διδασκόμενα καί σχολιαζόμενα ἀπό μεγάλους διδασκάλους καί Πατέρες, ὅπως π.χ. τόν Φώτιο καί τόν Εὐστάθιο Θεσσαλονίκης. Οἱ Χριστιανοί μοναχοί ἀντέγραψαν, γιά νά τίς διασώσουν, ἀκόμη καί τίς προκλητικές κωμωδίες τοῦ Ἀριστοφάνη.

6. Οἱ νεοειδωλολάτρες χρησιμοποιοῦν τά ἐναντίον τοῦ Χριστιανισμοῦ ἐπιχειρήματα τῶν λογίων τῆς ἐποχῆς τῶν διωγμῶν, ὅπως τοῦ Κέλσου, τοῦ Ἱεροκλέους καί τοῦ Πορφυρίου καί θαυμάζουν τόν αὐτοκράτορα Ἰουλιανό. Ἡ ἀντιχριστιανική αὐτή γραμματεία καταρρίφθηκε πλήρως ἀπό ἀντίστοιχα ἔργα τῶν Χριστιανῶν συγγραφέων τῶν 5 πρώτων αἰώνων, τῶν Ἀπολογητῶν, τῶν Ἀξεξανδρινῶν, τῶν Καππαδοκῶν καί ἄλλων, ὥστε μετά τόν 5ο αἰῶνα σίγησε πλήρως καί χάθηκε, μέ ἐξαίρεση τόν Γεώργιο Πλήθωνα Γεμιστό τόν 15ο αἰώνα, τοῦ ὁποίου τό οὐτοπικό ὅραμα γιά ἀναβίωση τῆς εἰδωλολατρίας δέν εἶχε καμμία ἀπήχηση στόν λαό. Ἐλάχιστη ἀπήχηση εἶχε καί τό κίνημα τοῦ Ἰουλιανοῦ τόν 4ο αἰῶνα, μολονότι ἐπιχειρήθηκε νά ἐπιβληθεῖ μέ διωγμούς καί βία. Οἱ πολίτες τῆς αὐτοκρατορίας ἦσαν τώρα στήν πλειονότητά τους Χριστιανοί καί ζοῦσαν ἑνωμένοι κάτω ἀπό τήν νέα χριστιανική πίστη μέ Χριστιανούς ἄρχοντες καί ἐκχριστιανισμένους θεσμούς. Ὁ Ἰουλιανός ἦλθε σέ σύγκρουση πρός τό κοινό αἴσθημα· θέλησε νά ἐπιβάλει τήν δική του παραβατική μοναχική πορεία, ἡ ὁποία ξεκίνησε ἀπό τό ἐφηβικό ἀπωθημένο αἴσθημα ἐκδικήσεως γιά τόν φόνο τῶν συγγενῶν του ἀπό τόν Χριστιανό αὐτοκράτορα Κωνστάντιο, ἐνισχύθηκε στήν Πέργαμο ἀπό τόν νεοπλατωνικό θεουργό φιλόσοφο Αἰδέσιο καί τόν Μιθραϊστή μάγο Μάξιμο καί τελειοποιήθηκε ὡς πρός τίς θεουργικές - μαγικές πρακτικές στήν Ἀθήνα, ὅπου τόν ἐγνώρισαν καί τόν περιγράφουν ὡς διαταραγμένη μέ νευρωτικές ἐκδηλώσεις προσωπικότητα, ὁ Μ. Βασίλειος καί ὁ Γρηγόριος Θεολόγος. Πολλοί προσηλυτιζόμενοι καί σήμερα στήν νεοειδωλολατρία κινοῦνται ἀπό κάποιες ἀσθενεῖς πλευρές τῆς ζωῆς τῶν Χριστιανῶν καί ἀπό ἀναζήτηση θρησκευτικῆς ζωῆς ἀπαλλαγμένης ἀπό τίς βιωματικές ὑποχρεώσεις καί τούς ἠθικούς περιορισμούς τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Ἀπομένει γι' αὐτό χῶρος αὐτοκριτικῆς ἐντός τῆς Ἐκκλησίας γιά τά φαινόμενα τῆς νεοειδωλολατρίας, ὥστε ἡ σχεδιαζόμενη ἀπό παγκόσμια κέντρα ἀναβίωση τῶν ἐθνικῶν θρησκειῶν νά μήν εὑρίσκει ἀφορμές καί ἐρείσματα κατά τῆς χριστιανικῆς πίστης».

δ) Οἱ Ὀλυμπιακοί Ἀγῶνες

«7. Οἱ Ὀλυμπιακοί Ἀγῶνες εἶναι καρπός τῆς ἀγάπης τοῦ Ἑλληνισμοῦ γιά τήν ἄθληση τοῦ σώματος, παράλληλα μέ τήν καλλιέργεια τοῦ πνεύματος. Ἐνῶ ὅμως εἶχαν ἀποκτήσει μεγάλη δόξα, προοδευτικά παρήκμασαν, διότι οἱ "στεφανῖται" ἀθληταί κατήντησαν "χρηματῖται", καί ἔτσι ἔφθασαν σέ πλήρη ἀνυποληψία κατά τούς ἑλληνιστικούς χρόνους, ὥστε ἡ κατάργησή τους τό 399 μ.Χ. νά εἶναι ἡ μεγαλύτερη πρός αὐτούς εὐεργεσία. Ἡ ἀναβίωσή τους στήν Γαλλία τόν 18ο αἰώνα συνδέθηκε μέ τήν ἀναβίωση τῆς εἰδωλολατρίας. Εἰδωλολατρική εἶναι ἐξ ἄλλου ἡ καθιερωθεῖσα ἀπό τό ναζιστικό καθεστώς τῆς Γερμανίας (1936) τελετή ἁφῆς τῆς ὀλυμπιακῆς φλόγας, ἡ ὁποία δυστυχῶς σώζεται μέ τό ἴδιο τυπικό ὡς σήμερα.

8. Ἡ ἐμπορευματοποίηση καί τά οἰκονομικά κίνητρα κρατῶν καί ἀθλητῶν τραυματίζουν καί σήμερα τόν γνήσιο ἀρχαιοελληνικό τους χαρακτήρα. Μελανό ἐπίσης σημεῖο πού ἀπαξιώνει περισσότερο τούς Ὀλυμπιακούς Ἀγῶνες εἶναι ὅτι ἡ ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ τῆς νίκης ἐπιδιώκεται μέ ἐξουθενωτικά καί καταστροφικά γιά τήν σωματική ὑγεία τῶν ἀθλητῶν μέσα. Γίνεται εὐρεία χρήση φαρμάκων ἤ οὐσιῶν (Dopping) καί ἀπαγορευμένων ἀπό τήν ἰατρική δεοντολογία σωματικῶν ἤ ψυχολογικῶν μεθόδων γιά τήν ἐπίτευξη ὑψηλοτέρων ἐπιδόσεων. Οἱ μέχρι σήμερα προσπάθειες καταπολεμήσεως αὐτῆς τῆς τακτικῆς ἔχουν ἀποτύχει.

9. Ὁ Χριστιανισμός τιμᾶ τό ἀνθρώπινο σῶμα ὡς ἀχώριστο μέρος τοῦ διφυοῦς ἑνιαίου ψυχοσωματικοῦ ὄντος, ὡς ναό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ὄργανο τῆς ψυχῆς κατάλληλο γιά τήν πνευματική τελείωση καί ὁλοκλήρωση τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Χριστιανός ἀσκεῖται πνευματικά καί ἀγωνίζεται σέ πνευματικά στάδια ἐναντίον τῶν παθῶν καί τῶν κακιῶν του, ἰδιαίτερα τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ καί τοῦ ἀτομισμοῦ καί ἐναντίον ὄχι σωματικοῦ, ἀλλά πνευματικοῦ ἀντιπάλου. Ἡ πάλη καί ὁ ἀγώνας δέν διεξάγονται πρός "σάρκα καί αἷμα", πρός συναθλητάς τούς ἀνθρώπους, ἀλλά "πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις" (Ἐφ. 6, 12). Ἡ ἄσκηση αὐτή περιλαμβάνει καί σωματικά ἀθλήματα, τήν νηστεία, τήν ἀγρυπνία, τόν σωματικό κόπο, τίς γονυκλισίες, ὅσα μᾶς ἐκληροδότησε ἡ ἀσκητική ἐμπειρία τοῦ Μοναχισμοῦ, ὥστε νά καταστεῖ ὁ ἄνθρωπος καί ὡς πρός τό σῶμα δεκτικός τῶν θείων μυστηρίων καί τῆς θείας ἐλλάμψεως, ἀνοικτός πρός τόν Θεό μέ ὑψηλό στόχο καί βραβεῖο τήν κατά Χάριν θέωση. Πρόκειται γιά ἄσκηση καί ἄθληση ἔλλογη, συνδυασμένη μέ τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη· στούς ἀθλητικούς ἀγῶνες, παλαιούς καί νέους, στόχος εἶναι μόνον ἡ εὐρωστία τοῦ σώματος καί ἡ κενόδοξη ἐπιτυχία νικῶν μέ φθαρτά καί ἀνωφελῆ ἔπαθλα.

10. Ἐν ὄψει ὅλων αὐτῶν τῶν ἀσθενῶν πλευρῶν τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων, οἱ ὁποῖοι στίς ἡμέρες μας ἔχουν ἀποκτήσει πρόσθετους ἀπαξιωτικούς λόγους πού ὁδήγησαν στήν παρακμή τους, καί δεδομένης τῆς συνδέσεώς των μέ τήν νεοειδωλολατρία ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἀναβιώσεώς των, ἡ Ἐκκλησία χωρίς νά τούς ἀπορρίψει καί νά τούς πολεμήσει, γιατί θά συγκρουσθεῖ πρός τήν πολλά ἀναμένουσα ἀπό αὐτούς πολιτεία, πρός τούς διεθνεῖς ἐπιχειρηματικούς κύκλους καί πρός τούς ἀπροβληματίστους καί ἀπροσέκτους ἐκ τῶν Χριστιανῶν, πρέπει νά πάρει τίς δέουσες ἀποστάσεις. Τά οἰκονομικά ὀφέλη πού πιθανόν θά προκύψουν γιά τήν Ἐκκλησία δέν ἰσοσταθμίζουν τήν πνευματική ζημία καί βλάβη τῶν νέων ἰδίως ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ἐμπλέκονται στό πολυδιαφημιζόμενο κίνημα τοῦ ἐθελοντισμοῦ. Οἱ Χριστιανοί διδασκόμαστε "ὑπερορᾶν μέν σαρκός, παρέρχεται γάρ· ἐπιμελεῖσθαι δέ ψυχῆς πράγματος ἀθανάτου", διότι "τί ὠφελεῖται ἄνθρωπος, ἐάν τόν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τήν δέ ψυχήν αὐτοῦ ζημιωθῇ;" (Ματθ. 16, 26)».

ε) Γενικό συμπέρασμα

«11. Ἡ νεοειδωλολατρία ἀποτελεῖ ὑπαρκτό ποιμαντικό πρόβλημα. Οὔτε τήν μεγαλοποιοῦμε ἀλλά οὔτε καί ἀγνοοῦμε τήν δυναμική της, ἡ ὁποία ὀφείλεται ὄχι στήν γοητεία τῶν ξεχασμένων, ἀνύπαρκτων καί ἀνίσχυρων θεῶν, ἀλλά στήν οἰκονομική ἰσχύ τῶν εἰσηγητῶν της, οἱ ὁποῖοι ἐκδίδουν δεκάδες περιοδικῶν καί ἐντύπων καί σέ καθημερινή σχεδόν βάση ἐμφανίζονται στά τηλεοπτικά μέσα, μέρος τῶν ὁποίων ἐλέγχουν. Ἡ Ἐκκλησία ὀφείλει νά ὀργανώσει τήν ἄμυνά της, γιά νά προστατεύσει τούς Χριστιανούς ἀπό τά ψεύδη καί τήν προπαγάνδα. Δέν εἴμαστε οὔτε γραφικοί, οὔτε μισαλλόδοξοι τόσοι κληρικοί, ἡγούμενοι, μοναχοί καί πανεπιστημιακοί καθηγητές. Ἀγωνιζόμαστε καί ἀγωνιοῦμε».

Ὁ Κ. Καβάφης γιά τόν Ἰουλιανό

«Γιά τές θρησκευτικές μας δοξασίες ὁ κοῦφος Ἰουλιανός εἶπεν

"Ἀνέγνων, ἔγνων, κατέγνων".

Τάχατες μᾶς ἐκμηδένισε μέ τό "κατέγνων" του ὁ γελοιωδέστατος.

Τέτοιες ξυπνάδες ὅμως πέρασι δέν ἔχουνε σ' ἐμᾶς τούς Χριστιανούς.

"Ἀνέγνως, ἀλλ' οὐκ ἔγνως·

εἰ γάρ ἔγνως, οὐκ ἄν κατέγνως" ἀπαντήσαμεν ἀμέσως».